Browsing by Author "Smolak, Marek"
Now showing 1 - 16 of 16
Results Per Page
Sort Options
Item Aksjologiczne założenia stosowania dyrektyw wykładni celowościowej(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2014) Smolak, MarekW artykule chciałbym wykazać, że dyrektywy preferencji wykładni prawa są konwencjonalnymi regułami konstytutywnymi. Nadto argumentuję, że w sytuacji wystąpienia konfliktu w stosowaniu dyrektyw preferencji (dyrektyw wykładni drugiego stopnia) podstawową rolę w rozwiązywaniu powyższego konfliktu odgrywają wartości prawa.Item IMPERIUM FORMALIZMU. Uwagi na marginesie książki M. Matczaka Summa iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa, Warszawa 2007.(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2008) Smolak, MarekItem JAK PRAWO ŁĄCZY SIĘ ZE ŚWIATEM. Uwagi na marginesie książki W. Gromskiego, Autonomia i instrumentalny charakter prawa(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2001) Smolak, MarekItem JUBILEUSZ 85-LECIA POWSTANIA „RUCHU PRAWNICZEGO, EKONOMICZNEGO I SOCJOLOGICZNEGO”(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2006) Smolak, MarekItem KILKA UWAG DO ARTYKUŁU MAURYCEGO ZAJĘCKIEGO „PRESUPOZYCJE SUROWE I INSTYTUCJONALNE: PRÓBA POSZERZENIA KONCEPCJI PRESUPOZYCJI TEKSTU PRAWNEGO MARKA SMOLAKA”(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2013) Smolak, MarekArtykuł zawiera polemikę z wątpliwościami, jakie przedstawił w swym artykule Maurycy Zajęcki. Autor sformułował trzy uwagi. Po pierwsze, uznaje zasadność podziału presupozycji zaproponowanego przez M. Zajęckiego na presupozycje surowe oraz presupozycje instytucjonalne. Po drugie, wbrew stanowisku M. Zajęckiego autor argumentuje, że dany fakt jest faktem instytucjonalnym nawet wtedy, gdy na podstawie wzajemnych oczekiwań zostanie uznany tylko przez dwie osoby. Po trzecie, autor podkreśla, że prawdziwość twierdzeń o istnieniu faktów instytucjonalnych presuponowanych w tekście prawnym jest uzależniona od ich społecznej akceptacji.Item MACIEJ ZIELIŃSKI Redaktor naczelny 1997-2003(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2006) Smolak, MarekItem Morfologiczne funkcje pojęć prawnych(Wydział Prawa i Administracji UAM) Smolak, MarekThis article indicates that juridical notions assume specificai functions called by the author morphological ones. If we admit that the task of application of juridical notions is a structuring of a legal system, so we can distinguish three fundamental morphological functions of juridical notions: — systematizing function which is understood here as putting some more order (systematizing) to legal norms for to obtain a hierarchy of legal norms of a given system; — binding function - emerging when considering legal institutions as being one coherent unit of a given branch of law; — modelling function - when juridical notions do shape some specified, definite way of thinking (i.e. specified type of rationality). In conclusion of the article the Author points to close relation between onthology of the law and morphological functions which are assumed by juridical notions.Item NATURALIZM METODOLOGICZNY W NAUKACH PRAWNYCH. UWAGI NA MARGINESIE KSIĄŻKI WOJCIECHA PATRYASA PRÓBA WYJAŚNIENIA DOMNIEMAŃ PRAWNYCH(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Smolak, MarekItem NIEZAWISŁOŚĆ SĘDZIOWSKA A WYKŁADNIA FUNKCJONALNA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2007) Smolak, MarekThe author takes up the issue o f judicial ethics, and in particular, he analyses the influence of the jurisdiction of constitutional courts on the fundamental principle that a judge makes a sovereign and independent decision. This concerns a situation in which, by way of functional interpretation, judges amend the statutory norm that determines the manner in which certain goods are distributed. The basic ethical problem arises when the grounds for the rejection of a clear result of linguistic interpretation adopted by the judges gives rise to serious doubts as to its adequacy in the light o f the adopted assumption of the axiological rationality of the legislator. This, in consequence, may lead to a suspicion that the court that has decided in a given matter followed an opinion o f a certain social or political group. In the author’s opinion, in matters concerning the distribution of goods that could not be politically resolved on the parliamentary forum, or in cases where parliamentary inaction might put the citizens’ welfare at risk, a change in the statutory norms of the distribution of goods performed by the court by rejection of a clear result o f linguistic interpretation, in a situation o f a dispute regarding the assumptions of the axiological rationality of the legislator is acceptable, and the described behaviour does not infringe the basic ethical obligation of a judge to make a sovereign decision.Item PRESUPOZYCJE ONTOLOGICZNE TEKSTU PRAWNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Smolak, MarekCelem artykułu jest wskazanie, że zakładana w presupozycjach ontologicznych tekstu prawnego rzeczywistość społeczna ma charakter instytucjonalny. Presupozycje ontologiczne tekstu prawnego to twierdzenia o określonej wartości logicznej, informujące o rzeczywistości społecznej założonej przez prawodawcę. Twierdzenia te mają charakter akontekstualny w tym sensie, że ich odtworzenie nie wymaga odwoływania się do ich kontekstu. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej omawiam podstawowe założenia pragmatyki języka, w drugiej – szczególne właściwości presupozycji ontologicznych tekstu prawnego, a w trzeciej – podstawowe założenia koncepcji ontologii rzeczywistości społecznej J. Searle’a oraz instytucjonalnego porządku normatywnego N. MacCormicka. W czwartej części na podstawie analizy dwóch przepisów prawnych argumentuję na rzecz normatywno-instytucjonalnego charakteru rzeczywistości społecznej presuponowanej w tekście prawnym.Item PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2009) Smolak, MarekA Synthesis of Polish Law, Tadeusz Guz, Jan Głuchowski, Maria R. Pałubska (eds.), Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, Frankfurt am Main - Berlin - -Bern-Bruxelles-New York-Oxford-Wien 2009, Part 1 - ss. 742, Part. 2 - ss. 411.Item ROLA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO W OKRESIE PRZEMIAN USTROJOWYCH A PROBLEM AKTYWIZMU SĄDOWEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2005) Smolak, MarekOne of the most interesting issues discussed within the so called transitional constitutionalism is court activism. Court activism is a phenomenon of extending judicial decisions, and in particular constitutional tribunal decisions, onto the distribution of a variety of resources. There are four main reasons for the increasing activism of courts: the need to legitimise the functioning of other organs of public authority, the transfer of the political and social legislative role to the levels at which it is executed, legislative inflation, and a greater functional and cultural differentiation of social systems. The main issue of the activism of constitutional tribunals is related to the question whether their increased role in the distribution of resources would have or has any significant impact on the functioning of parliamentary democracy. Analysing the above issue on the example of granting various privileges to certain social groups by way of judicial decisions, the author has formulated three conclusions: the relation between the legislative and a constitutional tribunal largely depends on the unarticulated assumptions about the very nature of democracy. Therefore it should be postulated that the activity of court (or the constitutional tribunal) should be limited only to those cases, where, for some reason, the parliament is unable to amend the existing laws, and its inactivity or inertia would result in gross grievance and harm to the otherwise due recipients of a given norm, or would lead to other extraordinarily adverse effects. Secondly, the activism of constitutional tribunals is to a great extent determined by the way in which the political community perceives the place and role of Parliament in the state system of the execution of public authority. Thirdly, the involvement of courts or the constitutional tribunal in the execution of public authority reflects the stabilization in the state. It may be assumed that where the social, economic or political stability increases, the role of constitutional tribunals in the creation of political or economic relations in the state will gradually diminish.Item SĄDOWNICTWO KONSTYTUCYJNE A AUTONOMIA PRAWA WOBEC POLITYKI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2003) Smolak, MarekThe paper argues that the impact of the constitutional review on the autonomy of law before politics are closely connected with the way judges understand the rule of law, especially the rules of division of power and the rules of judges being bound by statute. The way judges understand the rule o f law, including the rules of division of power, is a political act, since judges’ decisions, just like other political decisions, can encounter choices between various options that are good but none of which is better than the others. The degree of extensiveness of this autonomy of law before politics depends on the accepted concept of rule o f law. The paper also affirms the role of rational practical discourse as a procedure of testing evaluative statements by the way of an argument for quaranteeing the autonomy of law before politics by the constitutional review.Item UZASADNIANIE PRZEZ TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY ODROCZENIA UTRATY MOCY OBOWIĄZUJĄCEJ AKTU NORMATYWNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2010) Smolak, MarekZgodnie z artykułem 190 ust. 3 Konstytucji, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, z tym że Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Przepis ten nie jest jasny i źle oddziałuje na stosunki między Trybunałem a sądami. Dlatego doniosłą rolę w tym obszarze zagadnień odgrywa argumentacja Trybunału Konstytucyjnego na rzecz odroczenia terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Autor wskazuje, że argumentacja ta może być ujęta na trzy sposoby. Pierwszy – deontologiczno-aksjologiczny – polega na wskazaniu, że odroczenie utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego jest uzasadnione ze względu na to, iż chroni/realizuje określone zasady/wartości konstytucyjne bez odniesienia się do jakichś skutków owego odroczenia dla stron postępowania. Drugi sposób uzasadniania – teleologiczno-konsekwencyjny – opiera się na założeniu, że odroczenie przynosi określone skutki dla stron, które to skutki są oceniane dodatnio, ze względu na cele/wartości samego postępowania. Trzeci sposób – mieszany – łączy elementy dwóch wcześniej wymienionych sposobów argumentowania na rzecz odroczenia utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.Item ZMIANA PARADYGMATU INTERPRETACYJNEGO W OKRESIE TRANSFORMACJI USTROJOWEJ W POLSCE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 1998) Smolak, MarekThe article relates to conditions of interpretational paradigms’ shift during the period of social and system transformation in Poland. Such a paradigm is being considered here in its two dimensions: methodological and sociological. The latter makes the category of analysis as adopted in the article and is conceived as a set (e.i. - corporate body) of lawyers applying the same interpretation rules for legal tests. It was admitted in the article that conditions for a change of interpretational paradigms in Poland are the following: shift in conceiving the law - from positivist attitude to internal and reflexive position of considering a rule of law, change that occured in legal culture towards non-positivist considering of the sources of law and, finally - shift in individual and situational factors such as professional qualities of lawyers, labour milieu, technical facilities and some features o f individuals applying the law.Item ZYGMUNT ZIEMBIŃSKI Redaktor naczelny 1991-1996(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2006) Smolak, Marek