Doktoraty (WHis)

Permanent URI for this collection

https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/25076

Browse

Now showing 1 - 20 of 50

Armia Czerwona i czerwonoarmiści w Wielkopolsce w latach 1945-1946
(2019) Kościuszko, Maciej; Wojtkowiak, Jakub. Promotor
Tematem niniejszej pracy doktorskiej jest obecność sowieckich sił zbrojnych na terytorium województwa poznańskiego w latach 1945-1946. W ujęciu obszaru badań, tytułowa „Wielkopolska” stanowi jedynie skrót myślowy. Termin nie został bowiem w literaturze dotychczas sprecyzowany. Arbitralne wyznaczenie obszaru badań było więc podyktowane koniecznością dokonania spójnej syntezy. Podobnymi względami uzasadniam dobór cezur czasowych. Początkową stanowi rozpoczęcie zimowej ofensywy Armii Czerwonej 12 stycznia 1945 roku znad Wisły. Cezurę końcową stanowi ukonstytuowanie 12 grudnia 1946 roku przy Północnej Grupie Wojsk Armii Sowieckiej w Polsce stanowiska Delegata Komitetu Rady Ministrów. W przedziale czasowym dzielącym te dwa ważne wydarzenia, można wskazać kluczowe zjawiska, ważne dla poznania tematyki zawartej w tytule pracy.
Samorząd sejmikowy województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1733-1763
(2019) Kościański, Tomasz; Zwierzykowski, Michał. Promotor
Celem pracy było ukazanie funkcjonowania samorządu sejmikowego województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1733-1763. Praca składa się z dwóch części oraz dołączonego do niej zestawu aneksów. W pierwszej części ukazany został zakres, sposób organizacji i funkcjonowania samorządu sejmikowego. W drugiej części omówione zostały dzieje polityczne sejmiku. Temu zagadnieniu poświęcone zostały trzy rozdziały, które przedstawiają temat w ujęciu chronologicznym. Na aneksy składa się 11 wykazów zgromadzeń sejmiku oraz wszystkich funkcjonariuszy sejmikowych. Pozostałe 13 aneksów zawierają treść tekstów źródłowych. W latach 1733-1763 odbyły się lub miało odbyć się 94 zgromadzenia sejmiku województw poznańskiego i kaliskiego.
Towarzystwo Tomasza Zana w Wielkopolsce w latach 1920-1939
(2019) Kopczyńska, Izabella; Konieczka-Śliwińska, Danuta. Promotor
Niniejsza dysertacja poświęcona jest działalności organizacji młodzieży o nazwie Towarzystwo Tomasza Zana, funkcjonującej w szkołach średnich na terytorium Wielkopolski w latach 1920-1939. W pracy tej opisano genezę Towarzystwa na przełomie XIX i XX wieku i jego działalność przed 1918 roku, z uwzględnieniem reaktywacji w 1920 roku. Następnie przedstawiono uwarunkowania funkcjonowania tej organizacji w polskim systemie oświaty, uwzględniając występujące w okresie międzywojennym nurty wychowania narodowego i państwowego. Praca koncentruje się na zobrazowaniu struktury i organizacji wewnętrznej TTZ oraz na działalności samokształceniowej realizowanej w kołach naukowych, a także na działalności wydawniczej. Jednym z celów pracy jest sporządzenie wykazów członków Towarzystwa oraz przedstawienie ich biogramów, by ukazać wpływ organizacji na kształcenie młodzieży. W dysertacji przedstawiono także listę nauczycieli sprawujących funkcję opiekunów tego Towarzystwa i ukazano ich oddziaływanie na członków organizacji. Przeprowadzone badania pozwalają na poznanie losów organizacji Towarzystwa Tomasza Zana oraz jej roli w samokształceniu i wychowaniu młodzieży w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Sejmiki Wielkopolski właściwej w latach 1764-1793
(2019) Glabisz, Grzegorz; Zwierzykowski, Michał. Promotor
Sejmiki województw poznańskiego, kaliskiego i gnieźnieńskiego były jednymi z najważniejszych w Rzeczypospolitej Polsko-Litewskiej. Szlachta innych województw często wzorowała się na uchwałach i postawach miejscowych posłów. Dlatego też konieczne wydaje się przede wszystkim przeprowadzenie badań nad tymi zgromadzeniem. Bardzo dobrze zachowana baza źródłowa pozwala na pokazanie wielu szczegółów, które w przypadku innych zgromadzenie są niemożliwe do przedstawienia. Dodatkowym argumentem przemawiającym za badaniami na lata 1764-1793 jest brak jakiejkolwiek pracy omawiającej życie sejmikowe przez cały okres panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Radykalizm polistopadowy wobec procesów modernizacji: ewolucja postaw głównych przedstawicieli (1832-1888)
(2019) Kuligowski, Piotr; Dobek, Rafał. Promotor; Jarząbek, Marcin. Promotor
Moja praca dotyczy postaw polskich radykałów po powstaniu listopadowym wobec procesów modernizacji. Koncentruję się na pięciu najważniejszych przedstawicielach tego nurtu politycznego (mianowicie na: Janie Czyńskim, Janie Nepomucenie Janowskim, Henryku Kamieńskim, Ludwiku Królikowskim, Stanisławie Worcellu), których postrzegam zarazem jako najbardziej wpływowych i rozmieszczonych na różnych biegunach ideowych radykalizmu. Ramy czasowe rozprawy obejmują lata 1832-1888, czyli od momentu utworzenia Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (najważniejszej organizacji radykalnej) aż do śmierci Janowskiego, czyli ostatniego radykała, który wziął udział w powstaniu listopadowym.
Donos obywatelski na Ziemi Kaliskiej w latach 1945-1989 w świetle materiałów archiwalnych władz terenowych
(2020) Bestian-Zając, Anna; Konieczka-Śliwińska, Danuta. Promotor
Praca charakteryzuje donosy obywatelskie z lat 1945-1989 zarchiwizowane w aktach władz terenowych Ziemi Kaliskiej. Rozprawa ma układ problemowy i składa się z 5 rozdziałów. Pierwszy, omawia specyficzne warunki polityczne, w których dążono do usankcjonowania donosu obywatelskiego, z uwzględnieniem wpływu ówczesnej ideologii i propagandy. Drugi rozdział zawiera rozważania na temat nadawców donosów obywatelskich, jako inicjatorów i kreatorów denuncjacji. W trzecim rozdziale omówiono szczegółowo wszystkie rodzaje zarzutów stawianych w doniesieniach, stanowiących zarówno przestępstwo, jak i występek przeciwko etyce partyjnej. Czwarty rozdział poświęcono ofiarom donosów i ewolucji ich reakcji na fakt, że ktoś na nich doniósł. Zbadano także na kogo donoszono najczęściej i jaki był stopień relacji pomiędzy donosicielem a zadenuncjowanym. W piątym rozdziale określono do jakich instytucji kierowano donosy najczęściej i w jaki sposób prowadzono sprawę celem ostatecznego wyjaśnienia. Donosicielstwo obywatelskie na Ziemi Kaliskiej w latach 1945-1989 było zjawiskiem złożonym i dynamicznym, zależnym od ogólnej sytuacji polityczno-gospodarczo-społecznej kraju, prezentującym także lokalny punkt widzenia na otaczającą rzeczywistość.
Rozbudowa fortyfikacyjna pozycji armii „Łódź” w 1939 roku. Założenia i wykonanie
(2021) Politański, Łukasz; Dutkiewicz, Marek. Promotor
Uczeni w służbie Sargonidów
(2021) Kałek, Krzysztof; Tyborowski, Witold. Promotor
Dysertacja ma za cel ustalić i zaprezentować sytuację uczonych mezopotamskich, służących dynastii Sargonidów. Przedmiotem zainteresowania są nie tylko poszczególne grupy uczonych, ale także konkretne jednostki. Rozdział pierwszy ma charakter wprowadzająco-metodologiczny, kolejne od drugiego do szóstego skupiają się na źródłach poszczególnych gatunków: zapytaniach i raportach wróżebnych, kolofonach, korespondencji astrologów, listach uzdrowicieli, wróżbitów, egzorcystów i kapłanów lamentacyjnych. Rozdział siódmy stanowi charakterystykę uczonych znanych z tekstów innych niż wymienione wcześniej, w ósmym zaś przedstawiono wyniki analiz o charakterze przekrojowym, obejmujących więcej niż jedną grupę tekstów i profesji uczonych. Najważniejsze ustalenia powtórzone zostały we wnioskach. Praca zawiera również edycje tekstów oraz biogramy wszystkich znanych uczonych służących dynastii Sargonidów.
Nowożytne inskrypcje sepulkralne duchowieństwa gnieźnieńskiego
(2021) Losik-Sidorska, Aleksandra; Jasiński, Tomasz. Promotor
Rozprawa poświęcona jest problemowi komunikatu płynącego z nowożytnych inskrypcji sepulkralnych duchowieństwa gnieźnieńskiego. Pierwszym etapem pracy była kwerenda terenowa, której efektem jest załączony do opracowania katalog. Kolejnym etapem było umiejscowienie zebranego materiału w kontekście kultury funeralnej Rzeczypospolitej. Poświęcony tym kwestią jest pierwszy rozdział rozprawy. W rozdziale drugim w badanych inskrypcjach duchowieństwa gnieźnieńskiego wydzielono następujące treści: przedstawienie zmarłego, tytulatura zmarłego, funkcje pełnionymi przez zmarłego, opis kariery w administracji świeckiej, kościelnej, a także kariery naukowej i posługi duszpasterskiej, działalność fundacyjnej, informacje o fundatorze nagrobka i dacie fundacji, informacje na temat zgonu (miejsce pochówku, okoliczności śmierci, data śmierci, długość życia zmarłego, a także określenie użyte na słowo „śmierć”), cnoty zmarłego, odniesienie do Boga. Rozdział trzeci poświęcono w całości odpowiedzi na pytanie o to, czy komunikat inskrypcji zmienia się w zależności od typu obiektu, na którym się ona znajduje. W tym celu sklasyfikowano obiekty sepulkralne według ich form. W ramach wydzielonych grup omówiono środki, za pomocą których przekazywany komunikat.
Palatium terribile. Początki rządów Gracjana a rola Auzoniusza
(2021) Rogowski, Juliusz; Ilski, Kazimierz. Promotor
Przedmiot niniejszej dysertacji stanowi krytyczna refleksja nad osiągnięciami nowoczesnej historiografii w odniesieniu do pierwszych miesięcy rządów Gracjana (375/376 rok), ze szczególnym uwzględnieniem roli, jaką w ówczesnej polityce miał odegrać były nauczyciel tego cesarza, poeta i retor Auzoniusz. Zdaniem wielu pokoleń badaczy Auzoniusz był niekwestionowanym zwycięzcą brutalnej rozgrywki o władzę, jaka miała miejsce w początkach rządów Gracjana, a zdobyte wpływy wykorzystał do tego, by zerwać z „wrogą wobec senatu” polityką poprzedniego władcy, Walentyniana I, spopularyzować rządy swojego wychowanka poprzez szereg popularnych posunięć, a także zapewnić sobie i swojej rodzinie najwyższe stanowiska w państwie. Uważna lektura stosownych źródeł – przede wszystkim wypowiedzi współczesnych autorów i wydanych w tamtym okresie aktów prawnych – prowadzi jednak do odmiennych wniosków. Jak się okazuje, teoria o politycznej dominacji Auzoniusza nie znajduje potwierdzenia ani w kontekście rozważań nad rozgrywkami personalnymi, gdzie łatwiej wykazać, że Auzoniusz nie miał żadnego wpływu lub był bezsilny (jak w kwestii śmierci Teodozjusza Starszego), ani w analizie cesarskiej aktywnością legislacyjnej, która zachowuje tyle podobieństw z legislacją Walentyniana, że bezpieczniej jest mówić o kontynuowaniu tej ostatniej niż o jej porzuceniu.
Wielowektorowa polityka zagraniczna Białorusi - relacje z krajami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej (1990-2015)
(2021) Staśkiewicz, Łukasz; Figura, Marek. Promotor
Celem niniejszego tematu badawczego jest analiza historii relacji Białorusi z krajami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej w latach 1990-2015 w kontekście współpracy polityczno-dyplomatycznej i gospodarczej. Główny problemem badawczy dotyczy kwestii zmiany pozycji i znaczenia państw Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej w polityce zagranicznej Republiki Białoruś w okresie od 1990 do 2015 roku. Analiza podjęta przez autora ukaże poziom kooperacji z wybranymi krajami i regionami. W rozprawie podjęto również aspekty związane z geopolitycznym i międzynarodowym położeniem Białorusi na świecie, periodyzacją białoruskiej polityki zagranicznej oraz jej priorytetami i celami, a także omówiono kompetencje organów państwowych wpływających na politykę zagraniczną kraju z uwzględnieniem kontekstu współpracy z Azją, Afryką i Ameryką Łacińską. Analizie poddano również znaczenie pojęcia „wielowektorowa polityka zagraniczna” w kontekście białoruskiej polityki.
Incunabula Monasterii Lubinensis. Studium historyczno-źródłoznawcze
(2021) Franczak, Radosław; Pokora, Piotr. Promotor
Początki klasztoru benedyktynów w Lubiniu, jednego z najstarszych w Polsce, sięgają XI wieku. Na przestrzeni wieków jego biblioteka wielokrotnie się powiększała, osiągając w pierwszej połowie XIX stulecia liczbę ponad 5 tys. woluminów, w tym przynajmniej sto inkunabułów. Niestety w wyniku decyzji władz Pruskich, dokonano kasacji majątku opactwa w 1834 r., a w efekcie tych działań cała biblioteka uległa rozproszeniu. Przeprowadzone przez autora dysertacji kwerendy pozwoliły poddać analizie 96 woluminów zawierających w sumie 129 inkunabułów, znajdujących się obecnie w zbiorach: Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Biblioteki Kórnickiej oraz Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Celem niniejszej pracy jest charakterystyka wspomnianego zbioru inkunabułów. W dysertacji podjęto się analizy paleotypów pod względem not i znaków własnościowych, sposobów nabycia woluminów przez klasztor czy ich cen zakupu. W dalszej, najobszerniejszej części pracy, zwrócono uwagę na wewnętrzną charakterystykę inkunabułów, w tym na tematykę druków, język, stan zachowania, typografię, czy cechy wydawnicze. Badaniom poddano także rękopiśmienne aspekty, dokonując analizę glos, not, rubryk oraz inicjałów. W ostatniej części pracy skupiono się na oprawach inkunabułów, poddając badaniom ich stan zachowania, charakterystykę i dekorację.
Trzy filary „Nowej Turcji”. Studium transformacji oficjalnej ideologii państwowej
(2022) Chudziak, Mateusz Maciej; Pietkiewicz, Krzysztof. Promotor
Celem pracy jest przedstawienie dokonanej po 2002 r. transformacji oficjalnej ideologii pańswowej. Kemalizm, dominujący w życiu politycznym Turcji od momentu proklamacji Republiki w 1923 r., po roku 2002 i zwycięstwie w wyborach Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) ustąpił miejsca formacji nowej – odwołującej się do islamu, dziedzictwa osmańskiego i lokalnych wzorów kultury. Ideologia zbadana została tutaj za pomocą koncepcji „ideologii jako systemu kulturowego” opracowanej przez Clifforda Geertza. Taki system składa się z metafor, mitów, symboli i określonych wartości. Przez to staje się odrębną formą myślenia i przeżywania świata. Przedstawiona w rozprawie ideologia ma swoje trzy filary: przywódcę, państwo i naród. Wszystkie one czerpią z określonej symboliki, mitów i wartości. Przywództwo – z wyobrażeń idealnego władcy, naród z „prawd” ustalonych przez kemalizm oraz „neoosmanizm”, państwo natomiast – z mitów legitymizujących Republiki, a także z nowej wyobraźni opartej na zrehabilitowanym Imperium Osmańskim. Na tych trzech płaszczyznach rozwinęła się nowa, właściwa „Nowej Turcji” ideologia państwowa, traktowana w pracy, jako forma właściwej państwu kultury.
Wizja świata mieszkańców Kleczewa w świetle protokołów z Księgi sądu wójtowskiego miasta Kleczewa (1624-1738)
(2022) Hajdrych, Łukasz; Solarska, Maria. Promotor; Pękacka-Falkowska, Katarzyna. Promotor pomocniczy
Celem dysertacji było nakreślenie i przeanalizowanie wizji świata mieszkańców Kleczewa – małego miasteczka wielkopolskiego, które w latach 1624-1738 stało się areną jednego z najlepiej udokumentowanych w Polsce procesów o czary. W rozdziale pierwszym przeanalizowane zostały problemy konstruowania złej opinii oskarżonych oraz myślenia magicznego. W rozdziale drugim nakreślono sytuację demograficzno-gospodarczo-społeczną panującą w ówczesnym Kleczewie. W rozdziale trzecim przedstawiono mobilność terytorialną mieszkańców Kleczewa i okolic. W rozdziale czwartym przeanalizowano w jaki sposób miejscowa społeczność hierarchizowała swoich członków. W rozdziale piątym przedstawiono jak mieszkańcy Kleczewa i okolic wyobrażali sobie funkcjonowanie świata przyrodniczego i swoje miejsce w nim.
Kościół katolicki archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej wobec Wielkiej Wojny (1914-1918)
(2022) Hurysz, Mateusz; Kołacki, Jerzy. Promotor
Rozprawa doktorska jest próbą analizy postawy i odtworzenia obrazu działalności Kościoła katolickiego archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej wobec Wielkiej Wojny w latach 1914-1918. Autor pracy przystępując do badań zadał sobie kluczowe pytanie, jakie było jego stanowisko i program przeciwdziałania skutkom konfliktu oraz konkretna aktywność. Temu zagadnieniu podporządkowano pytania pomocnicze, które wyznaczyły zakres praktycznych poszukiwań naukowych. Praca składa się z czterech rozdziałów. Tytuły rozdziałów odzwierciedlają badaną problematykę. Są to warunki działania i sytuacja Kościoła katolickiego w Poznańskiem w latach 1914-1918, jego duszpasterska posługa oraz działalność społeczna i charytatywna. Ostatni rozdział traktuje o stosunku duchowieństwa wobec sprawy polskiej. W polu zainteresowania znalazło się także szereg problemów, wpływających na życie codzienne. Większość działań na poziomie archidiecezji w obszarze działalności duszpasterskiej i charytatywnej ma swoje źródło w decyzjach papieskich i zjazdach biskupów niemieckich. Stąd wynika przywiązywanie ogromnej roli do duszpasterstwa jeńców wojennych. Wielka Wojna przyczyniła się do wzrostu pobożności wiernych i jeszcze mocniejszego związania się ich z Kościołem. Jak wykazały badania na wielki podziw zasługują również wierni katolicy i całe społeczeństwo polskie, które w obliczu dramatycznej sytuacji we wszystkich obszarach życia nie zachowali się biernie.
Szkolnictwo Polskie na Białorusi w latach 1991-2016
(2022) Kuleszewicz-Toborek, Anna; Figura, Marek. Promotor
Rozprawa traktuje o losach polskiego szkolnictwa na Białorusi w latach 1991-2016. Stanowi drugą Niniejsza praca jest drugą próbą opracowania problemu oświaty polskiej na Białorusi po 1991 r. oraz pierwszą próbą naukowego spojrzenia na kwestię oświaty polskiej na Białorusi w perspektywie ćwierćwiecza (1991-2016). Niniejsze opracowanie posiada charakter rzeczowo-chronologiczny. Praca podzielona została na 2 części: pierwsza z nich opisuje losy polskiej oświaty do roku 2005 (w tym omawiając sytuację mniejszości polskiej w momencie rozpadu ZSRR oraz drogę tworzenia podwalin pod nowy system polskiej oświaty w kraju). W roku 2005, wskutek działania władz białoruskich, doszło do rozłamu w największej polskiej organizacji w kraju – Związku Polaków na Białorusi. Druga część pracy opisuje losy oświaty polskiej po roku 2005, zawiera także informacje dotyczące oświaty polskiej na Białorusi na szczeblu przedszkolnym, akademickim, omawia kwestie związane z jej rozwojem oraz podstawowe problemy. Praca zawiera także opracowane wyniki badania jakościowego przeprowadzonego przez autorkę na grupie badawczej uczniów szkół polskich w latach 2017-2019. Rozprawę kończy podsumowanie całej pracy wraz z krótką analizą bieżącej sytuacji oświaty polskiej (2021) oraz prognozami na przyszłość.
Obóz w okupowanym Konstantynowie k. Łodzi (1940-1943) w systemie obozów przesiedleńczych Kraju Warty
(2022) Jania-Szczechowiak, Monika; Górczyńska-Przybyłowicz, Bożena. Promotor
Jedną z konsekwencji niemieckiej okupacji ziem polskich w czasie II wojny światowej były masowe wysiedlenia ludności polskiej. Dotyczyło to szczególnie ziem inkorporowanych do Trzeciej Rzeszy, zwłaszcza Kraju Warty. Wysiedleńców osadzano czasowo w obozach przesiedleńczych, skąd przesiedlano ich do GG i do pracy przymusowej w Rzeszy. Pierwsze tego typu obozy powstały w 1939 r. w okupowanej Wielkopolsce. Od wiosny 1940 r., tj. po utworzeniu Centralnego Urzędu Przesiedleńczego w Poznaniu i jego łódzkiej ekspozytury, wszystkich wysiedleńców z Kraju Warty osadzano w obozach przesiedleńczych w Łodzi i Konstantynowie k. Łodzi. Obozy te, podlegając organizacyjnie ekspozyturze łódzkiej UWZ, tworzyły tzw. „kombinat obozowy”. W odpowiedzi na pytanie o miejsce i rolę obozu w okupowanym Konstantynowie (1940-1943) oraz jego specyfikę w systemie obozów przesiedleńczych Kraju Warty, omówiono charakter obozu (infrastrukturę, władze, więźniów, funkcje, jakie obóz pełnił) oraz obozową codzienność: warunki życia, w tym „regulamin”, racje żywnościowe i warunki sanitarne, metody eksterminacji więźniów, pracę, eksperymenty pseudomedyczne, śmiertelność, pomoc dla więźniów, ucieczki i zwolnienia z obozu. Informacje te przedstawiono na szerszym tle obozów łódzkiego systemu obozów przesiedleńczych oraz skonfrontowano je z charakterem pierwszych obozów przesiedleńczych funkcjonujących w Kraju Warty.
Poznań w cieniu Wielkiej Wojny. Żałoba i upamiętnieni poległych na frontach 1914-1918
(2022) Kucharska, Alina; Matusik, Przemysław. Promotor
Dysertacja doktorska porusza temat żałoby i upamiętnienia żołnierzy poległych i zmarłych w wyniku udziału w wojnie z lat 1914-1918. Prowadzone badania skupiły się na społeczeństwie miasta Poznania, stolicy regionu, siedziby najważniejszych władz administracyjnych i wojskowych prowincji. Na podstawie zebranego materiału źródłowego zrekonstruowano zróżnicowany obraz działań, które podejmowano, by upamiętnić zarówno dowódców, jak i szeregowych. Praca składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym zarysowana została sytuacja miasta w przededniu wybuchu konfliktu ze szczególnym uwzględnieniem pozycji wojska. Przedstawiono moment wybuchu wojny i jej pierwsze chwile z perspektywy Poznania i jego mieszkańców. Drugi rozdział to próba odtworzenia drogi, jaką pokonywała wiadomość o śmierci żołnierza. Omówione zostały różne spisy poległych tworzone przez urzędy i instytucje, w tym listy strat (Deutsche Verlustliste) sporządzane przez władze, oraz prasowe nekrologi. Kolejny rozdział porusza kwestie pochówku żołnierzy, co było ważne zarówno dla rodzin, jak i władz. Przedstawiona została szeroka działalność Organów Doradczych pomagających instytucjom i osobom prywatnym w upamiętnianiu wojaków. Ostatni rozdział poświęcony został innym sposobom na uczczenie żołnierzy, takim jak żałobne nabożeństwa, wspomnienia pośmiertne, dyplomy pamiątkowe oraz składki na cele publiczne.
Protektorat polski przy Stolicy Apostolskiej (1503-1589)
(2022) Hirsch, Michał; Forycki, Maciej. Promotor
Protektorat narodowy był formą reprezentowania politycznych interesów władców przy papieżu przez tzw. kardynałów-protektorów z Kurii rzymskiej, opłacanych przez głowy państw. Za początki funkcjonowania tego urzędu uznaje się przełom XV i XVI w., kiedy większość europejskich monarchów opłacało wybranych purpuratów. Pierwsi kardynałowie pozyskiwani przez polskich królów pojawili się za czasów Jana Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka. Wówczas dyplomacja polska utrzymywała kontakt z kilkoma purpuratami, lecz dopiero były legat na Węgrzech i w Polsce Pietro Isvalies (1505-1513) został pierwszym źródłowo potwierdzonym protektorem Polski. Jego następcą został kolejny exlegat w krajach jagiellońskich Achilles de Grassi (1513-1523). W przypadku dwóch pierwszych protektorów polski władca postawił na znanych sobie purpuratów, byłych wysłanników papieskich, którzy sprzyjali królestwu i byli obeznani z jego sprawami. Przy kolejnych wyborach król Zygmunta stawiał na wpływowych kardynałów należących do najbliższych współpracowników papieża: Lorenzo Pucciego (1523-1531), którego zastąpił później jego bratanek Antonio Pucci (1531-1545). Następnym protektorem został mianowany wnuk papieża Pawła III, kardynał Alessandro Farnese, który przez kolejne 44 lata sprawował pieczę nad polskimi sprawami w Stolicy Apostolskiej. Za czasów jego protektoratu upowszechnił się zwyczaj powoływania tzw. wiceprotektorów, którzy zastępowali go w pełnieniu obowiązków. W czasie protektoratu Farnesego było ich pięciu: Francesco Sfondrati (1545-1550), Bernardino Maffei (1550-1553), Giacomo Puteo (1553-1563) oraz Giacomo Savelli (1562-1587) oraz Enrico Caetani (1588-1589).
Peryferie absolutyzmu? Kształtowanie władzy intendentów Kanady w czasach Ludwika XIV (do roku 1700)
(2022) Bzdawka, Marcin; Forycki, Maciej. Promotor
W drugiej połowie XVII wieku administrację francuskich prowincji zdominowali nowi urzędnicy: intendenci. Pojawili się oni we wszystkich regionach Francji, a także – od 1663 roku – w jej amerykańskiej kolonii, Nowej Francji (Kanadzie). Postrzegani przez historyków jako narzędzie ścisłej kontroli prowincji przez Ludwika XIV, posiadali szerokie kompetencje w sprawach wymiaru sprawiedliwości, finansów i porządku publicznego. Celem prezentowanej rozprawy jest ukazanie ewolucji roli tego królewskiego emisariusza działającego w szczególnych, kolonialnych uwarunkowaniach – od chwili osadzenia intendentów w Kanadzie do 1700 roku. W tym celu przeanalizowano korespondencję wymienianą między dworem, a jego kanadyjskimi wysłannikami i zbadano powierzone im kompetencje i zadania, ich charakter i kształtowanie w czasie. Wyniki tego badania, ustalenie pewnej specyfiki sprawowania władzy nad Kanadą (oddalenie od metropolii, niespotykane w Europie relacje społeczne i ekonomiczne, współistnienie kolonistów z rdzennymi mieszkańcami) pozwalają skonstatować istnienie w siatce urzędniczej Króla-Słońce funkcji intendenta sui generis: intendenta Nowej Francji. Ponadto, ustalenia dotyczące efektywności nadzoru nad Kanadą sprawowanego przez króla, jego ministrów, jak i przez samych intendentów, podważają lansowaną niegdyś w historiografii tezę o kolonii amerykańskiej, jako terenie, gdzie władza króla absolutnego nie jest skrępowana dawnymi instytucjami i historycznymi uwarunkowaniami. Przeciwnie, Kanada okazuje się nie tylko geograficznie leżeć na peryferiach władzy deklarowanej jako absolutna.

Browse

Browsing Doktoraty (WHis) by Issue Date

Results Per Page

Sort Options