Gaz ziemny w Polsce: konsumpcja i zaopatrzenie. Polityka gospodarcza - ekonomia - bezpieczeństwo. Raport analityczny
| dc.contributor.author | Kwiatkiewicz, Piotr | |
| dc.date.accessioned | 2024-04-16T09:03:50Z | |
| dc.date.available | 2024-04-16T09:03:50Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.description.abstract | Postępująca dekarbonizacja przyczyniła się do dynamicznego wzrostu popytu na gaz ziemny. Postrzegany jako wygodny i łatwy w użyciu, zyskał masowe uznanie w grupie odbiorców utożsamianych z gospodarstwami domowymi. Te same zalety przekonały do niego grono niewielkich zinstytucjonalizowanych konsumentów. Zyskały też uznanie wśród podmiotów gospodarczych. Niższe niż w przypadku spalania innych kopalin emisje zanieczyszczeń oraz ditlenku węgla stanowiły o jego przewadze jako nośnika wykorzystywanego przez przemysł. Ograniczone wymagania infrastrukturalne w stosunku do węgla w postaci braku wielkopowierzchniowych terenów magazynowych, ramp kolejowych, hałd odpadowych etc., czyniły zeń surowiec doskonale nadający się do zasilania mocy wytwórczych w elektroenergetyce. Elementy te składające się na mniejszą niż w innych przypadkach inwazyjność dla środowiska naturalnego uczyniły zeń paliwo okresu przejściowego transformacji energetycznej. Nośnik niezwykle wydajny, a jednocześnie łatwiej akceptowalny dla otoczenia przyrodniczego człowieka. Przybierające na sile zainteresowanie nim nie szło jednak w parze z jego podażą. W praktyce nigdy nie było ono w pełni dostosowane do potrzeb. Deficyt surowca odczuwalny był przez wszystkie dekady po 1989 roku, kiedy przemiany polityczne trwale zmieniły oblicze kraju. Narastał wraz z dokonującymi się przeobrażeniami gospodarczymi. Niedobór gazu ziemnego stawał się coraz bardziej odczuwalny wraz z postępem procesu dekarbonizacji oraz wzrostem zamożności społeczeństwa. Jego brak stał się wyraźnym hamulcem rozwoju każdego sektora gospodarki narodowej. Rolnictwu doskwierała konieczność importu, a co za tym idzie i wyższych cen nawozów sztucznych, ograniczenia w zakresie przetwórstwa i chłodnictwa etc. Przemysł budowlany napotkał na brak możliwości realizacji planowanych inwestycji w segmencie mieszkaniowym, a elektroenergetyka borykała się z wysokimi kosztami emisji. Przykłady te można mnożyć bez końca. Dotykały one także handlu i usług. Wojna na Ukrainie pogłębiła deficyt gazowy. Zestawiając Polskę z innymi państwami i poziomem ich konsumpcji, deficyt ten szacować można na około 30% rzeczywistych potrzeb kraju. Brak perspektyw na zmianę tego stanu rzeczy w dającej się przewidzieć przyszłości. Biorąc pod uwagę stan zasobów naturalnych w świecie i możliwości poszczególnych państw producenckich jedyną możliwością jest zacieśnienie współpracy handlowej i import z Federacji Rosyjskiej. Obecne relacje bilateralne oraz sytuacja międzynarodowa nie tworzą przesłanek, by prognozować krótkoterminowo nagły zwrot w stosunkach obustronnych. Oznacza to pogłębiające się braki zaopatrzenia rynku w gaz ziemny. Stopniowo wraz z narastaniem niedoborów traci rację bytu traktowanie go jako paliwa okresu transformacji energetycznej. Nie tylko odczuwalny jest jego brak, lecz daleko niepewne jest zabezpieczenie jego dostaw w przyszłości. Zawarte umowy i kontrakty długoterminowe dotyczące sprawozdania go w postaci skroplonej zawarte zostały z firmami zajmującymi się budową i obsługą terminali LNG, które nie dysponują dostępem do złóż. Balitc Pipe będący de facto jedynym źródłem importu gazu w postaci naturalnej będzie funkcjonował najdłużej do połowy następnej dekady. Istnieje jednakże znaczące ryzyko wcześniejszego zamknięcia rurociągu, co wiąże się z głosami sprzeciwu w Norwegii wobec dalszego wydobycia surowców węglowodorowych w obliczu zachodzących zmian klimatycznych. Okoliczności mogących stanowić realne zagrożenia dla i tak już niedostatecznego poziomu zaopatrzenie polskiego rynku w gaz ziemny jest znakomicie więcej. Nałożywszy na to stale spadające rodzime wydobycie przyszłość gazu ziemnego jako istotnego elementu krajowego miksu energetycznego pozostaje daleko niepewna. Doskonałe perspektywy produkcji biogazu w Polsce czy też korzystne dla rozbudowy infrastruktury importowej uwarunkowania geologistyczne pozwalające na sprowadzanie surowca z kierunku wschodniego niczego nie zmieniają, gdyż nie znajdują akceptacji politycznej i niewiele wskazuje, by szybko ją mogły zyskać. Szczególnie w ostatnim z wspomnianych kontekstów rokowania nie sprzyjają procesowi równoważenia rynku i zaspokojeniu rzeczywistych jego potrzeb. Oznacza to trwały spadek poziomu gazu ziemnego w strukturze zużycia paliw w Polsce i stopniową marginalizację jego roli w szeroko pojętej polskiej energetyce. | |
| dc.identifier.citation | Kwiatkiewicz, Piotr. Gaz ziemny w Polsce: konsumpcja i zaopatrzenie. Polityka gospodarcza - ekonomia - bezpieczeństwo. Raport analityczny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2023. | |
| dc.identifier.isbn | 9788366740914 | |
| dc.identifier.isbn | 978-83-67907-36-1 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/10593/27691 | |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.language.iso | en | |
| dc.language.iso | other | |
| dc.publisher | Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM | |
| dc.subject | polityka gospodarcza | |
| dc.subject | ekonomia | |
| dc.subject | bezpieczeństwo | |
| dc.subject | economic policy | |
| dc.subject | economics | |
| dc.subject | security | |
| dc.title | Gaz ziemny w Polsce: konsumpcja i zaopatrzenie. Polityka gospodarcza - ekonomia - bezpieczeństwo. Raport analityczny | |
| dc.title.alternative | Natural Gas in Poland: Consumption and Supply Economic Policy - Economics - Security (Analytical Report) | |
| dc.title.alternative | Природный газ в Польше: потребление и по- ставки экономическая политика - экономика - без- опасность (Аналитический отчет) | |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/book |
Files
Original bundle
1 - 1 of 1
Loading...
- Name:
- Gaz ziemny w Polsce konsumpcja i zaopatrzenie. Polityka gospodarcza- -ekonomia- -bezpieczeństwo. Raport analityczny.pdf
- Size:
- 1.1 MB
- Format:
- Adobe Portable Document Format
License bundle
1 - 1 of 1
No Thumbnail Available
- Name:
- license.txt
- Size:
- 1.56 KB
- Format:
- Item-specific license agreed upon to submission
- Description: