Przegląd Politologiczny, 2024, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Przegląd Politologiczny, 2024, nr 1 by Title
Now showing 1 - 13 of 13
Results Per Page
Sort Options
Item Afganistan od czasu przejęcia władzy przez talibów w 2021 roku(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Ożarowski, RafałDecyzja o wycofaniu wojsk USA z Afganistanu w 2021 roku spowodowała natychmiastową reakcję afgańskich talibów, którzy od razu rozpoczęli działania na rzecz przejęcia władzy. Obecnie minęło już ponad dwa lata od kiedy Afganistan znajduje się pod ich rządami. W tym czasie doszło do zmian polityczno-gospodarczych i przewartościowaniu uległa międzynarodowa percepcja Afganistanu. Na bazie metody systemowej dokonano w artykule analizy, która pomogła odpowiedzieć na postawione pytania badawcze dotyczące sytuacji polityczno-gospodarczej Afganistanu; stanu zagrożenia terroryzmem oraz miejsca i roli Afganistanu w polityce międzynarodowej z uwzględnieniem przede wszystkim Pakistanu i Iranu. Hipotezą badawczą postawioną w tekście jest twierdzenie, że przejęcie władzy przez talibów w 2021 roku doprowadziło do marginalizacji państwa na arenie międzynarodowej i uniemożliwiło konstruktywne rozwijanie afgańskiego potencjału polityczno-gospodarczego. Afganistan w dalszym ciągu pozostaje jednym z najbiedniejszych i zrujnowanych państw na świecie. Po weryfikacji hipotezy i odpowiedzi na pytania badawcze wyciągnięte zostały wnioski, że Afganistan w dalszym ciągu jest marginalizowany politycznie na arenie międzynarodowej, chociaż wiele państw utrzymuje z nim nieoficjalne relacje polityczno-gospodarcze. Sytuacja gospodarcza, pomimo podjętych działań naprawczych przez rząd talibów w dalszym ciągu jest bardzo trudna, a miliony obywateli tego państwa żyją w ubóstwie. The decision to withdraw U.S. troops from Afghanistan in 2021 resulted in immediate coverage of the Afghan Taliban, who immediately began working to seize power. Currently, more than two years have passed since Afghanistan has been under the rule of the Taliban. During this time, political and economic changes took place and the international perception of Afghanistan changed. Based on the systemic method, the article carried out an analysis that helped to give answer the research questions regarding the political and economic situation of Afghanistan; the threat of terrorism and the place and role of Afghanistan in international politics, especially Pakistan and Iran. The research hypothesis put forward in the text is that the takeover of power by the Taliban in 2021 has led to the marginalization of the state in the international arena and prevented the constructive development of Afghan political and economic potential. Afghanistan remains one of the poorest and ruined countries in the world. After verifying the hypothesis and answering the research questions, the conclusions were drawn that Afghanistan is still politically marginalized in the international arena, although many countries maintain unofficial political and economic relations with it. The economic situation, despite the corrective actions taken by the Taliban government, is still very difficult and millions of citizens of this country live in poverty.Item Afganistan w obliczu radzieckiej inwazji 1979–1989(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Lesiewicz, ElżbietaHistoria Afganistanu jest nieprzerwanym pasmem napięć i konfliktów, które kształtowały ten region. Afganistan jest miejscem głębokiej wewnętrznej niestabilności politycznej, będącej skutkiem jego heterogeniczności etniczno-religijnej, a także regionalnych i międzynarodowych konfrontacji geopolitycznych na jego terytoriach. Wśród nich wyróżnia się inwazja ZSRR na terytorium Afganistanu w latach 1979–1989, temu problemowi poświęcone są poniższe rozważania, w których odniesiono się do historycznych i geopolitycznych uwarunkowań konfliktu. Przeanalizowano przyczyny, przebieg i znaczenie inwazji ZSRR na Afganistan. W konkluzji autorka stwierdza, iż inwazja radziecka na Afganistan była wydarzeniem złożonym i wieloaspektowym, na które wpływały czynniki historyczne, geopolityczne i ideologiczne. Afganistan stał się polem bitwy w szerszych zmaganiach zimnej wojny między ZSRR a USA. Interwencja radziecka została zakwestionowana przez szereg wzajemnie powiązanych sił – lokalnych afgańskich, regionalnych i międzynarodowych w tym USA, które ufundowały miliardy dolarów na pomoc, broń i szkolenia dla mudżahedinów, skutecznie zamieniając konflikt w Afganistanie w wojnę zastępczą między supermocarstwami. Konflikt ten przyczynił się do zniszczenia infrastruktury państwa i zwiększenia poziomu ubóstwa. Co więcej, wojna w Afganistanie posłużyła jako punkt wyjścia do wzmocnienia islamskiego fundamentalizmu. Afghanistan’s history is an unbroken series of tensions and conflicts that have shaped the region. Afghanistan has been a place of deep internal political instability as a result of its ethno-religious heterogeneity, as well as regional and international geopolitical confrontations within its territories. Prominent among these is the USSR’s invasion of Afghan territory between 1979 and 1989; the following discussion is devoted to this problem, addressing the historical and geopolitical conditions of the conflict. The causes, course and significance of the USSR’s invasion of Afghanistan are analysed. The author concludes that the Soviet invasion of Afghanistan was a complex and multifaceted event influenced by historical, geopolitical and ideological factors. Afghanistan became a battleground in the wider Cold War struggle between the USSR and the US. Soviet intervention was challenged by a range of interrelated forces – local Afghan, regional and international including the US, which funded billions of dollars in aid, weapons and training for the mujahideen, effectively turning the conflict in Afghanistan into a proxy war between the superpowers. The conflict has contributed to the destruction of the country’s infrastructure and increased poverty levels. Moreover, the war in Afghanistan has served as a launching pad for the strengthening of Islamic fundamentalism.Item Afganistan: kryzys humanitarny jako zagrożenie dla fundamentalnych praw człowieka(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Gołębiowska, KlaudiaCelem artykułu jest analiza kryzysu humanitarnego w Afganistanie. Do jego powstania przyczyniły się przede wszystkim: wycofanie wojsk amerykańskich i wojsk NATO w 2021 roku oraz przejęcie władzy przez talibów. Dramatyczną sytuację pogłębiały dodatkowo katastrofy naturalne i wzrost znaczenia grup zbrojnych i dżihadystycznych (ośmielonych sukcesem talibów). Szczególnej analizie poddane zostały fundamentalne prawa człowieka, które są regularnie naruszane, a pogłębiający się kryzys sprawia, że sytuacja milionów mieszkańców Afganistanu z dnia na dzień staje się coraz gorsza. The main aim of the article is to analyse the humanitarian crisis in Afghanistan. The main factors that contributed to its emergence were: the withdrawal of American and NATO troops in 2021 and the seizure of power by the Taliban. The dramatic situation was further aggravated by natural disasters and the rise of armed and jihadist groups in Afghanistan (emboldened by the success of the Taliban). The fundamental human rights, which are regularly violated and the deepening crisis makes the situation of millions of people in Afghanistan worse every day, are particularly analyzed.Item Afghanistan’s raw materials policy regarding rare earth elements after the Taliban victory(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Kamprowski, RafałThe Taliban victory in Afghanistan in 2021 has not only raised geopolitical concerns but has also sparked questions about the state’s policies and strategies concerning its rare earth elements reserves. The main objective of the presented article is to indicate how the current political change in Afghanistan may affect the raw material policy regarding the extraction of rare earth elements, taking into account geopolitical factors. Rare earth elements are a group of critical minerals that are of great importance to modern technologies, ranging from electronics and renewable energy to defence systems. Afghanistan is known to possess significant deposits of these valuable resources, which have the potential to play a crucial role in global supply chains, especially in the face of ongoing rivalry between the People’s Republic of China and the United States of America. The research problem of the considerations undertaken in this article is to assess the key challenges and opportunities in harnessing Afghanistan’s rare earth element resources after the Taliban’s return to power. The research conducted shows that despite having a significant amount of rare earth elements, Afghanistan lacks the infrastructure necessary to extract and process these valuable minerals. After the Taliban victory, the newly established government sees the potential benefit in extracting rare earth elements and is willing to align itself with China to exploit them. Zwycięstwo Talibów w Afganistanie w 2021 r. nie tylko wzbudziło obawy geopolityczne, ale także wywołało pytania o politykę i strategie państwa dotyczące rezerw metali ziem rzadkich. Głównym celem niniejszego artykułu jest wskazanie, jak obecne zmiany polityczne w Afganistanie mogą wpłynąć na politykę surowcową w zakresie wydobycia metali ziem rzadkich, uwzględniając czynnik geopolityczny. Omawiane metale to grupa minerałów krytycznych o ogromnym znaczeniu dla nowoczesnych technologii, począwszy od elektroniki i energii odnawialnej, po systemy obronne. Wiadomo, że Afganistan posiada znaczne złoża tych cennych zasobów, które mogą potencjalnie odegrać kluczową rolę w globalnych łańcuchach dostaw, zwłaszcza w obliczu nieustającej rywalizacji między Chińską Republiką Ludową a Stanami Zjednoczonymi. Problem badawczy podjętych w tym artykule rozważań polega na ocenie kluczowych wyzwań i szans w wykorzystaniu metali ziem rzadkich w Afganistanie po powrocie Talibów do władzy pomimo zawiłości geopolitycznej. Z przeprowadzonych badań wynika, że pomimo posiadania znacznych ilości pierwiastków ziem rzadkich, Afganistanowi brakuje infrastruktury niezbędnej do wydobywania i przetwarzania tych cennych minerałów. Po zwycięstwie Talibów, nowo utworzony rząd dostrzega potencjalne korzyści z wydobycia metali ziem rzadkich i jest skłonny sprzymierzyć się z Chinami w celu ich eksploatacji.Item Federacja Rosyjska wobec problemu afgańskiego w okresie 2014–2021(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Kardaś, JarosławSytuacja wewnętrzna w Afganistanie stanowiła niezwykle ważny punkt odniesienia dla rosyjskiej polityki zagranicznej w XXI w. Rosja od wielu lat uważnie obserwuje wszystko to, co ma miejsce w tym państwie, bowiem procesy zachodzące w Afganistanie mocno wpływają na region Azji Centralnej, a ten, przez władze na Kremlu, jest uznawany za własną strefę wpływów. Na potrzeby niniejszego artykułu została stworzona hipoteza badawcza, zakładająca, że dla Moskwy, przejęcie władzy przez talibów w Afganistanie, jest szansą na zwiększenie swoich wpływów w tym rejonie Azji, ponieważ konsekwentnie od 2014 r. Rosja prowadziła politykę wspierania tej ekstremistycznej grupy. W tekście wykorzystano metodę instytucjonalno-prawną (przy określeniu problemu afgańskiego w dokumencie strategicznym, jakim jest Koncepcja polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej z 2016 r.), a także metodę decyzyjną (przy charakterystyce działań, jakie podejmowane były przez rosyjskie władze wobec talibów w okresie 2014–2021). The internal situation in Afghanistan has been an extremely important point of reference for Russian foreign policy in the 21st century. Russia has been closely monitoring everything that is taking place in this country for many years, because the processes taking place in Afghanistan have a strong impact on the Central Asian region, and this, by the authorities, in the Kremlin, is considered its own sphere of influence. For the purposes of this article, a research hypothesis was created, assuming that for Moscow, the Taliban’s takeover of power in Afghanistan is an opportunity to increase its influence in this region of Asia, because since 2014 Russia has consistently pursued a policy of supporting this extremist group. The article uses the institutional and legal method (in defining the Afghan problem in the strategic document, the Concept of the Foreign Policy of the Russian Federation of 2016), as well as the decision-making method (in characterizing the actions taken by the Russian authorities against the Taliban in the period 2014–2021).Item Kategorie teoretyczne do analizowania struktur myślenia talibów(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Rak, Joanna; Bäcker, Roman; Rezmer, Kamila; Skrzypek, MaciejCelem niniejszego artykułu jest zaproponowanie zestawu kategorii teoretycznych do analizowania struktur myślenia politycznego dystrybuowanych przez talibów po wojnie w Afganistanie. Obejmuje on trzy grupy typów idealnych umożliwiających identyfikację i klasyfikację odmiennych aspektów tych struktur wykorzystywanych do formułowania roszczeń legitymizacyjnych. Są to po pierwsze: myślenie religijne i polityczne; po drugie: trybalne i posttrybalne; i po trzecie: natywizm, kontrakulturacja, witalizm oraz autonegatywizm. Choć zakres ich zastosowania znacznie wykracza poza eksplorację wskazanego pola badawczego, są one szczególnie użyteczne, aby zrozumieć zmiany zachodzące na współczesnej scenie politycznej w Azji i móc ostrożnie prognozować kierunek przemian w afgańskim systemie politycznym. Struktury te są bowiem stosowane przez talibów do generowania legitymizacji społecznej ich rządów oraz kształtowanego systemu politycznego, czyli pozyskiwania poparcia dla aktualnego rządu ze strony rządzonej populacji, modelowania akceptacji jego polityki, instytucji i wartości. Stanowią swoiste roszczenia legitymizacyjne będące obok stosowania represji i spójności elit rządzących jednym z filarów stabilności reżimu politycznego. Można je traktować jako struktury legitymizacyjne leżące u podstaw konstruowanego porządku politycznego. This article aims to propose a set of theoretical categories for analyzing political thinking structures distributed by the Taliban after the war in Afghanistan. It includes three groups of ideal types that enable researchers to identify and classify different aspects of these structures used to formulate legitimacy claims. They are religious and political; tribal and post-tribal thinking; nativism, contra-acculturation, vitalism, and autonegativism. Although the scope of their application significantly exceeds the exploration of the indicated research field, they are useful to understand the changes in the contemporary political scene in Asia and carefully forecast the direction of changes in the Afghan political system. These structures are used by the Taliban to generate social legitimacy for their rule and the shaped political system, i.e., to gain support for the current government from the ruled population and to model the acceptance of its policies, institutions, and values. They constitute specific legitimacy claims that, apart from the use of repression and cohesion of the ruling elite, form one of the stability pillars of a political regime. They can be treated as legitimizing structures underlying the constructed political order.Item Logistyczne aspekty wykorzystania uzbrojenia i sprzętu przejętego przez talibów po wycofaniu wojsk USA z Afganistanu(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Skarżyński, MirosławPodmiotem badań są talibowie, zaś przedmiotem – ich zdolności utrzymania w sprawności bojowej uzbrojenia i sprzętu wojskowego do skutecznej realizacji interesów Islamskiego Emiratu Afganistanu. Celem badań jest analiza uwarunkowań logistycznych wykorzystania nowych środków walki przez talibów w środowisku operacyjnym regionu. Osiągnięcie celu badań sprowadza się do uzyskania odpowiedzi na następujące szczegółowe pytania badawcze: jakie uzbrojenie i sprzęt afgańskich sił zbrojnych przejęli talibowie?, co charakteryzuje ważniejsze modele?, w jakim stanie jest przejęta broń?, co jest niezbędne do eksploatacji posiadanego uzbrojenia i sprzętu?, czy talibowie mają kompetencje do obsługiwania współczesnej techniki wojskowej? czy dysponują odpowiednim zapleczem warsztatowym i zapasami materiałów eksploatacyjnych?, czy są zdolni skutecznie wykorzystać nowe środki walki? do realizacji jakich zadań mogą być one zastosowane? Hipotetycznie można przyjąć, że przejęte zasoby są wystarczające do stworzenia dość dobrze uzbrojonych i wyposażonych jednostek lekkiej piechoty zdolnych do skutecznych działań w terenie górzystym, jednak posiadane możliwości logistyczne nie gwarantują wykorzystania przeważającej części sprzętu do realizacji zarówno działań ofensywnych, jak i defensywnych. Do zrealizowania celu badawczego wykorzystano metodę analizy do podzielenia problemów badawczych na elementy składowe i odrębnego ich zbadania, syntezy w celu całościowego ujęcia rezultatów badań oraz wnioskowania niezbędnego do podsumowania rozważań. The article indicates the military technique taken over by the Taliban after the disintegration of the Afghan Armed Forces and the withdrawal of U.S. troops. The characteristics of certain means of combat are presented. The logistical conditions for the combat use of new weapons and military equipment by the army of the Islamic Emirate of Afghanistan are considered. The internal and external threats generated by rearmed Taliban has been estimated. The results of the conducted research are summarized.Item Prawa kobiet w Islamskim Emiracie Arabskim(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Potera, NataliaPrezentowany artykuł poświęcony jest swoistej analizie zmian, jakie zachodziły w postrzeganiu statusu kobiet w Afganistanie. Państwo to, współcześnie nazywane także Islamskim Emiratem Afganistanu, jest obszarem na terenie którego poziom nierówności i dyskryminacji płciowej należy do jednych z najwyższych na świecie. Początków afgańskiej państwowości należy upatrywać już w XVIII wieku. Na przestrzeni lat lokalna społeczność stawała w obliczu licznych konfliktów zbrojnych, których podłoża należy szukać zarówno w interwencjach państw trzecich, jak i problemach wewnętrznych. Wśród nich wymienić można chociażby konflikty etniczne, czy też skrajny ekstremizm religijny.Pierwsza część artykułu zawiera analizę pozycji kobiet w świetle islamu oraz tradycji bliskowschodnich. Autorka wskazuje przy tym na dwa główne determinanty, które w sposób realny oraz znaczący oddziałują na zakres przyznawanych jednostce praw. Zalicza do nich kolejno: religię – jako czynnik kształtujący mentalność poszczególnych grup, jak również patriarchalny model społeczeństwa, determinowany przez sferę fizyczną, psychiczną, a także duchową człowieka.W drugiej części autorka opisuje zmiany społeczno-kulturowe, jakie zaszły w 2021 roku, tj. po ponownym przejęciu władzy przez Talibów. Odwołuje się przy tym do ustaw oraz rozporządzeń, jakie zostały wprowadzone w Islamskim Emiracie Arabskim. Trzecia część zawiera odniesienia do założeń prawa międzynarodowego oraz wszelkich innych aktów, obejmujących swą tematyką problematykę dyskryminacji kobiet oraz pozostałych grup defaworyzowanych w świetle prawa krajowego. Celem lepszego objaśnienia danego zagadnienia, przedstawiona zostaje także definicja terminu „dyskryminacja”. W ostatniej części pracy autorka zawarła charakterystykę aktualnej pozycji kobiet w Afganistanie, przedstawiając przy tym swoje spostrzeżenia na temat dynamiki zmian zachodzących w mentalności tamtejszej społeczności. The article is devoted to the specific analysis of the changes that have taken place in the perception of the status of women in Afghanistan. The state, also known as the Islamic Emirate of Afghanistan, is an area where the level of gender inequality and discrimination is one of the highest in the world. The origins of Afghan statehood date back to the eighteenth century. Over the years, the local community has faced numerous armed conflicts, the basis of which can be found both in the interventions of third countries and in internal problems. These include, for example, ethnic conflicts or extreme religious extremism.The first part of this article contains the analysis of the position of women in the light of Islam and Middle Eastern traditions. The author points to two main determinants that have a real and significant impact on the scope of the rights granted to an individual. She points them out consecutively: religion – as a factor shaping the mentality of each group, as well as the patriarchal model of society, determined by the physical, mental and spiritual spheres of a human being. In the second part, the author describes the socio-cultural changes that took place in 2021, i.e. after the Taliban took power again. It refers to the laws and regulations that were introduced in the Islamic Emirate of Afghanistan. The third part contains references to the assumptions of international law and all other acts that deal with the issue of discrimination against women and other disadvantaged groups under national law. To better explain the issue, a definition of the term “discrimination” is also provided. In the last part of the paper, the author describes the current position of women in Afghanistan and at the same time, she presents her observations on the rate of change in the mentality of the local community.Item Relacje Republiki Uzbekistanu z Islamskim Emiratem Afganistanu(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Pachucki-Włosek, KrystianPrzedmiotem badań poniższego artykułu są kontakty w sferze politycznej i ekonomicznej pomiędzy Uzbekistanem i Afganistanem po przejęciu władzy przez talibów. Niniejszy arty kuł ma na celu znalezienie odpowiedzi na następujące pytanie badawcze: jaka jest dynamika relacji ekonomicznych i politycznych między Taszkentem i Kabulem po 2021 roku? W celu udzielenia odpowiedzi na powyższe pytanie należy przeanalizować szereg wydarzeń z lat 2021–2023 w kontekście próby pokojowego współistnienia. Powyższe rozważania pozwalają na postawienie pobocznego pytania badawczego, w jaki sposób doszło do ukształtowania się wzorca współpracy między Talibami a władzami w Taszkencie? Nieodzownym elementem w tym aspekcie będzie uwzględnienie braku przynależności Uzbekistanu do jakiegokolwiek bloku militarnego, czy polityki wielowektorowej, objawiającej się gotowością współpracy z wszystkimi zainteresowanymi bez względu na wcześniejsze animozje. Przewodni wniosek głosi, że utrzymanie dynamiki relacji ekonomiczno-politycznych pomiędzy Taszkentem i Kabulem spowodowane jest chęcią ochrony interesu narodowego Republiki Uzbekistanu. The subject of the following article’s research is the contacts in the political and economic sphere between Uzbekistan and Afghanistan after the Taliban took power. This article aims to answer the following research question: what are the dynamics of economic and political relations between Tashkent and Kabul after 2021? In order to answer the above question, it is necessary to analyse a series of events from 2021–2023 in the context of an attempt at peaceful coexistence. The above considerations allow for a side research question, how did the pattern of cooperation between the Taliban and the authorities in Tashkent take shape? An indispensable element in this aspect will be to take into account Uzbekistan’s lack of affiliation to any military bloc or multi-vector policy, manifested in a willingness to cooperate with all concerned regardless of previous animosities. The guiding conclusion is that the maintenance of the dynamics of economic and political relations between Tashkent and Kabul is due to the desire to protect the national interest of the Republic of Uzbekistan.Item Reżim talibów w Afganistanie wobec dóbr kultury. Casus posągów Buddy z Bamyan(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Stachowiak, PawełCelem artykułu było przeprowadzenie pogłębionej refleksji nad stosunkiem afgańskich talibów do kwestii dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury. Wiele wydarzeń, przede wszystkim spektakularne zniszczenie posągów Buddy w Dolinie Bamiyan, w 2001 r., doczekało się stereotypowych interpretacji opartych przede wszystkim na argumentacji religijnej. Autor starał się ukazać bardziej złożoną genezę aktu kulturowego barbarzyństwa, jakim niewątpliwie była destrukcja zabytków z Bamiyan. Motywacja wynikająca z fundamentalistycznej interpretacji Islamu, jest bowiem tylko jednym z czynników, które doprowadziły do zniszczenia posagów. Należy uwzględnić również perspektywę polityczną, etniczną, kwestie polityki pamięci i wiele innych. Na ile był to akt destrukcji i to, co nastąpiło w okresie następnego ćwierćwiecza jedynie przejawem barbarzyńskiego fanatyzmu, na ile zaś zawierał w sobie element pragmatyzmu? Autor stara się przybliżyć do odpowiedzi na te nieoczywiste pytania. The aim of the article was to conduct an in-depth reflection on the attitude of the Afghan Taliban to the issue of cultural heritage and cultural goods, Many events, especially the spectacular destruction of Buddha statues in the Bamiyan Valley in 2001, have been interpreted in stereotypes based primarily on religious argumentation. The author tried to show the more complex genesis of the act of cultural barbarism, which was undoubtedly the destruction of the monuments from Bamiyan. The motivation of the fundamentalist interpretation of Islam is only one of the factors that led to the destruction of the dowries. Political and ethnic perspectives, issues of the politics of remembrance and many others should also be taken into account. To what extent was the act of destruction and what followed in the next quarter of a century merely a manifestation of barbaric fanaticism, and to what extent did it contain an element of pragmatism? The author tries to get closer to the answers to these non-obvious questions.Item Społeczność międzynarodowa wobec uchodźstwa afgańskiego – walka z zagrożeniem, kooperacja względem wyzwania(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Potyrała, AnnaNiniejsza analiza jest próbą udowodnienia, iż ruch uchodźczy (ale również migracyjny, powodowany względami ekonomicznymi), jaki pojawił się w następstwie wycofania sił amerykańskich i pozostałych sił sojuszniczych z Afganistanu, z jednej strony stanowi czynnik destabilizujący sytuację międzynarodową, szczególnie w regionie. Z drugiej jednak, determinuje intensyfikację aktywności kooperacyjnej państw (zarówno państw tranzytowych, jak i docelowych) i organizacji międzynarodowych. Rozważania poprowadzone zostały przy wykorzystaniu metod badawczych, charakterystycznych dla nauk społecznych, w szczególności nauki o stosunkach międzynarodowych. Z uwagi na aktualny charakter analizowanego problemu międzynarodowego, materiał badawczy stanowiły przede wszystkim źródła pierwotne (tj. raporty międzynarodowych rządowych organizacji pomocowych monitorujących skalę i przebieg zjawiska uchodźstwa afgańskiego, rezolucje Rady Bezpieczeństwa i Zgromadzenia Ogólnego ONZ, oficjalne dokumenty ministerstw spraw zagranicznych poszczególnych państw), ale również źródła wtórne w postaci doniesień medialnych. The aim of this article is to prove that refugee movement (as well as migration caused by economic reasons) which occurred as a result of the withdrawal of American and allied troops from Afghanistan, is – on one hand – a factor destabilizing international situation, especially in the region. On the other, it determines intensification of international cooperation of states (both: transit and destination) and international organizations. Analyses use scientific methods of social sciences, particularly International relations. Current nature of the analysed problem determines research material used. Analyses and inference base on primary sources (such as reports of international organizations, resolutions of the UN Security Council and General Assembly, documents of ministers of foreign affairs of states involved) as well as secondary sources, mostly media releases.Item System konstytucyjny Afganistanu w latach 2004–2021 (zarys)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Łukaszewski, MarcinPrzedmiotem artykułu jest kwestia zarysu systemu konstytucyjnego Afganistanu w okresie funkcjonowania konstytucji z 2004 roku. Autor podejmuje się próby oceny, na ile rozwiązania przyjęte przez ustrojodawcę wypływały z tradycji konstytucjonalizmu afgańskiego, a na ile stanowiły rezultat wpływu konstytucjonalizmu zachodniego. The subject of this article is the question of the outline of Afghanistan’s constitutional system during the operation of the 2004 constitution. The author attempts to assess the extent to which the solutions adopted by the constitution-maker resulted from the tradition of Afghan constitutionalism, and to what extent they were the result of the influence of Western constitutionalism.Item Techniki manipulacji wykorzystywane przez polskie media państwowe: studium przypadku ofensywy talibów w Afganistanie(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2024) Owczarek, KarolinaNiniejszy artykuł ma na celu ukazanie jakimi technikami manipulacji posługiwały się media publiczne w Polsce podczas prezentowania informacji o ofensywie Talibów w Afganistanie. Do przeprowadzenia badania wykorzystano jakościową analizę źródeł, aby zebrać dane konieczne i wystarczające do odpowiedzenia na pytania badawcze, które są następujące: Jak media publiczne przedstawiały ofensywę Talibów w Afganistanie? Jakie techniki manipulacji były wykorzystywane? Niniejszy artykuł rozpoczyna się od prezentacji kontekstu badania, w którym to przedstawiona zostaje definicja nadawcy publicznego oraz jego misji. Następnie uzasadniony zostaje wybór pola badawczego oraz przedstawione narzędzie teoretyczne jakim jest typologia technik manipulacji. Następnie wyjaśnione zostają założenia metodyczne oraz przeprowadzona zostaje analiza jakościowa zawartości. Przeprowadzona analiza ukazuje, iż celem telewizji publicznej nie było sfałszowanie informacji dotyczących samych wydarzeń dziejących się w Afganistanie. Posługiwanie się technikami manipulacji miało na celu dyskredytację decyzji podejmowanych przez rząd Stanów Zjednoczonych, ocieplanie wizerunku polskiego rządu, a także byłego prezydenta USA. Ponadto techniki te były wykorzystywane do zniechęcenia Polskich obywateli do uchodźców z Afganistanu, a także ukazania ich jako niebezpiecznych. This paper aims to show what manipulation techniques were used by the public media in Poland when presenting information about the Taliban offensive in Afghanistan. The study uses qualitative source analysis to gather data necessary and sufficient to answer the research questions, which are: how did the public media present the Taliban offensive in Afghanistan? What manipulation techniques were used? This paper begins by presenting the context of the study, in which the definition of the public broadcaster and its mission are presented. Next, the choice of the research field is justified and the theoretical tool of typology of manipulation techniques is presented. Then, the methodological assumptions are explained and a qualitative content analysis is conducted. The analysis reveals that the aim of public television was not to falsify information on the events taking place in Afghanistan. The manipulation techniques were used to discredit the decisions made by the U.S. government, to improve the image of the Polish government, and of the former U.S. president. In addition, these techniques were used to discourage Polish citizens from refugees from Afghanistan, and also to show them as dangerous.