Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2011, nr 2
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2011, nr 2 by Issue Date
Now showing 1 - 20 of 25
Results Per Page
Sort Options
Item ALFABETYCZNY WYKAZ AUTORÓW PUBLIKUJĄCYCH W ,,RUCHU PRAWNICZYM, EKONOMICZNYM I SOCJOLOGICZNYM’’ W LATACH 2006-2011(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011)Item INNOWACYJNY ŚWIAT – INNOWACYJNA JEDNOSTKA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Szczepański, Marek S.; Śliz, AnnaWspółczesny świat to rezultat przepływu informacji, wiedzy i szybkiego dostępu do wszelkich nowości technologicznych. Współczesny innowacyjny świat to przestrzenie światowych metropolii i centra informacji, jak Dolina Krzemowa. Ale współczesny rozwój innowacyjności to przede wszystkim jednostki. Jednostki kreatywne, dążące do kolejnych celów, charakteryzujące się twórczym nonkonformizmem. To społeczni aktorzy i twórcy idei, które z czasem stają się upowszechnioną innowacją. Połączenie innowacyjnych jednostek i innowacyjnych światów tworzy szanse globalnego rozwoju.Item Dwuizbowość Parlamentu RP w Orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Szymanek, JarosławArtykuł prezentuje poglądy Trybunału Konstytucyjnego dotyczące przyjętego w Polsce modelu dwuizbowości. Choć, jak się zauważa, z formalnego punktu widzenia Konstytucja przewiduje raczej dwa ograny władzy ustawodawczej, tj. Sejm i Senat, a nie typowy czy właściwy dwuizbowy parlament, to jednak uznaje się, że w gruncie rzeczy mamy do czynienia z dualną postacią parlamentu. Wzajemne związki obu izb przesądzają jednocześnie o modelu tejże dwuizbowości. Polski Trybunał Konstytucyjny w swoich orzeczeniach wielokrotnie odnosił się do kwestii charakteru związków Sejmu i Senatu, co układa się w dość spójną, choć nie pozbawioną niuansów i czasami punktów odmiennych linię orzeczniczą. Sprawami najczęściej poddawanymi ocenie Trybunału były − po pierwsze − generalny model dwuizbowości, a po drugie − zakres przedmiotowy poprawek senackich do ustawy. Co do pierwszego zagadnienia trzeba przyznać, że Trybunał konsekwentnie powtarzał, że ustrojodawca przyjął model dwuizbowości asymetrycznej, nierównorzędnej z wyraźnie uprzywilejowaną pozycją Sejmu jako tzw. izby pierwszej, którą – w odniesieniu do trybu ustawodawczego – Trybunał konsekwentnie nazywał „gospodarzem procesu legislacyjnego”, którego wola jest zawsze wiodąca i rozstrzygająca. Natomiast co do zakresu merytorycznego poprawek wprowadzanych przez Senat to Trybunał zajmował tutaj różne stanowiska, począwszy od wybitnie restrykcyjnego, sprowadzającego Senat do roli izby jedynie korygującej ustawy uchwalone przez Sejm, aż do uznania (w ostatnich orzeczeniach), że choć z definicji rola Senatu jest ograniczona, to jednak nie można jej marginalizować, gdyż Senat może w swojej poprawce tak dalece zmienić ustawę, że zaproponuje wręcz alternatywną wizję uregulowania danego problemu, pod warunkiem że problem ten był już uregulowany w ustawie przyjętej przez Sejm. W efekcie, o ile w latach 90. Trybunał raczej ograniczał rolę i pozycję izby drugiej, o tyle po roku 2000 stara się, jak się wydaje, ją wzmocnić, uznając, że przedstawicielki charakter Senatu powinien przemawiać na rzecz jego ustrojowego dowartościowania.Item SPIS TREŚCI 2-2011(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011)Item Z METODOLOGII NAUK EKONOMICZNYCH: STRUKTURA LOGICZNA UJĘCIA POZYTYWNEGO I NORMATYWNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Lipowski, AdamW artykule przedstawiony jest strukturalny sposób metodologicznej interpretacji ujęcia pozytywnego i normatywnego w naukach ekonomicznych. Sposób ten polega na rozpatrywaniu tych ujęć w ekonomii i polityce gospodarczej w ramach ich struktury logicznej. Elementami tej struktury są: ekonomia pozytywna i pozytywna polityka gospodarcza oraz ekonomia normatywna i normatywna polityka gospodarcza. Związek tych elementów ma miejsce, gdy ekonomia pozytywna i pozytywna polityka gospodarcza dostarczają ekonomii normatywnej teoretycznej wiedzy o czynnikach sprawczych określonych wymiarów wybranych zjawisk gospodarczych. Z kolei, na podstawie oceny tych wymiarów i ich czynników, ekonomia normatywna wytycza normatywnej polityce gospodarczej cele normatywne. Wreszcie ta ostatnia dokonuje wyboru narzędzi ekonomicznych, za pomocą których winna cele te osiągnąć. Implikacją strukturalnego sposobu metodologicznej interpretacji powyższych ujęć jest ukazanie ich w nowym świetle w porównaniu z interpretacją tradycyjną, w której oddzielnie rozpatruje się ekonomię i politykę gospodarczą.Item UWARUNKOWANIA KREATYWNOŚCI I INNOWACYJNOŚCI W POLSCE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Golka, MarianW artykule rozważa się problem, czym jest kreatywność oraz innowacyjność, jakie są ich uwarunkowania w ujęciu teoretycznym, a − przede wszystkim – jak owe uwarunkowania przejawiają się we współczesnej Polsce. W naszym kraju bardziej widoczne są te uwarunkowania, które przeszkadzają szeroko rozumianej twórczości, niż te, które jej sprzyjają. Do tych negatywnych uwarunkowań należy zaliczyć: pewne czynniki społeczne (w tym edukacyjne), dominację kultury masowej, stosunkowo płytką gospodarkę, która ani jest zainteresowana animacją kreatywności, ani jej absorpcją, oraz brak właściwej polityki państwa, które nie troszczy się o stworzenie odpowiednich warunków zarówno dla kreatywności, jak i dla propagowania jej wytworów.Item EFEKTY INTEGRACJI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ W SFERZE POLSKIEGO HANDLU ZAGRANICZNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Jantoń-Drozdowska, Elżbieta; Majewska-Bator, MariaIntegrację Polski z Unią Europejską zapoczątkował Układ Europejski, który nabrał mocy prawnej 1 lutego 1994 r., a jego część handlowa weszła w życie już 1 marca 1992 r. Efektem stopniowej liberalizacji obrotów handlowych, a następnie akcesji (1 maja 2004 r.) był wzrost obrotów towarów z krajami UE. Oznacza to wzrost udziału eksportu do i importu z UE, ale także rozwój wymiany z krajami rozwijającymi się, co było konsekwencją przyjęcia przez Polskę preferencyjnych umów handlowych z krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku oraz innymi krajami rozwijającymi się w ramach systemu Ogólnego Systemu Preferencji (GSP), obejmującymi także Wspólnotę Niepodległych Państw. Wpływ integracji z UE na strukturę rzeczową handlu zagranicznego Polski był mniejszy, co po stronie eksportu może świadczyć o niewielkim wzroście nowoczesności i konkurencyjności polskiej oferty.Item OD UNII LUBELSKIEJ DO UNII EUROPEJSKIEJ. HISTORIA, ODWAGA, PRZYSZŁOŚĆ(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Komorowski, BronisławItem SYSTEM PRAWNY WOBEC PRZEŚLADOWANIA RELIGIJNEGO DZIECI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Sokołowski, TomaszProblematyka prześladowania religijnego dotycząca także prześladowań, których ofiarą są dzieci, wymaga podjęcia szerokich badań w celu stworzenia systemu skutecznego przeciwdziałania tym zjawiskom. Definicja prześladowania religijnego obejmuje zarówno zaniechanie, jak i działanie realizowane wobec wyznawców określonej religii lub światopoglądu w celu nieuzasadnionego innymi względami naruszenia ich interesu jednostkowego bądź zbiorowego. Prześladowanie religijne w postaci działania to aktywne prześladowanie oraz podburzanie do takiego zachowania, a także prowadzenie akcji za pomocą środków przekazu, które animują akcje innych osób, skierowane przeciwko zwolennikom danej religii. Takie działanie polegać może − po pierwsze − na dyskryminacji, po drugie − naruszaniu dóbr niematerialnych, zwłaszcza dóbr osobistych, po trzecie − naruszaniu dóbr materialnych i wreszcie − po czwarte − najdalej idące prześladowanie polega na pozbawieniu życia. Dotąd problematyka prawnego aspektu skutecznego przeciwdziałania prześladowaniom religijnym nie była przedmiotem szerszej analizy, warto jednak podjąć próbę wskazania wielu cząstkowych przepisów, które są przydatne w przeciwdziałaniu zjawiskom prześladowań religijnych oraz kompensowaniu ich skutków, zwłaszcza w odniesieniu do dzieci. Zaproponowana metoda pośredniej rekonstrukcji sieci przepisów rozsianych w aktach prawnych o różnym charakterze i zasięgu stanowić może punkt wyjścia dalszych prac zmierzających do stworzenia aktów prawnych ukierunkowanych na przeciwdziałanie prześladowaniom religijnym. Sformułowano także postulaty powołania wyspecjalizowanych instytucji, które zajmowałyby się przeciwdziałaniem tym prześladowaniom.Item Public choice, czyli koniec „romantyzmu polityki”(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Winiecki, JanAutor, wychodząc od spraw bieżących (dyskusja o Otwartych Funduszy Emerytalnych), wprowadza czytelnika w problematykę ekonomicznej analizy polityki, nurtu teoretycznego myślenia traktującego rynek i państwo jako alternatywne mechanizmy alokacji zasobów. Zaczyna on od przedstawienia tendencji w polityce gospodarczej Zachodu od lat 40. do 70. XX w. i narastającego niezadowolenia z funkcjonowania państwa, wynikającego w dużej mierze z postrzegania tegoż państwa jako siły działającej w interesie dobrze zorganizowanych grup lobbystycznych, a na niekorzyść wielkich społeczności, zwłaszcza podatników i konsumentów. Następnie wskazuje na teorię public choice i pokrewne nurty, które – inaczej niż ekonomia neoklasyczna i keynesowska – wskazują przyczyny, dla których państwo, a faktycznie jego funkcjonariusze: politycy i urzędnicy, kierując się swoimi preferencjami (a nie preferencjami większości) wybierają mniejsze programy wydatków, nakierowane na określone niewielkie grupy, zamiast reform w dużej skali. Te ostatnie nie przynoszą bowiem większych korzyści im samym (w odróżnieniu od programów dla małych grup). Przy okazji te nurty teoretyczne zdemistyfikowały państwo jak instytucję rządzoną przez Platońskich strażników, którzy nie posiadają własnych interesów. Dlatego jeden z twórców public choice, noblista James Buchanan, nazwał ten nurt teorią postromantyczną. Autor kończy rozważania zastosowaniem tych nurtów teoretycznych do niektórych aspektów współczesnego kryzysu finansowego (na przykładzie Ameryki).Item Cele nadzoru bankowego w praktyce ustawodawczej(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Urban, MałgorzataDokonanie identyfikacji i analizy celów nadzoru bankowego nie jest zadaniem prostym. Mimo że podstawowe (bezpośrednie) cele nadzoru bankowego są we wszystkich państwach takie same, cele uzupełniające (pośrednie) są liczne i zróżnicowane. Ponadto istnieje także konflikt pomiędzy niektórymi celami nadzoru bankowego, którego nie można uniknąć. Niniejszy artykuł prezentuje sposoby wyrażania celów nadzoru bankowego praktykowane w ustawodawstwie wybranych państw.Item DALSZY CIĄG DYSKUSJI KONSTYTUCYJNYCH(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Winczorek, PiotrW artykule omówiono i skomentowano propozycje zmiany Konstytucji RP z 1997 r., które zawarte są w projektach przedstawionych Sejmowi przez posłów: Prawa i Sprawiedliwości (w tym także projekt nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym), Platformy Obywatelskiej, oraz w projekcie wniesionym z inicjatywy Prezydenta RP. Nad tymi projektami dyskutuje od końca 2010 r. sejmowa Komisja Nadzwyczajna. Główne propozycje zmian konstytucyjnych koncentrują się wokół następujących kwestii: (a) zmniejszenia składu personalnego Sejmu i Senatu oraz ograniczeniu zakresu formalnego immunitetu parlamentarnego, (b) zmian w położeniu ustrojowym Prezydenta RP względem Sejmu i Rady Ministrów, (c) dekonstytucjonalizacji niektórych instytucji ustrojowych (Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Rada Bezpieczeństwa Narodowego), (d) konstytucjonalizacji prokuratury i Krajowej Rad Prokuratorów, (e) zmiany położenia ustrojowego Narodowego Banku Polskiego i zniesienia Rady Polityki Pieniężnej w związku z planem przystąpienia Polski do strefy euro, (f) wprowadzenia pełniejszych regulacji dotyczących udziału Polski w Unii Europejskiej. Proponowane zmiany są niekiedy konieczne, ale są też takie, których należałoby − zdaniem autora artykułu − poniechać. Nie prowadzą one jednak do odejścia od ukształtowanego przez Konstytucję z 1997 r. porządku ustrojowego, ale jedynie do jego częściowej reformy.Item PRAWNE ZASADY RÓWNOŚCI I SPRAWIEDLIWOŚCI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Łączkowski, WojciechZasada równości i sprawiedliwości traktowane są najczęściej, jako podstawy demokratycznych systemów prawa. Jednak bliższa analiza tego problemu rodzi wiele wątpliwości. Co do zasady równości można twierdzić, że w sensie obiektywnym i dosłownym obowiązuje ona tylko w sferze aksjologicznej tak, jak określa to Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r. – to znaczy w odniesieniu do przyrodzonej godności człowieka oraz praw, które nie zależą od woli prawodawcy państwowego, czyli naturalnych praw człowieka. W pozostałym zakresie równość nie ma charakteru uniwersalnego i obiektywnego, lecz uzależniona jest od subiektywnie określonych cech przypisanych przez ustawodawcę poszczególnym grupom adresatów norm prawnych. Takie grupowanie obywateli może być niezbędne ze sprawiedliwościowego i praktycznego punktu widzenia, ale nie powinno się tego łączyć z obiektywną i uniwersalną zasadą równości. Nie należy bowiem przypisywać prawu wartości, które w nim nie występują. Ponadto nie należy prowokować prób siłowego wprowadzania do prawa równości w wypadkach, w których prowadziłoby to do niesprawiedliwości lub byłoby sprzeczne z interesem dobra wspólnego. Jeszcze bardziej złożona i trudniejsza jest sprawa odnosząca się do zasady sprawiedliwości. Pomimo powszechnego występowania tego pojęcia w prawie i w języku potocznym, nie udało się dotychczas sformułować uniwersalnej definicji sprawiedliwości. Fenomen tego zjawiska można wyjaśnić tym, że sprawiedliwość, podobnie jak prawda, dobro, piękno albo prawa natury w dziedzinie fizyki czy biologii, nie są autorstwa człowieka. Ludzie jedynie je odkrywają i starają się z nich korzystać. Stwarza to dwojakie możliwości, które znajdują swoje źródło między innymi w polskiej Konstytucji. Można uznać, że owe prawa i wartości pochodzą od Boga lub że ich źródła są inne. Pierwsze założenie, zwłaszcza w kręgu kultury euroamerykańskiej, skłania do szukania znaczenia pojęcia sprawiedliwości w chrześcijaństwie, co powinno powodować, że prawo nie będzie sprzeczne z uniwersalnymi zasadami moralności chrześcijańskiej. Przyjęcie drugiego założenia powoduje utrzymywanie się dotychczasowego stanu niepewności i relatywizmu pojęcia sprawiedliwości w prawie.Item INSTYTUCJONALNE MODELE WDRAŻANIA REGUŁ KONKURENCJI NA ŚWIECIE – WNIOSKI DLA POLSKI(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Skoczny, TadeuszThe paper presents preliminary results of an extensive research project on Institutional Models of Competition Law Enforcement Worldwide Conclusions for Poland which is underway at the Centre of Antitrust and Regulatory Studies of the University of Warsaw. On the example of the enforcement systems used in 27 EU Member States, the research hypothesis that there exist 3 main institutional models of public enforcement of competition law: judicial, administrative, and mixed, has been revised and 6 sub-models have been added and characterised within the administrative model. The analysis covers a variety of institutional solutions used to separate the investigative and adjudicative powers of public authorities, the level of their interdependence, their impartiality and expertise. The increasing role of courts as judicial reviewers in the procedure as well as merits of competition cases are also considered.Item NIEKONWENCJONALNA POLITYKA PIENIĘŻNA SYSTEMU REZERWY FEDERALNEJ, EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO ORAZ BANKU ANGLII W ODPOWIEDZI NA KRYZYS FINANSOWY LAT 2007-2009(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Żywiecka, HannaKryzys finansowy, zapoczątkowany załamaniem na rynku kredytów hipotecznych o obniżonej jakości, spowodował drastyczny spadek zaufania na rynkach finansowych, przejawiający się niechęcią uczestników rynku do zawierania transakcji w obawie przed poniesieniem strat. W tej sytuacji banki centralne wielu krajów podjęły rozmaite działania mające na celu ożywienie transakcji na rynku międzybankowym, polegające na obniżeniu oficjalnych stóp procentowych, wydłużeniu okresu refinansowania, zwiększeniu zakresu akceptowanych zabezpieczeń lub też dopuszczeniu nowych podmiotów do transakcji, a także dostarczeniu płynności w walutach obcych. Wobec braku oczekiwanych rezultatów banki centralne krajów wysoko rozwiniętych wdrożyły politykę rozluźnienia ilościowego (quantitative easing), polegającą na bezpośrednim dostarczeniu płynności, skutkującym zwiększeniem podaży pieniądza w gospodarce. Programy te opierały się głównie na skupie przez banki centralne różnego rodzaju aktywów finansowych, począwszy od papierów rządowych, poprzez obligacje przedsiębiorstw, papiery komercyjne oraz aktywa sekurytyzowane. Skupując aktywa o czasowo obniżonej płynności, banki centralne przekazują sygnał uczestnikom rynku, że ryzyko związane z ich posiadaniem jest znikome, w każdej chwili bowiem mogą dokonać ich odsprzedaży. Nabywając papiery wartościowe od sektora prywatnego, banki centralne oddziałują na wzrost ich cen, a w konsekwencji spadek dochodowości, a co za tym idzie obniżenie kosztów kredytowania przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych, prowadzące w efekcie końcowym do zwiększenia popytu zagregowanego. Polityka quantitative easing została szczególnie aktywnie wykorzystana przez Rezerwę Federalną oraz Bank Anglii, powodując podwojenie ich sumy bilansowej.Item PIONIERSKIE PRZEDSIĘWZIĘCIA BADAWCZE POZNAŃSKIEJ SOCJOLOGII 1921-1922. KONKURS NA ŻYCIORYS WŁASNY PRACOWNIKA FIZYCZNEGO(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Kwilecki, AndrzejArtykuł zawiera opis pierwszego w Polsce i w świecie konkursu z 1921 r. na życiorys własny pracownika fizycznego. Dziewięćdziesiąt lat temu Instytut Socjologiczny w Poznaniu z inspiracji prof. Floriana Znanieckiego rozpisał taki konkurs, który był jednym z pierwszych ogólnopolskich przedsięwzięć badawczych nowo powołanego do życia Uniwersytetu Poznańskiego. Autor omawia cele naukowe, organizację, przebieg i wyniki konkursu; podkreśla pomysłowość badawczą i zdolności organizacyjne Floriana Znanieckiego.Item PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Sandorski, Jan; Zieliński, Tadeusz J.; Błażejczak, Bogdan; Mazuryk, Marcin; Malaga, Krzysztof; Kaczmarek, JerzyKrzysztof Skubiszewski – dyplomata i mąż stanu, red. Roman Kuźniar, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2011, ss. 608; Marcin Olszówka, Ustawy wyznaniowe. Art. 25 ust. 5 Konstytucji RP – próba interpretacji, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010, ss. 96; Anna Stępień -Sporek, Działalnos´c´ gospodarcza z udziałem małz˙onka, LexisNexis, Warszawa 2010, ss. 586; Helena Szewczyk, Stosunki pracy w słuz˙bie cywilnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, ss. 344; Jacques Bourrinet, Philippe Vigneron, Les paradoxes de la zone euro, Bruylant, Bruxelles 2010, ss. 181; Rafał Drozdowski, Marek Krajewski, Za fotografie ˛! W strone˛ radykalnego programu socjologii wizualnej, Fundacja Be˛c Zmiana, Warszawa 2010, ss. 211.Item WYKORZYSTANIE MODELI DSGE W PROCESIE PROGNOSTYCZNYM NA PODSTAWIE MODELI STOSOWANYCH PRZEZ WYBRANE BANKI CENTRALNE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Tura, KarolinaNorweski i szwedzki bank centralny stosują strategię inflation targeting. Z tego też powodu niezwykle istotnym aspektem jest korzystanie z modeli prognostycznych i analitycznych oraz prowadzenie przejrzystej polityki pieniężnej. W Monetary Policy Reports wybranych banków centralnych prezentowane są projekcje głównych zmiennych makroekonomicznych, takich jak inflacja, PKB, a także stopa procentowa. Występuje wiele przesłanek wskazujących na potrzebę stosowania narzędzi analitycznych do badania polityki monetarnej. Obecnie banki centralne korzystają z wielu rodzajów modeli, takich jak modele hybrydowe, modele VAR oraz modele DSGE. Modele DSGE posiadają wewnętrznie spójną strukturę teoretyczną, a występujące w blokach równania ruchu wyprowadzane są na zasadzie rozwiązań międzyokresowych problemów optymalizacyjnych agentów. W procesie prognostycznym Norges Bank i Sveriges Riksbank modelami głównymi są modele DSGE (NEMO, RAMZES). Na ich podstawie wykonywane są prognozy w średnim okresie. W krótkim natomiast okresie wykorzystywany jest system SAM lub modele BVAR.Item KLARYFIKACYJNOŚĆ I DERYWACYJNOŚĆ W INTEGROWANIU POLSKICH TEORII WYKŁADNI PRAWA(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Zieliński, Maciej; Zirk-Sadowski, MarekArtykuł poświęcono przybliżeniu rzeczywistych relacji między klasyfikacyjnością a derywacyjnością teorii wykładni, ujawnia w istocie ich znaczną zbieżność. Zbieżność ta może stanowić realną podstawę kształtowania się ogólnej zintegrowanej koncepcji wykładni (po odrzuceniu niedającego się współcześnie zaakceptować założenia o możliwości bezpośredniego rozumienia tekstów prawnych). Opracowanie jest zarysem pierwszego etapu programu budowania ogólnej zintegrowanej teorii wykładni prawa, który następnie wymagać będzie również uwzględnienia problemów interpretacyjnych w kontekście integrującej się europejskiej kultury prawnej.Item KONSOLIDACJA GRUPY EURO: UMOCNIENIE EFEKTYWNOŚCI UNII CZY GROŹBA JEJ FRAGMENTACJI? ASPEKTY PRAWNE I INSTYTUCJONALNE(Wydział Prawa i Administracji UAM, 2011) Barcz, JanPodczas spotkania w dniach 24-25 marca 2011 r. Rada Europejska podjęła istotne decyzje nakierowane na przezwyciężenie kryzysu finansowego, zwłaszcza zaś na zapewnienie stabilności strefy euro jako całości, zachowanie stabilności finansowej oraz uzyskanie wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej. Podjęte decyzje, szczególnie w sprawie ustanowienia „Paktu euro plus” i Europejskiego Mechanizmu Stabilizacji (EMS) bez wątpienia konsolidują strefę euro, a tym samym nastawione są na umocnienie Unii Europejskiej (euro bowiem „jest i pozostanie jednym z najważniejszych elementów integracji europejskiej” – tak szefowie państw lub rządów w Konkluzjach ze spotkania w grudniu 2010 r.). Niemniej jednak ich konsekwencją jest stworzenie nowych – obok kryteriów konwergencyjnych − przesłanek włączenia się do strefy euro państw członkowskich UE, które dotychczas poza tą strefą pozostają. Z formalnego punktu widzenia EMS skonstruowany będzie w takiej formule, która umożliwi – w razie trudności przy ustanowieniu Mechanizmu (zwłaszcza gdyby wystąpiły one po stronie państw nie należących do strefy euro, na przykład przy zatwierdzaniu decyzji uzupełniającej art. 146 TFUE) – powołanie EMS jedynie w ramach państw strefy euro. Byłoby to ponowne sięgnięcie do tak zwanej metody schengeńskiej, niebezpiecznej dla spójności Unii: może ona bowiem prowadzić do fragmentacji Unii, a w każdym razie wyobcowania z jej „twardego jądra”, w najlepszym zaś skutkuje ona pominięciem w procesie decyzyjnym instytucji unijnych i pozostałych (poza grupą) państw członkowskich. Przesłanie płynące z przyjętych uzgodnień w sprawie „Paktu euro plus” i EMS jest stosunkowo jednoznaczne: albo państwa członkowskie przeprowadzą programy konsolidacyjne nastawione na umocnienie stabilności finansowej i dyscypliny budżetowej oraz radykalne podniesienie konkurencyjności, dopełniając w ten sposób reformę ustrojową przeprowadzoną na mocy Traktatu z Lizbony i nakierowaną na umocnienie spójności Unii Europejskiej jako całości, albo nastąpi dalsza konsolidacja państw najbardziej wydolnych (skupionych w Eurogrupie), prowadząca do istotnego zróżnicowania w ramach Unii. Obie opcje w obecnej chwili są jeszcze otwarte.