Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2012, nr 4
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2012, nr 4 by Issue Date
Now showing 1 - 20 of 22
Results Per Page
Sort Options
Item 1. SPIS TREŚCI 74, 2012, 4(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012)Item WARTOŚĆ RELACJI WŁADZE SAMORZĄDOWE – KLASA KREATYWNA. EMPIRYCZNA WERYFIKACJA MODELU(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Rudawska, Iga; Bąkowska, SylwiaBadania nad klasą kreatywną i jej znaczeniem dla rozwoju regionalnego są w centrum zainteresowania takich badaczy, jak R. Florida, A. Zolli i C. Landry. W polskiej literaturze zagadnienie to poruszane jest relatywnie rzadko. Grupa osób wykonujących zawody twórcze jest „motorem” stymulującym wzrost gospodarczy poprzez tworzenie nowych form w postaci innowacyjnych rozwiązań, kreowanie produktów i usług. Celem niniejszego artykułu jest empiryczna weryfikacja modelu wartości relacji władze samorządowe – klasa kreatywna. Główną techniką badawczą był wywiad telefoniczny ze standaryzowanym kwestionariuszem. Badania przeprowadzono w ramach grantu finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2010-2012.Item SYSTEM ZARZĄDZANIA BANKIEM W UJĘCIU PRAWNYM(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Fojcik-Mastalska, EugeniaOpracowanie podejmuje problem przenoszenia na grunt prawny materii będącej dotychczas domeną nauk ekonomicznych, na przykładzie rzadko komentowanych przepisów art. 9-9f ustawy – Prawo bankowe, regulujących system zarządzania bankiem. Podejmuje poszczególne elementy składowe tej nowej instytucji prawa bankowego, od ogólnego w charakterze ujęcia ustawowego, poprzez ich konkretyzację w uchwale Komisji Nadzoru Finansowego, aż po szczegółowe ujęcie w rekomendacji nadzorczej. Nie kwestionując potrzeby uczynienia z wymagań ustawowych dotyczących systemu zarządzania bankiem jakościowej normy ostrożnościowej, znajdującej z mocy ustawy rozwinięcie w uchwale Komisji Nadzoru Finansowego, opracowanie podkreśla znaczenie dobrego jakościowo ustawodawstwa. Usterki w redakcji, treści czy sekwencji przepisów, jak wynika z przeprowadzonej analizy instytucji prawnej systemu zarządzania bankiem, trudnej do uregulowania z racji swej ekonomicznej natury, budzą wątpliwości, utrudniają więc przestrzeganie tych przepisów i ich stosowanie jako wymogów sankcjonowanych środkami nadzorczymi.Item ZWIĄZKI PARTNERSKIE JAKO FORMA WSPÓŁPRACY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W ŚWIETLE PRAWA KRAJOWEGO, UNIJNEGO I MIĘDZYNARODOWEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Kalitta, EmiliaTermin „miasta bliźniacze” został wypracowany w toku doświadczeń gmin na arenie międzynarodowej. Prekursorami ruchu bliźniaczego są gminy niemieckie i francuskie, które po II wojnie światowej podjęły się zadania zbliżenia zwaśnionych narodów. Ruch bliźniaczy początkowo opierał się przede wszystkim na wymianie młodzieży. Współcześnie współpraca miast skupia się na współpracy gospodarczej, ekologicznej, na partnerskiej edukacji oraz konsolidacji działań na rzecz rozwoju. Współpraca międzynarodowa gmin, choć stanowi istotny czynnik rozwoju lokalnej polityki, nie jest w sposób wyczerpujący uregulowana prawnie. Obowiązujące ustawodawstwo krajowe i prawodawstwo unijne nie operują pojęciem „miasta partnerskie”. Ustawy zasadnicze, akty wykonawcze, deklaracje oraz traktaty uściślają istotę i prawo samorządu lokalnego, nie precyzując zasad tworzenia lokalnej polityki zagranicznej. Aspekt ten pozostawiają w dużej mierze samym gminom, co podkreśla zasadę samorządności. Unijne dyrektywy także nie określają sztywnych ram międzynarodowej współpracy gmin, podkreślając jedynie ich rolę w kształtowaniu polityki. Znaczenie gmin w rozwiązywaniu współczesnych problemów cywilizacji wyraźnie uwypuklają deklaracje końcowe z kongresów miast partnerskich. Brak ram prawnych nie ogranicza gmin w rozwijaniu lokalnej polityki zagranicznej, otwierając przed nimi możliwości współpracy z dowolnymi gminami w dowolnym obszarze.Item PARADOKS SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ: RÓWNOŚĆ ZASAD NIERÓWNOŚCI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Sztompka, PiotrPojęcie sprawiedliwości występuje w myśli społecznej i politycznej od czasów starożytnych. Bardzo często odnajdujemy je także w myśleniu potocznym, zwłaszcza w kontekście protestów, kontestacji czy ruchów rewolucyjnych skierowanych przeciwko odczuwanej niesprawiedliwości. Jego znaczenie nie jest jednak ani jasne, ani proste. Celem artykułu jest analiza i eksplikacja sensu pojęcia sprawiedliwości obierająca za punkt wyjścia arystotelesowską ideę właściwej proporcji. Rozróżnione zostaje pięć rodzajów sprawiedliwości i pięć odpowiednich zasad normatywnych: sprawiedliwość dystrybutywna, komunitatywna, retrybutywna, transakcyjna i atrybutywna. W wypadku każdego rodzaju odrzucona zostaje intuicja często wiązana ze sprawiedliwością: postulat równości. Równość ma sens jedynie jako metazasada odnosząca się do stosowania wszystkich zasad sprawiedliwości. Sprawiedliwość to w myśl proponowanej definicji równość zasad generujących wieloraką i konieczną w życiu społecznym nierówność.Item III. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Symonides, Janusz; Moskwa, Leopold; Gorynia, MarianDorota Pyć, Prawo Oceanu Światowego. Res usus publicum, Gdańsk 2011 (rec. Janusz S y m o n i d e s), s. 291-294; Anton D. Rudokwas, Spornyie woprosy uczeniia o priobrietatielnoj dawnosti, Moskwa 2011 (rec. Leopold M o s k w a), s. 294-299; Radosław Pastusiak, Specjalne strefy ekonomiczne jako stymulator rozwoju gospodarczego, Łódź 2011(rec. Marian Go r y n i a), s. 299-301Item POJĘCIE WIĘKSZOŚCI BEZWZGLĘDNEJ W USTAWACH O SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Krzymkowski, MarekPojęcie „większość bezwzględna” występuje w szeregu przepisów ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. Stało się ono przedmiotem kilku orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz uchwały Trybunału Konstytucyjnego z 20 września 1995 r. Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zostało powszechnie zaakceptowane i stało się podstawą regulacji przyjmowanych w statutach jednostek samorządu terytorialnego.Item PODSTAWA EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ OBOWIĄZKÓW NIEPIENIĘŻNYCH W PRAWIE NIEMIECKIM I POLSKIM(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Ostojski, PrzemysławTreść artykułu dotyczy nieporuszanego dotąd szerzej w polskiej doktrynie prawa i orzecznictwie sądowoadministracyjnym tematu podstawy egzekucji administracyjnej. W założeniu opracowanie ma być próbą wykazania, że podstawową – modelową podstawą wszczęcia i prowadzenia egzekucji jest indywidualny akt administracyjny. Stanowi on bowiem pierwszą i najważniejszą formę działania administracji publicznej. Nakazy i zakazy nałożone tą drogą, a niewykonywane w sposób dobrowolny, podlegają egzekucji administracyjnej. W wyniku jednak szerszej analizy wskazanej problematyki należy dojść do przekonania, że omawiana instytucja w porządkach prawnych Niemiec i Polski jest co do zasady tożsama. Odrębności dotyczą przede wszystkim specyfiki rozwiązań w obszarze stosowanych odpowiednio uregulowań ogólnego postępowania administracyjnego oraz niektórych szczegółowych instytucji funkcjonujących w obu porządkach prawnych.Item UWAGI NA TEMAT SPRAWIEDLIWOŚCI PROCEDURALNEJ MODELU SKARGI NA PRZEWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA KARNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Ochnio, AriadnaArtykuł traktuje o modelu postępowania zainicjowanego skargą na przewlekłość postępowania karnego, który został ukształtowany w ustawie z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004, Nr 179, poz. 1843 ze zm.). Rozwiązanie legislacyjne nieprzewidujące możliwości zaskarżenia orzeczenia w przedmiocie przewlekłości budzi wątpliwości natury konstytucyjnej i rodzi pytanie, czy ukształtowana w ten sposób procedura jest sprawiedliwa. Ponadto niejasne jest, czy rozwiązanie takie było zabiegiem celowym, czy też stanowi wynik tak zwanego „pominięcia” legislacyjnego. Istnienie prawa do zaskarżenia orzeczenia jest konsekwencją wyboru między modelem postępowania wpadkowego a pierwotnego, co odzwierciedla orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego. Zastosowana w ustawie cywilnoprawna konstrukcja Skarbu Państwa dla potrzeb odpowiedzialności odszkodowawczej, przy jednoczesnym ograniczeniu kontradyktoryjności, sprawia, że pozycja Skarbu Państwa w toku postępowania jest problematyczna. Zmiany w ustawie powinny podążać w kierunku większej kontradyktoryjności. Uzasadnienie obecnego modelu, opartego na zasadzie pomocniczej szybkości postępowania, jest wysoce niewystarczające w świetle naczelnych zasad polskiego procesu karnego.Item Modele poszukiwań i dopasowań jako narzędzie badania rynków pracy(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Woźniak, MarcinCelem artykułu jest przybliżenie zagadnień związanych z modelami poszukiwań i dopasowań oraz zobrazowanie ich potencjalnych możliwości w zakresie analizy rynków pracy. W sekcji pierwszej tekstu skrótowo przedstawiono rys historyczny wspomnianych modeli oraz dwa ich główne kierunki rozwoju. Następnie zaprezentowano jeden z najstarszych, lecz i najszerzej w literaturze omawianych modeli: model sekwencyjnego poszukiwania pracy. W drugiej sekcji tekstu szczegółowo przedstawiono podstawowy model Mortensena i Pissaridesa. Najpierw omówione są założenia teoretyczne, następnie mechanizm poszukiwań i dopasowań, warunki tworzenia i destrukcji miejsc pracy oraz powiązane z nimi ustalenie płac na rynku (Nash Bargaining Solution – NBS), co w efekcie prowadzi do ustalenia stanu stacjonarnego modelu (steady-state equilibrium). W kolejnej części tekstu, na podstawie literatury, zostaje omówione i przedstawione zastosowanie modelu w analizach rynku pracy. Autor zwraca uwagę na zagadnienia najbliższe jego zainteresowaniom badawczym – na modelowaniu cyklu gospodarczego i polityki rynku pracy. W tych dwóch aspektach omówione zostają również potencjalne problemy i krytyka, z jaką model Mortensena i Pissaridesa się spotkał.Item REFLEKSJE NAD PRACĄ TOMASZA JUSTYŃSKIEGO 'PRAWO DO KONTAKTÓW Z DZIECKIEM W PRAWIE POLSKIM I OBCYM'(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Radwański, Zbigniew; Zegadło, RobertItem ISTOTA KONKURENCYJNOŚCI REGIONÓW(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Czyżewska, DorotaKonkurencyjność w ujęciu regionalnym stanowi jedno z podstawowych zagadnień badawczych nauk ekonomicznych w związku z postępującą globalizacją gospodarki światowej przyczyniającą się do wzrostu znaczenia regionów, rozwojem technologii informatycznych i telekomunikacyjnych oraz kształtowaniem się gospodarki opartej na wiedzy. Celem artykułu jest określenie istoty konkurencyjności regionalnej poprzez dokonanie przeglądu literatury przedmiotu w zakresie jej definicji, determinant oraz mierników prostych i rankingów konkurencyjności służących jej pomiarowi.Item OKRES BUDŻETOWY W UJĘCIU POZNAŃSKIEJ SZKOŁY SKARBOWOŚCI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Małecki, JerzyTwórcą poznańskiej szkoły skarbowości w 1919 r. na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego był prof. Edward Taylor, mentor naukowy i moralny wielu tysięcy polskich prawników oraz ekonomistów. Po II wojnie światowej aktywność naukowa Katedry Prawa Finansowego Uniwersytetu Poznańskiego przez 50 lat koncentrowała się – z przyczyn politycznych – głównie na prawie budżetowym. Ośrodek poznański był w tym okresie czołowym ośrodkiem naukowym w Polsce zajmującym się finansami państwa i finansami lokalnymi. W opracowaniu omówiono niektóre prace naukowe pracowników Katedry Prawa Finansowego UP, w których podjęto pionierskie wówczas aspekty okresu budżetowego i wieloletniego planowania finansowego.Item SPRAWOZDANIA I INFORMACJE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Grzegorczyk, Paweł; Walasik, Marcin; Chołodecki, MateuszUroczystość Jubileuszu 70-lecia urodzin Profesora Feliksa Zedlera (Paweł Gr z e g o r c z y k, Marcin Wa l a s i k), s. 303-305; ,,Swoistość procedur publicznego prawa gospodarczego’’. Konferencja Zakładu Publicznego Prawa Gospodarczego UAM w Poznaniu oraz Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego Uniwersytetu Wrocławskiego (Mateusz C h o ł o d e c k i), s. 306-307Item EUROPEJSKI NAKAZ DOCHODZENIOWY – PRZEŁOM W DZIEDZINIE EUROPEJSKIEGO ŚCIGANIA KARNEGO?(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Kusak, MartynaArtykuł charakteryzuje propozycję decyzji ramowej w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego. Opisana została istota nowego instrumentu, dokładna procedura wystąpienia z nakazem oraz jego wykonanie. Autorka porównuje nowy nakaz z poprzednimi instrumentami współpracy w Unii Europejskiej w sprawach karnych, tłumacząc jego przełomowość w dziedzinie transgranicznego ścigania karnego. W artykule zawarto również opis zagrożeń związanych z nakazem oraz propozycji ulepszenia niektórych rozwiązań decyzji.Item Ewolucja szwedzkiego modelu gospodarki(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Winiecki, JanAutor rozpatruje model szwedzki z punktu widzenia jego ewolucji w czasie, a następnie dokonuje konfrontacji tego modelu z rzeczywistością ekonomiczną oraz ocenia oddziaływanie tego modelu na efektywność szwedzkiej gospodarki. Co się tyczy ewolucji modelu, autor zwraca uwagę na szczególne historyczne uwarunkowania: relacji władzy królewskiej i chłopstwa. Te relacje przyczyniły się do ukształtowania się demokratycznych i egalitarystycznych cech stosunków społeczno-politycznych i ułatwiły wprowadzenie przez socjaldemokrację tego modelu w czasach współczesnych. Autor podkreśla ideologiczne – kolektywistyczne – cechy modelu szwedzkiego i konsekwencje tejże ideologii. Ewolucja modelu rozpoczęła się po ostrym kryzysie pierwszej połowy lat 90. XX w., a jej w wyniku nastąpiła redukcja skali wydatków publicznych z ok. 70% PKB do 50% PKB obecnego. Po kryzysie model, umownie nazywany przez autora modelem 2.0, przestał być czymś unikalnym i stał się jednym z wariantów tak zwanego europejskiego modelu socjalnego. Autor negatywnie ocenia wpływ oryginalnego modelu szwedzkiego i jego współczesnych pozostałości na efektywność szwedzkiej gospodarki. Dowodem na to są między innymi wyższy wzrost wydajności i produktywności kapitału, szczególnie w przemyśle przetwórczym, po redukcji udziału wydatków publicznych w PKB oraz zwiększeniu zakresu wolności ekonomicznych i obywatelskich (ograniczenie państwa niańki). Nadal jednak gospodarka boryka się z niezdolnością tworzenia miejsc pracy – ich liczba nie rośnie od 1975 r. – oraz z niewysokim poziomem innowacyjności gospodarki (mimo bardzo wysokich wydatków na B+R). Autor formułuje więc tezę, że osiągnięcia szwedzkiej gospodarki mają dwa główne źródła. Pierwsze to historyczne tradycje (etyka protestancka) wpływające na wysoki poziom społecznej dyscypliny, ale słabnące z upływem kolejnych dziesięcioleci istnienia modelu szwedzkiego 1.0. Natomiast drugie to wcześniejsze osiągnięcia szwedzkiej gospodarki jej fazie liberalnej (1860-1950), kiedy rosła ona najszybciej na świecie. W innych warunkach erozja efektywności pod wpływem kolektywistycznych rozwiązań oryginalnego modelu szwedzkiego byłaby znacznie szybsza.Item NATURALIZM METODOLOGICZNY W NAUKACH PRAWNYCH. UWAGI NA MARGINESIE KSIĄŻKI WOJCIECHA PATRYASA PRÓBA WYJAŚNIENIA DOMNIEMAŃ PRAWNYCH(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Smolak, MarekItem ZBRODNIE W SREBRENICY I SARAJEWIE PRZED MIĘDZYNARODOWYM TRYBUNAŁEM KARNYM DS. ZBRODNI W B. JUGOSŁAWII. CASUS RATKO MLADICIA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Szpak, AgnieszkaCelem artykułu jest przedstawienie prognozy wyroku Międzynarodowego Trybunału Karnego ds. Zbrodni w b. Jugosławii (MTKJ) w sprawie Ratko Mladicia, generała armii bośniackich Serbów odpowiedzialnego za zbrodnie popełnione w Srebrenicy oraz Sarajewie. Po wskazaniu stawianych mu zarzutów autorka próbuje wykazać, że – biorąc pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo MTKJ – Mladić zostanie uznany winnym zbrodni ludobójstwa w Srebrenicy oraz bezprawnych ataków i terroryzowania ludności cywilnej (te ostatnie jako zbrodnie wojenne). Mladić jako szef sztabu głównego armii bośniackich Serbów wydawał rozkazy swoim podwładnym (m.in. generałom Krsticiowi i Galiciowi). W artykule zostały przeanalizowane ich sprawy w takim zakresie, w jakim mają znaczenie dla sprawy Mladicia. Ten ostatni jako ich przełożony wydający im rozkazy powinien zostać uznany winnym takich samych zbrodni jak oni, to jest tych wymienionych wyżej.Item ZASTOSOWANIE METODY CCR-DEA DO OCENY EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM W POLSCE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Osińska, MonikaWraz ze zmieniającymi się warunkami, w jakich działają dzisiejsze przedsiębiorstwa, zmieniają się umiejętności kadry pracowniczej poszukiwane przez potencjalnych pracodawców. Wraz ze zmianą zapotrzebowania na rynku pracy zmienia się również rola szkół wyższych postrzeganych jako instytucje przygotowujące specjalistów do pracy zawodowej. Szkoły wyższe doskonale wywiązują się z zadania zapewnienia równego dostępu do edukacji na wszystkich możliwych kierunkach studiów, które nierzadko nie są zgodne z kierunkami pożądanymi na rynku pracy. Powoduje to, że osoby posiadające dyplom ukończenia szkoły wyższej nie są w stanie odnaleźć się na rynku pracy i stają przed wyzwaniem zmagania się z problemem bezrobocia. Głównym celem niniejszego artykułu jest porównanie województw pod względem efektywności szkolnictwa wyższego w zakresie tak zwanej masowości i odpowiedniości kształcenia oraz zbadanie, czy powszechnie obserwowane na rynku edukacji wyższej stawianie na „masowość” kształcenia przyczynia się do poprawy sytuacji na rynku pracy. Badania zostały przeprowadzone na podstawie danych statystycznych pochodzących z bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego i obejmowały lata 2006-2007. Analizę przeprowadzono za pomocą metody CCR-DEA (Data Envelopment Analysis).Item ROZSTRZYGANIE SPORÓW POMIĘDZY JEDNOSTKĄ I ADMINISTRACJA˛ W SYSTEMACH COMMON LAW (REFLEKSJE NA KANWIE KSIĄŻKI SARY BLAKE ADMINISTRATIVE LAW IN CANADA)(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2012) Kmieciak, ZbigniewThe paper presents issues that are the main subject of Sara Blake’s ‘Administrative Law in Canada.’ Sara Blake has practiced general civil litigation since 1997. She is a lawyer with the Ontario Ministry of the Attorney General, Crown Law Office – Civil Law, where she acts for the government ministries and agencies in appeals, civil actions, applications for judicial review and tribunal hearings. In her opinion: ‘Administrative law is the law that governs how these decisions are made in individual cases’ (p. 4). Therefore, her book concerns the proceedings before administrative tribunals and a review of their actions. The book is divided into two parts. The first part (chapters 2 to 5) describes the rules according to which tribunals are expected to operate. The generic term ‘tribunal’ is used to include all public officials, boards and agencies who exercise statutory authority. The second part (chapters 6 to 9) explains the types of redress that are available and how they may be obtained. Tribunals belong to the administrative, not the judicial, arm of government, even though at times they may appear to be remarkably court-like. The specific kind of tribunals (the appellate tribunals) may, and do, engage in review of the merits of a decision and usually have the powers to vary, or substitute with another, the decision of the original decision-maker. Except to the extent authorised by statute, members of adjudicative tribunals should be independent of those who appoint them and pay their salaries. Only in that way can they adjudicate each case free from interference. However, as Sara Blake underlines, ‘There is no constitutional right to a hearing before independent and impartial tribunal’. In her view, the test for independence of judges, which has a constitutional basis, cannot apply to tribunals, ‘which are creatures of statute and operate as part of government’. Administrative tribunals cannot be as independent as judges because ‘tribunals are established to implement and, often, to make government policy’ (p. 107). The requirement for independence was developed in the adjudicative context of the courts. It cannot be strictly applied to a policy-making context, said Sara Blake. The author of this paper is of the opinion that the idea of external review by independent but non-judicial bodies opens promising perspectives for the development of administrative law also in Poland.