Doktoraty (WFPiK)

Permanent URI for this collection

https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/767

Browse

Now showing 1 - 20 of 262

Obraz stosunków językowych polsko-niemieckich w historii języka polskiego. Księga sądu wójtowskiego m. Opola z lat 1698-1721 jako językowy wyraz kontaktów międzyetnicznych
(2010-02-09T13:13:15Z) Jurewicz-Nowak, Magdalena; Borawski, Stanisław. Promotor
Przedmiotem pracy są językowe kontakty międzyetniczne. W pierwszej części dysertacji zrekonstruowano obraz językowych kontaktów polsko-niemieckich zawartych w syntezach historycznojęzykowych i ważniejszych pracach monograficznych. Celem nadrzędnym był bilans i uwspółcześnienie obrazu. W drugiej przeprowadzono analizy językoznawcze na materiale Księgi wójtowskiej w celu sprawdzenia, jak zastosowanie nowego spojrzenia na kontakty polsko-niemieckie wpłynie na językową interpretację faktów językowych manifestujących się w tekstach protokołów polsko- i niemieckojęzycznych. W pracy porównano nieanalizowane dotychczas protokoły niemieckie z omówionymi już protokołami polskimi w publikacji M. Hawrysz Język miejskiej wspólnoty Opola… Podstawy metodologicznej dostarczyły autorce prace S. Borawskiego, w których punktem wyjścia badań historycznojęzykowych są pytania o dzieje używania języka. Na podstawie lektury prac wybitnych przedstawicieli historii języka można obserwować nie tylko przyrost wiedzy o faktach, konkretyzacji pojęć dotyczących językowej materii, lecz także różnice w interpretacji kontaktów polsko-niemieckich. Dzieje się tak, ponieważ stanowisko względem oceny znaczenia tych kontaktów z narodami sąsiadującymi jest silnie uwarunkowane rozumieniem polskiego interesu narodowego. Dotychczasowe ujęcia historycznojęzykowe akcentowały zagrożenie języka polskiego ze strony języka niemieckiego. Tymczasem wspólnota miejska Opola, mimo niejednolitej sytuacji etnicznej, jawi się w badanym okresie czasu jako wspólnota zintegrowana o charakterze niekonfliktowym.
Krytyka dziewiętnastowiecznego rozumu. Źródła i konteksty Pałuby Karola Irzykowskiego
(2010-05-05T10:36:25Z) Jauksz, Marcin; Okulicz-Kozaryn, Radosław. Promotor
The author interprets one of the crucial novels of the Young Poland in the context of prominent nineteenth and twentieth century literary works in order to show its prominent aspect – the fact of its being a document of its author experience. Due to the setting of The Hag alongside the literary pieces of Henryk Sienkiewicz, Stendhal, Stanisław Brzozowski, Edgar Alan Poe, Kazimierz Przerwa-Tetmajer and Wacław Berent and the work of philosophers like Immanuel Kant, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche and Ernst Mach it is possible to show the point of Karol Irzykowski’s experiment and its very important connection between his work, which has been thought of as polemical towards the Young Poland, and its literary times, to which it owes, as it is proven, more than a lot. The new interpretation of the self-referential parts of The Hag establishes a significant relation towards its author biography as the important origin of Irzykowski’s “poetry” and enables to define a new concept of author’s subject within a work of art which the writer wanted to create.
Polski język prawa w perspektywie glottodydaktycznej
(2010-05-06T08:01:21Z) Grzelak, Joanna; Sarnowska-Giefing, Irena. Promotor
Przedmiotem badań jest polski język prawa w perspektywie glottodydaktycznej. Problemem badawczym jest ustalenie, co należy umieścić wśród treści nauczania, aby przygotować cudzoziemca do udziału w specjalistycznej komunikacji prawnej. Pierwsza część pracy to analiza genologiczna tekstów używanych w komunikacji prawnej, natomiast część druga to analiza słownictwa prawniczego. Ostatnia część pracy mająca charakter syntetyczny zawiera program nauczania polskiego języka prawa obcokrajowców, który został opracowany na podstawie przedstawionych w rozprawie analiz. W aneksie pracy znajdują się listy frekwencyjne słownictwa trzech głównych gałęzi prawa (prawa cywilnego, karnego i administracyjnego) stworzonych na podstawie trzech stutysięczno-wyrazowych korpusów tekstowych.
Prowincja jako problem narracji postkolonialnej w utworach Andrzeja Stasiuka, Wolfganga Hilbiga oraz Jurija Brězana
(2010-05-12T08:25:30Z) Kledzik, Emilia; Bakuła, Bogusław. Promotor
Przedłożona praca jest komparatystycznym studium obrazu prowincji w literaturze serbołużyckiej, wschodnioniemieckiej i polskiej czasu transformacji ustrojowej na przykładzie twórczości Jurija Brĕzana, Wolfganga Hilbiga i Andrzeja Stasiuka. „Odtopoizowany topos” prowincji, który w literaturze europejskiej pełni podwójną rolę narodowego mikrokosmosu i figury krytyki nowoczesności, tym razem staje się ikoną czasów przełomu dla mniejszości narodowej, quasi-narodu i środkowoeuropejskiego projektu postsowieckiego. Metodologia postkolonialna służy w wymienionych obszarach kulturowych do zobrazowania różnorodnych zjawisk dominacji: w odniesieniu do wpływów Rosji/ZSRR, lokalnych i globalnych działań kolonizatorskich oraz charakterystycznego dla literatury przełomu resentymentu w stosunku do Europy Zachodniej. W wymienionych obszarach kulturowych bada się związek pomiędzy narratorem a opisywanym obszarem geograficznym (geopoetyka), strategie esencjalizacji i orientalizacji prowincji oraz repertuar postkolonialnych figur (mimikra, ambiwalencja, hybrydyzacja, karnawalizacja). Lektura postkolonialna ujawnia, że żadna z opisywanych literackich prowincji nie przełamuje antykolonialnych lub kolonizatorskich sposobów obrazowania przestrzeni, opartych na opozycji między kolonizatorem a kolonizowanym.
Małe formy narracyjne w przestrzeni genologicznej (Literatura polska 1945-1989)
(2010-05-14T11:59:10Z) Bednarek, Magdalena; Kaniewska, Bogumiła. Promotor
Celem pracy jest opisanie autonomicznych małych form narracyjnych powstałych w literaturze polskiej w latach 1945-1989 w kontekście genologicznym. Interpretacja próz autorstwa m.in. Białoszewskiego, Iłłakowiczówny, Kołakowskiego, Kuncewiczowej, Nałkowskiej, Nowaka, Mrożka udowadnia, że formy takie jak anegdota, baśń, bajka, charakter, obrazek, portret, przypowieść stanowią istotną przestrzeń architekstualnych odniesień, jak za Genette’em oraz Balbusem i Nyczem rozumiem funkcjonowanie gatunkowości we współczesnej literaturze. Ponieważ stosunek do tradycji genologicznej w omawianych utworach jest bardzo zróżnicowany (od afirmacji po krytykę) możliwe było także wnioskowanie na ich podstawie o przemianach kulturowych.
Wokół progu. Problem transgresji w prozie niesamowitej polskiego romantyzmu
(2010-05-17T08:22:49Z) Nawrocki, Rafał
Praca doktorska Wokół progu. Problem transgresji w prozie niesamowitej polskiego romantyzmu napisana została pod kierunkiem prof. dr hab. Antoniego Smuszkiewicza i z inspiracji metodą badawczą Marii Janion, nazwaną krytyką fantazmatyczną. Rozprawa poświęcona jest rodzimej fantastyce grozy, tworzonej w latach 1800-1863. W prologu do rozprawy przedstawiono historię badań nad fantastyką grozy, najważniejsze definicje oraz stanowiska znanych uczonych, a także opowieść niesamowitą w perspektywie antropologicznej. Część pierwszą pracy, zatytułowaną Próg, poświęcono przestrzeniom nawiedzonym, pojawiającym się w badanej literaturze. Część druga, pod tytułem Na progu, poświęcona jest typowym ludzkim bohaterom omawianej prozy. Podzieleni są na część męską i kobiecą. W tej części pracy korzystano z krytyki feministycznej. Zakończenie drugiej części poświęcone jest stanom (kondycjom), w jakie popadają często bohaterowie fantastyki grozy. Tu zająłem się wydanym anonimowo opowiadaniem Lunatyczka, z ważną rolą muzyki w fabule, któremu, dzięki przeprowadzonym badaniom, przypisałem autorstwo Włodzimierza Wolskiego. Ostatnia, trzecia część, zatytułowana Za progiem, dotyczy bytów spoza naszej rzeczywistości, stanowiących istotę omawianej literatury. W Zakończeniu podsumowano efekty badań i wskazano punkty dla dalszych analiz naukowych.
Opowiedzieć Zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987-2003)
(2010-05-17T10:00:43Z) Krupa, Bartłomiej; Czapliński, Przemysław. Promotor
Praca podzielona jest na cztery części. W pierwszej z nich opisuję swoją metodę, w drugiej (Wyłonienie) obrazuje przemiany polskiej prozy drugiej połowy lat 80. (Szczypiorski, Szewc, Rymkiewicz). Lata 90. zostają w rozprawie nazwane czasem rozproszenia. Widoczny jest w tym okresie proces włączania Holocaustu do polskiej historii. Dokonuje się to poprzez debaty (wokół artykułu M. Cichego, Nowoczeności i Zagłady Z. Baumana i sporu o krzyże w Auschwitz), a także przez publikowanie regionalnych historii Zagłady (szerzej analizuję jedną z nich – Żydów płockich J. Przedpełskiego). Niespodziewanie ukazują się w tych latach również późne wspomnienia ocalałych (M. Głowińskiego, R. Ligockiej i W. Dichtera) o których piszę w rozdziale Dzieci Holocaustu wspominają. Niestety pojawiają się w latach 90. również głosy holocaustowych negacjonistów (casus Tematów niebezpiecznych Ratajczaka). Z ciekawszych utworów z tego okresu rozpatruję również monumentalny Kamień graniczny P. Matywieckiego oraz ważne Tworki M. Bieńczyka, które pokazują, że o Zagładzie dziś możemy mówić jedynie poprzez język W ostatnim rozdizale tej części rozpatruję sposoby konstruowania historycznych syntez Zagłady. W ostatniej części, noszącej tytuł Poróżnienie, zajmuję się takimi przeciwstawnymi narracjami jak: Podzwonne dla dzwonnika G. Herlinga-Grudzińskiego oraz Z Auszwicu do Belsen M. Pankowskiego. Zwieńczenie rozprawy stanowi omówienie sporu jaki rozgorzał w polskim dyskursie po opublikowaniu Sąsiadów J. T. Grossa.
Kamp po polsku. Formy nowej estetyki w literaturze i życiu literackim po 1989 roku
(2010-06-14T07:54:30Z) Mizerka, Anna; Czapliński, Przemysław. Promotor
Twórczość Manueli Gretkowskiej – jej książki, lecz także zachowania autokreacyjne; „bruLion” i jego strategia prowokacji światopoglądowych; „Fronda” posługująca się skandalem religijnym – oto zaledwie wstępny zestaw zjawisk (łatwo dający się rozszerzyć o feministyczne manify, parady gejowskie czy agitacyjne akcje różnych ugrupowań politycznych). Zjawiska te pojawiły się w latach 90. w polskiej rzeczywistości, wprowadzając rozliczne zakłócenia: posługują się środkami estetycznymi, ale nie czynią tego w sposób fortunny, apelują do rozumienia, ale nie proponują żadnej spójnej wykładni świata, zwracają się do odbiorcy, ale żądają od niego zaangażowania, a więc czegoś więcej niż tylko odbioru. Ich odmienność, którą można obserwować zarówno w sferze życia publicznego, jak i w wielu literackich realizacjach, zasadza się na estetycznym przekroczeniu. Zjawiska te, występujące w różnych rejestrach kultury, łączy z jednej strony wyraziste estetyczne nacechowanie, nacisk położony na to, jak przekazują one pewne treści, z drugiej niestosowność – premedytowane zestawianie sprzecznych kategorii, stylów i wartości. Kategorią, która umożliwia zrozumienie omawianych zjawisk jest kamp – termin często wykorzystywany w zachodniej refleksji na temat kultury. Celem dociekań jest wskazanie możliwości interpretacji licznie reprezentowanych w rodzimej kulturze przypadków burzenia estetycznego porządku, a także wypracowanie rodzimej teorii kampu.
Eseistyka Zygmunta Kubiaka w kontekście polskim i europejskim
(2010-06-22T10:47:32Z) Czapczyk, Paweł; Wysłouch, Seweryna. Promotor
W r. I Eseisto – kim jesteś?, czyli o praktyce, teorii i kontekstach eseju literackiego prezentuję Kubiaka jako klasycznego eseistę, subiektywną postawą nawiązującego wprost do Montaigne’a; świadomie odwołującego się raczej do nieśmiertelnego światopoglądu eseistycznego, niż do postmodernistycznej gry intelektu. R. II Krytyk nieco staroświecki przynosi m.in. analizę szkiców Kubiaka w kontekście adaptacji pomysłów Du Bosa i Bremonda – ich „teoria sympatii” i „krytyka identyfikacji” stosowana jest bowiem do odczytywania dzieł Kochanowskiego, Mickiewicza i Sienkiewicza. R. III Mitolog, filolog, kreator. Wprowadzenie mitologicznego pisarstwa Kubiaka w szeroki kontekst interpretacyjny, tak innych mitologii, jak i rozmaitych orientacji mitograficznych, pokazuje odrębność zajmowanego przezeń stanowiska i swoiście religijne ujęcie tematu.R. IV Tradycja śródziemnomorska w kraju nad Wisłą. Rudymentarne przeciwstawienie tradycji i historii, wzbogacone o rozważania nad „polskim esejem” i Eliotowskim pojęciem klasycyzmu, a nade wszystko próba określenia charakteru wersji tradycji śródziemnomorskiej w oparciu o proponowane przez Kubiaka wartości, stanowią osnowę tego rozdziału.R. V Nie było, a jest. Jednym z wniosków jest, że apokryfy Kubiaka stanowią finalne spełnienie zarówno zdominowanych przez „prezentację pośrednią” esejów, jak i empatycznej, wieńczącej się re-kreacją arcydzieł, krytyki literackiej.
Życia uczonych ludzi Franciszka Ksawerego Dmochowskiego wobec tradycji gatunku
(2010-08-26T09:45:05Z) Jagiełło, Katarzyna
Pierwszy rozdział opracowania poświęcony jest prezentacji Żywotów sławnych mężów Plutarcha z Cheronei i Żywotów cezarów Gajusa Swetoniusza Trankwillusa i ich miejsca w historii. Celem stała się tu analiza przykładowych modeli biogramu i określenie ich struktury z uwzględnieniem proporcji elementów biograficznych w stosunku do komentarzy odautorskich i elementów fikcji literackiej, a także na wskazaniu typowych cech, na których opierali się w swej twórczości ich kontynuatorzy. Rozdział drugi przybliża postać Franciszka Ksawerego Dmochowskiego, jego biografię oraz chronologię jego twórczości literackiej z uwzględnieniem mniej znanych dzieł pisarza, takich jak mowy okolicznościowe. Rozdział trzeci pracy prezentuje biografie autorstwa Dmochowskiego, które opublikowano w Nowym Pamiętniku Warszawskim. Biografie zostały przedstawione jako cykl biogramów w celu zaprezentowania i przybliżenia ich treści współczesnemu odbiorcy. W pracy dokonano systematycznego pogrupowania biografii ze względu na główną dyscyplinę naukową jaką prezentowali uczeni w swych dziełach i publikacjach, a których działalność społeczną, literacką i publicystyczną upamiętnił Dmochowski. Rozdział czwarty obejmuje model biogramu wypracowany przez Dmochowskiego oraz określenie w jakim stopniu biografie tego autora są nawiązaniem do tradycji tego gatunku a w jakim stopniu wprowadzone zostały tam modernizacje typowe dla polskiej kultury oświeceniowej i praktyki dydaktycznej. W podsumowaniu pracy przedstawiona została główna linia biografistyki w odniesieniu do współczesności.
Szaleństwo i patos w dziełach scenicznych Georga Friedricha Händla
(2010-09-16T10:49:12Z) Igielska, Anna; Kozłowski, Krzysztof. Promotor
Rozprawa poświęcona jest zagadnieniu operowego patosu, a dokładniej – operowej scenie szaleństwa jako jednej z jego form. Autorka prezentuje historię pojęcia patosu od antyku do XVIII wieku, włączając w jej obręb operę jako gatunek w sposób ścisły związany z obrazowaniem i wywoływaniem uczuciowego poruszenia. Punktem wyjścia do rozważań nad zjawiskiem patosu w operze jest myśl Carla Dahlhausa dotycząca typu bohatera operowego „wydanego” obcej sile, jako definicję nadrzędną natomiast przyjmuje się tu propozycję Rainera Dachselta przedstawioną w pracy pt. „Patos. Tradycja i aktualność zapomnianej kategorii poetyki” („Pathos. Tradition und Aktualität einer vergessenen Kategorie der Poetik”, Heidelberg 2003). W pierwszej części pracy autorka zajmuje się problematyką stylu patetycznego, technikami generowania patosu i XVII-wiecznym zwrotem w sposobie rozumienia funkcji figur retorycznych. Część druga poświęcona jest pozaoperowym i operowym konwencjom przedstawiania szaleństwa. Na przykładzie trzech scen z dzieł scenicznych Georga Friedricha Händla – Tamerlano (1724), Orlando (1733) i Hercules (1745) – autorka potwierdza tezę, iż związek pomiędzy patosem a operowym szaleństwem ujawnia się w wyrażonej na sposób muzyczny sytuacji utraty przez bohatera kontroli nad własnym działaniem i emocjami.
Frazeologizmy z nazwami zwierząt we współczesnym języku polskim
(2010-11-16T08:19:15Z) Krupa-Juryca, Monika; Bąba, Stanisław. Promotor
Rozprawa mieści się w nurcie lingwistyki kulturowej, a jej główne założenie sprowadza się do tego, by dowieść antropocentrycznego charakteru frazeologii animalistycznej. Podstawę materiałową stanowi około 1000 polskich frazeologizmów z nazwami zwierząt, wyekscerpowanych z różnych źródeł leksykograficznych i frazeologicznych powstałych po 1968 roku. Składa się ona z części ogólnej i dwu części analitycznych, które z kolei zawierają słownik alfabetyczny i słownik tematyczny polskich frazeologizmów „zwierzęcych”.
Przygotowanie uczniów szkół ponadgimnazjalnych do odbioru programów telewizyjnych (projekt edukacji polonistycznej)
(2010-11-19T10:42:19Z) Rajewicz, Danuta; Kwiatkowska-Ratajczak, Maria. Promotor
Zadaniem rozprawy jest opis i analiza sposobów funkcjonowania edukacji telewizyjnej w kształceniu polonistycznym w szkole ponadgimanzjalnej oraz próba wskazania obszarów jej możliwej obecności w nauczaniu języka polskiego. Przedmiotem analizy stały się zarówno stanowiska deklarowane w literaturze metodycznej, jak i sposoby realizacji przyjmowanych założeń w projektowanych zadaniach w podręcznikach szkolnych. Drugim obszarem oglądu stali się wykonawcy tych zadań. Na podstawie badań własnych zweryfikowany został poziom umiejętności licealistów w dekodowaniu programów telewizyjnych oraz stopień przygotowania (akademickiego) nauczycieli do realizacji zadań z zakresu edukacji telewizyjnej. Badania kreślą rzeczywisty obraz potrzeb edukacyjnych młodzieży i kompetencji nauczycieli w zakresie kwalifikacji medialnych. W dalszej kolejności stały się przyczynkiem do zaproponowania własnego programu działań, wyrażonego w projekcie edukacji polonistycznej.
Hominem imitantia. Modernistyczna antropologia podmiotu w polskiej prozie międzywojennej
(2010-12-08T11:13:44Z) Słaby, Jannette; Legeżyńska, Anna. Promotor
Praca ma za zadanie prześledzić sposoby objawiania się figur w formie antropomorficznych obiektów, które sygnalizują problematykę ludzkiej podmiotowości. Gdy przyjrzymy się utworom z początku XX wieku, w których pojawiają się człekopodobne konstrukcje, zauważymy, że związane jest to w szczególny sposób z kulturą modernistyczną. Interesujące mnie byty stają się odzwierciedleniem przemian ludzkiego Ja.Pod pojęciem Hominem imitantia, który rozumiem jako „rzeczy naśladujące człowieka”, kryją się trzy literackie postacie, będące wyobrażeniem istoty ludzkiej: człowiek-maszyna, manekin oraz lalka. Zastosowany w tytule pracy termin Hominem imitantia oznacza rzeczy, które cechuje to, że tworzone były dla wyrażenia aktualnego doświadczenia – jako prefiguracje kryzysowego światoodczucia. Aby nadążyć za przemianami technologiczno-mentalnymi, człowiek nowoczesny musiał podjąć wysiłek ponownego ukonstytuowania swojej tożsamości, dając zarazem świadectwo poczucia swej jednorazowości. Wyobrażenie podmiotu ludzkiego na wzór maszyny, lalki lub manekina pozwalało uczynić go aktualnym i nowym. Moim zamiarem nie było tworzenie historii motywu manekina, lalki i człowieka-maszyny ani generalnej teorii kryzysowości. Przedmiot rozprawy, Hominem imitantia, jest przede wszystkim metaforą nowoczesności, i unaocznia sposób, w jaki człowiek odbiera świat zewnętrzny. Moje rozważania zmierzają bowiem do szerszej charakterystyki modernistycznej antropologii podmiotu, utrwalonej w polskiej prozie międzywojennej, z której wybieram tylko niektóre reprezentatywne dla problemu warianty.
Kierowanie pracą ucznia w licealnych podręcznikach do języka polskiego
(2011-01-25T07:56:53Z) Peplińska, Elżbieta; Kwiatkowska-Ratajczak, Maria. Promotor
Prezentowana rozprawa nie zmierza do stworzenia hierarchicznego rejestru licealnych podręczników do języka polskiego. Wartościowaniu podlegają nie książki, lecz użyte w nich strategie porządkowania i przekazywania wiedzy oraz kształtowania umiejętności. Źródłem terminologii i procedur analizy są metodologie literaturoznawcze, metodyka nauczania języka polskiego z uwzględnieniem współczesnych tendencji (lekturocentryczność, rys antropologiczny, dydaktyka kontekstowa, szkolne paradygmaty interpretacji utworu) oraz psychologia kognitywna. Prezentowane zagadnienia pozostają w kręgu oddziaływania teorii literatury. Zostały one ujęte w trzech częściach. Pierwsza część analizuje teoretyczne podstawy dalszej refleksji. W kolejnych rozdziałach opisane zostały zagadnienia literaturoznawcze, kwestie związane z historią dydaktyki (szczególnie w jej międzywojennym okresie), filozoficzne i dydaktyczne aspekty dokumentów oświatowych, paradygmat podręcznika oraz typologia wzorów szkolnej lektury. Druga – koncentruje się na ogólnych problemach dydaktycznego aspektu podręcznika (sposoby porządkowania treści, kształtowania wiedzy pojęciowej oraz doskonalenia sprawności czytania ukierunkowanego na odbiór informacji). Trzecia część rozwija refleksję nad aktem czytania symbolicznego (wzory lektury prezentowane w podręcznikach, kształtowanie odbioru dzieła sztuki oraz kognitywne aspekty w/w procesów).
Ziemia błogosławiona – ziemia przeklęta. Emigracja zarobkowa za Ocean w literaturze polskiej drugiej połowy XIX i początku XX wieku
(2011-01-31T13:09:31Z) Jarota, Sonia, Aleksandra; Sobieraj, Tomasz. Promotor
Praca poświęcona jest literackiemu ujęciu problemu emigracji zarobkowej Polaków za Ocean w drugiej połowie XIX i na początku XX stulecia, przedstawionemu w dwóch perspektywach badawczych: historycznoliterackiej i antropologiczno-postkolonialnej. Stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jak zmieniał się sposób pisania o chłopskiej emigracji w literaturze przełomu stuleci. Powolna ewolucja nastawienia społeczeństwa do kwestii emigracji zarobkowej i jej chłopskiego bohatera prawdopodobnie znalazła bowiem swoje odzwierciedlenie w ówczesnej literaturze pięknej i mogła wpłynąć na dobór zróżnicowanych form gatunkowych przez kolejnych twórców. Przedmiotem badań są wybrane utwory Henryka Sienkiewicza, Adolfa Dygasińskiego oraz Marii Konopnickiej. Posłużyły one do wskazania zależności pomiędzy gatunkami, po jakie sięgali pisarze, przedstawiając emigrację przełomu wieków .Ramy czasowe pracy obejmują zatem okres od roku 1876, czyli publikacji pierwszych korespondencji Sienkiewicza ze Stanów Zjednoczonych, do roku 1910, kiedy to ukazała się ostatnia część poematu Pan Balcer w Brazylii.Niniejsza rozprawa podzielona została na cztery rozdziały poświęcone kolejno: sytuacji historyczno-społecznej, motywującej zjawisko chłopskiej emigracji za Ocean, oraz trzem formom literackim: listom z podróży, małym formom prozatorskim (noweli i szkicowi wspomnieniowemu), a następnie wielkim formom epickim – powieści i eposowi.
Samuela ze Skrzypny Twardowskiego „Satyr na twarz Rzeczypospolitej w roku 1640” (b. m. r.). Edycja krytyczna
(2011-02-02T13:59:36Z) Kusiak, Jolanta; Witczak, Tadeusz. Promotor
Edycja krytyczna poematu składa się z trzech części: Wstęp, Edycja, Aneksy. Pierwsza- historycznoliteracki wstęp do edycji, omawia: postać Satyra (w mitologii, średniowieczu europejskim, literaturze staropolskiej oraz folklorze, teatrze i ikonografii); gatunek (na tle innych poematów i z pozycji innowacji narracyjnej, co wymagało zrewidowania listy staropolskich i europejskich poematów satyrowych, by ustalić wkład Twardowskiego w jego rozwój); tezy ideowe; historyczne i polityczne tło (zerwanego sejmu, myt morskich, niedawnych wojen, etc.); krytykę obyczajów (trybunał, wojsko, rodzina) oraz zjawiska językowe i retoryczne, odsłaniających artystyczne cechy poematu, od słownictwa do kompozycji, w tym: dedykację, retorykę, narratora, mitologizmy, przysłowia, styl, składnię i wersyfikację. Edycja utworu jest jego transkrypcją z podanymi przyległymi objaśnieniami. Nota edytorska omawia filiacje tekstu i zawiera wykaz koniektur, w słowniku podano znaczenia i sensy staropolskich wyrazów. Część trzecia składa się z dodatków komentatorskich, do których włącza się: aneks ikonograficzny, aneks scenicznych staropolskich kreacji Satyra, bibliografię (w tym listę siedemnastowiecznych wydań tekstu) oraz indeks osobowy. Wprowadzenie zawiera stan badań, poszerzony o odkrycie pierwszej atrybucji autorstwa. Zakończenie podsumowuje rozpoznane wcześniej problemy.
Korespondencja sztuk w dydaktyce szkoły ponadgimnazjalnej. Diagnoza i propozycje
(2011-03-03T10:43:01Z) Huber, Magdalena. Promotor; Kasprzak, Barbara. Promotor
Etap ponadgimnazjalny jest szczególnie istotny, gdyż kończy się egzaminem maturalnym i kształci człowieka, który powinien być przygotowany do świadomego i krytycznego odbioru różnych tekstów kultury. Szkoła ponadgimnazjalna powinna zatem stanowić dopełnienie poprzednich etapów kształcenia, a także zagadnień korespondencji sztuk. Praca pokazuje, jaka jest rzeczywista realizacja idei nauczania kontekstualnego w szkole średniej. Rozprawa obrazuje, jak teoria nauczania poprzez konteksty we współczesnej szkole łączy się z praktyką. Reforma edukacji i zmiany wprowadzane w Podstawie programowej zmierzały do tego, by uczeń interpretując dzieło literackie, w kontekście innych tekstów kultury, poszerzył swoje wyobrażenia na temat danego tekstu, a także wykształcił w sobie umiejętność obcowania z szeroko pojętą „kulturą”. Znaczną część pracy stanowią badania przeprowadzone wśród uczniów klas I szkół ponadgimnazjalnych i wśród maturzystów. W pracy przedstawiono też postawy nauczycieli polonistów, którzy w codziennej praktyce szkolnej stykają się z zagadnieniami korespondencji sztuk. Dopełnieniem pracy jest rozdział poświęcony propozycjom dydaktycznym wykorzystującym kontekstualne nauczanie.
Miłość - przemoc - władza. Świat postaci kobiecych w dramatach Juliusza Słowackiego
(2011-04-28T11:25:21Z) Palicka, Agnieszka; Przychodniak, Zbigniew. Promotor
Miłość, przemoc, władza określają sposób istnienia postaci w dramatycznym świecie. Powyższe kategorie umożliwiają opis charakteru relacji pomiędzy mężczyznami i kobietami (męskością i kobiecością). Analizuję różne rodzaje miłości (hedonistyczną, sentymentalną, androgyniczną), ukazuję uczucia wyidealizowane, uwznioślone oraz miłość „demoniczną” – opartą na pożądaniu, związaną z destrukcją świata dramatu i śmiercią bohaterów Wskazuję znaczenie dominacji mężczyzn nad kobietami: ojca, męża, kochanka oraz króla, magnata, księdza. Władza nierzadko wiąże się z męską przemocą w przestrzeni intymnej, prywatnej, rodzinnej oraz publicznej. To przede wszystkim przemoc uczuciowa, psychiczna, niekiedy także fizyczna, seksualna. Słowacki nie idealizuje swoich bohaterów w tym sensie, że ukazuje skomplikowane relacje międzyludzkie, w których pojawia się na przykład miłość podporządkowana ekonomii, „kupiona” lub związana ze zbrodnią. Juliusz Słowacki przedstawia różnorodne typy kobiece, komplikuje literackie biografie swoich postaci, które zwykle są niejednoznaczne, obarczone swoją grzesznością, uwikłane w relacje z mężczyznami.
Prawda jako problem poetyki w polskim filmie dokumentalnym po roku 1989
(2011-05-04T06:27:27Z) Wichrowska, Magdalena Maria; Hendrykowski, Marek. Promotor
Tytuł mojej dysertacji doktorskiej – Prawda jako problem poetyki w polskim filmie dokumentalnym po roku 1989 bezpośrednio koresponduje z artykułem Jerzego Ziomka Prawda jako problem poetyki. Studium to przynależy co prawda do dziedziny literatury, jednak w równym stopniu sprawdza się także w refleksji nad filmem dokumentalnym. W swojej pracy poruszałam się po głównych szlakach tematycznych dokumentalistów, które miały ścisły związek z przemianami sytuacji historycznej, ekonomicznej, kulturalnej i społecznej po roku 1989. Wśród autorów, którzy zmierzyli się z odkryciem prawdy historycznej, wyłuskałam tych, którzy obok niezwykłego skupienia, wrażliwości i pogłębionej obserwacji pokazali coś poza samym tematem. Bliżej przyjrzałam się twórcom, którzy odnaleźli klucz do historii poprzez zapis refleksji, dostrzeżenie tego, co znajduje się pod powierzchnią, co nie jest oczywiste. Nie mogło też zabraknąć poetyki skandalu i prowokacji, która stała się częstym wyborem reżyserów, wraz z pojawieniem się dokumentu na małym ekranie. Nowe standardy, według których dokument miał stać się wynikiem chłodnej kalkulacji i marketingowych zabiegów, przełożył się być może na zadowalający wskaźnik oglądalności, jednak w uważnym widzu pozostawił niedosyt. Nie wszyscy twórcy realizujący swoje projekty po roku 1989 poszli jednak tym tropem. Mistrzowie dokumentu pozostali wierni własnej twórczości i powinności, dyktowanej przez osobisty etos. Mają też swoich godnych następców.

Browse

Browsing Doktoraty (WFPiK) by Issue Date

Results Per Page

Sort Options