Doktoraty (WNGiG)

Permanent URI for this collection

https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/771

Browse

Now showing 1 - 20 of 109

Analiza struktury przestrzennej i czasoprzestrzennej maksymalnych opadów dobowych w Polsce w latach 1956-1980
(Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu, 2009) Stach, Alfred
Jednym z wyników prognoz wykonywanych z zastosowaniem globalnych i regionalnych modeli klimatycznych jest odkrycie wysokiego prawdopodobieństwa wzrostu częstości oraz natężenia ekstremalnych opadów. Poznanie prawidłowości ich powtarzalności i zasięgu przestrzennego ma oczywiście bardzo duże znaczenie gospodarcze i społeczne. Dlatego, niezależnie od wprowadzania nowych technik pomiarowych należy dokonywać analizy i reinterpretacji archiwalnych danych, korzystając z możliwości stwarzanych przez rozwój GIS. Głównym celem opracowania jest analiza prawidłowości przestrzennej i czasowej zmienności miesięcznych oraz rocznych maksymalnych dobowych sum opadów (MSDO) z lat 1956-1980, z obszaru Polski. W pracy wykorzystano nowe w geografii polskiej metody geostatystyczne. Do publikacji dołączono dysk DVD ze źródłową bazą danych i najważniejszymi wynikami w postaci numerycznej i kartograficznej.
Rozwój turystyki w gminach dolnego odcinka doliny Obry
(2010) Przybylska, Anna; Młynarczyk, Zygmunt. Promotor
Właściwie prowadzona polityka regionalna w zakresie turystyki odgrywa bardzo ważną rolę – jest stymulatorem rozwoju turystyki w regionie. Dzięki niej można inicjować i kreować różne procesy zmierzające do efektywnego i racjonalnego wykorzystania walorów turystycznych regionu, kształtowania jego produktu turystycznego oraz stymulowania popytu. Lokalny charakter gospodarki turystycznej, który jest uwarunkowany przede wszystkim walorami turystycznymi i infrastrukturą turystyczną jest jednocześnie nierozerwalnie związany z konkretnym obszarem (najczęściej miejscowością, gminą lub zespołem gmin), co oznacza, ze rozwój tej dziedziny gospodarki spoczywa nie tylko na społeczności lokalnej i podmiotach gospodarczych ale również na samorządzie terytorialnym. Przedmiotem badań jest rozwój lokalny i wynikający z niego rozwój regionalny. Zakres badawczy pracy obejmuje przede wszystkim: Ocenę atrakcyjności turystycznej gmin położonych w dolnym odcinku doliny Obry; Ocenę atrakcyjności inwestycyjnej; Ocenę działań samorządów lokalnych w tworzeniu warunków do rozwoju turystyki; Weryfikacje przystosowania przestrzeni gmin do pełnienia funkcji turystycznej. Zakres czasowy badań terenowych obejmował lata 2005 – 2008. W tym czasie wykonano badania ankietowe turystów i mieszkańców (2005 - 2007) oraz przeprowadzono wywiady kwestionariuszowe z osobami kompetentnymi do spraw rozwoju turystycznym gminy w jednostkach samorządów lokalnych. Jednocześnie wykonano inwentaryzacje zasobów i walorów turystycznych obszaru, a także zgromadzono dane z urzędów i innych instytucji. Uzyskane dane wzbogacono przeanalizowanymi wskaźnikami rozwoju działalności turystycznej w aspekcie historycznym. Praca realizuje dwa zasadnicze aspekty: poznawczy i metodologiczny. W ujęciu poznawczym głównym celem badawczym jest opracowanie przestrzennej diagnozy, dotyczącej rozwoju turystyki w dolnym odcinku doliny Obry jako podstawy do prognozowania zmian i rozwoju gmin nadobrzańskich. Natomiast w ujęciu metodologicznym głównym celem jest próba zastosowania statystycznej metody wielowymiarowej analizy porównawczej do opracowania syntetycznego wskaźnika rozwoju turystyki badanych jednostek przestrzennych. Wstępna analiza dokumentów programowych dotyczących rozwoju gospodarczego gmin pozwoliła na sformułowanie następujących hipotez badawczych: Aktywizacja rozwoju turystyki stanowi podstawę dla rozwoju lokalnego i regionalnego badanych jednostek przestrzennych; Główną przyczyną słabego rozwoju turystyki w wielu potencjalnie atrakcyjnych regionach jest niedostateczna działalność aktywizacyjna samorządów lokalnych; Zasadniczym czynnikiem warunkującym wielkość i charakter zaangażowania władz lokalnych w rozwój gospodarczy / turystyczny jest zamożność gminy bądź umiejętność pozyskiwania funduszy zewnętrznych. Osiągnięciu celu rozprawy oraz weryfikacji hipotez podporządkowane zostały następujące zadania badawcze: Określenie uwarunkowań rozwoju turystyki w badanych jednostkach przestrzennych; Opracowanie wskaźników pozwalających na zdiagnozowanie poziomu rozwoju turystyki; Skonstruowanie syntetycznego wskaźnika rozwoju turystyki dla badanych gmin; Przestrzenna diagnoza rozwoju turystyki wyróżnionych obszarów, uwzględniająca zarówno ocenę, jak i główne przyczyny tego stanu; Ocena atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej badanych jednostek terytorialnych na tle jednostek regionalnych; Rozpoznanie głównych trendów w aktywizowaniu turystyki na badanym obszarze w oparciu o badania ankietowe i kwestionariuszowe, przeprowadzone wśród mieszkańców, turystów oraz samorządów lokalnych; Rozpoznanie oraz ocena działań samorządów lokalnych w tworzeniu warunków do rozwoju turystyki na obszarze gmin dolnego odcinka doliny Obry; Określenie źródeł pasywności samorządów lokalnych w pozyskiwaniu środków finansowych z Unii Europejskiej.
Wpływ ruchu turystycznego na przekształcenia rzeźby masywu Babiej Góry - zapis dendrogeomorfologiczny
(2010-05-17T08:52:33Z) Buchwał, Agata; Kostrzewski, Andrzej. Promotor
Podstawowym problemem badawczym pracy są przekształcenia rzeźby masywu Babiej Góry (1725 m n.p.m.), zachodzące pod wpływem turystyki pieszej. Szczegółowe badania geomorfologiczne, geodezyjne oraz dendrochronologiczne przeprowadzono w obrębie wybranych szlaków turystycznych w Babiogórskim Parku Narodowym. Celem nadrzędnym pracy była charakterystyka ilościowa denudacji antropogenicznej na szlakach turystycznych i w ich najbliższym sąsiedztwie. Istotnym elementem pracy było określenie tempa denudacji na szlakach przy wykorzystaniu analizy dendrogeomorfologicznej korzeni świerka (Picea abies), odsłanianych w wyniku wydeptywania w nawierzchni szlaków turystycznych.Badania wykazały, iż dominującą rolę w modelowaniu szlaków pełnią powolne procesy denudacyjne. Z uwagi na dużą kompakcję gleby na szlakach, przeważają one zdecydowanie nad procesami erozji. W świetle przeprowadzonych badań dendrogeomorfologicznych średnie tempo denudacji na szlakach turystycznych w masywie Babiej Góry wyniosło 3,6 mm/rok. Najintensywniejsze oddziaływanie turystyki pieszej na rzeźbę masywu Babiej Góry wykazano dla okresu 1961-1983. Najwyższe średnie tempo denudacji uzyskano dla najbardziej obciążonego turystycznie szlaku (odcinek: Krowiarki - Sokolica), gdzie wyniosło ono 6,00 mm/rok. Niewątpliwym novum metodycznym pracy, w aspekcie badań oddziaływania pieszego ruchu turystycznego na rzeźbę obszarów górskich, było zastosowanie analiz dendrogeomorfologicznych szlaków turystycznych. Podobne badania przeprowadzono jak dotychczas jedynie w obrębie dwóch obszarów górskich w Europie. Przedstawione w pracy analizy są pierwszym przykładem zastosowania tej metody w Karpatach. W pracy dodatkowo przeprowadzono szczegółowe pomiary geodezyjne w obrębie miejsca poddanego presji turystycznej (punkt widokowy Sokolica, 1367 m n.p.m.). Efektem prac było określenie objętości materiału przemieszczanego w obrębie poletka (150 m2) poddanego oddziaływaniu turystyki pieszej w poszczególnych sezonach morfogenetycznych. Badania wykazały, iż największy ubytek materiału następuje w okresie wiosenno-letnim. W obrębie badanej powierzchni ubytek ten wyniósł od 3,2 do 5,0 m3 i był dziesięciokrotnie mniejszy niż wartość akumulacji. Wynoszenie materiału z powierzchni badawczej zaznaczyło się szczególnie podczas trwania sezonu turystycznego, co należy wiązać z mechanicznym oddziaływaniem ruchu turystycznego na powierzchnię stoku i potwierdza istotną rolę morfotwórczą denudacji antropogenicznej. Efektywność morfologiczna antropopresji jest wspomagana przez naturalne procesy morfogenetyczne, w tym spłukiwanie linijne i powierzchniowe oraz deflację i niwację. Wynikiem pracy jest również, po raz pierwszy dla masywu Babiej Góry, szczegółowe scharakteryzowanie wielkości oraz rozkładu ruchu turystycznego na szlakach turystycznych w sezonie 2008, jak i 2009 roku. Zastosowanie czujników pyroelektrycznych do automatycznego zliczania ruchu turystycznego na szlakach pozwoliło na przeprowadzenie kompleksowej analizy ruchu turystycznego na dwóch najbardziej uczęszczanych szlakach w masywie Babiej Góry.Wyniki pracy, dotyczące zarówno wielkości ruchu turystycznego jak i tempa denudacji na szlakach turystycznych posiadają wysoki aspekt aplikacyjny i mogą posłużyć do analizy odporności poszczególnych odcinków szlaków, a tym samym być przydatne w ich zarządzaniu i ochronie.
Analiza numeryczna anatomii szkieletów wybranych dewońskich stromatoporoidów
(2010-05-17T09:54:50Z) Wolniewicz, Paweł; Fedorowski, Jerzy. Promotor
Celem pracy jest zastosowanie metod biometrycznych i komputerowych w badaniu systematyki wymarłych grup organizmów o nieustalonej przynależności taksonomicznej, na przykładzie gromady Stromatoporoidea. Zweryfikowana została przydatność cech morfometrycznych tradycyjnie stosowanych w systematyce stromatoporoidów. Cechy te w większości wykazują niewielki związek z czynnikami genetycznymi oraz wynikającymi z warunków środowiskowych. Zaproponowany został zatem nowy zestaw parametrów mających znaczenie w systematyce oraz badaniach paleoekologii stromatoporoidów. Zastosowano metody komputerowej analizy obrazu, stereologiczne oraz analizy tekstur, wykorzystywane do tej pory w paleobiologii w niewielkim stopniu. Badania objęły również kwestię wpływu postrzegania przez ludzkie oko obrazów teksturalnych na decyzje taksonomiczne podejmowane przez badaczy.Analizy numeryczne i statystyczne zostały wykonane na podstawie okazów z kolekcji własnej autora, pochodzących z dewonu Gór Świętokrzyskich oraz Wyżyny Krakowskiej. Poza tym wykorzystane zostały zbiory muzealne z dewonu Ardenów (Belgia i Francja). Łącznie przeanalizowano 2120 preparatów ze stromatoporoidów, z których wykonano ponad 1,8 miliona pomiarów morfometrycznych.
Geograficzne uwarunkowania porządkowania gospodarki ściekami komunalnymi na terenach wiejskich województwa wielkopolskiego
(2010-06-07T06:51:10Z) Stępniewska, Małgorzata; Mizgajski, Andrzej. Promotor
Celem ogólnym badań jest określenie jakościowe i ilościowe geograficznych uwarunkowań porządkowania gospodarki ściekami komunalnymi na obszarach wiejskich na przykładzie województwa wielkopolskiego. Obiektami badań są gminy wiejskie i tereny wiejskie w gminach miejsko-wiejskich województwa wielkopolskiego. Punktem wyjścia do badań regionalnych był opis zróżnicowania stanu gospodarki ściekowej na terenach wiejskich Wielkopolski w układzie gmin. Następnie podjęto próbę porównania roli ścieków bytowych i zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego, jako dwóch form presji na środowisko. W kolejnym etapie opisano zróżnicowanie przyrodnicze i osadnicze terenów wiejskich województwa wielkopolskiego. Badania struktury przyrodniczej objęły podatność wód na degradację, formy ochrony wód oraz formy ochrony przyrody. Diagnoza struktury osadniczej objęła charakter zabudowy, opisany przez wielkość, koncentrację i kształt jej płatów. Efektem finalnym analizy regionalnej jest klasyfikacja gmin pod względem potrzeb inwestycyjnych w dziedzinie gospodarki ściekowej. W oparciu o uzyskane wyniki dokonano oceny roli uwarunkowań geograficznych przy decyzjach o inwestycjach w gospodarkę ściekową. Dalsze badania objęły opracowanie modelu teoretycznego struktury świadczeń stymulowanych gospodarką ściekową oraz sprawdzenie możliwości jego zastosowania do kwantyfikacji świadczeń dla terenów wiejskich Wielkopolski. Ostatnim elementem pracy było opracowanie syntezującego modelu uwarunkowań gospodarki ściekowej i jej pozycji w systemie ‘człowiek-środowisko’.
Prawidłowości przestrzenne układu terenów zieleni w miastach województwa wielkopolskiego
(2010-10-07T11:39:04Z) Zwierzchowska, Iwona; Mizgajski, Andrzej, J. Promotor
Praca obejmuje problematykę relacji przestrzennych pomiędzy mozaiką terenów zabudowanych i otwartych w miastach, których odpowiednie kształtowanie jest istotne dla zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania środowiska przyrodniczego oraz dla jakości życia mieszkańców. Celem badań jest ukazanie powiązań pomiędzy układem terenów zieleni w 109 miastach województwa wielkopolskiego, warunkami przyrodniczymi w jakich są one położone oraz antropopresją. W pracy podjęto się wypracowania typologii oraz modeli miejskich układów terenów zieleni pod względem ich formy przestrzennej oraz relacji z warunkami środowiska przyrodniczego, położeniem na tle jednostek geomorfologicznych oraz pod względem ich powiązania przestrzennego z otoczeniem miast. W badaniach wykorzystano analizy kartograficzne oraz statystyczne analizy przestrzenne, dla przeprowadzenia których posłużono się m.in. programami ArcGIS 9.3. oraz FRAGSTATS 3.3. Rozpoznanie miast, które miało charakter regionalny i porównawczy wzbogacono szczegółowymi badaniami Piły i Konina. Dokonana analiza kompozycji i konfiguracji terenów zieleni oraz typologia i konstrukcja modeli umożliwiły wskazanie głównych prawidłowości dotyczących formy przestrzennej układów przyrodniczych, a na tym tle sformułowanie ocen i wytycznych, które mogą zostać wykorzystane w planowaniu przestrzennym.
Metaliczne sferule w kenozoicznych osadach lądowych i morskich
(2010-10-07T13:01:35Z) Uścinowicz, Grzegorz; Stankowski, Wojciech. Promotor
W realizowanym przez autora zakresie badań główny akcent niniejszych studiów dotyczy drobnoziarnistej frakcji magnetycznej.Celem pracy jest separacja z osadów, identyfikacja i charakterystyka elementów magnetycznych, a w miarę możliwości także kamiennych pochodzenia pozaziemskiego na przykładzie wybranych kopalnych jak i współczesnych osadów lądowych i morskich. Postawione cele osiągnięto drogą badań terenowych i laboratoryjnych. Badaniami objęto przykładowe stanowiska zarówno lądowe i morskie. Morskimi stanowiskami badawczymi stały się; strefa uskokowa Clarion-Clipperton na Pacyfiku oraz obszar Zatoki Gdańskiej. Natomiast głównymi stanowiskami osadów lądowych poddanych badaniom w niniejszej pracy, stały się Morasko koło Poznania oraz Przełazy z sąsiedztwa Świebodzina. Stanowiska te łączy obecność żelaznych meteorytów, choć zakres ich mineralogicznego poznania oraz udokumentowanie czasu spadku są niewspółmierne.Z punktu widzenia długotrwałej dostawy do Ziemi obcej materii jako istotne uznano profile z dna Pacyfiku. Uznano jednocześnie, że nieistotna pozostaje frekwencja znajdowanych obiektów, których liczebność musi charakteryzować się zmiennością przestrzenną i czasową.
Zmiany jeziorności w środkowym i dolnym dorzeczu Warty od XIX wieku
(2010-10-13T07:40:52Z) Ptak, Mariusz; Choiński, Adam. Promotor
Praca nawiązuje do głównych problemów limnologii: zmian jeziorności, zmian powierzchni jezior oraz przyczyn tych zmian. Przeprowadzona analiza dotyczy dolnego i środkowego dorzecza Warty, stanowiącego około 10% kraju. Opracowano ją w oparciu o materiał kartograficzny (mapy topograficzne z końca XIX wieku oraz mapy topograficzne z końca XX wieku), w przedziale czasowym wynoszącym 110 lat. Uzyskane wyniki pokazują znaczny spadek zarówno wskaźnika jeziorności (o 10.7%), powierzchni jezior (o 10,8%) oraz liczby jezior (o 15,5%). Na podstawie analizy statystycznej ustalono, że największy związek występuje pomiędzy zanikiem powierzchni jezior a jeziorami najmniejszymi (1-5 ha).
Zróżnicowanie, wykorzystanie i pochodzenie piaskowców w budowlach romańskich regionu łódzkiego
(2010-10-18T13:47:07Z) Krystek, Marcin; Skoczylas, Janusz. Promotor
W pracy zostały przedstawione wyniki badań piaskowców zastosowanych jako surowce skalne w sześciu romańskich budowlach sakralnych regionu łódzkiego. Na podstawie przeprowadzonych klasycznych analiz mikroskopowych, dyfrakcji rentgenowskiej oraz za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego, wśród skał nazywanych piaskowcami wyróżniono dwanaście odmian piaskowców oraz pięć typów skał węglanowych. W tym asortymencie dominują drobnoziarniste arenity kwarcowe o spoiwach: kwarcowym, ilastym i żelazistym. W obiektach widoczne jest wykorzystanie w detalach architektonicznych znacznie lepszych odmian piaskowców (jaśniejsza barwa, równoziarnistość, drobnoziarnistość) niż zastosowane w ciosach murów. Porównanie skał wykorzystanych w budowlach ze skałami występującymi na obszarze centralnej Polski, w tym mezozoicznego obrzeża Gór Świętokrzyskich, pozwoliło na wskazanie źródeł surowca. W trzech budowlach mamy do czynienia z zastosowaniem surowców lokalnych. Dodatkowo w świątyniach w Rudzie, Strońsku i Tumie jako źródło arenitów kwarcowych należy upatrywać okolice Konina. W obiektach w Inowłodzu, Sulejowie i Żarnowie wykorzystano piaskowce świętokrzyskiego zaplecza surowcowego. Na uwagę zasługuje fakt wykorzystania w sulejowskim kościele piaskowców pozyskiwanych w okolicach Wąchocka. Interesująca jest także odmienność typów piaskowców aktualnie eksploatowanych w licznych kamieniołomach okolic Żarnowa w stosunku do surowców zastosowanych w konstrukcji XII i XVI-wiecznej żarnowskiej świątyni.
Potencjał informacyjny map topograficznych z lat 1822-33 (Urmesstischblätter) z terenu Wielkopolski
(2011-05-10T07:27:21Z) Lorek, Dariusz; Medyńska-Gulij, Beata. Promotor
W pierwszej połowie XIX wieku zrodziła się w Prusach idea wykonania dokładnej i jednolitej mapy topograficznej w skali 1: 25 000 dla całego państwa. Dla obszaru Wielkopolski w latach 1822-1833 zostało opracowanych ponad 300 arkuszy na podstawie zdjęcia stolikowego po przeprowadzeniu pierwszej triangulacji. Obecnie doskonale zachowane rękopisy Urmesstischblätter przechowywane są zbiorach Biblioteki Państwowej w Berlinie. Istotą problemu naukowego podjętego w rozprawie było zbadanie potencjału informacyjnego Urmesstischblätter, który rozumiano jako zbiór danych geometrycznych możliwych do pozyskania z arkusza mapy i danych semantycznych zakwalifikowanych według poziomów pomiarowych: jakościowego, porządkowego, ilościowego. Na cele szczegółowe składały się między innymi teoretyczne opracowanie schematu etapów badania potencjału informacyjnego oraz empiryczne sprawdzenie poprawności przyjętej metody badań na przykładzie dwóch arkuszy „Stęszew” i „Gniezno”. Novum podejścia stanowiło założenie o konieczności transformacji geometrii z nie w pełni kartometrycznego rysunku Urmesstischblätter, dlatego warunkiem badania potencjału było pozyskanie geometrii w standardowym układzie współrzędnych (PUWG 1992). Wyniki badania potencjału informacyjnego Urmesstischblätter zostały odniesione do sześcianu użytkowania map MacEachrena stanowiącego obecnie standard w kartografii. Ukazano w ten sposób możliwość zwiększenia zakresu wykorzystania Urmesstischblätter w badaniach naukowych.
Adaptacja kamieniołomów dla potrzeb turystyki na przykładzie Kopalni Wapienia „Tarnów Opolski”
(2011-05-10T07:42:00Z) Marciniak, Adam; Skoczylas, Janusz. Promotor
Wykorzystanie wyrobiska po okresie eksploatacji skał nie jest problemem nowym zarówno w Polsce jak i na świecie. Powiązane z tym działania koncentrują się główne na minimalizowaniu skutków eksploatacji surowców skalnych i próbie przywrócenia wyrobiska środowisku. Należy jednak mieć na uwadze, że liczba kamieniołomów wciąż się zwiększa, a corocznie wydawane są nowe pozwolenia na eksploatację. W efekcie powoduje to powstanie nowych terenów poeksploatacyjnych, których efektywną adaptację utrudnia brak uniwersalnych scenariuszy postępowania. Z tego też powodu w niniejszej dysertacji podjęto próbę opracowania schematu postępowania, uwzględniającego istniejące zasoby kamieniołomu, oraz zapotrzebowanie społeczne na adaptację w celu umożliwienia płynnego przejścia z fazy eksploatacji surowca do zagospodarowania obiektu. Zakres badawczy pracy koncentruje się na: - określeniu zapotrzebowania społecznego na kierunki adaptacji kamieniołomu, - weryfikację metody AHP (Analytic Hierarchy Process) oraz AHP/BOCR w przypadku wyboru kierunku adaptacji wyrobiska, - weryfikację scenariusza adaptacji wyrobiska. Aplikacja zaproponowanego scenariusza została przeprowadzona na przykładzie czynnego kamieniołomu w Tarnowie Opolskim. Wynikiem przeprowadzonych prac jest powstanie scenariusza postępowania w przypadku adaptacji obiektów po eksploatacji surowców skalnych na cele turystyczne umożliwiającego: - przewidywanie i planowanie możliwości adaptacji wyrobiska w zależności od momentu zakończenia eksploatacji, - wyznaczenie głównego kierunku adaptacji kamieniołomu, bazując na aktualnych lub perspektywicznych zasobach kamieniołomu, - wyznaczenie szczegółowych kierunków adaptacji kamieniołomu zgodnie z zapotrzebowaniem społecznym, - ocenę zaproponowanego sposobu adaptacji pod kątem korzyści, jakie może ono przynieść, a także kosztów, jakich będzie wymagała realizowana inwestycja. Zaprezentowany w pracy scenariusz, stwarza możliwości kompleksowego podejścia do problemu adaptacji kamieniołomu na cele turystyczne i może znaleźć szerokie grono odbiorców zarówno wśród samorządów lokalnych jak i zakładów górniczych.
Wpływ przyspieszonego wzrostu poziomu morza na zmiany chemizmu i natężenie akumulacji osadów geosystemów delt wstecznych środkowego wybrzeża południowego Bałtyku
(2011-05-10T08:07:48Z) Rzeszewski, Michał; Rotnicki, Karol. Promotor
Obserwowany od początków dwudziestego wieku wzrost poziomu oceanu światowego jest jednym z najbardziej widocznych skutków globalnych zmian klimatu. I choć w ciągu ostatnich stu lat średni poziom morza podniósł się zaledwie o kilkanaście centymetrów, to najbliższe dziesięciolecia przyniosą najprawdopodobniej zwiększenie tempa tego procesu, a co za tym idzie jego wpływu na nadbrzeżne geosystemy. Głównym celem pracy była odpowiedź na pytanie: czy istnieje zauważalny wpływ wzrostu poziomu morza i częstości spiętrzeń sztormowych na chemizm i natężenie akumulacji osadów, w nadmorskich geosystemów jeziorno-bagiennych, funkcjonujących w warunkach wybrzeża bezpływowego. Obszar badań zlokalizowano na nizinie Gardnieńsko-Łebskiej. W celu realizacji powyższego zamierzenia dokonano: analizy cech geochemicznych osadów, ze szczególnym naciskiem na wskaźniki zasolenia i natlenienia środowiska depozycyjnego oraz rodzaj akumulowanej materii organicznej; określenia zmian intensywności dostawy materiały mineralnego i cech składu granulometrycznego; oszacowania zmian natężenia akumulacji osadu w okresie ostatnich 160 lat. Na tej podstawie możliwa była rekonstrukcja ewolucji badanych geosystemów oraz opracowanie modelu funkcjonowania nadmorskiego bagniska bezpływowego. Przeprowadzone badania pozwalają na sformułowanie następujących wniosków: • nadmorskie mokradła - geosystemy jeziorno-bagienne, są w bezpośredni sposób powiązane z poziomem morza i częstotliwością spiętrzeń sztormowych; • duża dynamika środowiska przejawia się w zmiennej litologii, przechodzącej od warstw piaszczystych, odzwierciedlających okresy intensywnych zalewów sztormowych do torfów, pochodzących z okresów dominacji spokojnej akumulacji i lądowienia. Stanem pośrednim i typowym osadem omawianego środowiska jest namuł, będący mieszaniną różnoziarnistej frakcji mineralnej i znacznej ilości materii organicznej; • zalewy sztormowe, a ogólniej wpływy morskie, zapisują się w osadzie w postaci zwiększonego udziału gruboziarnistej frakcji mineralnej, wzrostu koncentracji sodu i magnezu, dodatkowej akumulacji krzemionki biogenicznej oraz w charakterystycznym kształcie krzywych stosunku Fe/Mn, będących odzwierciedleniem częstych zmian głębokości granicy stref aeracji i saturacji; • w profilu pionowym badanych osadów widoczne są trendy sugerujące wzrost intensywności wpływów morskich: ◦ w ciągu ostatnich 100-200 lat zwiększyła się ilość dostarczanej materii mineralnej, a jej skład granulometryczny uległ przesunięciu w stronę grubszej frakcji; ◦ wskaźniki geochemiczne, reprezentujące zasolenie środowiska depozycyjnego, wskazują na powolny ale stały jego wzrost; ◦ wzrasta w osadzie udział materii organicznej o niskim stosunku C/N, pochodzącej z alg i fitoplanktonu morskiego lub jeziornego; • rośnie natężenie akumulacji osadu, co jest wynikiem zwiększonej depozycji mineralnej jak i najprawdopodobniej również wzmożonej produktywności biologicznej; • zwiększona akumulacja osadu jest powiązana ze zmianami średniego poziomu morza i częstością sztormów, przy czym te ostatnie stanowią bezpośrednią przyczynę obserwowanych zmian; • wartości natężenia akumulacji są zróżnicowane przestrzennie. Wyższe zaobserwowano dla osadów o zwiększonej zawartości frakcji mineralnej, pochodzących z zewnętrznej części mokradeł delt wstecznych, natomiast niższe dla silnie organicznych pochodzących z ich części wewnętrznych, zarówno w delcie wstecznej Łupawy jak i Łeby; Wykryte prawidłowości umożliwiły skonstruowanie modelu zmian wysokości terenu, uwzględniającego zalewy sztormowe i dostarczaną przez nie materię mineralną. Próba formalizacji modelu do postaci numerycznej, zaowocowała prognozą dalszego rozwoju badanych geosystemów, w warunkach stałego i przyspieszonego wzrostu poziomu morza. Na jej podstawie można stwierdzić, iż mokradła nadmorskie na Nizinie Gardnieńsko-Łebskiej są zdolne do akumulacji i utrzymania wysokości powierzchni terenu powyżej średniego poziomu morza, przy wartościach natężenia wzrostu poziomu Bałtyku nie przekraczających 0,54-0,63 cm/rok. Autor pragnie jednak podkreślić, iż w celu zwiększenia ogólności proponowanego modelu, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań, szczególnie dotyczących współczesnych procesów sedymentacyjnych i charakteru akumulacji biogenicznej. Uzyskane wyniki obrazują jedynie rodzaj i skalę zachodzących procesów, stanowiąc punkt wyjścia do opracowania ilościowego modelu, opisującego bezpływowe mokradła delt wstecznych.
Operation of the small glaciated catchment geosystem (Arie, Spitsbergen)
(2011-05-10T08:10:01Z) Nawrot, Adam Piotr; Kostrzewski, Andrzej. Promotor
To recognize operation of the small glaciated catchment geosystem, scientific investigation had taken place between April 2007 and August 2009. The main goal was to determine water balance and matter flux of the small cold body glacier’s basin. The investigation was made in Arie glacier basin (Hornsund) and it was the first integrated monitoring study of Arie Valley, which included meteorology, glaciology, hydrology and hydrochemistry. Supply of matter sources to the catchment geosystem, fluvial transport conditions, seasonal fluctuation of the operation of glaciated basin geosystem and Arie glacier mass balance for 2006/2007, 207/2008, 2008/2009 seasons was determined. To recognize temporal evolution of the Arie valley bottom and role of Arie ice-core moraine in mater circulation, dendrochronological and isotopic (radon 222Rn) methods were used. As a result, development of the qualitative and quantitative model of the water balance and matter flux in the small Arctic glaciated basin was made. In 2008 it was noticed, that the highest mechanical denudation was in June and September. 15% of total solute matter was supplied from marine aerosols and 1% from atmosphere. Participation in annual water balance as follow: snow and rain (74%), Arie glacier (15%) and ice-moraine (1%). In water balance calculation permafrost active layer and atmospheric deposits were not included. Because water balance estimation for Arctic basins is difficult and rarely presented in scientific papers, this kind of study presented here is strongly required for expanding knowledge about operation of the small glaciated geosystems.
Rola środków Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej w przekształceniach rolnictwa w województwie wielkopolskim
(2011-05-10T08:13:41Z) Dubownik, Anna; Rudnicki, Roman. Promotor
Celem pracy była analiza wpływu Wspólnej Polityki Rolnej na przekształcenia rolnictwa w województwie wielkopolskim. Badany region wyróżnia się na tle kraju pod względem poziomu rozwoju rolnictwa. Dużą część stanowią gospodarstwa rolne o znacznym poziomie towarowości, o wyższym niż przeciętnie areale, funkcjonujące w warunkach silnego związku z rynkiem. Szansą na poprawę poziomu rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich było uruchomienie absorpcji środków Wspólnej Polityki Rolnej już w latach 2002-2004, kiedy pojawiła się możliwość pozyskania dotacji z przedakcesyjnego programu SAPARD. Znacznie większe środki przewidziano w pierwszej perspektywie finansowej WPR w Polsce w latach 2004-2006. Obszar całego kraju został objęty systemem dopłat bezpośrednich, ponadto uruchomiono dwa programy Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich i Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”. Następnie w latach 2007-2013 na obszary wiejskie i poprawę konkurencyjności rolnictwa skierowano największe dotąd środki w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Wyodrębniono czynniki determinujące zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania środków WPR w Wielkopolsce, były to: historycznie ukształtowane dysproporcje w poziomie rozwoju rolnictwa; jakość przestrzeni rolniczej; struktura obszarowa gospodarstw rolnych; poziom wyposażenia technicznego gospodarstw; żywotność ekonomiczna gospodarstw rolnych; oddziaływania ośrodków miejskich, szczególnie Aglomeracji Poznańskiej. Porównanie wyników absorpcji środków Wspólnej Polityki Rolnej w województwie wielkopolskim może prowadzić do wniosku, że dotacje te byłyby efektywniej i szybciej wykorzystywane przez gospodarstwa rolne, gdyby programy pomocowe były zarządzane regionalnie.
Morfodynamika zerw na wybrzeżu klifowym wyspy Wolin
(2011-05-10T08:21:33Z) Winowski, Marcin; Kostrzewski, Andrzej. Promotor
Głównym problemem pracy jest morfodynamika zerw na wybrzeżu klifowym wyspy Wolin ze szczególnym uwzględnieniem etapów ich rozwoju. Podstawowe cele badawcze dotyczyły określenia uwarunkowań wpływających na rozwój zerw, ustalenia wartości progowych czynników morfogenetycznych a także określenie wpływu procesów ponadprzeciętnych i ekstremalnych na powstawanie i rozwój zerw. Ważnym efektem realizowanego problemu badawczego było przedstawienie modelu rozwoju zerw. Szczegółowe badania geomorfologiczne, geotechniczne, geodezyjne i dendrogeomorfologiczne przeprowadzone zostały na czterech zerwach zlokalizowanych na odcinku wybrzeża klifowego położonego pomiędzy Grodnem a Białą Górą. Podstawą wydzielenia zerw było zróżnicowanie morfologiczne, morfometryczne, etap rozwoju i przejawy aktywności. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż zerwy stanowią ważny element rzeźby wolińskich klifów. Badane formy cechują się małym zróżnicowaniem litologicznym, najczęściej powstają w utworach względnie jednorodnych, w przypadku których cechy odpornościowe osłabiają się w miarę zbliżania do strefy krawędziowej klifu. Dynamika zerw warunkowana jest przede wszystkim wezbraniami sztormowymi i opadami atmosferycznymi. Badania zerw wykazały również, że ich dynamika często warunkowana jest aktualnym stanem wód gruntowych, który pozostaje w ścisłym powiązaniu z opadami atmosferycznymi. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, iż zmienność morfologiczna zerw cechuje się wyraźną etapowością. W trakcie ewolucji zerwy przechodzą przez trzy fazy rozwoju: inicjacji, transportu i degradacji.
Zróżnicowanie cech petrograficznych osadów polodowcowych na Wysoczyźnie Lubuskiej
(2011-06-09T09:00:54Z) Lipka, Ewelina; Górska-Zabielska, Maria. Promotor
Przedmiot badań stanowi zróżnicowanie petrograficzne osadów polodowcowych (rozumianych jako osady bezpośredniej depozycji lodowcowej oraz osady zdeponowane z udziałem wód roztopowych) na obszarze Wysoczyzny Lubuskiej. Celem opracowania jest: po pierwsze – charakterystyka petrograficzna osadów polodowcowych, a w konsekwencji wyznaczenie ich obszarów macierzystych; po drugie – weryfikacja wpływu genezy osadów polodowcowych na ich cechy petrograficzne. Postępowanie badawcze zakłada także próbę usprawnienia metodyki analiz petrograficznych na drodze porównania wyników analiz przeprowadzanych za pomocą metod stosowanych przez polską służbę geologiczną oraz niemiecką służbę geologiczną, a także porównania wyników analiz osadów polodowcowych różnej genezy.Żwiry różnej frakcji (4-10 mm, 5-10 mm i 20-60 mm) z osadów polodowcowych poddano segregacji petrograficznej oraz analizom narzutniaków przewodnich i wskaźnikowych. W celu weryfikacji istotności otrzymanych wyników zastosowano analizy statystyczne (nieparametryczny test Manna-Whitneya). Nie zostały wykryte statystycznie istotne różnice pomiędzy wynikami analiz petrograficznych obu typów osadów polodowcowych. Oznacza to, że możliwe jest porównywanie wyników analiz petrograficznych osadów bezpośredniej depozycji lodowcowej i osadów fluwioglacjalnych. Nie wykryto również statystycznie istotnych różnic pomiędzy wynikami analiz petrograficznych przeprowadzanych za pomocą wytycznych polskiej i niemieckiej służby geologicznej. Potwierdza to możliwość porównywania wyników analiz petrograficznych otrzymanych za pomocą tych dwóch metod.
Analiza ilościowa degradacji szlaków turystycznych na przykładzie Gorczańskiego Parku Narodowego i Popradzkiego Parku Krajobrazowego
(2011-06-20T12:32:10Z) Tomczyk, Aleksandra; Kasprzak, Leszek. Promotor
Negatywny wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze jest widoczny w wielu górskich obszarach chronionych. Antropopresja jest najbardziej widoczna w miejscach dużej koncentracji odwiedzających: na szlakach turystycznych, obozowiskach itp. Główne cele pracy to: (1) Rozpoznanie obecnego stanu szlaków turystycznych oraz krótkookresowej dynamiki ich przekształceń oraz (2) Opracowanie modelu statystycznego, który tłumaczyłby przynajmniej część zależności pomiędzy stopniem degradacji szlaków turystycznych, a wybranymi elementami środowiska przyrodniczego. Badaniami objęto 55 km szlaków w Gorczańskim Parku Narodowym (GPN) oraz 43 km szlaków w Popradzkim Parku Krajobrazowym (PPK). Wskaźniki degradacji (szerokość szlaku, głębokość rozcięcia, liczba ścieżek, miejsca podmokłe) rejestrowane były z wykorzystaniem PDA i GPS. Ponadto, przeprowadzono precyzyjne pomiary wysokościowe w obrębie pól testowych (5 x 4 m) przy wykorzystaniu tachimetru elektronicznego. Odjęcie Cyfrowych Modeli Wysokościowych (DEM) z kolejnych okresów (DEMs of Difference – DoDs) pozwoliło na precyzyjne określenie ilości materiału, który był przemieszczany w obrębie każdego pola testowego. Dalsze analizy przeprowadzono w wykorzystaniem Systemów Informacji Geograficznej (GIS), drzew regresyjnych oraz regresji wielorakiej. Aplikacyjny wymiar pracy pokazano poprzez zaplanowanie przebiegu szlaków, uwzględniające odporność środowiska na presję ze strony turystów.
Rekonstrukcja historii termalnej basenów Ahnet i Mouydir (południowa Algieria)
(2011-10-10T09:17:42Z) Zieliński, Mateusz; Bełka, Zdzisław. Promotor
Celem rozprawy jest odtworzenie historii termalnej skał dewonu i karbonu występujących w basenach sedymentacyjnych Ahnet i Mouydir zlokalizowanych przy NW krawędzi masywu Hoggar. W tym celu określono stopień dojrzałości termicznej osadów z wykorzystaniem konodontowych wskaźników przeobrażeń termicznych (conodont colour alteration index - CAI). Dane CAI zostały uzupełnione pomiarami defektów sieci krystalicznej konodontów z wykorzystaniem elektronowego rezonansu paramagnetycznego (ERP). Metoda to pozwala na wykrycie i datowanie ostatniego podgrzania konodontów. Ponadto, konodonty są porośnięte przez kilka faz mineralnych które wytrąciły się z roztworów hydrotermalnych. Stosunkowo duża liczba zmineralizowanych prób pozwoliła na sporządzenie czasowo-przestrzennych wzorów rozprzestrzenienia mineralizacji. Wzory te wykorzystano do wyznaczenia dróg migracji roztworów na badanym obszarze oraz określenia czasu wystąpienia procesów hydrotermalnych.
Przyrodnicze i kulturowe transformacje krajobrazów małych miast zachodniej Polski
(2011-10-10T10:16:09Z) Mania, Wojciech; Kozacki, Leon. Promotor; Rączkowski, Włodzimierz. Promotor
Od lat 90. dyskutowany jest problem negatywnych zmian w miastach, które nazywane są kurczeniem się miast. Jest on obserwowany na całym świecie, szczególnie w wymiarze demograficznym. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jak te negatywne zmiany manifestują się w krajobrazie. W tym celu wybrano sześć małych (do 10 tys. mieszkańców) miast (Barcin, Janowiec Wielkopolski, Lubień Kujawski Małomice, Nowe Miasteczko, Dobra), w których na podstawie analizy danych statystycznych zidentyfikowano występowanie depopulacji i innych procesów wskazujących na regres ośrodka. Na podstawie obserwacji terenowych, analizy map, a przede wszystkim zdjęć lotniczych sporządzono mapy komórek i jednostek krajobrazowych Conzena dla ostatnich 60. lat. We wszystkich przykładach zaobserwowano utratę rolniczego charakteru małych miast. Przy czym do końca lat 70. było to związane z urbanizacją tego typu ośrodków. Natomiast o specyfice lat 90. stanowi zanik wielu obiektów przemysłowych, likwidacja linii kolejowych oraz coraz powszechniejsze występowanie procesów zbliżonych do naturalnej sukcesji roślinnej na terenach wcześniej zagospodarowanych. Uzupełnienie pracy stanowi rozdział analizujący wizerunek krajobrazów małych miast, kreowany na ich witrynach internetowych. Praca wpisuje się w nurt interdyscyplinarnych badań, łączących wątki badawcze z obrębu nauk geograficznych oraz innych dyscyplin.
Potencjał informacyjny krajowych baz danych przestrzennych w kartograficznych badaniach srodowiska przyrodniczego
(2011-10-19T09:29:22Z) Kaczmarek, Lech; Medynska-Gulij, Beata. Promotor
Głównym celem rozprawy jest wskazanie kluczowej roli wyznaczania potencjału informacyjnego krajowych baz danych przestrzennych w badaniach środowiska przyrodniczego z wykorzystaniem kartograficznej metody badan. Potencjał informacyjny danych przestrzennych to miara zasobności modeli obiektów przestrzennych w informacje o cechach tych obiektów, istotnych z punktu widzenia użytkownika danych. Cele cząstkowe rozprawy objęły analizę zawartości merytorycznej baz danych, ocenę ich jakości, opracowanie klasyfikacji poziomów ujęcia atrybutów, określenie teoretycznych podstaw wyznaczania potencjału informacyjnego, empiryczne wyznaczenie wartości potencjału wybranych danych oraz zdefiniowanie pojęć statycznego i dynamicznego potencjału informacyjnego. Przedmiotem badań było czternaście najważniejszych krajowych baz danych przestrzennych, zapisanych w formacie wektorowym i obejmujących elementy topograficzne oraz tematyczne przestrzeni przyrodniczej. Procedura wyznaczania potencjału obejmuje: określenie po danego modelu pojęciowego danych, wyznaczenie jakości danych w zakresie kompletności, spójności logicznej, dokładności poło enia i dokładności czasowej, zdefiniowanie oczekiwanego zestawu danych atrybutowych oraz wyznaczenie dokładności tematycznej danych. Dokładność tematyczna jest kluczowym elementem potencjału informacyjnego, ponieważ atrybuty w decydujący sposób wpływają na możliwości analityczne i wizualizacyjne warstwy tematycznej. Potencjał informacyjny jest wiec narzędziem badawczym, które z jednej strony pozwala na rekomendacje danych źródłowych do procedury badawczej w sytuacji redundancji danych i niepewności dotyczącej ich jakości (potencjał statyczny), a z drugiej strony umożliwia zdefiniowanie zakresu realizacji przez te dane funkcji akumulacyjnej, analitycznej i wizualizacyjnej przy przetwarzaniu geoinformacyjnym i kompilowaniu kartograficznym (potencjał dynamiczny).

Browse

Browsing Doktoraty (WNGiG) by Issue Date

Results Per Page

Sort Options