Doktoraty (WNS)
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Doktoraty (WNS) by Title
Now showing 1 - 20 of 155
Results Per Page
Sort Options
Item Cierpienie i śmierć jako współczesny performans medialny. Perspektywa performatyczna(2014-06-25) Jeleń-Kubalewska, Ewa; Tyszka, Juliusz. PromotorGłównym celem dysertacji pozostaje zgłębienie problemu medialnego (przede wszystkim fotograficznego) sposobu prezentacji bolesnych wydarzeń w ponowoczesnym społeczeństwie zachodnim, a także próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób i w jakim stopniu media kształtują nasze zachowania/postawy wobec śmierci i cierpienia. Najważniejszym case study doktoratu jest coroczna wystawa World Press Photo. W jej ramach nagradza się przede wszystkim zdjęcia, którym jury przypisuje wysoki stopień dramatyzmu. Wystawę charakteryzuje również liczebna przewaga zdjęć prezentujących cudze cierpienie i śmierć (nad np. obrazami prezentującymi wydarzenia sportowe, artystyczne, czy inne, mniej wstrząsające). Interesowały mnie takie aspekty zagadnienia jak: granica prywatne/publiczne w zachodniej kulturze, etnocentryzm w fotograficznych i telewizyjnych przedstawieniach Innego, pamięć zbiorowa a medialny zapis traumy, obraz w dyskursie władzy, estetyzacja cierpienia, a także konkurs i wystawa World Press Photo jako performans kulturowy, organizacyjny i techniczny (w rozumieniu, jakim obdarzył te trzy rodzaje performansów McKenzie). Praca ta weryfikuje utarty pogląd o tym, iż to ogrom obrazów okrucieństw tłumi naszą zdolność reakcji, a także stara się wyjaśnić, w jaki sposób system wiedzy-władzy w społeczeństwach zachodnich wpływa na to, czyich cierpień (i dlaczego) się nie pokazuje. Kwestionuje również zdolność obrazu do odkrywania prawdy o przeszłości, a tym samym poddaje w wątpliwość jego wartość dokumentacyjną.Item Cierpienie i UFNOŚĆ – filozofia zadziwienia w perspektywie dychotomii postaw wobec Transcendencji(2016) Struk, Jerzy; Piotrowska, Ewa. PromotorCelem niniejszej dysertacji jest analiza zagadnienia cierpienia w perspektywie dwóch fundamentalnych postaw wobec życia: buntu i pokory oraz poszukiwanie wymiaru metafizycznej UFNOŚCI, który dokonuje próby przezwyciężenia doświadczenia cierpienia. Ważnym odniesieniem staje się interpretacja Księgi Hioba. Doświadczenie cierpienia zostaje wyrażone terminem wydarzenie cierpienia, co jest konsekwencją przekonania, że cierpienie ma zawsze charakter unikatowy, niepowtarzalny i stanowi de facto niewyrażalne doświadczenie konkretnej egzystencji. Próba eksplikacji tego wydarzenia w refleksji filozoficznej wymaga więc skorzystania ze swoistego języka, dlatego autor dysertacji sięga do myśli Abrahama Joshua Heschela i w poczuciu „tego, co niewysłowione” prowadzi badania w ramach tzw. filozofii zadziwienia. Projekt rozprawy – składający się z pięciu części – opiera się na konstrukcji rzeczowej badanego tematu i przyjmuje biegunową strukturę. Reakcja na doświadczenie cierpienia dzieli się na dwie dychotomiczne postawy: buntu i pokory, które uzyskują swoją pełną tożsamość jedynie wobec Transcendencji, i determinują podział na filozofię buntu i filozofię pokory. Próba przezwyciężenia cierpienia doprowadza do sformułowania koncepcji apriorycznej afirmacji istnienia ukazanej jako źródło umożliwiające postawę UFNOŚCI, która w wymiarze duchowym może uzyskać stan UFNOŚCI w Bogu.Item Cyceron i jego adaptacja filozofii greckiej. Spory wokół koncepcji TELOS-FINIS(2010-11-19T08:30:51Z) Bleja, Paweł; Wesoły, Marian. PromotorNiniejsza praca doktorska ma dwóch bohaterów: Grecką filozofię i M.T. Cycerona. W rozdziale pierwszym prezentuję szkic filozofii greckiej w graficznej wizualizacji. Jest to prezentacja przedstawicieli antycznej filozofii w „pigułce". Porównawcze przedstawienie ukazuje tło dla życia i działalności Cycerona. Rozdział drugi poświęcony jest Cyceronowi, rzymskiemu oratorowi, politykowi oraz pisarzowi (również listów). Cyceron jest ważny ze względu na wysiłki w przekazywaniu greckiej myśli filozoficznej po łacicie. Cycero był eklektykiem, który wykazywał sympatię do stoicyzmy, myśli Arystotelesa i Akademii. W swojej twórczości jawi się jako przeciwnik filozofii Epikura. Czy jednak tak jest dokładnie? Jego opozycja względem Epikura jest właściwie myślą przewodnią tej rozprawy. Stawiam tezę, że Cyceron jest krypto-epikurejczykiem. Chociaż zainteresowania filozoficzne towarzyszyły mu przez całe życie jego twórczość filozoficzna przypada na okres lat 46-44 i do niej się odwołuję. Do najbardziej cennych i kluczowych dla tej pracy jest dzieło De finibus (O najwyższym dobru) - prezentacja etycznych teorii. Elementy filozofii epikurejskiej są ważne zwłaszcza dla okresów kiedy był odsuwany od władzy. Prezentowane podejście jest nową interpretacją wybranych pism, życia i stanu mentalnego Cycerona. Staram się przedstawić autorski sposób podejścia do myśli przekazanej przez Cycerona.Item Czynniki warunkujące poczucie przeciążenia pracą a spostrzegana jakość życia w okresie środkowej dorosłości(2014-10-29) Bratos-Stępień, Małgorzata; Hornowska, Elżbieta. PromotorPraca inspirowana była znaczeniem, konsekwencjami oraz powszechnością problemu przeciążenia pracą. Główną zależnością poddaną analizie był związek subiektywnej oceny przeciążenia pracą z subiektywną oceną jakości życia. Teoretycznym punktem odniesienia przy konstrukcji hipotetycznego modelu zależności były liczne koncepcje dopasowania człowieka do środowiska pracy. Uznano bowiem, iż związek między percepcją przeciążenia pracą a subiektywną oceną jakości życia nie jest prostoliniowy, a rolę w nim odgrywać może wiele czynników. Do grupy takich czynników zaklasyfikowano: cechy temperamentu, samostanowienie, wsparcie społeczne, satysfakcję z pracy, zaangażowanie w pracę oraz czynniki demograficzne. Uwzględniono również zmienną poziom realizacji zadań rozwojowych w charakterze mediatora głównej zależności. Badania przeprowadzone były w 2012 r. w grupie 100 lekarzy w wieku 30-60 lat. Wyniki badań wykazały, iż z subiektywną oceną jakości życia związane jest tylko subiektywnie spostrzegane przeciążenie pracą, nie jest natomiast związana obiektywnie istniejąca ilość godzin pracy. Badania wskazały również na istotną rolę uwarunkowań temperamentalnych oraz wsparcia społecznego, zarówno w zależności pomiędzy obiektywnie istniejącym a subiektywnie spostrzeganym przeciążeniem oraz w zależności pomiędzy percepcją poziomu przeciążenia a subiektywną oceną jakości życia. Odnośnie prowadzenia dalszych badań w eksplorowanym obszarze interesująca byłaby weryfikacja uzyskanych zależności w innych środowiskach zawodowych oraz na gruncie wielokulturowym.Item Doświadczanie Rosji. Analiza współczesnych polskich relacji z podróży(2012-05-23T11:32:40Z) Bachórz, Agata; Obracht-Prondzyński, CezaryTematem pracy jest polskie podróżnicze doświadczenie w Rosji po rozpadzie Związku Radzieckiego. Praca odwołuje się do wybranych teorii socjologii podróży oraz wykorzystuje niektóre pojęcia teorii postkolonialnej odniesione do kontekstu Europy Środkowo-Wschodniej. Celem jest rekonstrukcja turystycznego wizerunku Rosji w oczach Polaków i zbadanie zależności pomiędzy indywidualnymi doświadczeniami turystów a kulturowymi obrazami Wschodu. Praca łączy dwie metody: socjologicznie zorientowaną analizę dyskursu bazującą na materiałach książkowych (publikowane relacje z podróży) z interpretacją wywiadów z turystami podróżującymi do Federacji Rosyjskiej. Główne wnioski dotyczą selektywności wyłaniającego się obrazu Rosji oraz oceny przydatności stosowania perspektywy postkolonialnej dla opisu relacji polsko-rosyjskich. Współczesna Rosja jest przez podróżników postrzegana jako przestrzeń prowincjonalna, oddalona w czasie i przestrzeni, nosząca cechy obrzeży o kulturze przegrywającej z naturą. Rosja może być więc wpisywana w schemat orientalizacji jako dawny quasi-kolonizator o niewielkim autorytecie kulturalnym i jednocześnie jako Wschód, którego bliskość symbolicznie okcydentalizuje Polskę. Z drugiej strony podróżowanie do Rosji stanowi w określonych kontekstach mechanizm budowania wspólnej przestrzeni Polaków i Rosjan w opozycji do Europy Zachodniej.Item Doświadczenie graniczne jako zagadnienie filozofii(2013-11-25) Trydeński, Marcin; Piotrowska, Ewa. PromotorCelem rozprawy jest próba analizy specyfiki doświadczenia granicznego w oparciu o metafizykę granicy Karla Jaspersa oraz jego systematykę bytu wyrażoną w koncepcji periechontologii. Jest to próba poszerzonego ujęcia kategorii sytuacji granicznej wobec konsekwencji filozoficznych, jakie można wyprowadzić z Jaspersowkiej filozofii bytu. Rozdział I przedstawia wybrane historyczne próby ujęcia problemu doświadczenia granicznego w filozofii. Rozdział II przybliża interpretację filozofii bytu Jaspersa jako metafizyki granicy, stanowiąc podstawę metodologiczną rozprawy. W rozdziale III prezentowana jest teoria doświadczenia granicznego, uwzględniająca analizę wyróżniających go cech, jego strukturę, wskazanie rodzajów, konsekwencji egzystencjalnych, a także zagadnienie jego komunikowalności. W rozdziałach IV i V przywołane zostają przykłady faktycznych przejawów egzystencjalnych doświadczeń granicznych uporządkowanych według poziomów bytowych wyróżnionych przez Jaspersa – Istnienia, Ducha, Intelektu i Egzystencji. Rozdział VI poświęcony jest natomiast ujęciu doświadczenia granicznego w wybranej perspektywie etycznej. W pracy staram się dowieść, że każde doświadczenie graniczne odnosi się do doświadczenia, jakie staje się udziałem egzystencji zapytującej o byt sam, egzystencji, która nieustannie zadając pytanie o podstawę bytu napotyka na horyzont – granicę.Item Dynamika relacji pomiędzy nośnikiem a treścią pamięci społecznej. Nośniki i implanty pamięci społecznej w przestrzeni miejskiej(2014-09-11) Skoczylas, Łukasz Mateusz; Golka, Marian. PromotorRozprawa poświęcona jest relacji pomiędzy nośnikami a treścią pamięci społecznej. Szczególna uwaga skierowana została ku nośnikom pamięci w przestrzeni miejskiej, przede wszystkim budynkom zabytkowym. Zbadano proces wprowadzania do nich zmian i późniejszej interpretacji ich przez użytkowników tych budynków. Praca zawiera również refleksje teoretyczne i opis wyników badań własnych dotyczących implantów pamięci społecznej, a więc obiektów, które celowo stworzono zgodnie ze stylem charakterystycznym dla wcześniejszych epok. Podstawę badawczą pracy stanowiło: a) 50 indywidualnych wywiadów pogłębionych z liderami pamięci (osobami wprowadzającymi zmiany do nośników, tworzącymi lub sprzeciwiającymi się implantom) oraz odbiorcami pamięci społecznej (użytkownikami obiektów zabytkowych), b) 4 zogniskowane wywiady grupowe z odbiorcami pamięci (osobami niezaangażowanymi w zmiany nośników, ani w tworzenie implantów), c) jakościowa analiza zawartości forum internetowego i stron internetowych poświęconych jednemu z poznańskich implantów pamięci społecznej. Rezultatem badań jest opis zmian treści pamięci społecznej związanych ze zmianą nośników oraz powstawianiem implantów pamięci. Proces ten przedstawiono w kontekście szerszych zjawisk, charakterystycznych dla współczesnych zmian pamięci, takich jak: komercjalizacja pamięci czy jej demokratyzacja.Item Epistemologiczne i kognitywistyczne konteksty konfabulacji(2012-01-02T12:40:50Z) Reuter, Magdalena; Łastowski, Krzysztof. PromotorTematyka rozprawy doktorskiej to „Epistemologiczne i kognitywistyczne konteksty konfabulacji”. W języku potocznym termin „konfabulacja” oznacza celowe zmyślanie i jest identyfikowany z kłamstwem. Tymczasem w neuropsychologii i psychologii poznawczej „konfabulacja” nie oznacza kłamstwa lecz raczej błędnie ugruntowane przekonanie na temat percepcji lub pamięci. W pierwszej części pracy próbuję odpowiedzieć na pytania: czym w rzeczywistości jest konfabulacja, jakie są jej rodzaje i jakie są jej mechanizmy. Odwołuję się do książki Williama Hirsteina pt. „Brain fiction. Self-deception and the riddle of confabulation” (2005). Filozof ten jest autorem epistemicznej teorii konfabulacji, która zakłada, że konfabulacja jest błędnie ugruntowanym przekonaniem bądź błędnie ugruntowaną reprezentacją ikoniczną; jego zdaniem składają się na nią dwa rodzaje błędów: pierwszy dotyczy dysfunkcji epistemicznej (co oznacza,iż uszkodzone są albo system percepcyjny albo pamięciowy), drugi zaś dotyczy dysfunkcji procesów wykonawczych. Jednakże Hirstein skupia się wyłącznie na patologicznych przypadkach konfabulacji w różnych rodzajach zespołów neuropsychologicznych (takich jak: zespół Korsakowa, zespół Antona, zespół Capgrasa). Z punktu widzenia autorki pracy, konfabulacja nie jest wyłącznie rzadkim patologicznym zjawiskiem, ale także występuje u ludzi zdrowych. Przykładem normalnych konfabulacji są fałszywe wspomnienia. W pracy doktorskiej wprowadzam różne podziały konfabulacji, m.in. ze względu na tryb procesu konfabulowania. Dzielę konfabulacje na: wypełniające, scalające i addytywne. Pierwsza z nich jest efektem wypełniania luk w pamięci lub percepcji i powstaje w sytuacji, gdy w systemie poznawczym nie ma danych. Konfabulacja scalająca powstaje w efekcie błędnej konsolidacji informacji. Natomiast konfabulacja addytywna jest efektem dodawania nowych informacji do istniejących danych. Druga część rozprawy koncentruje się na różnych problemach psychologii poznawczej, filozofii umysłu i ewolucji umysłu. W pierwszej kolejności zajmuję się zagadnieniem konfabulacji pamięciowych (V.). Odwołuję się do artykułu French, Garry I Loftus pt. “False memories: A kind of confabulation in nonclinical subjects” (2009), aby pokazać, że konfabulacje pamięciowe są bardzo powszechne w ludzkich społecznościach. Po drugie, próbuję odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób konfabulowanie jest powiązane z teorią Mind-Reading Barona-Cohena (VI.). Osoby konfabulujące klinicznie mają wiele problemów z ‘czytaniem w umysłach’ innych. Oznacza to, że nigdy nie akceptują korekt swoich przekonań, kiedy są poprawiani przez innych. Hirstein uważa, iż konfabulacje kliniczne charakteryzują się patologiczną pewnością. W kolejnym rozdziale (VII.) skupiam się na problemie różnych rodzajów ‘ja’ w koncepcji Urlica Neissera i zestawiam je z wyróżnionymi przez siebie konfabulacjami. Następnie rozważam problem świadomości w kontekście problematyki konfabulacji i odwołuję się do Modelu Wielokrotnych Szkiców Daniela Dennetta. Filozof ten uważa, że ludzka świadomość jest rodzajem opowiadania historii na temat samego siebie, a konfabulacje są dość powszechne w ludzkich społecznościach. W tym rozdziale omawiam też krytykę wykonawczych teorii konfabulacji przeprowadzonej przez filozofa Dalla Barbę, który uznał, że konfabulowanie jest raczej fenomenem świadomym. W ostatnim rozdziale (VIII.) rozważam, jakie są funkcje konfabulacji oraz jaka jest jej ewolucyjna geneza. W tym celu stosuję pojęcia „egzaptacji” i „pendentywu”, które na grunt biologii ewolucyjnej i psychologii ewolucyjnej wprowadzili po raz pierwszy S. J. Gould, R. Lewontin and E. Vrba. Moim celem jest pokazanie, że terminy te są różnie aplikowane na grunt badań nad ewolucją ludzkiego umysłu. Uznaję, iż konfabulacja jedną z form egzaptacji, co oznacza że nie została ukształtowana przez dobór naturalny jako adaptacja, lecz była najpierw skutkiem ubocznym adaptacyjnych cech umysłu ludzkiego, a następnie została dokooptowana do pełnienia nowej funkcji.Item Eugeniczne przesłanki totalitaryzmu niemieckiego. Społeczno-polityczne konteksty oraz implikacje w horyzoncie anthropos(2014-07-03) Sugalska, Iwona; Such, Jan. PromotorRozprawa doktorska podejmuje interesujący i wciąż aktualny problem genezy narodowego socjalizmu (nazizmu)- jako ideologii i zarazem ruchu społeczno-politycznego - który nadał kształt ustrojowi Trzeciej Rzeszy Niemieckiej. Autorka formułuje i uzasadnia oryginalną hipotezę, że eugenika w jej "radykalnej" - nawiązującej do darwinizmu - postaci, występującej w Niemczech zazwyczaj pod mianem Rassenhygiene, stanowiła konieczny warunek (conditio sine qua non) powstania nazizmu. Temat jest ujęty w wielowymiarowej płaszczyźnie sytuacyjnej, jaka się wytworzyła nie tylko w niemieckiej, lecz także światowej eugenice w XIX oraz w pierwszej połowie XX stulecia, z uwzględnieniem także innych czynników, które doprowadziły do powstania nazizmu. Obok przesłanek nazizmu praca zawiera dokładną analizę przesłanek powstania samej eugeniki, a także przyczyn, dlaczego eugenika niemiecka przybrała specyficzny rasistowski charakter. Autorka bada warunki, które umożliwiły eugenice osiągnięcie światowego sukcesu. Dokonuje też oceny eugeniki w różnych jej wariantach, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch jej zasadniczych odmian: darwinowskiej "radykalnej" oraz "łagodnej" eugeniki budowanej na założeniach lamarkizmu, zmierzającej do doskonalenia gatunku ludzkiego w drodze polepszania warunków życia biednych i upośledzonych warstw ludności. Ponadto, na kanwie rozważań nad eugeniką, wprowadza interesujące implikacje społeczno-polityczne oraz antropologiczne, związane z faktem, że niemiecki totalitaryzm - jak zresztą każdy system totalitarny - dążył do stworzenia człowieka nowego typu, w rzeczywistości człowieka "totalnie dyspozycyjnego", a to znaczy także pozbawionego osobowości.Item Ewolucja państwa opiekuńczego – na przykładzie sporu o zakres zobowiązań państwa i uprawnień obywateli w sferze opieki zdrowotnej(2010-04-16T12:20:43Z) Borkowska, Iwona; Drozdowski, Rafał. PromotorGłównym celem dysertacji było zdiagnozowanie możliwych kierunków ewolucji państwa opiekuńczego w Polsce. Dysertacja składa się z trzech zasadniczych części. Część pierwsza zawiera przegląd definicji, omówienie historii (od XIX do XXI wieku) oraz modeli państw opiekuńczych. Ta część pracy kończy się charakterystyką zmian społeczno-ekonomicznych w Polsce po 1989 roku i refleksją nad rozwojem postkomunistycznego państwa opiekuńczego. Część druga przedstawia metodologię autorskich badań, przeprowadzonych na początku 2009 roku, na reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków. Kwestionariusz wywiadu zawierał pytania odnoszące się do zobowiązań państwa i praw obywateli w opiece zdrowotnej. Wyniki badań – prezentowane w trzeciej części dysertacji – dowodzą, że Polacy oczekują przede wszystkim rozwiązań indywidualistyczno-kolektywistycznych: w sferze publicznej powinny istnieć obowiązkowe i dobrowolne systemy ubezpieczeń, a państwo powinno działać według zasad rynkowych, zachowując przy tym protekcjonistyczne oblicze. Z drugiej strony, obserwowane po 1989 roku dążenia kolejnych rządów do wzrostu efektywności funkcjonowania publicznej służby zdrowia oraz podnoszenie się statusu materialnego Polaków (w świetle wyników badań związanego z przychylnością dla rozwiązań indywidualistycznych, liberalnych) mogą prowadzić do rozwoju systemu opiekuńczego typu „zrób to sam” (DIY welfare).Item Filmowe interpretacje polskiej transformacji gospodarczej. Kulturowe spory o obraz Polski(2016) Piepiórka, Michał; Dziamski, Grzegorz. Promotor; Adamczak, Marcin. PromotorPraca skupia się na sposobach prezentowania przez rodzimą kinematografię polskiej rzeczywistości w okresie zmian jakie zachodziły w społeczeństwie pod wpływem transformacji gospodarczej. Traktuje analizowane filmy jak czułe matryce, które dokumentują przekonania dominujących grup kulturowych na temat transformującego się kraju. W pracy dominuje perspektywa kulturoznawcza, dzięki której udało się wyśledzić zarówno rozwój polskiej kinematografii, rodzące się w jej ramach trendy czy stylistyczne oraz tematyczne mody, jak i wpływ funkcjonującej się w społeczeństwie w tym okresie wiedzy kulturowej na kształtowanie sposobów opowiadania o zmieniającej się Polsce. Dla celów badawczych zrezygnowano z podejścia autorskiego i estetycznego. Poddano analizie wszystkie polskie filmy fabularne powstałe po 1989 roku, których akcja rozgrywała się współcześnie. W ten sposób dokonano badań nad wytwarzanymi przez polską kinematografię narracji na temat gospodarczych zmian, kapitalizmu, przedsiębiorców, bezrobocia czy kategorii długu. Dzięki analizie materiału badawczego udało się ustalić dominujące narracje, funkcjonujące w rodzimym kinie na temat polskiej rzeczywistości po 1989 roku. Najbardziej ogólną tezą wyłaniającą się z pracy jest, że kino raczej skłaniało się ku krytyce zmian niż jej afirmacji. Jednak owej krytyki dokonywano na różne sposoby.Item Filozofia antropologiczna Wilhelma von Humboldta(2010-06-07T08:26:34Z) Małecki, Wiesław; Przyłębski, Andrzej. PromotorPraca składa się z dwóch części, poświęconych kolejno estetyce filozoficznej oraz filozoficznej antropologii, które obejmuję ogólniejszą nazwą „filozofii antropologicznej”. Wskazuje ona na to, że określanie Wilhelma von Humboldta „filozofem” także poza filozofią języka jest w pełni uzasadnione. Część pierwsza zawiera przede wszystkim analizy największego dzieła Humboldta poświęconego estetyce pt. Ästhetische Versuche, Erster Theil: Ueber Göthes Hermann und Dorothea, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia wyobraźni poetyckiej, które stanowi centralny problem estetyki filozoficznej „mędrca z Tegel”. Stanowi ona również próbę dekonstrukcji wizerunku Humboldta jako epigona wielbionych przez niego mistrzów Klasyki Weimarskiej, tj. przede wszystkim Johana Wolfganga Goethego oraz Fryderyka Schillera. Kategoria „wyobraźni”, a także „płci” oraz „charakteru”, tworzą wspólną podstawę estetyki i antropologii. Na szczególną uwagę zasługują tutaj prace Humboldta poświęcone problematyce płci: Über den Geschlechtsunterschied und dessen Einfluss auf die organische Natur oraz Über männliche und weibliche Form. Analizy tych dzieł stanowią pomost do drugiej części pracy. Myśl antropologiczna Humboldta skoncentrowana była głównie wokół projektu antropologii porównawczej, którego największą zrealizowaną w jego pracach częścią jest antropologia baskijska. Jej rekonstrukcji poświęcone są analizy jego spuścizny baskijskiej, w tym przede wszystkim wyników terenowych prac badawczych, dokonanych podczas dwóch podróży do Baskonii pod koniec XVIII wieku.Item Filozofia hermeneutyczna Gadamer jako próba pojednania ontologii fundamentalnej Heideggera i transcendentalnej teorii kultury Cassirera(2010-09-20T06:44:40Z) Mergler, Agata; Przyłębski, Andrzej. PromotorCelem pracy jest pokazanie, jak różnica w interpretacji Kantowskiego pojęcia wyobraźni z „Krytyki czystego rozumu” przez Cassirera i Heideggera w Davos 1929 roku obrazuje różnicę między transcendentalną a hermeneutyczną filozofią; oraz pokazanie, jak Gadamer nie będąc nigdy częścią tej debaty, zajmuje pozycję pomiędzy dyskutantami – radykałem i modernistą. Debatę interpretuję, zgodnie z terminologią Rorty’ego z “Filozofii i zwierciadła natury”, jako przykład zderzenia dwóch dyskursów: normalnego (Cassirer) czyli filozofii epistemologicznej zdominowanej przez problem reprezentacji („zwierciadła”) i anormalnego (Heidegger) czyli rewolucyjnej filozofii hermeneutycznej, niezainteresowanej poznaniem i ahistoryczną prawdą, lecz skoncentrowanej na ich dekonstrukcji oraz na podtrzymywaniu konwersacji konstytuującej naszą kulturę. Choć Gadamer ma być przykładem budującego (czyli anormalnego) dyskursu filozoficznego według Rorty’ego, nie odrzuca on jednak dziedzictwa zachodniej metafizyki. Czy to oznacza, że Gadamer porzuca ‘prawdziwy’ dyskurs hermeneutyczny zbudowany na Heideggerowskim odkryciu radykalnej historyczności i rozumienia jako podstawowego określenia ludzkiej egzystencji, różnicy ontologicznej i konieczności destrukcji metafizyki? Część tych pojęć pozostaje w słowniku Gadamera, lecz nie podejmuje się granicznego myślenia skończoności człowieka, a podejmuje się ponownego przemyślenia tradycji metafizycznej jako demonstracji bycia w wielu językowych światach sensu. Ta filozofia nie jest żadną z dwóch linii myślowych, ponieważ może być nowym dyskursem normalnym.Item Filozofia języka jako przedmiot badań kulturoznawstwa. Metodologiczna i przedmiotowa analiza wybranych koncepcji(2013-10-03) Górna, Magdalena; Zaporowski, Andrzej. PromotorPraca podejmuje problem badania filozofii (języka) jako zjawiska kulturowego. Ma przy tym charakter metodologiczny oraz kulturoznawczy. Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury (stanowiąca punkt wyjścia analizy) badała rozwój praktyki naukowej w ramach tzw. teoretycznej historii nauki. Praca postuluje rozwinięcie teoretycznej historii filozofii jako kulturoznawczego narzędzia badania przemian w tej dziedzinie i jej wytworów: analiza historii filozofii może być traktowana jako analiza historii jednej z dziedzin kultury. Praca zawiera projekt narzędzi badawczych, służących opisowi koncepcji filozoficznych jako rezultatu uwikłania filozofii w związki z innymi dziedzinami kultury, a także próbę takiej analizy na przykładzie przemian w filozofii języka: od filozofii języka idealnego do pragmatycznej filozofii języka. Druga część pracy bada możliwe sposoby wykorzystania niektórych idei pragmatycznych dotyczących komunikacji językowej w ramach kulturoznawczych badań nad tym zjawiskiem. Pragmatyka akcentuje rolę czynników jednostkowych i kontekstowych w tym procesie oraz minimalizuje wagę czynników społeczno-kulturowych. Z kolei koncepcja społeczno-regulacyjna ujmuje komunikację w terminach kulturowych i nie docenia czynników podmiotowych. Oba podejścia są jednostronne, praca rozważa więc możliwość ich uspójnienia przy wykorzystaniu tzw. teorii uczestnictwa w kulturze K. Zamiary.Item Filozofia wirtualności jako narzędzie interpretacyjne współczesnej technicyzacji kultury(2014-02-20) Ilnicki, Rafał; Chyła, Wojciech. PromotorGłównym celem rozprawy jest ukazanie tego w jaki sposób realizuje się współczesna technicyzacja kultury, która jest określana jako wprowadzanie wirtualności poprzez acentryczną sieć do kultury. W wyniku tego dotychczasowa kultura traci swoją autonomię, ponieważ nie panuje ona nad autonomizującą się techniką. Przez to dochodzi do odwrócenia relacji pomiędzy techniką i kulturą w taki sposób, że kultura nie mogąc już dłużej sprowadzać techniki do jednej ze swoich dziedzin staje się częścią techniki. W wyniku tego ma miejsce rozpraszanie kultur symbolicznych, które muszą dostosować się do in-formowania materii i programowania doświadczenia podmiotom kultury wprowadzanego przez technicyzację. Do realizacji celu pracy służy najpierw określenie idei technicyzacji, po którym następuje przedstawienie historycznych sposobów myślenia o wirtualności. Służy to sformułowaniu ontologii wirtualności bazującej na ustaleniach G. Deleuze’a i F. Guattariego oraz teorii acentrycznej sieci, na której opiera się filozofia wirtualności będąca narzędziem interpretacyjnym współczesnej technicyzacji kultury pod postacią jej dziesięciu wiodących aspektów: sieci i programów, pamięci, czasu, myślenia, doksy, popędów i pragnień, afektów, rynku, logiki paradoksu. Pracę kończy konkluzja o charakterze moralnym wskazująca na zadanie stojące przed kulturoznawstwem badającym współczesną technicyzację kultury.Item Formalne i obliczeniowe modele w ludzkim postrzeganiu czasu i rozumowaniach oraz ich zastosowanie do odkrywania wiedzy w naukach o poznaniu(2017) Kupś, Adam; Komosiński, Maciej. PromotorPrezentowana rozprawa doktorska dotyczy odkrywania wiedzy naukowej przy pomocy narzędzi modelujących oraz technik inteligencji obliczeniowej w trzech poddyscyplinach nauk o poznaniu. Te poddyscypliny to ludzkie postrzeganie czasu, abdukcja oraz przetwarzanie pytań. Badania przedstawione w niniejszej rozprawie obejmują modelowanie porównywania interwałów czasowych przez ludzi przy pomocy sztucznych sieci neuronowych oraz eksperymenty obliczeniowe związane z generowaniem hipotez abdukcyjnych i scenariuszy erotetycznych. Głównymi osiągnięciami przedstawionej pracy są: model porównania interwałów czasowych pozwalający na wyciąganie zaawansowanych wniosków i predykcji na temat ludzkiego postrzegania czasu przy pomocy eksperymentów symulacyjnych; implementacja i rozwój procedur generowania hipotez abdukcyjnych; odkrycie i analiza złożonych zależności w bazie wygenerowanych hipotez abdukcyjnych; implementacja i rozwój procedury generowania scenariuszy erotetycznych; odkrycie i analiza zależności w bazie wygenerowanych scenariuszy. Walorem zaprezentowanych badań jest, oprócz pozyskania konkretnej wiedzy, przedstawienie repertuaru metod, który z łatwością może być zastosowany w przyszłości do analizy innych skomplikowanych problemów.Item Fotografia jako sieć. Formy, dylematy i konsekwencje przeobrażeń fotograficznych(2018) Frąckowiak, Maciej; Krajewski, Marek. PromotorGłównym przedmiotem rozprawy doktorskiej są podstawowe formy wykorzystania zdjęć w procesach modyfikowania relacji społecznych, zaś najważniejszym celem pracy pozostawała próba określenia w jakim zakresie aktywności tego rodzaju przekładają się na trwanie i reprodukowanie społecznego ładu. Realizacja wspomnianego celu wymagała zaproponowania takiej deskrypcji fotografii oraz dokonywanych za jej pomocą zmian, które w większym stopniu, niż dotychczas, uwzględniać będą kształt i dynamikę współczesnego porządku społecznego. Konieczne było również wypracowanie strategii badawczej umożliwiającej gromadzenie i opracowywanie informacji na temat przykładów takich interwencji. W rezultacie, w rozprawie proponuje się definicję fotografii jako sieci a także pojęcia przeobrażenia fotograficznego – obie te kategorie skonceptualizowano w oparciu o literaturę przedmiotu, a także obserwowane przemiany porządku społecznego. Analiza przypadków przeobrażeń fotograficznych zgromadzonych na podstawie obserwacji prowadzonej w Internecie pozwoliła na wyodrębnienie sześciu podstawowych form takich przekształceń: fotografowanie, gromadzenie zdjęć, upowszechnianie zdjęć, mobilizowanie sieci, rozprawianie o zdjęciach, a także regulowanie zdjęć i ich cyrkulacji. Interpretacja poszczególnych przypadków przeobrażeń mieszczących się w tych kategoriach umożliwiła wskazanie nie tylko na określone sposoby, w jakie fotografia przekształca dziś porządek społeczny, ale także na podtrzymywany przez to medium szerszy wzorzec zaangażowania jednostek w zmianę.Item Generowanie hipotez abdukcyjnych w systemach neuronalno-symbolicznych(2018) Gajda, Andrzej; Urbański, MariuszCelem pracy było opracowanie procedury abdukcyjnej, która działa w oparciu o system neuronalno-symboliczny. Procedura abdukcyjna jest rozumiana jako rozszerzona interpretacja algorytmiczna rozumowania abdukcyjnego, tj. posiadając wiedzę Γ oraz zjawisko ᵠ, którego nie można wyprowadzić z Γ tworzymy nową bazę wiedzy Γ’, która jest zmodyfikowaną wersją Γ, a z której ᵠ jest osiągalne. Hipotezę abdukcyjną definiujemy jako różnicę symetryczną pomiędzy Γ i Γ’. Wymagamy aby powstałe w ten sposób hipotezy abdukcyjne posiadały pewne własności, np. niesprzeczność z bazą wiedzy. Procedura abdukcyjna zaimplementowana została w systemie neuronalno-symbolicznym, który umożliwia tłumaczenie programów logicznych (baza wiedzy Γ oraz cel abdukcyjny ᵠ) na sztuczne sieci neuronowe, uczenie sieci neuronowych przy pomocy algorytmu propagacji wstecznej (proces tworzenia hipotezy abdukcyjnej) oraz tłumaczenie sieci neuronowych na programy logiczne (baza wiedzy Γ’), co umożliwia otrzymanie hipotezy abdukcyjnej.Item Globalizacja i płynna nowoczesność według Zygmunta Baumana w kontekście neoliberalizmu(2015-12-17) Stoll, Dariusz; Kubicki, Roman. PromotorPodstawowym celem pracy jest przedstawienie stanowiska Zygmunta Baumana odnośnie globalizacji i płynnej nowoczesności w kontekście neoliberalizmu. Autor ten uważa, że globalizacja jest zjawiskiem samoistnym, kreującym fundamentalne zmiany społeczne, polityczne i gospodarcze; przy czym odnosi się do nich krytycznie - mówi o „globalizacji negatywnej”. Staram się pokazać, że globalizacja przyjmuje obecny kształt w wyniku wprowadzania w życie ideologii neoliberalnej. Porządek neoliberalny jest kreowany przez poszczególne państwa (z USA na czele) oraz określone instytucje międzynarodowe. Globalizacja, według Baumana, wyznacza pewien meta-poziom ludzkiego życia. Zmiany globalizacyjne wywierają z kolei wpływ na poziom codziennego życia, na „politykę życia”. Zmiany na poziomie polityki życia Bauman charakteryzuje jako płynną nowoczesność. W obliczu globalizacji problemem staje się władza polityczna i kulturalna. Ważną kwestią jest niezależność globalnych elit od ograniczonych terytorialnie jednostek władzy politycznej i kulturalnej. Jedną z przyczyn zbytniej płynności rzeczywistości społecznej jest nadmierna emancypacja. Istnieje wiele zagrożeń dla wolności człowieka, głównie ze strony systemów totalitarnych, jednak i wolność niesie ze sobą niebezpieczeństwa. Bauman poddaje analizie takie zjawiska w społeczeństwie współczesnym jak: emancypacja, kultura indywidualizmu, czas i przestrzeń, upłynnienie pracy. Zasadniczo, według niego, upłynnieniu uległy wszelkie związki międzyludzkie.Item Granice naturalizacji epistemologii a wybrane problemy ewolucjonizmu(2017) Malinowska, Joanna K.; Przybysz, Piotr. Promotor; Kiedrowski, Krzysztof. PromotorCelem rozprawy jest wykazanie, że epistemologia ewolucyjna, choć zaliczana do grona naturalistycznych teorii poznania, ufundowana jest na całkowicie innym, niż propozycja Quine'owska, zbiorze założeń bazowych, które wyznaczają nurt ewolucjonistyczny w obszarze naturalizmu. Podczas gdy inspirowana Quine'm epistemologia znaturalizowana odwołuje się do fizykalizmu – zarówno z tego względu, że często zakłada ona fizykalistyczny monizm jak i dlatego, że uznaje ona fizykę za swoisty ideał poznawczy – epistemologia ewolucyjna zrywa z tą tradycją myślową. Zaproponowana w drugiej połowie XIX w. przez Karola Darwina teoria ewolucji oraz dalszy rozwój ewolucjonizmu w sposób znaczący wpłynęły na sposób, w jaki przedstawia się i interpetuje podmiot poznający, jego środowisko oraz relacje jakie je łączą. Argumentuję, że ewolucjonizm, a co za tym idzie – także ewolucyjna teoria poznania – dysponuje własną metafizyką, której podstawę stanowi dynamiczna, wielopoziomowa interpretacja rzeczywistości, jako złożonego systemu nieustających wzajemnych oddziaływań, których motorem zmian są mechanizmy adaptacyjno-selekcyjne. Przedstawiam również argumenty świadczące na rzecz tezy, że współczesne badania empiryczne z obszaru neuronauki kulturowej, genetyki czy psychologii potwierdzają ewolucjonistyczną wizję podmiotu poznającego oraz sposobu, w jaki kształtują i rozwijają się jego możliwości poznawcze.