Browsing by Author "Wolszczak-Derlacz, Joanna"
Now showing 1 - 3 of 3
Results Per Page
Sort Options
Item Projekt założeń do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym(Uniwersytet im. A. Mickiewicza, 2016) Kwiek, Marek; Antonowicz, Dominik; Brdulak, Jakub; Hulicka, Maria; Jędrzejewski, Tomasz; Kowalski, Robert; Kulczycki, Emanuel; Szadkowski, Krystian; Szot, Adam; Wolszczak-Derlacz, JoannaPrzekazuję w Państwa ręce projekt założeń do nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (i aktów towarzyszących) powstały w wyniku pracy kierowanego przeze mnie zespołu w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) „Ustawa 2.0”. Dwa filary naszej propozycji stanowią doskonałość naukowa, osiągana poprzez szeroko zakrojoną i przejrzystą krajową i międzynarodową konkurencję, oraz silne wsparcie państwowe, zarówno finansowe, jak i instytucjonalizujące akademicki prestiż (stopnie, tytuł, uprawnienia) w polskiej nauce. Najważniejszymi pojęciami proponowanych reform – wzorem większości krajów Europy Zachodniej – są „konkurencja” (i „konkurencyjność”) i „doskonałość naukowa” – wprowadzenie reguł quasi-rynkowych (a zatem nie rynkowych) dających przewagi i dostęp do dużych środków najlepszym naukowcom, zespołom badawczym, jednostkom organizacyjnym i uczelniom w oparciu o jasne kryteria naukowe. Przejrzystość reguł, ewaluacja osiągnięć naukowych, mały margines uznaniowości ocen, jasne i z góry znane procedury, otwartość i poddanie międzynarodowej ocenie środowiskowej (system peer review) oraz niezmienne reguły gry akademickiej – to minimalne warunki niezbędne do sukcesu reform. Proponowany przez nas zbiór rozwiązań to zamknięty system naczyń połączonych, którego paliwem jest istotnie zwiększony poziom publicznego finansowania w najlepszych obszarach sektora szkolnictwa wyższego i (akademickiej) nauki. Bez istotnego zróżnicowania systemu, sformalizowania podziału funkcji między instytucjami, wzmocnienia uniwersytetów jako instytucji, postawienia na jakość kształcenia, interdyscyplinarność badań naukowych i ich doskonałość – nie stworzymy masy krytycznej pozwalającej na podniesienie polskiej nauki i wybranych elementów systemu szkolnictwa wyższego na poziom światowy. Zarazem bez istotnie zwiększonego, publicznego finansowania proponowane przez nas mechanizmy różnicowania systemu doprowadzić mogą jedynie do wyniszczającej walki o kurczące się zasoby, ściągając polską naukę w międzynarodowy niebyt. Przedkładany Państwu raport składa się z dwóch części. Część pierwsza zawiera zwięzłe wprowadzenie do podstawowego zestawu idei stojących za naszymi założeniami. Zamyka ją syntetyczny przegląd szczegółowych propozycji, który nie wyczerpuje jednak listy sugerowanych przez nas rozwiązań. Część druga, w związku z wymogami kontraktowymi programu „Ustawa 2.0”, zawiera wymagane przez MNiSW odniesienie do 30 wskazanych modułów usystematyzowanych w 6 głównych segmentów. Waga poszczególnych modułów jest różna – stąd też ich różna objętość w dokumencie. Dla zrównoważonego i dynamicznego rozwoju nauka i szkolnictwo wyższe potrzebują dziś przede wszystkim silnego wsparcia, stabilności i jasno określonych, niezmiennych wymagań. Jeśli proponowane przez nas rozwiązania miałyby położyć fundamenty pod nowe rozwiązania strukturalne, zbudowanie zarówno środowiskowego, jak i ponadpartyjnego porozumienia na rzecz ich rozwoju wydaje nam się absolutną koniecznością.Item Reformować? Nie reformować? Szerszy kontekst zmian w szkolnictwie wyższym(2016) Antonowicz, Dominik; Brdulak, Jakub; Hulicka, Maria; Jędrzejewski, Tomasz; Kowalski, Robert; Kulczycki, Emanuel; Szadkowski, Krystian; Szot, Adam; Wolszczak-Derlacz, Joanna; Kwiek, MarekPrezentowany tekst powstał jako wprowadzenie do dokumentu Projekt założeń do Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym (tzw. Ustawy 2.0). Ma charakter ekspercki, akademicki, interdyscyplinarny i ogólny, a został wypracowany w ramach prac 10-osobowego zespołu ekonomistów, prawników i naukowców z obszaru szeroko pojętych nauk społecznych. Pokazuje proponowany przez nas do rozważenia – przez wszystkich interesariuszy, w tym przede wszystkim MNiSW i kadrę akademicką – kierunek zmian w polskim szkolnictwie wyższym w najbliższej dekadzie. W związku z tym ma charakter kierunkowy, a nie szczegółowy (bardziej szczegółowe rozwiązania znajdują się w Kwiek et al. 2016: 45-164). Jednak projekt założeń do ustawy, nawet poprzedzony rozbudowanym wprowadzeniem, to nie założenia: założenia może bowiem pisać tylko MNiSW, ponieważ z nich wynika nowa ustawa (bądź nowe ustawy). W tym sensie projekt założeń sam musi zakładać, że równolegle powstają inne, konkurencyjne projekty oraz że mogą być one oparte na innej diagnozie sytuacji i innych założeniach wyjściowych – i tym samym prowadzić do innych rozwiązań kierunkowych i szczegółowych. Odmienne diagnozy prowadzą do odmiennych wizji przyszłości, a tym samym do odmiennych reform. Czym innym jest zatem projekt założeń (podlega bowiem szerokim konsultacjom i z natury ma charakter dyskusyjny i warunkowy), czym innym są założenia MNiSW (dające wsparcie powstającemu prawu bądź prawom), a jeszcze czym innym jest strategia rozwoju szkolnictwa wyższego. Nasz dokument, podobnie jak prezentowany tutaj tekst, zawiera tylko pewne elementy strategii, ponieważ nie z takim zamysłem powstawał. Upraszczając: wybrana przez MNiSW dla projektów założeń w ramach programu Ustawa 2.0 modułowa struktura produktu końcowego narzuciła dokumentowi sztywny układ zagadnień. Rzecz jasna w ramach stosunkowo krótkiego okresu realizacji projektu nie ma fizycznej możliwości, aby zadać wszystkie ważne pytania i, co więcej, podać pełne odpowiedzi nawet na pytania już zadane. Tekst, jak i dokument, z którego pochodzi, ma zatem charakter dyskusyjny i konsultacyjny; proponuje pewne rozwiązania kosztem innych; promuje pewien obraz szkolnictwa wyższego i nauki w przyszłości – kosztem innych obrazów. Ale na tym, mamy wrażenie, polegać ma jego rola: wskazywać rozwiązania kierunkowe i jedynie częściowo rozwiązania szczegółowe. W okresie niezwykle intensywnej pracy cały czas towarzyszyła nam świadomość, że nie da się zająć wszystkimi kwestiami dotyczącymi całości systemu, tym bardziej że proponowane rozwiązania rodziły kolejne kwestie, a te – kolejne pytania.Item Reformować? Nie reformować? Szerszy kontekst zmian w szkolnictwie wyższym(2016) Antonowicz, Dominik; Brdulak, Jakub; Hulicka, Maria; Jędrzejewski, Tomasz; Kowalski, Robert; Kulczycki, Emanuel; Szadkowski, Krystian; Szot, Adam; Wolszczak-Derlacz, Joanna; Kwiek, MarekThe paper presents a comprehensive reform agenda for Polish universities in the years to come. It discusses major problems of higher education funding, governance and organization and suggests a set of possible interrelated steps. The reform agenda is based on several underlying principles, including competition and quasi-market, internationalization, scientific excellence, vertical stratification of the system (into three major institutional types – with a focus on the emergence of internationally visible national flagship universities), and the concentration of research funding in research-active universities. The paper refers also to the national parameterization exercise (as performed by the KEJN), major national funding bodies, national quality assurance and accreditation systems, as well as academic careers.