Artykuły naukowe (WSE)
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Artykuły naukowe (WSE) by Author "Brenk, Mikołaj"
Now showing 1 - 20 of 33
Results Per Page
Sort Options
Item 100 lat systemu pomocy społecznej w PolsceBrenk, Mikołaj; Chaczko, Krzysztof; Pląsek, RafałPomoc społeczna (do lat 90. formalnie: opieka społeczna) funkcjonuje w Polsce właściwie od stu lat. Można byłoby więc założyć, iż jest to instytucja dojrzała. Jednak jej specyfika – w tym rola w przestrzeni społeczno-gospodarczej – powoduje, że stojące u podstaw systemu pomocy założenia ulegały często radykalnym przemianom, w różnym stopniu reagując na pojawiające się potrzeby społeczne. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie drogi, jaką przebyła instytucja opieki i pomocy społecznej w ciągu ostatnich stu lat. Kolejne części poświęcone będą charakterystyce najpierw opieki społecznej, kolejno w okresie międzywojennym oraz Polski Ludowej, następnie zaś instytucji pomocy społecznej w III Rzeczpospolitej. Niniejszy tekst jest próbą syntetycznego ukazania kluczowych kwestii związanych stricte z formalno-instytucjonalnym funkcjonowaniem sektora opieki i pomocy społecznej w zmiennych warunkach polityczno-ustrojowych lat 1918–2018, stąd z pewnością wiele zagadnień (osób, instytucji, wydarzeń) ważnych w dziejach tej dziedziny zostało potraktowanych marginalnie, bądź pominiętych.Item 100 lat systemu pomocy społecznej w Polsce(2018) Brenk, Mikołaj; Chaczko, Krzysztof; Pląsek, RafałThe goal of this article is to sum up the past hundred years of the social security system in Poland, starting with establishment thereof as Poland regained statehood in 1918. The changes which occurred in that time have been divided into three subsequent stages of the history of the Polish social security system. The first was the Interwar period when efforts were made to establish a social security system in independent Poland, in areas formerly divided between Austria, Prussia and Russia with extreme systems of social security. The next period was the Polish People’s Republic (1944–1989) when the communist authorities dismantled the pre-war social security system based on cooperation between state-owned and social organisations and the Church, replacing it with inefficient structures interested only in selected social groups in need. On the other hand, the third stage, commenced in 1989, of reconstructing social security, at first offered social protection for individuals affected by the system transformation. The last dozen or so years of development of social security is characterised by increasingly visible stimulation of social and economic growth to activate people from the fringes of the society.Item 100 years of the social assistance system in Poland(2018) Brenk, Mikołaj; Chaczko, Krzysztof; Pląsek, RafałThe goal of this article is to sum up the past hundred years of the social security system in Poland, starting with establishment thereof as Poland regained statehood in 1918. The changes which occurred in that time have been divided into three subsequent stages of the history of the Polish social security system. The first was the Interwar period when efforts were made to establish a social security system in independent Poland, in areas formerly divided between Austria, Prussia and Russia with extreme systems of social security. The next period was the Polish People’s Republic (1944–1989) when the communist authorities dismantled the pre-war social security system based on cooperation between state-owned and social organisations and the Church, replacing it with inefficient structures interested only in selected social groups in need. On the other hand, the third stage, commenced in 1989, of reconstructing social security, at first offered social protection for individuals affected by the system transformation. The last dozen or so years of development of social security is characterised by increasingly visible stimulation of social and economic growth to activate people from the fringes of the society.Item 25 lat Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu(2018) Nowak-Kluczyński, Konrad; Brenk, MikołajItem 45 lat zawodu "pracownik socjalny" w PolsceBrenk, MikołajItem Children’s literature and educational games popularizing knowledge about the 20th century history among children at early school age(2019) Brenk, MikołajThe work discusses auxiliary materials for conducting historical education of children aged 6-9 in Poland. The issue is exemplified by selected publications, which in the form of books, comic books and educational games bring about the history of Poland in the 20th century to children. Contemporary publishing positions for early school students have the advantage of teaching history in an active way – the child becomes a participant in historical events. The emotional sphere is involved, so that the acquired knowledge is memorized for a longer time and raises positive connotations. Reversing the traditional form of knowledge administration through learning from detail to the general encourages children to seek answers to emerging questions and to reach to traditional knowledge resources.Item Dożywianie ludności w kuchniach Stołecznego Komitetu Opieki Społecznej w latach 1945–1948(INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU ODDZIAŁ W WARSZAWIE, 2018) Brenk, MikołajPrzedmiotem opracowania jest działalność pomocowa w formie dożywiania w kuchniach społecznych Stołecznego Komitetu Opieki Społecznej (SKOS), prowadzona w Warszawie w latach 1945–1948. Ramy czasowe dla omówienia tematu zostały przyjęte zgodnie z datami wskazywanymi w literaturze jako okres powojennego ratownictwa społecznego. Działania w zakresie opieki społecznej nazywane ratownictwem społecznym polegają na zapewnianiu wsparcia na poziomie minimum egzystencjalnego – w tym wypadku chodziło o pomoc dla ludności wycieńczonej wojną, pozbawionej środków do życia, żyjącej w zniszczonym mieście. W związku z tym, że potrzebujących była rzesza, a środki finansowe i materialne były niewielkie, niewspółmierne do potrzeb (w dodatku struktura organizacji opiekuńczych dopiero się tworzyła), pomoc ta ograniczała się do zapewnienia codziennego posiłku w postaci miski zupy, czasem też odzieży i pary butów na zimę oraz dachu nad głową dla osób najbardziej tego wymagających (sierot, starców).Item Działalność dobroczynna i filantropijna na ziemiach polskich w czasie niewoli narodowej(Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2017) Brenk, MikołajW okresie zaborów działalność dobroczynna i filantropijna na ziemiach polskich uległa dość znaczącym przeobrażeniom w zakresie celu oraz możliwości jej wykonywania w stosunku do lat minionych. Aktywność ta stała się przejawem patriotyzmu i jako taka była również odbierana przez zaborców. Jak zwraca uwagę Ewa Leś, „towarzystwa społeczne i gospodarcze stanowiły instrumenty oporu politycznego oraz ekonomicznego i społecznego rozwoju, tworząc struktury paralelne do instytucji publicznych państw zaborczych, nierzadko w konspiracji. Dążenia niepodległościowe splatały się w działaniach organizacji społecznych z celem filantropijnym.Item Działalność Powiatowego Komitetu Opieki Społecznej w Koninie w latach 1945-1949(Kaliskie Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2016) Brenk, MikołajThe article presents the outline of the functioning of the District Social Welfare Committee, which in the years of 1945-1949 coordinated activities related to social care in the district of Konin. When using the archival materials preserved in a fragmentary manner, the outline of the obligations of the Committee has been made, the scale of the operations, as well as the conducted institutions of the care institutions, among others: Adult Care Home and the Common Kitchen. On the example of the Winter Aid Action the working methods and the cooperation in the implementation of the statutory objectives with other entities in the county have been shown.Item Działania z zakresu ratownictwa społecznego w Polsce w latach 1944–1948(2014) Brenk, MikołajThe article concerns the field of social care and social assistance in the first years of the People’s Republic of Poland provided to individuals who suffered distress during World War Two. The timeline of the paper covers the years 1944-1948. At that time, the focus of social care and social assistance was satisfying the fundamental needs of the people, in particular in environments affected by the destruction of war. It included, among others, ensuring food, health care, accommodation, education and employment. The scale of the relief provided after the war by various Polish and international institutions was unprecedented in the history of the Polish social service with one in four Poles involved i.e. over 6 million people in total.Item Edukacja osób pochodzenia niemieckiego w Wielkopolsce w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej. Wybrane przykłady(Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy, 2017) Brenk, MikołajW pierwszych miesiącach po zakończeniu II wojny światowej zagadnieniem burzliwie dyskutowanym na forum społeczności Wielkopolski była edukacja dzieci należących do mniejszości narodowych oraz kwestia nauczania przez nauczycieli, którzy w okresie wojny określali się nie jako Polacy, a tylko wskazywali swoje obce pochodzenie. Kluczowym zagadnieniem dającym podstawę do weryfikacji było figurowanie na sporządzanej przez okupanta Deutsche Volksliste oraz przynależność do Związku Wydajnych Polaków (Leistungspolen). Trauma okresu wojny i okupacji miała decydujący wpływ na funkcjonowanie poszczególnych szkół, zwłaszcza tych najniższego szczebla, gdzie dzięki stosunkom sąsiedzkim najczęściej bezbłędnie wskazywano dzieci wywodzące się z rodzin identyfikowanych jako proniemieckie, które nierzadko dyskryminowały bądź prześladowały Polaków w latach 1939–1945. Podobna sytuacja dotyczyła środowiska nauczycielskiego – z racji elitarnego charakteru tego zawodu pożądane od osób uczących przyszłe pokolenia Polaków były wzorowe postawy w okresie wojny – od tej reguły wyłamały się jedynie pojedyncze osoby.Item Filantropia, opieka społeczna, praca socjalna - ewolucja form pomocy potrzebującym na przestrzeni dziejów(Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2017) Brenk, MikołajTerminologia związana z określeniami dotyczącymi działań z zakresu wsparcia osób potrzebujących w swej wielowiekowej tradycji była używana rozmaicie. Niesienie pomocy człowiekowi ma swą genezę w działalności charytatywnej, zakładającej początkowo jedynie zapewnienie niezbędnych środków do życia osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji. W miarę rozwoju pojęcie to rozszerzało swoje znaczenie, ale też ulegało modyfikacjom. Specyfika współczesnej działalności charytatywnej, a także szeroko rozumianych działań z obszaru opieki i pomocy społecznej oraz pracy socjalnej, związana jest z powstawaniem w kolejnych latach różnych koncepcji, również w zakresie terminologicznym - stąd warto przyjrzeć się podstawowym propozycjom definicyjnym oraz wskazać na ewolucję poglądów dotyczących wsparcia, jaka miała miejsce na przestrzeni dziejów.Item Katolicka Szkoła Społeczna w Poznaniu (1927-1929)(2019) Brenk, MikołajKatolicka Szkoła Społeczna w Poznaniu była jednym z czołowych polskich ośrodków dydaktycznych dla służb społecznych w okresie międzywojennym. Prowadziła w latach 1927–1939 kursy oraz studia dla kadr zakładów opiekuńczych i instytucji społecznych, przede wszystkim tych o proweniencji kościelnej. Priorytetem w działalności szkoły było organizowanie, od momentu erygowania placówki w 1927 r., dwuletniego kursu pracy społecznej, z czasem funkcjonującego pod nazwą Wyższego Katolickiego Studium Społecznego. Z kolei w czerwcu 1937 r. szkoła uzyskała prawa państwowe szkoły wyższej i nazwę Wyższego Katolickiego Studium Społecznego. Celem artykułu jest ukazanie wybranych aspektów funkcjonowania placówki, związanych z jej powstaniem oraz działalnością edukacyjno-wychowawczą do 1939 roku. W tym celu dokonano analizy zachowanych materiałów źródłowych w postaci archiwaliów, artykułów zamieszczanych w czasopismach II RP oraz sięgnięto do nielicznych opracowań powstałych po 1945 roku.Item Kwiatek Józef, doc. dr - socjolog, pedagog(WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU) Brenk, MikołajItem Minęło 90 lat od uchwalenia Ustawy o opiece społecznej w Polsce(2014) Brenk, MikołajThe following article is about the first Polish bill regulating the matter of social care - the Bill from 16th August 1923 on Social Care. The task of the bill was to standardize the rules concerning giving help to the needing ones on the area of Polish lands which belonged to the three occupant countries. The Bill was based on the Prussian law of social service, meaning the Bill of Residential Relief from 1870, according to which it was the lowest level of government, meaning the municipality, that was responsible for the tasks connected with social care.Item Obraz Rumunii z lat 1947-1989 w świetle polskich wydawnictw turystyczno-krajoznawczych tego okresu(Związek Polaków w Rumunii / Uniunea Polonezilor din România, 2016) Brenk, Mikołaj; Stempel-Gancarczyk, Karina; Wieruszewska-Calistru, ElżbietaImaginea României din anii 1947-1989 în lumina publicațiilor turistice poloneze din acea perioadă - Rezumat - Lucrarea cuprinde anii 1947-1989, când Polonia, la fel ca și România, aparținea de blocul statelor socialiste subordonate URSS. Numă- rul călătoriilor efectuate în străinătate a polonezilor în următoarele decenii a acelei perioade creștea dinamic, începând cu jumătatea anilor ’50. Acestea au fost cauzate de schimbările politice (de ex. moartea lui Stalin), administrative (eliminarea vizelor pentru țările din blocul estic), economice (creșterea prosperității financiare a polonezilor în anii ’70). România era unul din obiectivele de călătorie în străinătate a polonezilor, chiar dacă destinațiile preferate erau țările vecine cu Polonia și cele aflate mai aproape (Ungaria și Bulgaria). Apartenența la blocul estic și facilitățile legate de pașapoarte și schimbul valutar, dar și atracția turistică a acestei țări au făcut ca destul de mulți polonezi să aleagă România ca destinație de călătorie în străinătate – de ex. în anii ’70 numă- rul de turiști a depășit 220 de mii pe an. Din cauza creșterii traficului turistic precum și a călătoriilor în scopuri profesionale au început să apară publicații care promovau vizitarea României: ghiduri, materiale informative, articole în revistele de specialitate. Imaginea României, care se arată în publicațiile turistice apărute în perioada Poloniei Populare, poate fi comentată pe două planuri: turistic și ideologic. Primul plan este legat de entuziasmul față de frumusețile naturii românești, a arhitecturii și a culturii. Pe de altă parte, planul ideologic clar perceptibil este exprimat prin atragerea atenției cititorului asupra valorilor sistemului socialist instaurat după terminarea celui de-al Doilea Război Mondial. Acestea sunt prezentate prin fotografii și prin descrieri colorate a schimbărilor socio-econimice, precum și a construc- ției socialiste sub forma: a noi cartiere, infrastructură modernă, fabrici, pavilioane comerciale, combinate industriale, zăcăminte de petrol.Item Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej(2019) Brenk, Mikołaj; Chaczko, Krzysztof; Pląsek, RafałArtykuł prezentuje wybrane aspekty funkcjonowania opieki społecznej w Polsce okresu dwudziestolecia międzywojennego. W pierwszej części wskazano na kluczowe dla tworzonego od podstaw systemu opieki społecznej akty prawne, tj. Ustawę o opiece społecznej z 1923 r., ponadto akty prawne regulujące pracę opiekunów społecznych, a także te rozdzielające kompetencje opiekuńcze poszczególnych szczebli administracji państwowej. Druga część prezentuje fragmenty dzieł teoretycznych kluczowych dla rozwoju dyskursu z zakresu opieki społecznej II RP. Z kolei w trzeciej części wskazane zostały praktyczne aspekty funkcjonowania systemu. Autorzy starali się ukazać zarówno problemy systemowe, które nie pozwalały na w pełni skuteczne funkcjonowanie opieki społecznej, jak i doniosłość wprowadzanych rozwiązań, które po raz pierwszy w historii Polski zagwarantowały obywatelom dostęp do podstawowych świadczeń socjalnych ze strony państwa.Item Opieka społeczna w powiecie tureckim w pierwszych latach po zakończeniu działań wojennych (1945-1949)(2019) Brenk, MikołajArtykuł dotyczy aktywności samorządowej na polu opieki społecznej w powiecie tureckim w Wielkopolsce w skrajnie trudnych, powojennych warunkach Polski Ludowej. W pierwszych miesiącach po zakończeniu okupacji udało się zorganizować miejscowym społecznikom podstawową pomoc w formie ratowniczej dla osób najbardziej potrzebujących – głównie dożywiając ludność i tworząc domy dla starców i inwalidów. W ciągu pierwszego roku stworzono i sprawnie nadzorowano we wszystkich gminach sieć Gminnych Komitetów Opieki Społecznej. Dzięki nim możliwe było względnie dokładne rozpoznanie potrzeb w terenie, a także adekwatne do potrzeb rozdzielanie pomocy – również tej płynącej od organizacji międzynarodowych. Oczywiście problemy natury organizacyjnej, finansowej, politycznej i in. powodowały, iż opieka społeczna była taktowana jako jedna z ostatnich „spraw do załatwienia” podczas tworzeniu struktur powojennych samorządów. Niemniej jednak opisane pięć lat jej funkcjonowania charakteryzowało się wyraźnym rozwojem. --------------------------------------------------------------------------------- The article concerns self-government activity in the field of social welfare in the Turek Country in Greater Poland in the extremely difficult post-war conditions of the People’s Poland. In the first months after the end of the occupation, it was possible to organize basic help in the form of rescue operations for the most needy – mainly feeding the population and creating homes for the elderly and invalids. During the first year, a network of Communal Welfare Committees was created and supervised in all municipalities. Thanks to them, it was possible to identify the needs in the area, as well as their adequate allocation – also the one coming from international organizations. Of course, the problems of the organizational, financial, political and other nature caused that social care was treated as one of the “issues to be dealt with” during the creation of structures of post-war local governments. Nevertheless, the described five years of its functioning was characterized by a clear development.Item Ośrodki Pomocy Społecznej w systemie polityki społecznej państwa(2015) Brenk, MikołajThe following article is about the first Polish bill regulating the matter of social care - the Bill from 16th August 1923 on Social Care. The task of the bill was to standardize the rules concerning giving help to the needing ones on the area of Polish lands which belonged to the three occupant countries. The Bill was based on the Prussian law of social service, meaning the Bill of Residential Relief from 1870, according to which it was the lowest level of government, meaning the municipality, that was responsible for the tasks connected with social care.Item Placówki wsparcia dziennego(Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2017) Brenk, MikołajPlacówki wsparcia dziennego to jedna z form wspierania rodzin, które nie są w stanie wypełniać swoich podstawowych funkcji związanych z wychowaniem dzieci i opieką nad nimi. Pobyt w nich jest bezpłatny, a uczestnictwo odbywa się na zasadach dobrowolności. Wyróżnia się trzy rodzaje placówek wsparcia dziennego: opiekuńcze, specjalistyczne i podwórkowe.