Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
Permanent URI for this community
Browse
Browsing Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej by Title
Now showing 1 - 13 of 13
Results Per Page
Sort Options
Item Czynniki lokalizacji elektrowni wiatrowych w Polsce(2020) Hektus, Piotr; Kalbarczyk, Eliza. PromotorGłównym celem pracy była identyfikacja czynników lokalizacji elektrowni wiatrowych występujących w Polsce. Analizę przeprowadzono w szczególności pod kątem atrakcyjności gmin dla lokalizacji tego typu instalacji. W pracy umiejscowiono sektor energetyki wiatrowej w teorii lokalizacji oraz skonstruowano model lokalizacji elektrowni wiatrowych. Ponadto, na podstawie sformułowanej definicji czynnika lokalizacji elektrowni wiatrowych, dokonano uporządkowania i podziału zidentyfikowanych czynników. W części empirycznej pracy określono siłę wpływu oraz hierarchię analizowanych czynników lokalizacji o charakterze przestrzennym na lokalizację elektrowni wiatrowych. Działanie to umożliwiło skonstruowanie wskaźnika określającego atrakcyjność gmin dla lokalizacji elektrowni wiatrowych, na podstawie którego określono tę atrakcyjność. Formułując wzór uznano, iż elektrownie wiatrowe należy lokalizować na terenach otwartych o dobrych warunkach energetycznych wiatru, na których możliwa jest minimalizacja konfliktów społecznych związanych z sąsiedztwem turbin, o niewielkim lub zerowym udziale obszarów cennych przyrodniczo, o odpowiedniej strukturze grup obszarowych gospodarstw i niskich kosztach związanych z przyłączeniem do sieci. Ponad połowa całkowitej powierzchni obszarów wiejskich kraju została zaliczona do klasy 4 (średnio atrakcyjna) lub 5 (bardzo atrakcyjna). Cel aplikacyjny polegał na sformułowaniu rekomendacji mogących przyczynić się do kontrolowanego, planowego rozwoju lądowej energetyki wiatrowej w Polsce.Item Ewolucja polskiej przestrzeni powietrznej(2024) Chwaściński, Łukasz; Ratajczak, Waldemar. PromotorTransport lotniczy odpowiada za znaczną część przewozów pasażerskich w Polsce. Bezpośrednio po transformacji ustrojowej notuje się szybki rozwój portów lotniczych oraz wzrost liczby operacji lotniczych w polskiej przestrzeni powietrznej. Jest on możliwy dzięki rozwojowi infrastruktury nawigacyjnej, postępowi technologicznemu w lotnictwie i przekształceniom struktury przestrzeni powietrznej. Pomimo fundamentalnego znaczenia przestrzeni powietrznej dla rozwoju transportu lotniczego w literaturze brak jest opracowań jej dotyczących, a dostępne materiały źródłowe są bardzo ubogie. Prezentowana praca dotyczy rekonstrukcji struktury polskiej przestrzeni powietrznej w ujęciu geograficzno-historycznym w latach 1928-2023. Jej zasadnicza część jest próbą odtworzenia sieci dróg lotniczych i struktury przestrzeni powietrznej w różnych okresach ich funkcjonowania wraz z ich hipotetycznym kształtem i strukturą w przyszłości. Zidentyfikowano: typy stref, ich lokalizację, charakter użytkowania oraz określono podział na rodzaje przestrzeni powietrznej. Określono, że czynniki wpływające na strukturę przestrzeni powietrznej to: stopień rozwoju lotnictwa komunikacyjnego, sytuacja gospodarcza, liczebność oraz struktura sił zbrojnych, rozwiązania technologiczne w nawigacji lotniczej, sytuacja polityczna oraz procesy integracyjne w ramach międzynarodowych organizacji lotniczych i Unii Europejskiej. Praca poza celem głównym ma również cel uzupełniający, którym jest wykazanie współzależności pomiędzy kształtowaniem struktury przestrzeni powietrznej a zagospodarowaniem przestrzennym. Ustalono że, istnieje dwukierunkowe oddziaływanie pomiędzy tymi dwoma sposobami użytkowania przestrzeni. Działalność lotnicza wpływa na dopuszczalną wysokość zabudowy oraz jakość środowiska przyrodniczego m.in. poprzez oddziaływanie akustyczne. Równocześnie zagospodarowanie przestrzenne oddziałuje na strukturę i dostępność przestrzeni powietrznej oraz możliwość wykonywania operacji startów i lądowań na lotniskach. Air transport accounts for a significant part of passenger transport in Poland. Immediately after the political transformation, a rapid development of airports and an increase in the number of air operations in the Polish airspace were recorded. It is possible due to the development of navigation infrastructure, technological progress in aviation and transformations of the airspace structure. Despite the fundamental significance of airspace for the development of air transport, there are no studies on it in the literature and the available references are very limited. The historical documents were most often described as secret and have remained neither in archives, nor libraries. The dissertation is largely based on the materials collected by private individuals. The presented thesis concerns the reconstruction of the structure of Polish airspace from a historical geography point of view in the years 1928-2023. Its main part is an attempt to recreate the network of airways and the airspace structure in various periods of their operation, along with their hypothetical shape and structure in the future. For each of the defined periods, the conditions and limitations that had an impact on the airspace system are presented. The following were identified: the types of structures, their location and the characteristics of their use. The airspace types were defined as well. Factors determining the structure of airspace were identified as the level of development of traffic aviation, the economic situation, the number and structure of the armed forces, technological solutions in air navigation, the political situation and integration processes within international aviation organizations and the European Union. Apart from the main objective, the dissertation also has a complementary one, which is to demonstrate the interdependence between the development of airspace structure and spatial planning. It has been determined that there is a two-way interaction between these two ways of using space. Aeronautical activities affect the permissible height of buildings and the quality of the natural environment, among other things, through acoustic impacts. At the same time, land use affects the structure and availability of airspace and the ability to perform take-off and landing operations at airports. These days, with the increase in the number of flight operations performed in the vicinity of international airports, the importance of appropriate spatial planning, including the use of noise abatement procedures, increases. Some of them are related to the use of airspace. The paper includes an analysis of the applicability and effectiveness of such techniques.Item Gruzja i jej regiony na poradzieckiej ścieżce rozwoju społeczno-gospodarczego: uwarunkowania, poziom oraz dynamika procesu(2022) Kaczmarek-Khubnaia, Julia; Stryjakiewicz, Tadeusz. Promotor; Mądry, Cezary. Promotor pomocniczyW dysertacji autorka podejmuje tematykę rozwoju Gruzji i jej jednostek regionalnych w warunkach transformacji systemowej. Praca składa się z 8 rozdziałów, jej układ odpowiada postawionym pytaniom badawczym. Celem głównym pracy jest pogłębiona analiza ścieżki rozwoju społeczno-gospodarczego Gruzji i jej regionów, ze szczególnym uwzględnieniem okresu transformacji systemowej. W ramach realizacji celu głównego dysertacji skorzystano z szeregu metod ilościowych i jakościowych, z których za najważniejszą uznać należy metodę porządkowania liniowego z wykorzystaniem uogólnionej miary odległości GDM1 Walesiaka, którą wykorzystano w ramach pomiaru poziomu i dynamiki rozwoju gruzińskich regionów. Uzyskane wyniki pozwoliły na przeprowadzenie typologii regionalnych trajektorii rozwojowych. W ramach studium przypadku, dotyczącego społecznej percepcji rozwoju społeczno-gospodarczego dwóch wybranych jednostek regionalnych (Imeretii i Raczy-Leczchumi i Dolnej Swanetii), zastosowano technikę wywiadu kwestionariuszowego. Rezultat badań pozwolił ponadto na wyodrębnienie szeregu rekomendacji dla analizowanego kraju, odnoszących się przede wszystkim do konieczności zmiany modelu polityki regionalnej Gruzji.Item Gruzja i jej regiony na poradzieckiej ścieżce rozwoju społeczno-gospodarczego: uwarunkowania, poziom oraz dynamika procesu(Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2023) Kaczmarek-Khubnaia, JuliaItem Murale w procesie kształtowania przestrzeni publicznej poprzez sztukę(2023) Balcerak, Malwina; Stachowiak, Krzysztof. PromotorWśród działań mających na celu kształtowanie przestrzeni publicznej miast, tj. jej estetyzowanie, ożywianie, animowanie i rewitalizowanie czy zawłaszczanie, ogromną rolę odegrały działania kulturalne i praktyki artystyczne. Jednym z przejawów takich praktyk jest sztuka publiczna. Pomimo dostrzeganych związków między działalnością artystyczną a przestrzenią, sztuka publiczna nie jest często przedmiotem badań geograficznych. W rezultacie wciąż odczuwalny jest brak spójnych podstaw teoretycznych, które integrowałyby istniejące podejścia i podejścia do relacji sztuka-przestrzeń, co utrudnia badanie bardziej ogólnych relacji. W niniejszym badaniu uwagę poświęcono zatem relacji między sztuką publiczną a wielkomiejską przestrzenią publiczną. Głównym celem badania było określenie roli sztuki publicznej, a w szczególności murali, w kształtowaniu wielkomiejskiej przestrzeni publicznej. W aspekcie teoretycznym praca miała na celu uporządkowanie dyskusji na temat sztuki publicznej i murali w przestrzeni publicznej w badaniach z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej i ekonomii przestrzennej, a także próbę rozwinięcia koncepcji przestrzeni kulturowej. Ten proces kształtowania można nazwać artyfikacją przestrzeni. Dlatego też, w aspekcie empirycznym, praca miała na celu rekonstrukcję procesu artykulacji przestrzeni publicznej poprzez tworzenie murali, identyfikację głównych aktorów tego procesu oraz określenie ich roli w jego przebiegu. Kolejnym celem empirycznym było określenie lokalnego osadzenia murali w wielkomiejskiej przestrzeni publicznej. W postępowaniu badawczym wykorzystano trzy metody: przegląd literatury, a także indywidualne wywiady pogłębione i badania ankietowe.Item Partycypacyjne systemy informacji geograficznej (PPGIS) w procesach decyzyjnych w gospodarce przestrzennej(2020) Bąkowska-Waldmann, Edyta; Kaczmarek, Tomasz. PromotorPraca przedstawia wyniki badań poświęconych ocenie możliwości i efektów stosowania partycypacyjnych systemów informacji geograficznej (PPGIS) w procesach decyzyjnych w gospodarce przestrzennej, na przykładzie dziewięciu studiów przypadku z obszaru aglomeracji poznańskiej. W części teoretycznej pracy dokonano usystematyzowania Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 110/2009/2010 Rektora UAM z dnia 20 listopada 2009 roku dotychczasowego stanu wiedzy na temat teoretycznych, interdyscyplinarnych uwarunkowań stosowania partycypacyjnych systemów informacji geograficznej, wskazując na uzasadnienie dla ich stosowania i rozwoju w procesach decyzyjnych w gospodarce przestrzennej – w kontekście upodmiotowienia społeczeństwa w gospodarce przestrzennej i jego roli w modelach zarządzania w samorządach, a także rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Z kolei w części badawczej, nawiązując do celów poznawczych pracy, dokonano identyfikacji uwarunkowań prawnych, instytucjonalnych oraz społecznych stosowania PPGIS, wskazano możliwe obszary ich stosowania, przedstawiono charakterystykę społeczno-demograficzną oraz przestrzenną osób, które uczestniczyły w przeprowadzonych konsultacjach społecznych. Ponadto, dokonano oceny znaczenia PPGIS w procesach decyzyjnych w gospodarce przestrzennej oraz określono wpływ PPGIS na osiągany poziom partycypacji społecznej. W części aplikacyjnej przedstawiono model praktyczny stosowania PPGIS w gospodarce przestrzennej oraz sformułowano rekomendacje.Item Powiązania między odbiorem wód opadowych a funkcją estetyczną zieleni miejskiej w świetle koncepcji świadczeń ekosystemowych na przykładzie Poznania(2021) Zajączkowski, Dominik; Mizgajski, Andrzej. PromotorJednym z wyzwań obszarów miejskich jest zarządzanie wodami deszczowymi. Na terenach silnie zabudowanych kanalizacja jest niekiedy nieefektywna i dlatego nie jest w stanie skutecznie przejmować wody z powierzchni, zwłaszcza po intensywnych opadach deszczu. W niniejszej rozprawie podjęto zagadnienie rozpoznania zdolności terenów zieleni do przejmowania wody deszczowej oraz poprawy estetyki otoczenia czyli dwóch powiązanych świadczeń ekosystemowych generowanych przez tereny zieleni w miastach. Celem niniejszego badania jest określenie, czy korzyści płynące ze stosowania rozwiązań opartych na przyrodzie są dostrzegane przez społeczeństwo i czy mogą się one wzajemnie wspierać. Wyniki analizy potwierdzają techniczną możliwość odszczelnienia fragmentów wybranych powierzchni w mieście. Rozwiązania takie jak zielone torowiska, zielone miejsca parkingowe i zielone donice można wykorzystać do lepszego gospodarowania wodami opadowymi. Obliczono również wartość pieniężną opisywanego świadczenia. Analizy potwierdziły, że koszty takich rozwiązań nie zniechęcają respondentów do ich wspierania. Co więcej, udowodniono, że dodatkowa funkcja tych rozwiązań polegająca na zbieraniu wody deszczowej zwiększa ich atrakcyjność w oczach mieszkańców. Zaobserwowano istotną statystycznie zależność między wiekiem i poziomem zarobków badanych, a postrzeganiem przez nich terenów zieleni w mieście. Rozwiązania opisane w badaniu zostały silniej poparte przez młodszych i lepiej zarabiających respondentów.Item Rola Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w społeczno-ekonomicznym przekształceniu polskich regionów(2024) Kwiatkowska, Aleksandra; Ratajczak, Waldemar. PromotorZintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) był jedynym programem, finansowanym z funduszy unijnych w perspektywie 2004-2006 ukierunkowanym dokładnie na rozwój regionalny. Na jego realizację przeznaczono 2,9 mld euro, a tak ogromne dofinansowanie nie mogło pozostawać bez wpływu na rozwój społeczno-gospodarczy polskich regionów. Aktualnie można mówić o jego efektach, bowiem jest programem w pełni zrealizowanym i rozliczonym z Komisją Europejską. Rozprawa obejmuje zagadnienia związane z ogólnie rozumianym rozwojem regionalnym. Główny jej akcent położony był na ustalenie roli ZPORR w tym procesie. W prezentowanej pracy w sposób autorski podjęto próbę zidentyfikowania przestrzennych efektów ZPORR. Autorka wykorzystała nowatorską metodę Przestrzenno-Czasowych Składowych Głównych (STPCA). Przeprowadzono także badanie ankietowe skierowane do pracowników wszystkich urzędów obsługujących ZPORR. Co istotne, badanie zostało zweryfikowane za pomocą współczynnika konkordacji Kendalla i Smitha (W), a na potrzeby niniejszej pracy został utworzony kod C++, pozwalający wyznaczyć rangi wiązane oraz współczynnik W. Ustalono, że ZPORR, jako program ogólnopolski, doprowadził z jednej strony do przestrzenno-społeczno-ekonomicznej integracji polskich regionów, a z drugiej do przestrzennych kontrastów w tym względzie. W efekcie potwierdzono, że fundusze ZPORR oddziaływały na regiony zgodnie z modelem autokorelacji czaso-przestrzennej. Potwierdzono także, że fundusze ZPORR poprawiły jakość funkcjonowania polskiej administracji. The Integrated Regional Operational Programme (IROP) was the unique program funded by EU funds in the 2004-2006 perspective, specifically aimed at regional development. It was allocated €2.9 billion, and such substantial funding inevitably had an impact on the socio-economic development of Polish regions. Currently, its effects can be examined, as the program has been fully implemented and settled with the European Commission. The dissertation covers issues related to broadly understood regional development. The main emphasis was to determine the role of the IROP in this process. An original attempt was made to identify the spatial effects of the IROP. The author used the innovative method of Spatial-Temporal Principal Component Analysis (STPCA). A survey was conducted among employees of all offices servicing the IROP. Importantly, the study was verified using the Kendall and Smith's concordance coefficient (W), and for the purposes of this work, a C++ code was created to determine tied ranks and the W coefficient. It was established that the IROP, as a nationwide program, on the one hand led to the spatial-socio-economic integration of Polish regions, and on the other hand, to spatial contrasts in this respect. As a result, it was confirmed that the IROP funds influenced the regions according to the model of spatial-temporal autocorrelation. It was also confirmed that the IROP funds improved the quality of functioning of the Polish administration.Item The Role of Greenery in Stress Reduction among City Residents during the COVID-19 Pandemic(MDPI, 2023-05-16) Mierzejewska, Lidia; Sikorska-Podyma, Kamila; Szejnfeld, Marta; Wdowicka, Magdalena; Modrzewski, Bogusz; Lechowska, EwaCities, as places of social interactions and human relationships, face new challenges, problems, and threats, which are sources of stress for residents. An additional cause of stress in recent years has been the COVID-19 pandemic; it was urban dwellers who were most exposed to the virus and most affected by it. Chronic stress has led to the serious erosion of physical health and psychophysical well-being among urban dwellers, and so there is a need to seek new solutions in terms of building the resilience of cities and their residents to stress. This study aims to verify the hypothesis that greenery reduced the level of stress among urban dwellers during the pandemic. The verification of this hypothesis was achieved based on a literature analysis and the results of geo-questionnaire studies conducted involving 651 residents of Poznan—among the largest of Polish cities, where the share of green areas in the spatial structure is more than 30%. According to the analysis, the interviewees experienced above-average stress levels that went up during the pandemic, and the source was not so much the virus but the restrictions imposed. Green areas and outdoor activities helped in reducing this stress (being surrounded by and looking at greenery, garden work, or plant cultivation). Residents perceive a post-pandemic city as one that is more green, in which priority is given to unmanaged green areas. It has also been pointed out that a response to the reported need for urban re-construction towards stress resilience may be a biophilic city.Item Transformacja lokalnych systemów kolei w Polsce w XXI w. w kontekście historycznych przemian transportu kolejowego(2024) Bebenow, Filip; Stryjakiewicz, Tadeusz. Promotor; Kołsut, Bartłomiej. Promotor pomocniczyLokalne systemy kolei w Polsce stanowią samodzielne zespoły organizacyjno-techniczne, posiadają własny tabor, zapewniają wykwalifikowany personel do jego obsługi, a przy tym są odrębne funkcjonalnie i organizacyjnie od głównego systemu kolejowego. Podstawowym celem pracy jest analiza i ocena procesu przekształceń lokalnych systemów kolei w Polsce w XXI wieku wraz z identyfikacją uwarunkowań, które na ten proces wpływały. Uwzględniono przy tym kontekst historyczny procesu transformacji. Badanie objęło 42 lokalne systemy kolei (czynnych na obszarze Polski w latach 2001-2021) obsługiwane przez 51 różnych operatorów. Większość z nich stanowiły systemy kolei wąskotorowych przejmowane przez samorządy lokalne. Uwzględniając doświadczenia historycznych przekształceń kolei lokalnych w Polsce, jakościowe wyniki badań terenowych i wywiadów pogłębionych zaproponowano model funkcjonowania lokalnego systemu kolei. W kolejnych krokach postępowania badawczego dokonano oceny procesu transformacji lokalnych systemów kolei oraz określenie perspektyw rozwoju lokalnych systemów kolei w Polsce w trzeciej dekadzie XXI wieku, a następnie wydanie (w świetle doświadczeń historycznych) rekomendacji zarządzania lokalnymi systemami kolei. Biorąc pod uwagę stopień wyeksploatowania infrastruktury, liczne uwarunkowania determinujące kierunki przekształceń, różnorodność form organizacyjnych operatorów, w tym wielu zmagających się z problemami wewnętrznymi i zewnętrznymi, bieżąca dekada XXI wieku okaże się decydująca dla większości lokalnych systemów kolei w Polsce. Od podejmowanych obecnie decyzji zależeć będzie dalszy los większości lokalnych systemów kolei w Polsce. Local railway systems in Poland are independent organizational and technical complexes, have their own rolling stock, provide qualified personnel to operate it, and at the same time they are functionally and organizationally separate from the main railway system. The finding of a significant cognitive gap in this area justifies undertaking a research topic related to the transformation of 42 local railway systems (active on the territory of Poland in the years 2001-2021) operated by 51 different operators. Most of them were narrow gauge railway systems taken over by local governments. Taking into account the experience of historical transformations of local railways in Poland, qualitative results of field research and in-depth interviews, a model of the functioning of the local railway system was proposed model of the local transport system. The next step of the research procedure was to identify the prospects for the development of local railway systems in Poland in the third decade of the 21st century and to issue (in the light of historical experience) recommendations for the management of local railway systems. Taking into account the degree of infrastructure exploitation, the numerous conditions determining the directions of transformations, the diversity of organizational forms of operators, including many struggling with internal and external problems, the current decade of the 21st century will prove decisive for the majority of local rail systems in Poland. The future fate of most local rail systems in Poland will depend on the decisions taken now.Item Wpływ mediów przestrzennych na proces cyfrowego wytwarzania miejsc(2022) Główczyński, Maciej; Staszewska, Sylwia. Promotor; Ossowicz, Tomasz. PromotorProblem badawczy postawiony w pracy dotyczy wpływu mediów przestrzennych na proces cyfrowego wytwarzania miejsc oraz ich roli w kształtowaniu doświadczeń i zachowań człowieka związanych z przestrzenią. Zarysowany problem badawczy jest istotny z trzech głównych powodów: rosnącej sprawczości mediów przestrzennych w modyfikowaniu ludzkiego doświadczenia miejsca, rekonfiguracji relacji władzy i nadzoru poprzez te technologie oraz wpływu mediów przestrzennych na tworzenie cyfrowych reprezentacji miejsc, będących częścią asamblażu miejsca. Praca składa się z trzech zasadniczych części: teoretyczno-koncepcyjnej, empirycznej oraz syntezującej. W pierwszej części przedstawiono zastosowaną orientację metodologiczną, a także wprowadzono do zagadnień teoretycznych, szczególnie zwrotu cyfrowego w geografii, pojęcia miejsca w naukach społecznych, w tym jego przemian związanych z rozwojem technologii cyfrowych, mediów przestrzennych oraz cyfrowego wytwarzania miejsc. W drugiej części, dokonano identyfikacji prawidłowości funkcjonowania procesu wytwarzania miejsc w mediach przestrzennych, określono sposoby powstawania cyfrowych reprezentacji miejsc w mediach przestrzennych oraz zidentyfikowano rolę mediów przestrzennych w kształtowaniu doświadczeń związanych z miejscem. W części syntetyzującej opisany został model relacji między mediami przestrzennymi, człowiekiem oraz miejscem w procesie cyfrowego wytwarzania miejsc oraz dokonano odpowiedzi na postawione pytania badawcze.Item Zachowania przestrzenne użytkowników miejskich placów w Poznaniu(2022) Wronkowski, Adam; Staszewska, Sylwia. Promotor; Masztalski, Robert. PromotorPlace określane są często jako kluczowe elementy miasta, które użytkowane są przez wielu różnorodnych użytkowników. Prowadzone aktywności w miejskich placach są wynikiem relacji między człowiekiem a otaczającą go przestrzenią opierającej się na systemie sprzężeń zwrotnych między tymi dwoma podsystemami. Aby zrozumieć zachowania przestrzenne użytkowników miejskich placów istotne staje się zgłębienie tej relacji, która polega na nieustannym konfrontowaniu się człowieka z przestrzenią. Praca przedstawia wyniki badań poświęconych sposobom kształtowania się zachowań przestrzennych użytkowników miejskich placów w Poznaniu. Na potrzeby realizacji założonych celów pracy i odpowiedzi na postawione pytania wykorzystano 3 metody badawcze: obserwację, indywidualne wywiady pogłębione oraz kwestionariusz ankiety wykonany techniką CAWI. W części teoretycznej podjęto dyskusję literaturową dotyczącą miejskich placów jako otwartych przestrzeni publicznych, człowieka jako użytkownika tego typu obszarów w mieście, jego zachowań przestrzennych oraz teorii afordancji. W części empirycznej przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań. Określono role miejskich placów dla ich użytkowników, identyfikowano potrzeby zaspokajane przez człowieka w tego typu przestrzeniach, rozpoznano czynniki wpływające na zachowania przestrzenne użytkowników miejskich placów i sklasyfikowano je według stopnia wpływu i ich genezy. Na końcu określono i opisano taktyki zachowań przestrzennych użytkowników miejskich placów decydujące często o przebiegu aktywności człowieka.Item Zmiany struktury przestrzenno-funkcjonalnej handlu detalicznego w Poznaniu w warunkach globalizacji(2023) Karczewicz-Lamparska, Magdalena; Kaczmarek, Tomasz. PromotorPrzedstawiona praca doktorska, napisana w nurcie geografii ekonomicznej, przede wszystkim odnosi się do jej nurtu funkcjonalistycznego, zgodnego ze scjentystycznym, pozytywistycznym paradygmatem badań. Zróżnicowanie przestrzenne różnych zjawisk w mieście, w tym sfery handlu detalicznego wciąż należy bowiem do istotnych zagadnień naukowych, zarówno z punktu widzenia rozwoju handlu jak i jego oddziaływania na krajobraz i funkcje miasta. Zróżnicowanie form handlu oraz ich zmiany w przestrzeni miasta są wciąż aktualnym tematem badawczym, co wynikają z wielu czynników, często zmiennych. Czynnik zarówno globalizacji jak i polityki wobec handlu okazały się także zmienne w czasie, co wpływało na decyzje lokalizacyjne w Poznaniu. W ostatnich dekadach wykształcają się nowe podejścia do badania handlu, w ramach pojęcia „nowej geografii handlu”. Pojawiło się ono w latach dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku, by opisać zrekonstruowaną i zaangażowaną teoretycznie subdyscyplinę geografii handlu, która poważnie traktuje zarówno jej wymiar ekonomiczny (np. ocena wpływu handlu globalnego na lokalne struktury, wpływ elektronicznego na tradycyjne kanały sprzedaży detalicznej), jak i kulturowy (np. społeczna rola przestrzeni handlowych, preferencje i praktyki konsumentów, zob. Wrigley 2009). Wyżej wymienione elementy powinny być uwzględniane także w badaniach rozwoju i struktury handlu w mieście. Poniżej wymieniono główne postulaty badawcze, które mogłyby realizować kolejne prace, bądź z upływem lat mogłyby być podejmowane jako kontynuacja dotychczasowych badań autorki (zob. także The future of retail... 2019). Są to: 1/ W sferze metodycznej: - Doskonalenie metod inwentaryzacyjnych działalności handlowej, wykorzystujące nowe technologie informatyczne. -Rozwój metod analizy przestrzennej lokalizacji, atrakcyjności i dostępności placówek handlowych. 2/ W sferze ekonomicznej: - Badanie faz rozwoju poszczególnych segmentów handlu (mallingu, dyskontyzacji, retail parków) oraz sukcesji funkcji na obszarach dotąd handlowych, - Badanie nowych formatów – placówek handlu hybrydowego, sklepów autonomicznych, paczkomatów, sharing economy, drugiego obiegu w sieciach społecznościowych, handlu obwoźnego i zakupów z dostawami (shoperzy - dostawcy zakupów), - Cyfryzacja i trendy w e-commerce, prowadzące do presji ze strony sklepów internetowych i wielkich detalistów na małe przedsiębiorstwa i ich strategie związane z dywersyfikacją platform sprzedaży. 3/ W sferze zjawisk społeczno-kulturowych: - Badanie funkcji społecznych (kulturotwórczych) przestrzeni handlowych, w szczególności centrów handlowo-usługowych kolejnych generacji, - Badanie preferencji zakupowych, szczególnie w wyniku rozwoju handlu elektronicznego i jego wpływu na zmiany w zachowaniach społeczeństwa konsumpcyjnego, - Zmiany demograficzne i społeczne, w tym starzenie się społeczeństw, kurczenie się bazy konsumentów (zwłaszcza w wyludniających się dzielnicach), trendy „pustynnienia usługowego” miast oraz wyzwania związane z mobilnością, które mają na nie wpływ. Istotnym problemem badawczym wartym eksploracji szczególnie w dużych miastach są także zagadnienia wpływu działalności handlowej na pozostałe funkcje miasta (mieszkaniowe, kulturowe, transportowe, rekreacyjne) oraz jego znaczenie jako ośrodka centralnego w krajowej, regionalnej i lokalnej sieci osadniczej.