Doktoraty (WPiA)
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Doktoraty (WPiA) by Author "Bryś, Wojciech"
Now showing 1 - 1 of 1
Results Per Page
Sort Options
Item Rozstrzygnięcia administracyjne w procesie przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych(2011-12-05T12:03:12Z) Bryś, Wojciech; Skoczylas, Andrzej. PromotorW ostatnich latach daje się zauważyć intensywny wzrost liczby inwestycji drogowych realizowanych na terenie kraju. Bezprecedensowa skala tego zjawiska jest wynikiem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i pozyskania dodatkowych środków finansowych na ten cel. Podejmowane w tym zakresie działania faktyczne ukazały jednak wiele słabych punktów prawa. Procedury lokalizacji inwestycji i przymusowego wykupu gruntów na cele publiczne, takie jak inwestycje w zakresie dróg publicznych, wymagają rozwiązań szczególnych, uwzględniających ich liniowy charakter. Najważniejszym aktem prawnym regulującym procedurę przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w Polsce jest ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). To właśnie na gruncie tej ustawy uregulowano tryb postępowania w zakresie „zezwolenia na realizację inwestycji drogowej”, którym rozstrzyga się o kwestiach związanych z lokalizacją inwestycji, nabywaniem praw do nieruchomości niezbędnych do jej realizacji oraz pozwoleniem na budowę. Ta sama ustawa wprowadza ponadto szereg szczególnych rozwiązań w zakresie procedury zmierzającej do ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowań za nieruchomości przejęte pod budowę dróg, które co do zasady zostały uregulowane w przepisach ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r. Nr 102 poz.651 z późn. zm.). Kolejnym interesującym rozwiązaniem, o jakim mowa w przepisach tej ustawy, jest tryb postępowania zmierzający do wymierzania kar za nieterminowe wydanie decyzji przez organy administracji publicznej, co miało na celu ograniczenie czasu procedowania i umożliwienie inwestorom bezzwłoczne przystąpienie do realizacji inwestycji.To właśnie ze względu na ów „szczególny” i „epizodyczny” charakter ustawa ta doczekała się miana „specustawy”. Oznacza to, że ze względu na rozmiary i liczbę inwestycji drogowych zdecydowano się na wprowadzenie w tym zakresie uproszczonego trybu postępowania, ale tylko na określony czas tj. do dnia 31 grudnia 2020 r.Spośród innych aktów prawnych ważnych dla trybu procedowania w zakresie przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych należy wskazać na ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98 poz.1071 z późn. zm.), która normuje postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych, a ponadto na przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr 199, poz. 1227), która stanowi podstawę prawną do prowadzenia postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko i udziału w nim społeczeństwa. Rozważania nad przedmiotem pracy należało poprzedzić udzieleniem odpowiedzi na podstawowe pytanie, o to które spośród obowiązujących procedur administracyjnych dają możliwość przygotowania i realizacji dróg publicznych, a także ustalić zakres znaczeniowy niezdefiniowanego pojęcia „inwestycji w zakresie dróg publicznych”. Rozdział 1 pracy został poświęcony analizie znaczeniowej pojęć „droga”, „droga publiczna” oraz „inwestycja” obowiązujących na gruncie innych ustaw, dokonanej z uwzględnieniem całokształtu przepisów ustawy o inwestycjach drogowych. Dopiero tak zakreślony przedmiot rozważań pozwolił na dalszą analizę przepisów procesowych. Proces przygotowania i realizacji inwestycji drogowych składa się w istocie z kilku niezależnych procedur administracyjnych. W rozdziale 2 pracy zostały omówione najważniejsze spośród występujących postępowań, w szczególności: 1. uzyskania „Decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach”, która jest wymagana w przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Analiza obejmuje najistotniejsze elementy postępowania, zwracając uwagę na formalnoprawne wymagania wniosku i innych dokumentów związanych z postępowaniem (przede wszystkim raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko), właściwość organów, rolę procesową wnioskodawcy, udział stron postępowania w tym także organizacji ekologicznych. Praca odnosi się ponadto do procedur udziału społeczeństwa, uzyskania wymaganych ustawą opinii i uzgodnień, ustalenia zakresu raportu oraz kwalifikacji przedsięwzięcia do oceny oddziaływania na środowisko;2. uzyskania „Decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej”, która stanowi podstawową, ale nie jedyną możliwość realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Tego rodzaju decyzja może być jednak wydana wyłącznie na podstawie wniosku właściwego zarządcy drogi publicznej. Jej rozstrzygniecie odnosi się zarówno do kwestii lokalizacji inwestycji, nabywania gruntów, jak i pozwolenia na budowę. Do kluczowych elementów decyzji należą oznaczenie nieruchomości lub ich części, które stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego (wywłaszczenie jest dopuszczalne wyłącznie na cele publiczne), wyznaczenie linii rozgraniczających teren inwestycji, zatwierdzenie projektu budowlanego i uwzględnienie wymagań dotyczących ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich. Analiza obejmuje najistotniejsze i najbardziej kontrowersyjne elementy procedury, takie jak treść wniosku wszczynającego postępowanie, kwestie podmiotów uprawnionych do żądania wydania decyzji, właściwości organów administracji publicznej, udział stron postępowania, doręczanie pism w drodze publicznego ogłoszenia, a ponadto kwestie egzekucyjnego odebrania nieruchomości, postępowania przed organem wyższego stopnia oraz wybrane aspekty postępowania sądowoadministracyjnego. W pracy zostały omówione ponadto niektóre zagadnienia o charakterze materialnoprawnym, w szczególności związane z nabywaniem praw do nieruchomości;3. ustalenia odszkodowań za prawa do nieruchomości przejętych pod inwestycje drogowe. Ten etap procesu inwestycyjnego, choć pozostaje bez znaczenia dla samej budowy drogi, jest niezwykle istotny z punktu widzenia ochrony interesów osób pozbawionych praw do nieruchomości. Pamiętając bowiem, że ostateczna „Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej" zatwierdza podział nieruchomości i stanowi podstawę do dokonania wpisu w księgach wieczystych, a wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie za „słusznym odszkodowaniem", w pracy zostały poruszone kwestie ustalenia odszkodowania we „właściwej”, czy też „sprawiedliwej” wysokości, uwzględniającej „wartość rynkową” nieruchomości, a także przewidziane w ustawie dodatki do odszkodowania w postaci 5% uzgodnionej wartości odszkodowania (jeśli nieruchomość zostanie wydana zarządcy drogi w stosownym, skróconym terminie), czy też w postaci dodatkowej kwoty 10.000 zł w przypadku, jeśli wywłaszczenie obejmuje nieruchomości wykorzystywane na cele mieszkalne. Rozdział 3 pracy został poświęcony analizie porównawczej rozwiązań obowiązujących na gruncie systemów prawnych innych państw Unii Europejskiej, w szczególności Niemiec, Hiszpanii oraz Wielkiej Brytanii. W tej części pracy ukazane zostały różne sposoby lokalizacji inwestycji (poprzez plany zagospodarowania przestrzennego lub decyzje indywidualne), a także nabywania praw do nieruchomości pod budowę inwestycji celu publicznego. Rozdział ten zawiera nie tylko analizę obowiązujących rozwiązań, ale i pewne wskazówki, co do ewentualnej możliwości zastosowania wybranych rozwiązań na gruncie prawa polskiego.