Książki/rozdziały (WT)

Permanent URI for this collection

https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/560

Browse

Now showing 1 - 20 of 40

Apologia Kościoła w dzisiejszej Europie Środkowo-Wschodniej
(Stowarzyszenie Teologów Fundamentalnych w Polsce, 2012) Rossa, Piotr
The starting point of the article is expressed in the statement, that apology of the Church exhibits a close dependence on a local dimension. The three aspects of the Church are set in the background of the thesis: universal, local and of the actually gathering community. The identity of the faith, as well as the one of the Church, demands unceasing apology, clarification and dialog. This apologic dimension characterized the Church also in 20th century, in the mid-eastern part of European Continent, during totalitarian persecutions by Hitler’s Nazism and Stalin’s communism. The Catholic answer has acquired a shape of radical Christian witness. Apologic dimension of the Church was highly participated by the Blessed Pope John Paul II, who by His parentage, life and ecclesiastic experience was deeply bound to this part of Europe. These circumstances found their reflection in teaching of the “Slavic Pope” and his activity on the field of beatifications and canonizations, concerned about continual discovery of European spiritual foundation. This task was taken on by the Pope Benedict XVI and is also an unceasing challenge for every local community of the Church in context of socio-political transformations and emerging European unity within the European Union structures. As we recall the times of crisis – wars, “Solidarity”, “Prague Spring”, fall of the Berlin Wall – in these moments the Church was and is discovered as the medium of hope – says the author. This effects with necessity of quest for roots of Europe – those Christian, as well as those Jewish. Giving the witness to this hope is the constant portraying and imitating of the Gospel of Jesus Christ in lives of the Church members.
Chrystus przyczyną naszego zmartwychwstania. Jean-Pierre Torrell komentuje św. Tomasza z Akwinu
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2014) Narawcała, Tomasz
Dialog religijny w świetle Bożego Słowa
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Wydział Teologiczny, 2011) Rossa, Piotr
The article presents dialogue as the most basic phenomenon which takes place in the life of man who is understood as homo-religiosus, situated primarily within the experience of an encounter between man and God. The presence of the Word of God in the world, in the areas of culture and media, for instance, has had a good and effective influence on the relationships which are present in the world. The word of God inspires us to defend the rights of man, to live a life in freedom by introducing justice and peace into international relations. It also reminds us of the importance of protecting the natural environment. At the heart of the word of God there is Divine Revelation in its interpersonal dimension, whose summit and fullness is Jesus Christ Himself. This mutual existence of God and man, made complete in Jesus Christ, finds its extension in creation. That is why both an encounter and dialogue with all people of good will and persons of various religious traditions constitutes a foundation for the Church’s activity. It is from this foundation that the article draws the theme of dialogue between Christianity and the great religions of the world, with particular attention being given to Islam, while presenting contemporary Church pronouncements on this subject as well as Christianity’s tasks in the field of interreligious dialogue for the future.
„Do wszystkich świętych: naszą chlubą jest świadectwo naszego sumienia” (2 Kor 1, 1.12). Próba interpretacji relacji między świętością a sumieniem
(Częstochowskie Wydawnictwo Archidiecezjalne Regina Poloniae, 2015) Nawracała, Tomasz
Doświadczenie mistyczne w doktrynie świętego Jana od Krzyża. Analiza filozoficzna
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - Wydział Teologiczny, 2021) Niziński, Rafał Sergiusz
Książka analizuje naturą doświadczenia mistycznego w doktrynie św. Jana od Krzyża. W przeciwieństwie do wielu prac teologicznych poświęconych temu zagadnieniu, książka ta pochyla się nad aspektem filozoficznym. Autor stara się ustalić główne doktrynalne zasady myśli hiszpańskiego mistyka nawiązujące bardziej do ich aspektu logicznego aniżeli do dogmatów katolickich. Obrana metodologiczna perspektywa ogranicza obszar badań do racjonalnego aspektu doktryny. Najważniejszą perspektywą, jaką autor odkrywa, to ta, która nawiązuje do teorii św. Tomasza z Akwinu wizji uszczęśliwiającej. Dominikanin ukazuje życie po śmierci jako polegające na poznaniu i kochaniu jedynie Boga. Po śmierci oglądanie Boga polega na skoncentrowaniu się tylko na Nim: ludzkie władze nie mogą być niczym innym zajęte. Autor dochodzi do wniosku, że Jan od Krzyża wyjaśnia proces prowadzący do mistycznego zjednoczenia z Bogiem w tym życiu jako antycypację wizji uszczęśliwiającej zgodne z tym, jak ją rozumie Tomasz z Akwinu. Dlatego też kontemplacja jest światłem oraz ogniem, które usuwają z człowieka wszystko to, co nie jest skoncentrowane na Bogu, tak, aby Bóg stał się jedynym przedmiotem działania władz. Kontemplacja, która jest mistycznym doświadczeniem, tak długo jest bolesna, jak długo we władzach znajduje się jakikolwiek inny przedmiot prócz Boga. Gdy są już wolne od wszystkiego, wtedy kontemplacja jest odczuwana jako słodka i pełna miłości. Wskazana perspektywa wyjaśnia, dlaczego Jan wymaga, aby człowiek odrzucił wszystko, aby zjednoczyć się z Bogiem. Co oznacza, że nic oprócz Boga nie powinno się znajdować w umyśle, pamięci i woli. Wspomniana perspektywa kształtująca całą doktrynę jest uzupełniona drugą, która wyjaśnia, jak pogodzić te absolutystycznie brzmiące wymagania z aktualnymi cielesnymi ograniczeniami człowieka. Uwzględniając drugą perspektywę Jan w terminach praktycznych wyjaśnia, co oznacza mieć Boga jako przedmiot poznania, nadziei i miłości. Ta druga perspektywa czyni wymagania wywodzące się z pierwszej bardziej zrównoważonymi i ludzkimi. Na końcu pojawia się trzecia perspektywa – oblubieńcza, ulubiona przez Jan od Krzyża. Perspektywa ta jest mniej uwzględniona w opracowaniu, choć uzupełnia poprzednie. W tej perspektywie święty ukazuje drogę do zjednoczenia w ujęciu rozwoju wzajemnej miłości między człowiekiem a Bogiem. W ramach tej perspektywy Jan mówi o uczuciach i pragnieniach. To w tym obszarze czuje się najlepiej. Aby lepiej zrozumieć kluczowe elementy doktryny Jana od Krzyża, które najczęściej są niewłaściwie rozumiane, zostaje ona porównana z doktryną doświadczenia mistycznego Pseudo-Dionizego Areopagity oraz jogi królewskiej Patańdżalego. Porównanie to pokazuje, że nie można zakwalifikować doktryny Jana do nurtu apofatycznego autorów mistycznych. W przeciwieństwie do praktyk jogicznych, Jan nie ma na celu wygaszenia życia psychicznego osoby. Pragnie on wzmocnić egzystencję osoby oraz jej wewnętrzną witalność. Ostatni rozdział próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy Jan wnosi coś nowego w dyskusję obecną w obszarze filozofii mistyki korzeniami sięgającą do neoplatonizmu Plotyna oraz Pseudo-Dionizego.
Elitka
(Wydział Teologiczny, 2017) Grzeszczak, Jan
Elitka. Młodość w dniach grozy osłania przed czytelnikiem fragment dziejów wielkopolskiej rodziny ziemiańskiej Krajewskich ze Skoraczewa. Główną bohaterką tej opowieści jest Elżbieta Krajewska, zwana Elitką (1923-1944) – córka Tadeusza Krajewskiego i Felicji z Karwowskich. Wychowana w duchu głębokiej wiary, moralnej prawości, patriotyzmu i miłości do Ojczyzny Elżbieta – więzień na Pawiaku i w Oświęcimiu – pozostawiła po sobie świadectwa wojennych wydarzeń: Drogę krzyżową Polaków w więzieniach i obozach, Pamiętnik wojenny zaczęty dnia 4 września 1939 roku w Wałowicach oraz krótki poemat Gerstenfelde. Monografia składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwszą stanowi opracowana źródłowo biografia Elżbiety Krajewskiej oraz jej rodziny. Przedstawiono historię rodu Krajewskich, osób z nim związanych, ich tułaczkę w latach II wojny światowej, a także okres powojenny. Drugą część monografii stanowi edycja Pamiętnika wojennego zaczętego dnia 4 września 1939 r. w Wałowicach oraz poematu Gerstenfelde autorstwa Elżbiety Krajewskiej. Zawiera on relację Elżbiety Krajewskiej z pierwszych tygodni wojny do dnia 24 października 1939. Należy podkreślić, że teksty Pamiętnika wojennego oraz Gerstenfelde są po raz pierwszy publikowane.
Eucharystia - pamięć i uobecnienie
(Poznań : Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny, 2015) Rossa, Piotr
The article discusses the historicity of Christianity, where a fundamental role is being played by the remembrance of Jesus Christ and His Salvific presence. These elements are expressed in the liturgical actions of the Church, especially in the Eucharist. The Church celebrates the Eucharist and recalls the Pasch of Jesus Christ which is made present. The offering which Christ made once and for all on the Cross remains forever present on the Church’s altars. Speaking about memory, beginning from the New Testament up until contemporary documents, the Church does not orient itself toward the past only, but lives with the awareness of the constant meaning of Salvific events, taking them up in the present and living them out while being oriented toward the ultimate future. The Eucharist, understood as the memorial of Jesus Christ, is also a mystery of His real presence. The celebration of the Eucharist places man in the presence of the Savior Himself until the end of the world, which is something that takes place in the Church and through the Church.
Ewangelizacja znakiem królestwa Bożego
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2014) Nawracała, Tomasz
Hiszpański testymonialny projekt teologii fundamentalnej. Rozdział 1. Horyzont Świadectwa
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny, 2019) Rossa, Piotr;
Niniejsza publikacja jest próbą opracowania testymonialnego projektu teologii fundamentalnej u hiszpańskich naukowców zajmujących się tą dyscypliną teologiczną. Czyni to w oparciu o wypowiedzi współczesnych reprezentatywnych hiszpańskich teologów fundamentalnych: Césara Izquierdo, Salvadora Pié-Ninota i Javiera Pradesa. Podejmują oni zadanie zmierzenia się z różnorodnymi wyzwaniami natury społeczno-politycznej, kulturowej, antropologicznej i filozoficzno-teologicznej dotykającymi nie tylko współczesnej Hiszpanii. Odwołując się do komentarzy poczynionych przez obserwatorów specjalizujących się w analizie różnych obszarów życia indywidualnego i społecznego dostrzegają przede wszystkim poważny kryzys antropologiczny. O aktualności i randze ich myśli świadczy fakt, iż są zapraszani do udziału w ważnych konferencjach naukowych na temat współczesnej kultury, współczesnego świata i człowieka. Ich publikacje zasługują na uwagę przede wszystkim dlatego, gdyż próbują odnaleźć rozwiązania na płaszczyźnie teologicznej, a konkretniej na płaszczyźnie teologii fundamentalnej. Próbują uzasadnić bowiem wiarę człowieka początku XXI wieku żyjącego w Hiszpanii, w kontekście kultury Zachodu. Punktem wyjścia dla tych wybitnych teologów jest nauczanie Kościoła katolickiego wchodzącego w stały dialog ze światem. Odwołują się nie tylko do niezmiennego świadectwa biblijnego ale i jego aktualizacji we współczesnym Magisterium Ecclesiae. Rozdział pierwszy podejmuje problematykę horyzontu świadectwa. Już w świetle danych biblijnych manifestacja Boga wiąże się ściśle ze świadectwem, gdyż Jemu zależy na tym, aby objawić się człowiekowi w duchu wolności i miłości. Zawsze jednak to Boże świadectwo dociera do konkretnego człowieka żyjącego w określonym czasie i miejscu, tworzącym kontekst Objawienia i jego przekazu, na które adresat odpowiada zarówno przyjętą prawdą, jak też egzystencjalnym zaangażowaniem i jej wyznaniem. W głosie współczesnego Magisterium Kościoła odnaleźć można zachętę do testymonialnego uprawiania teologii. Czyni to szczególnie II Sobór Watykański, dla którego świadectwo, zdaniem omawianych teologów, stanowi wręcz klucz hermeneutyczny. Odnosi sie to szczególnie do Objawienia i Kościoła. W tym testymonialnym duchu teologię uprawiają papieże okresu posoborowego. Z testymonialną logiką Bożego Objawienia nie chcieli się liczyć, z racji przejętych przez siebie założeń, myśliciele Oświecenia, których idee w dalszym ciągu rzutują na współczesność. Aktualna sytuacja w dziedzinie wiary, rozumienia człowieka i kryzysów przeżywanych przez Kościół w Hiszpanii, nosi w sobie pochodne dziedzictwa oświeceniowego. Tymczasem pojawiają się coraz liczniejsi przedstawiciele myśli filozoficznej i teologicznej, którzy powracają do kategorii świadectwa, odkrywając na nowo jego wartość i uniwersalność na płaszczyźnie komunikacyjnej i wiarygodności prawdy objawionej. Rozdział drugi – Świadectwo Objawienia Boga – ma wyraźny charakter chrystocentryczny. Samoobjawienie się Boga stanowi świadectwo, które dokonywało się stopniowo w historii zbawienia. Omawiani teologowie ukazują stałą kategorię świadectwa obecną w poszczególnych etapach historii Objawienia, i dokonują w ten sposób jego testymonialnej relektury. Prawda o stworzeniu i przymierza z Bogiem pokazują potrzebę pełniejszego Objawienia i pośrednictwa. Już kształt świadectwa prorockiego ukazuje, iż świadek nie skupia się na sobie, ale na przekazywaniu pełniejszej Bożej perspektywy. Koncentruje się ona na konkretnych dziejach przeżywanych w relacji do Boga, będąc wychylona ku przyszłości, ku zapowiadanemu nowemu przymierzu. Próba pogłębionej lektury Ewangelii jest uwiarygodnieniem świadectwa Jezusa Chrystusa. Omawiani autorzy nie poprzestają jednak na Piśmie Świętym, ale sięgają do danych świadectw rzymskich, żydowskich, a także do literatury apokryficznej i do agrapha, by zgodnie z przyjętym ujęciem testymonialnym, potwierdzić historyczną egzystencję Jezusa Chrystusa. Nie ulega jednak wątpliwości, że jako teologowie bazują na pismach nowotestamentalnych. Zgodnie z testymonialną koncepcją Objawienia omawiani teologowie ukazują Jezusa Chrystusa w kategorii świadectwa. Krytyczne spojrzenia na relacje ewangeliczne pomagają uwiarygodnić świadectwo, które składa sam Chrysts w odniesieniu do Królestwa Bożego. On jest tym, który uosabia Królestwo Boże i tym samym najpełniej o nim świadczy. Ponadto Jego nauczanie i dzieła przybliżają i realizują to Królestwo. W centrum życia i działalności Chrystusa staje Misterium Paschalne. Teologowie z Hiszpanii dokonują weryfikacji nowotestamentowych danych o Passze Jezusa Chrystusa pod kątem historycznym, aby były jeszcze bardziej przekonujące. Sam Jezus powołał uczniów, aby mu towarzyszyli, a w rezultacie, aby świadczyć o Nim. Dzięki temu kategoria świadectwa jest obecna w sposób bardzo wyraźny w powołaniu i misji apostołów z Piotrem na czele. W misji apostolskiej zawarte jest wprost nakaz świadectwa: „będziecie mi świadkami” (por. Dz 1,8). W świetle tekstów paschalnych apostołowie i uczniowie stają się świadkami, gotowi wydawać swoje życie za składane świadectwo. Szczególnie Zmartwychwstanie tak mocno dominuje w nim, iż nie jest możliwe ich pełne świadectwo bez tej podstawowej prawdy wiary. Zmartwychwstanie zwłaszcza w ujęciach C. Izquierdy i S. Pié-Ninota jawi się jako dar życia i miłości. W centrum świadectwa paschalnego jest pełnia życia, uobecniona w zmartwychwstałym Jezusie Chrystusie. Tą pełnią Bóg Ojciec wespół z Synem obdarowują w świadectwie Ducha Świętego. J. Prades w tym kontekście mówi o świadectwie Kościoła, jako „somatyzacji” świadectwa Ducha Świętego. Rozdział trzeci zatytułowana jest Świadectwo Kościoła. Specyfika ujęcia testymonialnego Kościoła odnajduje swoje źródła w danych biblijnych. Dla przybliżenia istoty Kościoła, teologowie iberyjscy przywołują najbardziej znaczące obrazy biblijne odnoszone do kościelnej wspólnoty i jej relacji z Jezusem Chrystusem, wyakcentowując jej trwanie w Chrystusie (por. J 15.5). Podstawowa teologiczna charakterystyka Kościoła wyrażona na drodze notae Ecclesiae poświadcza także, w zgodzie z danymi biblijnymi, testymonialny charakter egzystencji Kościoła. Zwłaszcza S. Pié-Ninot chcąc wyrazić ten wymiar Kościoła, używa wielokrotnie pojęcia „Chrystus-w-Kościele” (Cristo-en-la-Iglesia), podkreślając w ten sposób, że Obecność Boga w Jezusie Chrystusie przekształca się w znak Objawienia przekazywany w Kościele i poprzez Kościół. Omawiani teologowie z Hiszpanii wskazują na charakter analogiczny świadectwa Kościoła w stosunku do świadectwa Jezusa Chrystusa. Pokazują to szczególnie w misteryjnym ujęciu, zestawiając ze sobą misterium Słowa Wcielonego i misterium Kościoła (por. LG 8). Ujęcie testymonialne Kościoła pozwala im stwierdzić, iż eklezjologia ma swoje źródło w chrystologii. Teologowie, o których mowa, dostrzegają właściwie pojmowane świadectwo Kościoła jako przekraczające redukcje czysto egzystencjalistyczne i indywidualistyczne, pozwalając zachować harmonijną relację wspólnotową. Wynika ona z harmonii świadectwa fundacyjnego Kościoła apostolskiego jako normy i fundamentu Kościoła wszystkich wieków, z jego centralnym świadectwem w Piśmie Świętym, czytanym i celebrowanym wewnątrz Tradycji Kościelnej, o której autentyczność dba Magisterium, a z drugiej strony świadectwa życia wiernych. Objawienie jest Świadectwem i potwierdza się w świadectwie życia. Teologowie z Hiszpanii podkreślają, że świadectwo Kościoła nie sprowadza się tylko do wymiaru noetycznego, ale jest prawdą i normą życia, wzajemnie się warunkującą. Pozwala im to stwierdzić, iż świadectwo konkretnego wierzącego jest również manifestacją i warunkiem rozumienia Objawienia Boga w świecie. Rozdział czwarty zmierza ku całościowemu ukazaniu testymonialnego projektu hiszpańskiej teologii fundamentalnej. Relacje pomiędzy poszczególnymi Osobami Bożymi mają charakter testymonialny i stanowią zarazem „prawzór” dla świadectwa Kościoła. Świadectwo to składane jest w Duchu miłości, a nawet jest świadectwem miłości. W testymonialny charakter Kościoła wpisana jest miłość istniejąca pomiędzy trzema Osobami Bożymi, manifestowana w Objawieniu. W tej miłości Jezus Chrystus, Posłany, posyła apostołów z Piotrem na czele, by realizowali wspólnotę świadectwa. Kościół, uobecniając Jezusa Chrystusa, świadczy o Bogu i człowieku, odkrywa i kształtuje tożsamość osoby ludzkiej jako chrześcijanina i ukazuje możliwości takiego życia, które staje się świadectwem. This publication is an attempt to work out a testimonial project of the fundamental theology put forward by Spanish scholars dealing with this theological discipline. In particular, it is based on the statements of contemporary Spanish theologians: César Izquierdo, Salvador Pié-Ninot and Javier Prades. They have undertaken the task of responding to various socio-political, cultural, anthropological and philosophical-theological challenges that are present not only in contemporary Spain. Referring to comments made by observers specialising in analyses of different areas of individual and social life, they first of all notice a serious anthropological crisis. The currentness and the rank of their thoughts are evidenced by the fact that they are invited to participate in important scientific conferences about contemporary culture, the contemporary world and man. Their publications deserve attention first of all because they try to find solutions at the theological level, and more specifically, the level of fundamental theology. They attempt to justify the faith of people living in Spain at the beginning of the 21st century in the context of Western culture. The starting point for these outstanding theologians is the teaching of the Catholic Church entering into a constant dialogue with the world. They appeal not only to the unchanging biblical testimony but also to its updating in the contemporary Ecclesiae Magisterium. The first chapter of the publication deals with the problem of the horizon of testimony. Already in the light of biblical data, the manifestation of God is closely connected with testimony because God cares about revealing himself to man in the spirit of freedom and love. However, God’s testimony always reaches a concrete man living in a certain time and place, creating the context of the Revelation and its message, to which the addressee answers by both the accepted truth and his existential commitment and confession of faith. In the voice of today’s Magisterium of the Church, one can find an incentive to the testimonial way of exercising theology. It was especially evident in the statements of the Second Vatican Council for which testimony, according to the abovementioned theologians, constitutes a hermeneutic key. This applies to the Revelation and the Church. It is in this testimonial spirit that the popes of the post-conciliar period have cultivated theology. The thinkers of the Enlightenment, whose ideas continue to influence our times, did not want to consider this testimonial logic of God’s Revelation because of their presumptions. The current situation in the field of faith, the understanding of man and the crises experienced by the Church in Spain carries in itself the derivatives of the Enlightenment heritage. Yet, there are more and more representatives of philosophical and theological thought who return to the category of testimony, rediscovering its value and universality at the communication level, and the credibility of the revealed truth. The second chapter – testimony of God’s Revelation – has a clear Christocentric character. God revealing himself is a testimony that gradually took place in the history of salvation. The theologians in question show the constant category of testimony present in the various stages of the history of the Revelation, and in this way, they make its testimonial rereading. The truth about the creation and covenant with God shows the need for a fuller revelation and mediation. The shape of the prophetic testimony itself shows that a witness is not focused on himself but on communicating God’s fuller perspective. Testimony concentrates on specific stories experienced in relation to God, leaning towards the future, towards the announced new covenant. The attempt to deepen the reading of the Gospel makes the testimony of Jesus Christ credible. Yet, these authors do not stop at the Holy Scriptures, but they refer to the data of Roman and Jewish testimonies as well as to apocryphal literature and agrapha in order to confirm the historical existence of Jesus Christ according to the adopted testimonial approach. However, there is no doubt that as theologians they focus on the New Testament writings. According to the testimonial concept of the Revelation, the Spanish theologians show Jesus Christ in the category of testimony. Critical views on the Gospel accounts help to authenticate the testimony that Christ himself gives to the Kingdom of God. He is the One who personifies the Kingdom of God and thus fully testifies to it. In addition, his teachings and works bring closer to this Kingdom and establish it. The Paschal Mystery is at the centre of Christ’s life and activity. The Spanish theologians verify the New Testament data about the Passion of Jesus Christ in terms of history to make them even more convincing. Jesus himself called the disciples to accompany him, and as a result, to testify to Him. Thanks to this, the category of testimony is clearly present in the calling and mission of the apostles with Peter in the lead. The apostolic mission directly contains the call to testimony, “You shall be my witnesses” (see Acts 1: 8). In the light of the paschal texts, the apostles and disciples become witnesses, ready to give their lives for their testimony. Specifically, the resurrection, is so predominant in their testimony that it is not possible for them to give complete testimony without this basic truth of faith. The resurrection, especially in the approaches of C. Izquierdo and S. Pié-Ninot, is seen as a gift of life and love. At the heart of the Paschal testimony is the fullness of life, made present in the Resurrected Jesus Christ. God the Father, together with the Son, grants this fullness in the testimony of the Holy Spirit. In this context, J. Prades speaks of the testimony of the Church as the “somatisation” of the testimony of the Holy Spirit. The third chapter is entitled “The testimony of the Church.” The specificity of the testimonial approach of the Church finds its sources in biblical data. To approximate the essence of the Church, the Iberian theologians invoke the most significant biblical images relating to the ecclesial community and its relationship with Jesus Christ, emphasising its continuity in Christ (see John 15: 5). The basic theological characteristics of the Church expressed on the way of notae Ecclesiae also testify, in accordance with biblical data, to the testimonial character of the Church’s existence. In particular, S. Pié-Ninot, wanting to express this dimension of the Church, often uses the term “Christ-in-the-Church” (Cristo-en-la-Iglesia), thus stressing that the Presence of God in Jesus Christ is transformed into the sign of the Revelation transmitted in the Church and through the Church. The aforementioned theologians point to the analogous character of the Church’s testimony towards the testimony of Jesus Christ. They especially show this in the mysterious approach, juxtaposing the mystery of the Incarnate Word and the mystery of the Church (see LG 8). The testimonial approach of the Church allows them to state that ecclesiology has its source in Christology. The theologians in question perceive the properly understood testimony of the Church as exceeding the purely existentialist and individualistic reductions, allowing the harmonious community relationship to be preserved. This is due to the harmony of the foundational testimony of the apostolic Church as the norm and foundation of the Church of all ages, with her central testimony in the Holy Scriptures read and celebrated within the Tradition of the Church whose authenticity is cared for by the Magisterium, and, on the other hand, the testimony of the lives of the faithful. The Revelation is the Testimony being confirmed in the testimony of life. The Spanish theologians emphasise that the testimony of the Church is not just a noetic dimension, but it is the truth and norm of life, mutually conditioning. This allows them to state that the testimony of a particular believer is also a manifestation and condition for understanding the Revelation of God in the world. The fourth chapter of the publication aims at a comprehensive presentation of the testimonial project of Spanish fundamental theology. The relationships between the Divine Persons are of a testimonial character and at the same time, they constitute a “model” for the testimony of the Church. This testimony is given in the Spirit of love, and we can even say that it is a testimony of love. The love existing between the Three Persons, manifested in the Revelation, is inscribed in the testimonial character of the Church. In this love, Jesus Christ, as the Sent One, sends out the apostles with Peter as their head to build a community of testimony. The Church, making Jesus Christ present, testifies to God and man, discovers and shapes the identity of the human person as a Christian and shows the possibilities of a life that becomes a testimony.
Kim jestem? Kim się staję? Od praktyki do teorii
(Wydział Teologiczny UAM, 2010) Kotkowska, Elżbieta
W artykule w zakresie metody teologiczno-fundamentalnej przedstawione zostały następujące główne zagadnienia. 1. Konspekt edukacyjno-psychologicznych warsztatów, 2. Uzasadnienie metodyczne i metodologiczne przyjętej konstrukcji. W konspekcie szczegółowo opisane zostały kolejne kroki, które powinien podjąć prowadzący z pewnymi sugestiami ku czemu dane działania prowadzą. Szerzej zostały podane wnioski, do których prowadzący powinien podprowadzić uczestników warsztatów w obszarze teologii fundamentalnej – jako pomoc w poszukiwaniach celu, całości i sensu – wykorzystano elementy psychologii, filozofii, teologii duchowości. Procedura ćwiczeń przeprowadza uczestnika od pytań o samego siebie do pytań o siebie poprzez relacje z drugim, tak by uświadomić mu możliwość kontaktu z Drugim. W dalszej części przedstawienia opisano próbę odpowiedzi na pytanie „Co było potrzebne, od strony metody, by ten konspekt mógł powstać?” Koniecznym było skonstruowanie swoistej metafory i opracowano narrację, które razem stały się hipotezą wyjaśniającą obejmującą szerokie spektrum badanych relacji, pomiędzy konspektem i procesem jego powstawania a jego twórcą, procesem przeprowadzonych warsztatów a czytelnikiem, prowadzącym warsztaty a uczestnikiem. Na zakończenie przedstawiono ewaluację przeprowadzonych warsztatów.
Kim jestem? Kim się staję? W dialogicznym napięciu JA-TY. Źródła teoretyczne
(Wydział Teologiczny UAM, 2010) Kotkowska, Elżbieta
W niniejszym artykule przedstawiono komponenty wchodzące w skład źródeł teoretycznych, będących podstawą powstania konspektu warsztatów. Treść artykułu nie wychodzi poza obszar metodologii teologicznej. Badania ukazujące przesłanki procesów zaaranżowanych w czasie warsztatów oraz podane wnioski końcowe wynikają z badań przeprowadzonych w polu analiz teologii fundamentalnej. Ta dziedzina teologiczna zakłada interdyscyplinarne łączenie metod i osiągnięć teologii i nauk antropologicznych. W kolejnych odsłonach ukazane zostały trzy aspekty odkrywania ludzkiego JA w dialogicznym napięciu z TY. Dzięki analizie transakcyjnej Erica Berne’a można ukazać, przy pomocy prostych technik edukacyjnych, że człowiek w poznaniu siebie potrzebuje drugiego w każdym aspekcie swego istnienia. Tym, co umożliwia mu bycie z sobą i innymi do zdolność wczucia. Tę kategorię badawczą analizowała Edyta Stein jako podstawę realnych relacji JA-TY, gdzie poprzez TY może zostać określony sam człowiek jako nie-ja, inny, drugi, czy ostatecznie osobowy Bóg. Możliwość zastosowania procesów opartych na wczuciu w przestrzeni relacji wiary doprowadza ku teologii duchowości. W jej ramach wypracowany został model antropologiczny, który widzi człowieka w ciągłym stawaniu się wobec innych i Boga. Przyjęta do badań praktyczno-biblijna antropologia Ignacego Loyoli pozwala na uwiarygodnienie kroków podjętych w czasie warsztatów, tak by nie były manipulacją a służyły wolnemu wyborowi uczestników w świadomym poszukiwaniu sensu i celu istnienia.
Kontekstualność przemian polskiej szkoły
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, 2018) Rossa, Piotr
The text refers to antropological and cultural as well as sociological-pedagogical approaches to analyse the challenges of the modern world towards the Polish school. Such a wide analysis, going beyond the school environment itself, allowed to outline the ongoing cultural changes, that are bringing many new opportunities with them, as well as posing treeats on the roads to obtaining ethical orientation and the hierarchy of values in the home and school education. In the introduction, I showed the dissimilarity of 20th-century historical experiences for particular regions of Europe, an at the end I made an assessment of the changes taking place in the contemporary Polish educational system and their impact on tasks for parents, teachers and educators.
Królestwo Boże w książce „Jezus z Nazaretu” Benedykta XVI
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw, 2012) Nawracała, Tomasz
Ku metodzie integralnej w teologii fundamentalnej. Sposoby konstruowania interdyscyplinarnych działań w poszukiwaniu locorum theologicorum. Zastosowanie i weryfikacja na przykładzie życia i twórczości Simone Weil
(Wydział Teologiczny UAM, 2010) Kotkowska, Elżbieta
Niniejsza praca powstała z rozpoznanej potrzeby projektowania nowych ujęć poznawczych w teologii obejmujących, w tym samym stopniu, odniesienia do dziedzin teologicznych, jak i innych nauk. Podjęto próbę skonstruowania procedur badawczych, które mogą stać się punktem wyjścia ku stworzeniu pełnej metody integralnej w teologii fundamentalnej. Stąd tytuł pracy Ku metodzie integralnej w teologii fundamentalnej. Budowanie nowych zasad aktywności badawczej związane jest zawsze z etapem konstrukcyjnym i etapem weryfikacyjnym przygotowanych narzędzi, co zostało wyartykułowane w podtytułach: Sposoby konstruowania interdyscyplinarnych działań w poszukiwaniu »locorum theologicorum«. Zastosowanie i weryfikacja na przykładzie życia i twórczości Simone Weil. Tym samym praca jest dwuczęściowa. Celem pierwszej części jest przedstawienie, w jaki sposób konstruować poszukiwania nowych locorum theologicorum. Druga część pracy ma charakter weryfikacyjny. Opracowane narzędzia badawcze zostały zastosowane do odpowiedzi na pytanie: Na ile życie i twórczość francuskiej myślicielki, Simone Weil, może stać się źródłem dla tworzonych współcześnie opinii teologicznych? W przedstawianej pracy powiązano, dość ściśle, konstruowanie integralnego ujęcia badawczego z poszukiwaniem nowych czy reinterpretacją już rozeznanych miejsc teologicznych. Główny cel pracy związany jest z opisywaniem działań, które uprawdopodobniają otrzymanie nowych treści. Przyjęty sposób działania to wyjaśnianie, nie mające statusu pełnej prawdziwości logicznej; jednak jest ono procedurą, która pozwala w pewnym stopniu obiektywizować subiektywne dane płynące z otaczającej nas rzeczywistości. Pozwoliło to na kompetentne poruszanie się w przestrzeni zdań uznanych za prawdziwe zarówno w ramach teologii, jak i innych nauk. Dlatego w tej pracy skupiono się na przedstawieniu procedur poszukiwań, weryfikacji i możliwego zastosowania w badaniach naukowych współczesnych miejsc teologicznych. Ważniejszy jest sposób otrzymywania określonych wyników, a wynik tychże działań doceniony jest dopiero na etapie weryfikacyjnym skonstruowanych narzędzi badawczych. W części pierwszej pracy skupiono się na tworzeniu ogólnych zasad myślenia w ramach teologii fundamentalnej. Konstruowanie narzędzi badawczych rozpoczęto od rozeznania i przedstawienia najgłębszych fundamentów, korzeni zastosowanych procedur poprzez opis zasad opracowywania i przygotowywania działań operacyjnych. Określenie tych zasad związane jest z wprowadzeniem nowego sposobu ujmowania problematyki badawczej poprzez tak zwane myślenie modelowe. Pozwala ono na włączenie w proces uzasadniania otrzymanych wyników, oprócz dowodzenia i tłumaczenia, również tak zwanego wyjaśniania, poprzez zataczanie coraz wyższych kręgów po metodycznej spirali, której osią jest odniesienie do Bożego Objawienia odczytanego we wspólnocie Kościoła. Dzięki temu otrzymano śmiałą hipotezę, w której uwzględniono w tym samym stopniu Objawienie Boga, jak i adresata tegoż, z jego pełnym osadzeniem w rzeczywistościach ziemskich. Holistyczne, w ramach tworzonego modelu, ujmowanie problematyki pozwoliło również na ukazywanie ciągle nowych aspektów tworzonej metody integralnej. Opracowane zostały zasady konstruowania modelu ujmowania rzeczywistości Objawienia w aspekcie przedmiotowym. Jako podstawę działań przyjęto istniejącą już w teologii fundamentalnej metodę historiozbawczą. Przechodząc do systematycznej prezentacji, jako odniesienia graniczne tworzonego modelu «przestrzeni eklezjalnej» wprowadzono ujęcia teologiczne św. Ireneusza z Lyonu i św. Justyna Męczennika. Konstruując narzędzia pozwalające na ujęcia podmiotowe treści przeżyć odbiorcy Objawienia jako odniesienia graniczne wprowadzono koncepcje Umberto Eco, Geralda O’Collinsa i Paula Ricoeura. Pozwalają one na modelowe ujęcie ludzkich przeżyć jako «dzieła otwartego». W etapie czwartym podjęto próbę ustalenia zasad wzajemnego przenikania się ujęć przedmiotowych i podmiotowych problematyki badawczej, by stworzyć ujęcie integralne w opracowywaniu treści teologicznych. Powstały model «wzajemnych oddziaływań» okazał się przydatnym narzędziem w ocenie teologicznego potencjału interdyscyplinarnych oddziaływań pomiędzy teologią fundamentalną a treściami innych nauk. Pozwolił on doprecyzować warunki możliwości przyjęcia jakiejś ludzkiej aktywności jako locus theologicus z zachowaniem odpowiedniej relacji do Objawienia odczytanego we wspólnocie Kościoła z możliwym do osiągnięcia stopniem obiektywizacji. W cześć drugiej pracy realizuje się konieczną w naukach weryfikację opracowanych narzędzi badawczych i uwiarygodnienia działań operacyjnych poprzez zastosowanie do analizy konkretnego przypadku, którym jest życie i twórczość Simone Weil. Praca w tej części również została podzielona na etapy według aspektowego ujęcia umożliwiającego różne punkty widzenia tego samego przedmiotu badawczego. Ponieważ opracowane modele teoretyczne tworzą ramy dla nowej twórczości badacza, kolejne etapy weryfikacyjne są dalszym ciągiem budowania sposobów ujęcia ukonkretnionej tematyki. Życie i twórczość Simone Weil zostały przedstawione w czterech perspektywach badawczych. Pierwsza z nich jest ujęciem z punktu widzenia relacji «dzieło – autor dzieła», kolejna wprowadza dodatkowe odniesienia związane z relacją «dzieło – odbiorca dzieła». Trzeci aspekt skupia się na możliwych do odczytania z twórczości Simone Weil, treściach teologicznych na bazie relacji «dzieło – badacz dzieła». Najpłodniejszym badawczo okazało się odniesienie «dzieła», któremu na imię Simone Weil ku wymiarowi eschatologicznemu chrześcijaństwa. Opracowana metoda i przedstawione warunki weryfikacyjne ustalające kryteria w uznaniu jej przemyśleń i koncepcji jako locus theologicus ukazały się jako niezwykle przydatne.
Kwestia ewolucji stworzeń w nauczaniu papieża Franciszka
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2016) Nawracała, Tomasz
Since the publication of Darwin's work on the origin of species there has been a dispute between proponents of creationism and evolutionism. For the evolutionists, the existence of man is a consequence of the ongoing, usually long-term, spontaneous changes among other creatures, which lead to their better adjustment to the environmental conditions enhancing their chances of survival. For the creationists, man was created by God and this makes him/her stand out from among all creatures. The Magisterium of the Church spoke several times about human origins. Starting from Pius XI to Francis the line of the popes' teaching remains unchanged in significant elements. The human being is not only the result of evolution. He/she may be subjected to it, provided that his/her ontological spiritual element - the soul, comes directly from God. This article shows the way of individual popes' teaching, simultaneously revealing the assessment of evolution in the encyclical Laudato si'.
Kwestia wiary w jednego Boga w perspektywie ksiąg pokutnych i przygotowania do spowiedzi furtkowej
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Teologiczny, 2016) Nawracała, Tomasz
The ideal Christian life is expressed in the sentence: to be holy because God is holy. Achieving such holiness is only possible in cooperation with God’s grace, which heals and relieves human weaknesses and sins. The way to holiness leads through confession, in which man receives the forgiveness of sins. In recent years in Poland, the practice of the so-called ‘gateway confession’ has developed. This confession focuses mainly on the first commandment of the Decalogue and greatly suppresses all the others. In the present article we show an approach to confession in the perspective of the practice of gateway confession and preserved recommendations from medieval penitential books. The two approaches are different but – ultimately – both refer to the Decalogue selectively.
Liturgia jako objawienie Misterium Jezusa Chrystusa w ujęciu Javiera Pradesa
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Teologiczny, 2019) Rossa, Piotr
The article attempts to examine the revelation of Christ in the liturgy in its wide context, as understood in the thought of the Madrid systematic theologian, Javier Prades. The history of Salvation which constitutes God's self-donation, with its center in Jesus Christ, has been exteriorized in sacramental signs, especially in the Eucharist. The liturgy is primarily a testimony of God's love revealed in Christ, through which man becomes grafted into the Community of the Triune God. The liturgy makes brotherhood among people possible. The categories of gratuitousness and communio are helpful guidepost for the understanding of Prades' liturgical Christology.
Milczenie wobec dobra i zła. W stronę etyki sygetycznej i apofatycznej.
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny, 2012) Stachewicz, Krzysztof
Przedstawione w książce pt. Milczenie wobec dobra i zła analizy nawiązują do zapomnianej i nigdy szerzej nie rozwijanej tradycji apofatycznej, postrzegającej elementy niepoznawalności i niewyrażalności oraz do tradycji apofatyzmu preferującej milczenie na gruncie moralności i etyki. Tradycja ta przyznaje się do częściowej porażki poznawczej i teoretycznej, wpisanej wszak, niezależnie od świadomości tego faktu, w każdy paradygmat etyczny. Książka odsłania poniekąd wysiłek człowieka dotarcia do granic poznania moralnego i etycznego, a także szturmowania tych granic. Milczenie jest analizowane na poziomie etyki fundamentalnej, której model zaproponowałem we wcześniejszej książce pt. Problem ugruntowania moralności. Praca ma charakter anagnozy, wstępnego rozpoznania, inicjuje i rozpoczyna badania nad milczeniem i niepoznawalnością w moralności i etyce. Książka składa się z trzech części. Pierwsza buduje preliminaria dla etyki sygetycznej, analizując rolę i funkcje milczenia w różnych rejonach ludzkiej kultury, jak filozofia, religia i teologia, literatura, sztuka czy muzyka. Wypracowuje instrumentarium pojęciowe i badawcze oraz wstępnie penetruje tytułowy problem. Część druga obejmuje analizy milczenia pojawiające się w doświadczeniu moralnym i dyskursie etycznym – rozpatrywanym na poziomie fenomenologii moralności. Część trzecia analizuje obecność momentów sygetycznych na poziomie metafizyki moralności, w pytaniach o ostateczne źródło dobra i zła. Takie ujęcie strukturalne umożliwiło zarysowanie problematyki w całokształcie refleksji etycznej na poziomie fundamentalnym. Sygetyka w moralności i etyce ma swe źródła m. in. w pytaniach, które ze swej istoty nie oczekują odpowiedzi, które swój sens czerpią z wytrzymania ich, z charakteru skargi, który mogą przyjmować. Pytania Hioba są tu typicznym przykładem takiej sytuacji. Tradycja apofatyczna i sygetyczna – z ducha platońska, zakorzeniona w słynnym Liście VII i w Państwie z umieszczeniem w nim Dobra ἒπεκεινα της οὔσιας, z epoptyką etc. – rozwijała się przez wieki w filozofii i kulturze europejskiej, rzadko jednak absorbuje umysły współczesnych etyków. Aktualnie panująca tendencja do domykania i dookreślania sfery normatywnej, udzielania jasnych i jednoznacznych odpowiedzi na naglące pytania generowane przez świat hic et nunc, rodzi lęk przed nieokreślonością, probabilizmem, niewyrażalnością jakichkolwiek etycznych kwestii. Tradycja odwołująca się do niepewności, niewyrażalności, milczenia nie ma w takich okolicznościach zbyt dużych szans na przebicie się do świadomości społecznej czy nawet do świadomości teoretycznej badaczy normatywnie rozumianej moralności. Wydaje się jednak, że z wielu powodów warto zajmować się przestrzeniami tego, co niewyrażalne, istotą i funkcjami milczenia w etyce. Moja książka poświęcona temu problemowi jest wstępnym rozpoznaniem i zarysowaniem mapy problemów i zagadnień zaproponowanej autorsko etyki sygetycznej i apofatycznej.
NEOPLATOŃSKIE INSPIRACJE I ICH KONSEKWENCJE W FILOZOFICZNEJ REFLEKSJI O BOGU XAVIERA ZUBIRIEGO
(Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Teologiczny, 2018-11) Niziński, Rafał S.
Filozofia Xavier Zubiriego jest uznawana za jedną z trudniejszych do zrozumienia. Po napisaniu kilku artykułów poświęconych szczegółowym zagadnieniom związanym z tą myślą, zdałem sobie sprawę, że zawiera ona pewne niezrozumiałe elementy, które utrudniają przedstawienie jej innym a także zrozumienie jej przez nich. Tym samym uświadomiłem sobie, że może zawierać ona pewne ukryte założenie, które nie jest ujawnione ani przez Zubiriego, ani przez kontynuatorów jego myśli. Nawet jeśli zgłębia się tę myśl przez wiele lat, to ukryte założenie ciągle czyni tę filozofię niejasną. Zubiri, omawiając wpływy różnych nurtów na jego myśl, przywołuje jedynie fenomenologię Husserla i metafizykę Heideggera. Przyznaje się także do sięgania do myśli Arystotelesa. Zubiri zaczyna swoje analizy od percepcji rzeczy, przez co czyni zadość fenomenologicznemu wymogowi rozpoczynania refleksji filozoficznej od opisu rzeczywistości. Końcowym etapem tej refleksji jest metafizyka, która wyjaśnia opisywaną rzeczywistość, gdyż ta zawiera w sobie coś enigmatycznego i dlatego wymaga pewnego wyjaśnienia percypowanych faktów. Jednakże podążając tym tropem za myślą Zubiriego, uważam, że jest trudną rzeczą do końca zrozumieć istotę jego filozoficznej refleksji. Co jest tym ukrytym założeniem? W dziele El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, które Zubiri napisał w latach 30. i 40. XX wieku Zubiri interpretuje wczesno chrześcijańską neoplatońską teologię. W tym samym dziele wyznaje swoje duże upodobanie do tej metafizycznej wizji rzeczywistości. W tej teologicznej pracy przedstawia, jak świat pochodzi od Boga. Według tego neoplatońskiego schematu Bóg stwarza świat nie jako przyczyna sprawcza, ale jako formalna. Oznacza to, że jest On istotą każdej rzeczy. W ten sposób Bóg wytwarza w każdej rzeczy metafizyczne napięcie miedzy nią a sobą. Zaprezentowany tu sposób poznawania rzeczywistości moglibyśmy nazwać zstępującym. Rozpoczyna się on od objawienia chrześcijańskiego wyjaśniającego w terminach filozoficznych, jak Bóg stwarza i co jest rezultatem tego stwarzania. W tym samym dziele Zubiri stwierdza, że jest możliwe dojście do podobnego rozumienia rzeczywistości poczynając od analizy rzeczy wznosząc się ku Bogu. I właśnie to będzie ukrytym założeniem jego filozofii. Tezą tej książki jest to, że filozofia Zubiriego może być rozumiana jako pewna próba wykazania, że neoplatońska wizja rzeczywistości ukazana w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina jest prawdziwa i można do niej dojść na drodze dociekań rozumowych, to znaczy zaczynając od odpisu faktów. Dlatego też twierdzę, że neoplatońska wizja rzeczywistości jest istotnym źródłem inspiracji filozofii Zubiriego. Jak do tej pory nie zetknąłem się z nikim, kto by przypisał podobną rolę temu teologicznemu dziełu w filozofii Zubiriego. W mojej książce próbują ukazać, jak metafizyczne idee zaprezentowane przez Zubiriego w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, są obecne w jego filozofii. Ponadto staram się pokazać, jak Zubiri przenosi do filozofii znaczną część słownictwa z tego dzieła. Wpływ neoplatonizmu na jego filozofię rozpoczyna się od opisu faktów. Następnie Zubiri uzupełnia fakty metafizycznym teoriami, które są odbiciem tych odkrytych w neoplatońskiej teologii. Na końcu Zubiri dochodzi do wniosku, że filozofia potwierdza, iż neoplatońska wizja rzeczywistości zaprezentowana w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, jest tą, która ma najmocniejsze oparcie na faktach oraz jest najbardziej rozumną. Schemat książki jest następujący. W pierwszej części przedstawiam główne idee, które Zubiri zawarł w El ser sobrenatural: Dios y la deificación en la teología paulina, które następnie będzie kontynuował w swojej filozofii. W kolejnych rozdziałach przestawiam jego epistemologie, antropologię, filozofię religii oraz Boga ukazując jak one są odbiciem oraz potwierdzeniem neoplatońskiej teologii.
Nicejskie ὁμοούσιος w procesie inkulturacji wiary w Bóstwo Syna. Studium teologicznofundamentalne na tle tradycji
(2015) Kotkowska, Elżbieta
Wartości prawdziwe dobre i piękne są obecne w każdej kulturze. One dzięki procesowi, określonemu w XX wieku jako inkulturacja, pozwalają integrować je w chrześcijaństwie tak by człowiek mógł wyrażać wiarę w kulturze swojej i swoich przodków. Dzięki temu możliwe jest pełne zakorzenienie chrześcijaństwa w innych formach wyrazu niż biblijny. Chrześcijaństwo europejskie jest bardzo silnie związane z kulturą hellenistyczną. Tak bardzo, że często zapomina się o trudzie przechodzenia od kultury biblijnej do kultury Greków w wyrazie i obronie wiary. Tymczasem był to proces, który trwał przeszło trzy wieki. Język jest najważniejszym nośnikiem kultury, a pisma Kościoła powstały w języku greckim, co ułatwiało i przyspieszyło proces inkulturacji. Trzeba było jednak prawie trzystu lat zmagań o słowo, by z determinacją i odwagą wprowadzić niebiblijne pojęcie do wyznania wiary Kościoła. Ojcowie pierwszego powszechnego zgromadzenia biskupów, zwołanego przez cesarza Konstantyna, podpisali dokument, „Wyznanie wiary 318 Ojców”, w którym zaistniało słowo ὁμοούσιος w sformułowaniu Syn jest „współistotny Ojcu” (ὁμοούσιον τῷ πατρί). Oba sformułowania to wypowiedziane w okolicach Cezarei Filipowej i zapisane jako „Credo nicejskie” są, co do treści równoważne. Wyrażają tę samą prawdę objawioną w Jezusie Chrystusie, która trwa w przekazie oraz w interpretacji w Kościele, iż Jezus Chrystus jest Bogiem. By ukazać ten proces dojrzewania wyrazu wiary problematyka pracy skupia się przede wszystkim wokół pytania: „W jaki sposób przebiegał proces inkulturacji, który zaowocował przyjęciem niebiblijnego słowa w obronie wiary biblijnej, od strony pogan jak i od strony tych, którzy przyjęli Objawienie?” Po prawie trzystu latach dialogu z kulturą hellenistyczną, przyjęte w czasie zgromadzenia w Nicei pojęcie ὁμοούσιος obroniło religijną powagę chrześcijaństwa. Dzięki temu ujawniła się ranga Kościoła jako instytucji kierowanej przez biskupów i papieża w Rzymie. Ta wspólnota ukazała swą wielkość duchową zakorzenioną w poszukiwaniu prawdy. Ostoją tej wielkości były też kościoły domowe i życie mnisze zrodzone pod koniec III w. Termin ὁμοούσιος był w IV w. terminem teologicznie niedopracowanym, otwartym i dzięki temu ostatecznie stał się orężem walki o ortodoksję w życiu chrześcijan i na kolejnych soborach.

Browse

Browsing Książki/rozdziały (WT) by Title

Results Per Page

Sort Options