Browsing by Author "Koch, Jerzy"
Now showing 1 - 19 of 19
Results Per Page
Sort Options
Item Afrikaanse plaas versus Antilliaanse plantage. Ruimte, lokaliteit en identiteit in "Mijn zuster de negerin" van Cola Debrot(Tydskrif vir Letterkunde Society, University of Pretoria, 2006) Koch, JerzyAfrican farm versus Antillean plantation. Propositions formulated with reference to one literary tradition could have a stimulating effect on research conducted in another. This contribution is aimed at establishing whether it is possible to analyse Dutch Antillean literature with Afrikaans literary concepts. To illustrate this, Cola Debrot’s (1902-1981) "Mijn zuster de negerin" (My sister, the Negress, 1935) will be placed within the framework of the Afrikaans plaasroman (farm novel). This historical subgenre of the South African novel came to full bloom in the 1930s and 1940s. Central to the plaasroman is the farm-experience. The fact that contemporary Afrikaans authors are still interested in this novelistic mode testifies to its viability, which derives from the ample scope it provides for giving expression to problems concerning identity and locality. "Mijn zuster de negerin", a true classic of Dutch literature, is studied here through the prism of the most typical elements of the plaasroman, for example the close connection with the soil and with nature, the space of the rural districts, the 'plaas' as an idyllic place, the motif of the prodigal son, the rejection and acceptance of an inheritance/a legacy, the motif of the ancestors and rebellion against the older generation or the patriarchal order. Special emphasis is placed on the motif of house/homestead and barnyard, as the experience of these spaces contains the quintessence of all the other important motifs. Since the issue of identity and locality is central also to Debrot’s novella, the Afrikaans plaasroman provides an expansive framework within which this Dutch story can be interpreted.Item Bibliografie van Poolse vertalingen uit de Nederlandse literatuur(Neerlandica Wratislaviensia II, 1985) Koch, Jerzy; Morciniec, NorbertItem Bibliografie van Poolse vertalingen uit de Nederlandse literatuur II(Neerlandica Wratislaviensia III, 1986) Koch, Jerzy; Morciniec, NorbertItem Celliers se "Uitkyk" in Pole. Doelbewuste of toevallige parallelle tussen Martjie van Jan F.E. Celliers en "Pan Tadeusz" van Adam Mickiewicz?(Literator : Journal of Literary Criticism, Comparative Linguistics and Literary Studies, 2001) Koch, JerzyThis article focuses on the relations between different literary texts that are exemplified here by the parallelism between epic poems in Afrikaans (written by Jan F.E. Celliers) and in Polish (by Adam Mickiewicz). The article analyses the knowledge of Polish national matters within South Africa at the beginning of the 20th century. The article presents an outline of the biography of Adam Mickiewicz, the most important Polish romantic poet. It also discusses the likelihood of Celliers becoming acquainted with "Pan Tadeusz" while staying in Switzerland. Rereading Celliers’s "Martjie" against the background of Mickiewicz’s "Pan Tadeusz" not only opens a new perspective for the formulation of an innovative hypothesis about influences and dependencies in literature, but also for a reinterpretation of the tradition of early Afrikaans patriotic literature. Using the concept of intertextuality as a point of departure, I aim to examine the astonishing parallelisms between "Martjie" and "Pan Tadeusz", evident on different levels of analysis. I also try to demonstrate that this was a typical element of Celliers’s erudition and poetical practice.Item Congo in de literatuur Themanummer van Armada: Tijdschrift voor wereldliteratuur(Department of Dutch and South African Studies, Faculty of English, 2011) Czarnecka, Bożena; Koch, JerzyReview of: Congo in de literatuur Themanummer van Armada : Tijdschrift voor wereldliteratuur Zestiende jaargang, nr 59, juni 2010. 119 pp. ISBN 978 90 284 2317 6 / NUR 324 / ISSN 1384 105 XItem "Die wêreld se toomlose onderstebokeer-passie" — die boerehuis, arbeid en etniese mobilisasie in "Bywoners" (1919) van Jochem van Bruggen(University of the Free State - Universiteit van die Vrystaat, 2003) Koch, JerzyAs brief as a novella, and published years before D F Malherbe’s "Die meulenaar" (1926) and C M van den Heever’s "Op die plaas" (1927) — generally cited as the first Afrikaans pastoral novels — "Bywoners" (1919) by Jochem van Bruggen nevertheless shares many of the characteristics of the pastoral novel. This article focuses on Van Bruggen’s portrayal of the milieu: the representation of the farmhouses of the time and the spatial situation of houses and other farm buildings. It demonstrates that both this portrayal and its socio-critical implications are firmly anchored in the narrative. The depiction of labour and ethnic mobilisation is also examined in this regard. In conclusion, it is argued that Van Bruggen’s socio-critical and hence didactic objective in writing "Bywoners" was to effect a change in the mentality of the impoverished Afrikaners of his day.Item Hermann Benno Marx (1827-1917) — auteur van "Benigna van Groenekloof of Mamre" (1873)(Werkwinkel: Journal of Low Countries and South African Studies, 2006) Koch, Jerzy"Benigna van Groenekloof of Mamre" (1873) first won renown when it stared to be called upon in the discussion concerning the oldest text published in Afrikaans. The book is still controversial: scholars disagree not only as to the language in which it was published (Dutch, Afrikaans) or its genre (short-story, novel, anthology), but also as to the name of its author. Although the work was published anonymously, both the archive research and preliminary survey of the library holdings clearly point to the fact that the Dutch book was written by a German missionary, Hermann Benno Marx. The present article not only presents his profile in more detail for the first time but also emphasises the importance of the Dutch language for the language policy of the Moravian Brothers and for their missionary and educational work. It also points to the need for a new approach to the history of the South African writing.Item Hermann Benno Marx (1827-1917) —auteur van Benigna van Groenekloof of Mamre (1873)(Zakład Studiów Niderlandzkich i Południowoafrykańskich, Wydział Anglistyki UAM / Wydawnictwo Naukowe Exemplum, 2006) Koch, JerzyBenigna van Groenekloof of Mamre (1873) first won renown when it stared to be called upon in the discussion concerning the oldest text published in Afrikaans. The book is still controversial: scholars disagree not only as to the language in which it was published (Dutch, Afrikaans) or its genre (short-story, novel, anthology), but also as to the name of its author. Although the work was published anonymously, both the archive research and preliminary survey of the library holdings clearly point to the fact that the Dutch book was written by a German missionary, Hermann Benno Marx. The present article not only presents his profile in more detail for the first time but also emphasises the importance of the Dutch language for the language policy of the Moravian Brothers and for their missionary and educational work. It also points to the need for a new approach to the history of the South African writing.Item In memoriam JOHN KANNEMEYER (1939-2011) “he, he, the he he calls sometimes you, sometimes I” (Na)Pisane życie / ’n Geskryfde Lewe / A Life in Writing(Department of Dutch and South African Studies, Faculty of English, 2012) Koch, JerzyItem Komparatistiese klassifikasie, of die dampkring van die Afrikaanse literêre historiografie(2014) Koch, JerzyThis article attempts to explore the comparative classification approach, employed by critics and literary historians as a method of forming the literary canon. Departing from the case of Boniface being compared to Moliére, the discussion focuses on possibilities offered by comparative classifications as an instrument of analysing literary history, the field of reference from which literary historians write, and expectations regarding intended readers. Within this context, the framework of references to foreign writers in major Afrikaans literary histories by G. Dekker, R. Antonissen and J.C. Kannemeyer are taken into account. Macro- and microstructures within the discussed histories are looked into. On the one hand, the manner in which N.P. van Wyk Louw’s position is defined with the use of foreign authors’ names is analysed. In order to illustrate the approach of various literary historians, relevant quotations are presented. On the other hand, collected statistics are interpreted as general quantitative data. These two approaches complement each other and serve within this research to indicate possibilities of analyses which make use of the comparative classification method.Item Konwicki i tłumacze(Oficyna Wydawnicza Leksem, 2006) Koch, Jerzy; Skibińska, ElżbietaW niniejszym artykule omówione zostały reakcje na książki Tadeusza Konwickiego w obszarze języka niderlandzkiego. W tym celu analizie poddano recenzje z czasopism ukazujących się w Belgii i Holandii w zasadniczym okresie recepcji, czyli w latach 80-tych. W artykule nie tylko omówione zostały profile czasopism i recenzenci, lecz także podjęto próbę analizy modelowej recenzji książki Konwickiego. Stałymi elementami takiej recenzji okazały się m.in. kontekstualizacja historyczna (uwzględniająca specyfikę dziejów Europy Środkowej), prezentacja sylwetki autora (koncentrująca się na kilku wybranych elementach biografii), porównania z innymi pisarzami oraz ocena danej książki, ewentualnie jakości tłumaczenia i twórczości Konwickiego. Na podstawie tej analizy w drugiej części artykułu przedstawiono interpretację recepcji w Niderlandach, której nicią przewodnią okazuje się fascynacja obsesyjnym sposobem traktowania przez Tadeusza Konwickiego historii. Podstawowa teza brzmi, że o specyficznym sposobie wprowadzenia Konwickiego do systemu literackiego w Niderlandach zadecydowała faza publicznego dyskursu na temat własnej przeszłości. Przebieg recepcji okazuje się więc w tym przypadku efektem projekcji wewnętrznych kwestii kultury niderlandzkiej na twórczość polskiego autora.Item Książka niderlandzka w przekładzie polskim. Katalog Wystawy w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław 12-28 maja 1993(Witryna Artystów, Kłodzko, 1993-05) Koch, JerzyItem Multatuli lost, regained, revised. Van diagnose naar prognose(Kossuth Egyetemi Kiadó (Debrecen), 2002) Koch, JerzyItem Od literatury gastarbeiterów do literatury niderlandzkiej (1993-2003) Debiuty pisarzy niderlandzkojęzycznych o podwójnych korzeniach kulturowych w perspektywie historycznoliterackiej(Zakład Studiów Niderlandzkich i Południowoafrykańskich IFA UAM, 2009) Topolska, Urszula; Koch, Jerzy; Zajas, PawełCelem prezentowanej pracy było zbadanie, jakie znaczenie dla literatury niderlandzkiej miało pojawienie się w Holandii w latach 1993-2003 licznej grupy autorów piszących wprawdzie w języku niderlandzkim, ale niebędących rdzennymi mieszkańcami tego kraju i niepochodzących z dawnych kolonii holenderskich. Główne pytanie badawcze dotyczyło miejsca tych autorów i ich twórczości w najnowszej historii literatury niderlandzkiej. Zagadnienie to wiąże się z koniecznością prześledzenia zmian, jakie zaszły w istniejącym w Holandii systemie literackim po pojawieniu się w nim pisarzy o obcym pochodzeniu kulturowym. Z potrzeby zachowania naukowej neutralności, a także, by uniknąć pejoratywnych konotacji i niepotrzebnego przyporządkowania (imigranci, alochtoni itp.), wynikała konieczność wprowadzenia określenia ‘pisarze o podwójnych korzeniach kulturowych’. Podejście do przedmiotu badań wyznaczyła strategia badań recepcyjnych, opierająca się na założeniach estetyki recepcji i powiązana z analizą instytucjonalną. Zanalizowano odbiór twórczości wspomnianych pisarzy przez główne instytucje holenderskiego systemu literackiego: krytykę literacką, nauczanie literatury w szkole średniej, naukę o literaturze i historiografię literacką. W związku z tym wiele uwagi poświęcono kwestiom kanonu, gdyż włączenie dzieła danego autora do wąskiej grupy utworów określanej tym mianem jest wyrazem nadania mu szczególnego znaczenia. Ze względu na niewielki dystans czasowy nie powstało w Holandii jeszcze wiele opracowań na temat twórczości pisarzy o podwójnych korzeniach kulturowych. Zagadnienie z pewnością jest zarówno aktualne, jak i drażliwe, bowiem ściśle łączy się z kwestią tożsamości narodowej oraz dotyka żywo dyskutowanej dziś na forum publicznym problematyki społecznej, co może być przyczyną wyczekującego, a nawet zachowawczego stosunku badaczy holenderskich. Niniejsza książka jest jedną z pierwszych prac o charakterze interdyscyplinarnym, prezentujących omawiane tu zjawisko z zakresu literatury niderlandzkiej w tak szerokim kontekście. Badanie procesu historycznoliterackiego wzbogacone zostało obszerną prezentacją tła społeczno-politycznego, w szczególności tych elementów, które są związane z obecnością w Holandii sporej liczby imigrantów. Ponadto monografia zawiera szkic historyczny, opisujący przebieg imigracji do Holandii, oraz ukazuje rozwój twórczości pisarzy z tej grupy. Analiza materiału krytycznego dostarczyła odpowiedzi na pytanie o źródła wzmożonego zainteresowania krytyki holenderskiej debiutami pisarzy o podwójnych korzeniach kulturowych. W ten sposób zostało podważone powszechnie panujące do tej pory przekonanie, że na rosnące zainteresowanie tym rodzajem literatury wpływały wyłącznie działania wydawnictw holenderskich, które poszukiwały takich pisarzy. Wykazano, że również inne czynniki, takie jak np. ewolucja światopoglądowa, związana ściśle z nadejściem epoki ponowoczesnej, czy polityka kulturalna władz holanderskich, wspierających wśród imigrantów działalność artystyczną, a zwłaszcza literacką, miały przemożny wpływ na aktywizację nowych obywateli oraz przychylny odbiór społeczny ich dzieł. Falę debiutów pisarzy o podwójnych korzeniach kulturowych w Holandii na przełomie XX i XXI w. krytyka przyjęła jako ożywczy powiew we współczesnej literaturze niderlandzkiej. Źródeł odnowy upatrywano w zderzeniu i/lub połączeniu z tradycją niderlandzką elementów różnych kultur, z których wywodzą się pisarze. Przedstawiciele badanych instytucji są przekonani, że dzięki swoistemu poszerzeniu przestrzeni językowo-kulturowej powstała w literaturze Niderlandów nowa jakość. Pojawienie się większej grupy pisarzy o podwójnych korzeniach kulturowych doprowadziło tym samym do przewartościowań w kanonie literatury niderlandzkiej oraz zmiany sposobu myślenia o nim. Wyrażało się to z jednej strony w przesunięciach wewnątrz niderlandzkiego kanonu literackiego, który obecnie nie opiera się już wyłącznie na przyjmowanych odruchowo kryteriach narodowych, a z drugiej – w problematyzowaniu kwestii tożsamości i holenderskości.Item Oost-West-Zuid oftewel extramurale gebieden(Vakgroep Nederlandse en Zuid-Afrikaanse Studies IFA UAM, 2009) Koch, JerzyAfterword in: J. Koch, E. Dynarowicz (eds), "Van koloniale naar wereldliteratuur?" Inaugural lectures of Ena Jansen, Michiel van Kempen, Marlene van Niekerk, Olf Praamstra, Pamela Pattynama, Wim Rutgers.Item Op weg na Welgevonden met emblematische uitrusting: "Sewe dae by die Silbersteins" gelezen in het kader van het embleem-onderzoek(Suider-Afrikaanse Vereniging vir Neerlandistiek, 2002-12) Koch, Jerzy; Wysocka, JuliaThe article argues that the research methods specific for historical literary genres may be applied in the interpretation of modern literature. In his analysis of Etienne Leroux's novel "Sewe dae by die Silbersteins" (1962) from the book "Op weg na Welgevonden" (1970) John Kannemeyer distinguished a number of dual structures and indicated their similarity to the structure of the emblem. Kannemeyer proposed that Leroux consciously exploited the centuries-old European tradition of the emblem, in this way escaping demonstrative didacticism and making the novel more dynamic by the ingenious use of emblematic structure synthesising the visual and the verbal. Following Kannemeyer's proposal the authors tried to verify to what extent the series of images which he distinguished with respective commentaries are convergent with the theoretically elaborated concept of the emblem. For this purpose the authors employed B. F. Scholz's analytical model, which emphasises the emblem's elucidating and moralising functions. The article concludes that "Sewe dae by die Silbersteins" does not directly refer to nor does it revive the emblematic genre, while on the other hand constant presence and pervasion of the image and its exegesis constitutes the pivot of the novel's structure. The analysis of the relationship between the two equips the novel with the new meaning. In his search for a new mythology which could become a modern description of human condition Leroux followed the creators of emblems from the 16th and 17th centuries, who explained divine revelations and the principles of divine order to their contemporaries.Item Rondom de Ander in "Na die geliefde land" van Karel Schoeman(Afrikaanse Letterkundevereniging, 2002) Koch, JerzyThe aim of this article is to analyse the novel "Na die geliefde land" (1972) by Karel Schoeman, by interpreting the function of 'hulle' ('they') as a category of alienation/distancing. Schoeman presented a future vision of South Africa controlled by an unidentified group of 'them' and showed Afrikaners as a marginalized group, forced to live on farms. A narrow political interpretation dominated in the reception of this book, which was treated as a simulation of the development of the political situation in South Africa. The key argument of this article is that the indeterminate representation of the situation after the revolution is not a weakness of this novel, but a conscious strategy of the author. The article argues that problems concerning political revolution ('Who', 'Why', 'When') are not that relevant in a reading of the novel because "Na die geliefde land" deals mainly with an Afrikaner community’s reactions to a changed situation.Item Wenus Hotentocka. Fakty? Mity!(Universitas, 2012) Koch, JerzyItem 'Zapożyczenie' (borrowing) a 'przeniesienie' (imposition) w strukturze badań recepcyjnych. Postulat badawczy i jego egzemplifikacje na przykładzie recepcji literatury niderlandzkiej na początku XX wieku(Oficyna Wydawnicza Leksem, 2007) Koch, Jerzy; Zawiszewska, Agata; Borkowska, Aneta