Rocznik Integracji Europejskiej, 16/2022
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Rocznik Integracji Europejskiej, 16/2022 by Title
Now showing 1 - 20 of 28
Results Per Page
Sort Options
Item „America First”. Relacje administracji Trumpa z Unią Europejską(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Kiwerska, JadwigaW artykule przedstawiono działania administracji Trumpa wobec Unii Europejskiej. Analizując problem, starano się dociec przyczyn napięć na linii Waszyngton–Bruksela oraz zarysować główną oś sporu. Były nią napięte relacje handlowe, które weszły nawet w fazę niewypowiedzianej wojny handlowej między USA a UE. Wykazano, że istotą problemu było to, że Trump używał wyższych ceł na towary sprowadzane z Europy jako instrumentu wywierania nacisku oraz realizowania polityki wymierzonej w UE. Wspólnota zaś reagowała cłami odwetowymi. W efekcie osłabiano spoistość sojuszu transatlantyckiego.Item Austriacka polityka rozwojowa wobec globalnych wyzwań(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Paterek, AnnaArtykuł poddaje analizie ramy instytucjonalne i charakter austriackiej współpracy na rzecz rozwoju. W centrum uwagi jest polityczno-rozwojowy dyskurs prowadzony przez jej głównych aktorów Federalne Ministerstwo Spraw Europejskich i Międzynarodowych (BMEIA) i Austriacką Agencję Rozwoju (ADA). Porównuje regionalny/sąsiedzki i globalny wymiar austriackiej ODA, w odniesieniu do zmieniających się międzynarodowych uwarunkowań i globalnych wyzwań, jak kryzys uchodźczy, pandemia COVID-19 czy wojna w Ukrainie.Item Dostępność cyfrowa w Unii Europejskiej – praktyka i założenia teoretyczne(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Włodyka, Ewa MariaNa świecie w 2021 r. prawie pięć miliardów ludzi korzystało z internetu – czyli 62,5% populacji Ziemi (Kemp, 2022). Liczby te są zgodne z ogólnoświatowymi trendami w obszarze gospodarki, z charakterystycznymi dla jej kolejnych etapów rozwoju (aktualnie – Przemysł 4.0) cechami. Za trendami w sektorze biznesu podążają zmiany w sektorze publicznym, co znajduje odzwierciedlenie w funkcjonowaniu administracji publicznej. Zwiększający się udział internetu wpływa na wzrost wykorzystywania w coraz szerszym zakresie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych, tzw. ICT w administracji publicznej i poprzez podmioty publiczne. Jednocześnie 80 mln Europejczyków żyje z niepełnosprawnością (Polska Akademia Dostępności, 2015), podlegając wykluczeniu pod kątem dostępności cyfrowej. Polityki publiczne Unii Europejskiej oraz państw członkowskich na przykładzie Polski kształtują równy dostęp do usług online swoich obywateli.Item External policy of the European Union as a late-Westphalian political innovation(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Rewizorski, MarekThis article looks at the European Union’s external policy as a late-Westphalian political innovation. The article assumes that the external activity of the European Union goes beyond the classical framework of foreign policy, which is usually considered an attribute of the state, and the EU itself, as a hybrid entity, formulates and implements external policy. The latter has a normative and functional character, which means that the basis of the EU’s presence in the world is a set of specific rules, tools and organizational structures allowing for actions that not only complement the foreign policy of the member states but also go beyond its framework. European Union’s late-Westphalian external policy is based on three pillars – multilateralism, normative plasticity, and hybridism, which when considered collectively create an image of the EU’s activity beyond the model of classical diplomacy and interstate cooperation.Item Geneza Trójkąta Weimarskiego i jego rola w integracji Europy po zakończeniu zimnej wojny(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Fiszer, Józef M.Artykuł przedstawia genezę Trójkąta Weimarskiego i jego rolę w integracji Europy po zakończeniu zimnej wojny. Na temat Trójkąta Weimarskiego, choć minęło już trzydzieści lat od jego utworzenia w literaturze przedmiotu w Polsce, Niemczech i Francji nadal krążą sprzeczne oceny i opinie. Z jednej strony podkreśla się jego duże znaczenie w procesie akcesji Polski do struktur euroatlantyckich, tj. do NATO i Unii Europejskiej (UE), a z drugiej strony deprecjonuje się jego rolę w reorientacji polityki zagranicznej Polski po 1989 roku podkreślając, że racja stanu Polski została podporządkowana interesom Niemiec i Francji. Zarówno w Polsce, jak i w Niemczech czy Francji Trójkąt Weimarski często był i jest nadal traktowany instrumentalnie, zwłaszcza przez polityków, którzy wykorzystują go do bieżącej polityki międzynarodowej i w relacjach dwustronnych. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że odegrał on dużą rolę nie tylko w procesie utworzenia UE, ale również determinował jej poszerzanie i pogłębianie, choć jego potencjał i możliwości nie były w pełni wykorzystane. Można stwierdzić, że odegrał on dużą rolę w integrowaniu Europy po zakończeniu zimnej wojny. Analiza działalności Trójkąta Weimarskiego oraz jego sukcesów i porażek pokazuje, że jest on wciąż niezbędnym podmiotem w stosunkach międzynarodowych i powinien odgrywać istotną rolę w procesach integracji Europy. Nadal też powinien odgrywać zasadniczą rolę w umacnianiu trójstronnej polsko-niemiecko-francuskiej współpracy i umacnianiu pozycji Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych, której aktywność w ostatnich latach mocno zmalała. Renesans Trójkąta Weimarskiego jest nie tylko możliwy, ale wręcz niezbędny w obecnej sytuacji międzynarodowej w Europie i na świecie, którą determinuje agresja Rosji na Ukrainę oraz groźba wybuchu trzeciej wojny światowej.Item German reactions to political changes in Italy after 2016(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Kruk, AleksandraThe article presents the view of German politicians and journalists on the political processes taking place in Italy, mainly concerning electoral rivalry after 2016. Opinions are analyzed on the causes of instability in the Italian political system, which led to early election in 2022, instead of holding it in 2023. After the government crisis, Italy opts for reforms that will reduce the effects of the energy crisis and tensions caused by the migration crisis and the war in Ukraine. Political rivalry in Italy takes place between the political parties that form an extreme right-wing or left-wing coalition. The main opponent of Enrico Letta, Giorgia Meloni from the Brothers of Italy party, calls for the strengthening of the position of the Italian nation and the position of Italy in the European Union.Item Globalne aspiracje Unii Europejskiej a jej miejsce i rola w układzie sił(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Adamczyk, NataliaUnia Europejska aspiruje do odgrywania coraz to większej roli nie tylko w regionie europejskiego sąsiedztwa, ale i na płaszczyźnie globalnej. Jest potęgą gospodarczą i kulturowo-cywilizacyjną, przy czym jej siłę generują najsilniejsze państwa członkowskie. Niestety prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w tym zwłaszcza projekcja siły militarnej wciąż pozostają jej piętą achillesową. Niejednokrotnie bowiem państwom członkowskim z uwagi na odmienne interesy trudno jest wypracować wspólne stanowisko lub podjąć wspólne działania. Ponadto widoczna postępująca reorientacja obecnego liberalnego ładu międzynarodowego na niekorzyść demokratycznych państw Zachodu, osłabienie prawa międzynarodowego i instytucji wielostronnych, narastanie międzynarodowych sprzeczności i otwartych konfliktów w południowym i wschodnim sąsiedztwie, generuje dla UE szereg implikacji, których konsekwencje będą miały wpływ na ostateczny kształt ładu międzynarodowego i miejsca UE w tym systemie.Item Inicjatywa Trójmorza. Role – funkcje – kontrowersje z perspektywy teorii europeizacji(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Nitszke, AgnieszkaPo sześciu latach od zawiązania Inicjatywy Trójmorza można podjąć próbę określenia jej ról i funkcji, a także znaczenia, jakie ten proces ma dla integracji europejskiej, w szczególności dla Unii Europejskiej. Celem artykułu jest przedstawienie współpracy 3SI z perspektywy integralności polityki Unii Europejskiej oraz określenia, na jakie korzyści liczą państwa tworzące ten format w kontekście polityki unijnej. Zbadaniu zostanie poddana hipoteza mówiąca, że Inicjatywa Trójmorza nie stanowi wartości dodanej integracji europejskiej i jest forum realizacji interesów narodowych poszczególnych państw, a nie całej grupy. Aby rozstrzygnąć hipotezę postawiono następujące pytania badawcze: P1: Jakie były powody ustanowienia 3SI?; P2: które państwo lub państwa jest/są liderem grupy?; P3: Jakie państwa trzecie angażują się we wspieranie współpracy 3SI i jakie są ich motywacje?; P4: Jakie deklarowane i faktyczne role i funkcje w systemie UE wypełnia 3SI? Analiza zostanie poprowadzona z perspektywy teorii europeizacji. W badaniu zastosowano metody jakościowe, w tym metodę instytucjonalno-prawną, systemową oraz komparatystyczną.Item Integracja Europy Środkowo-Wschodniej w myśli politycznej Karola Stefana Frycza (1910–1942)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Meller, ArkadiuszArtykuł koncentruje się wokół osoby przedstawiciela młodego pokolenia polskiego obozu narodowego, jakim był Karol Stefan Frycz. Często w swoich poglądach wyłamywał się z kanonów myśli politycznej Narodowej Demokracji. Przykładem takiej płaszczyzny były stosunki międzynarodowe i jego wizja integracji Europy Środkowo-Wschodniej. Jako jeden z nielicznych przedstawicieli ruchu narodowego w sposób pozytywny wypowiadał się na temat idei jagiellońskiej. W koncepcji Karola Stefana Frycza Polska, z racji swoich doświadczeń historycznych, potencjału ludnościowego oraz gospodarczego, powinna odgrywać wiodącą rolę w Europie Środkowo-Wschodniej. Frycz uważał, że Polska wspólnie z Węgrami oraz Rumunią powinna na arenie międzynarodowej zapoczątkować proces zastąpienia Małej Ententy nowym regionalnym sojuszem. Karol Stefan Frycz uważał także, że Polska była powołana do tego by rozstrzygać wszelkie spory terytorialne między państwami Europy Centralnej oraz powinna dążyć do osłabienia pozycji międzynarodowej Niemiec.Item Jadwiga Kiwerska, Sojusz w kryzysie. Prezydentura Donalda Trumpa i relacje transatlantyckie, Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, Poznań 2021, ss. 258.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Brust, FilipRecenzjaItem Jean Grondin i aktualność jego perspektywy hermeneutycznej dla Europy i świata(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Szymczyński, Tomasz R.Europa i świat szczególnie ostatnimi czasy napotykają ponownie na coraz to nowe wydarzenia i procesy, których ujmowanie w kategoriach innych niż cierpienie byłoby trudne do uzasadnienia. Taki stan rzeczy prowokuje do formułowania pytań o sens egzystencji wpisanej w tego rodzaju okoliczności. W tym kontekście Jean Grondin, wychodząc od założeń hermeneutyki filozoficznej Hansa-Georga Gadamera, przekonuje, by zamiast przyzwalać na założenie o relatywizmie, co niesie szereg daleko idących konsekwencji dla naszego rozumienia otaczającego nas świata, powracać do tkwiącego u podstaw kultury zachodniej stanowiska, że sensownie można rozważać egzystencję człowieka wyłącznie w wyraźnie zarysowanych dla niej granicach, gdyż tylko wówczas mamy szanse na odnalezienie stosownej miary w odniesieniu do tego, jak określić nasze miejsce i jego sens. Brak zgody na ów relatywizm Grondin uzasadnia poprzez zwrócenie uwagi na fundamentalne rozróżnienie między fragmentami i całością rzeczywistości, którego zlekceważenie uznaje za jedną z ważnych przyczyn popularności tego współczesnego nurtu. Na tej podstawie ukazuje się, że właśnie w wyniku braku adekwatnego rozpoznania tego wyzwania w obszarze nauki i edukacji nasz świat społeczny zdaje się podlegać postępującej radykalizacji o dychotomicznym kształcie. Z jednej strony, staje się coraz bardziej zmatematyzowany, a z drugiej, trudna sztuka mądrości praktycznej ulega degradacji w wyniku daleko idącej polityzacji, w ramach której coraz większy rozdźwięk uwidacznia się między tym, co deklarowane oraz tym, co faktyczne. Natomiast zadanie problematyzowania tego stanu rzeczy, które powinno być traktowane jako jeden z zasadniczych celów nauk humanistycznych i społecznych zastąpione bywa jedynie skrupulatnym odnotowywaniem tego, co w efekcie braku tego rodzaju refleksji się wokół nas oraz z nami dzieje.Item „Konferencja w sprawie przyszłości Europy” wobec zmian polityki równościowej i antydyskryminacyjnej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Burgoński, PiotrKonferencja w sprawie przyszłości Europy (KwsPE) trwała od wiosny 2021 r. do wiosny 2022 r. Stanowiła wspólne przedsięwzięcie Parlamentu Europejskiego, Rady UE, Komisji Europejskiej i państw członkowskich, na które złożyło się wiele debat i dyskusji z udziałem obywateli UE na temat wyzwań, priorytetów i przyszłości Europy. Uczestnicy KwsPE sformułowali dwie propozycje zmian w zakresie polityki równościowej i antydyskryminacyjnej UE. Pierwsza z nich przewiduje wypłacanie dotacji lub udzielanie ulg podatkowych przedsiębiorcom, którzy zatrudnią ustalony przez UE odsetek (kwoty) kobiet, osób młodych, starszych i pochodzących z mniejszości przez określony minimalny okres. Zgodnie z drugą propozycją UE miałaby zobowiązać przedsiębiorstwa (w zależności od liczby pracowników) do tworzenia w nich przedszkoli i placów zabaw oraz udzielać przedsiębiorstwom dotacji na tworzenie przedszkoli przystępnych cenowo. Celem niniejszego artykułu było określenie, czy propozycje uczestników KwsPE potwierdzają, czy też wyznaczają nowy kierunek polityki równościowej i antydyskryminacyjnej UE. Badania, które przeprowadzono metodą jakościowej analizy zawartości ograniczyły się do wymiaru ideacyjnego wspomnianej polityki. Analizy miały charakter kontekstualny, gdzie kontekstem była dotychczasowa polityka równościowa i antydyskryminacyjna UE oraz modele polityki zatrudnienia, rynku pracy i społecznej. Przeprowadzone analizy pozwoliły stwierdzić, że ewentualne przyjęcie propozycji KwsPE nie przyczyniłoby się do zasadniczych zmian, a jedynie mogłyby wzmacniać istniejące już tendencje i rozwiązania w obecnej polityce równościowej i antydyskryminacyjnej UE.Item Koniec z Françafrique? Polityka Emmanuela Macrona wobec państw afrykańskich(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Ciesielska-Klikowska, Joanna; Mądry, BartoszFrancja przez stulecia była obecna na kontynencie afrykańskim, gdzie za sprawą polityki kolonialnej budowała swoje imperium. W czasie rządów kolonialnych Afryka postrzegana była przez Francję bardziej jako przedmiot niż podmiot polityki zagranicznej. Ogromną zmianę przyniosły wydarzenia połowy XX w., który okazał się czasem powstania współczesnych, niepodległych państw afrykańskich. Zachodzące wówczas procesy polityczne na świecie wymusiły na, najpierw IV, a następnie V Republice zmianę percepcji dawnych posiadłości, tworząc układ z założenia partnerski, choć niedoskonały. Dzisiaj, za sprawą największych wpływów spośród państw Unii Europejskiej w Afryce, Francję uznać można za nieformalnego przedstawiciela UE na tym kontynencie i łącznika we wzajemnych stosunkach. Stąd pozycja Paryża ma dla pozostałych państw Europy istotne znaczenie. Dekolonizacja otworzyła jednak drzwi dla nowych, pozaunijnych graczy w tym regionie, w tym Rosji. Celem artykułu jest próba dokonania bilansu dotychczasowego okresu prezydentury Emmanuela Macrona w kontekście jego polityki wobec Afryki. W pracy skupiono się na analizie dokonań francuskiego przywódcy w odniesieniu do kreowania politycznych, społecznych i militarnych stosunków w regionie Afryki Subsaharyjskiej (operacja „Serval” i „Barkhane”). Ze względu na aktualne wydarzenia w Ukrainie zaprezentowano ponadto problem rywalizacji o wpływy w Afryce między Francją i Rosją.Item Michał M. Kosman, Konflikt rosyjsko-ukraiński o Krym (2014–2019). Wybrane aspekty z uwzględnieniem stanowiska Niemiec, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2020, ss. 132.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Ratajczak, AnnaRecenzja.Item Mieczysław Stolarczyk, Główne tendencje ewolucji globalnego i europejskiego systemu międzynarodowego w okresie pozimnowojennym i ich niektóre implikacje, Mysłowice 2022, ss. 561.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Stypa, ŁukaszRecenzja.Item On the Road to the Membership of the European Communities. Political, Economic and Social Changes in Greece, Spain, Portugal discussed in the “Polityka” weekly magazine (1981-1987)(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Barabasz, AdamThe main aim of the article is to present the views and opinions of the editors of the Polityka weekly on the extension of the European integration process to Greece, Spain and Portugal in 1981–1987. The author’s intention is to present reactions of journalists writing for the opinion-forming weekly in Poland to the political, economic and social changes taking place in the southern European states. The article uses the historical method and the analysis of sources and press articles. The following methods also proved to be useful: institutional and legal, comparative, decision-making and behavioral.Item Poland in the EU Development Policy: Active Participant or Passive Donor?(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Szynol, MonikaAccession to the European Union (EU) significantly impacted the structure and volume of Poland’s Official Development Assistance (ODA). Since 2004, most of the Polish aid has been distributed through multilateral channels (annually 73% on average), with the dominant position among them of the EU (annually 90% of multilateral ODA and at the same time 66% of total ODA). The EU remains the main administrator of Polish aid resources. Therefore, the main aim of this article is to define the contribution (both in political and financial terms) that Poland makes to the European Union’s development policy. It is no less important to verify the state’s activity level in shaping this policy, which is related to promoting foreign policy interests (long-term and short-term) in the EU forum.Item Polityczno-historyczne determinanty europejskiej polityki zagranicznej Republiki Finlandii(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Partacz, CzesławNiniejszy artykuł przedstawia historyczne determinanty współczesnej polityki zagranicznej Republiki Finlandii. Mimo niewielkiego potencjału gospodarczego i militarnego państwo to zdołało zachować niepodległość i względną niezależność zarówno w czasie II wojny światowej, jak i w okresie zimnej wojny. Współczesna sytuacja geopolityczna Finlandii i jej sposób prowadzenia polityki międzynarodowej wynikają z długiej tradycji zachowywania równowagi w stosunkach z największymi graczami na arenie międzynarodowej. Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę spowodowała konieczność zmiany tej polityki i wejścia w struktury Paktu Północnoatlantyckiego.Item Polityka równościowa Unii Europejskiej. Implikacje dla bezpieczeństwa i praw kobiet(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Raba-Schulze, AleksandraRówność płci pozostaje głównym celem UE, która za priorytet uznaje równość w obszarze ekonomicznym, w obszarze przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć oraz równego udziału kobiet i mężczyzn w życiu politycznym i strukturach decyzyjnych. Równość płci jest zasadą ściśle związaną z przestrzeganiem oraz poszanowaniem praw kobiet oraz istotnym elementem kształtującym bezpieczeństwo kobiet. W artykule przedstawiono kluczowe dokumenty dotyczące unijnej polityki równościowej i jej wpływ na bezpieczeństwo kobiet. Autorka artykułu jako metodę badawczą przyjęła analizę instytucjonalno-prawną, która została wykorzystana do analizy dokumentów dotyczących polityki równościowej Unii Europejskiej, odzwierciedlających założenia tejże polityki.Item Problem nieufności do rządów narodowych w krajach Unii Europejskiej w kontekście postrzeganej niekompetencji w doborze środków do walki z pandemią COVID-19(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2022) Budzyński, ŁukaszW artykule została podjęta analiza nieufności do rządów w krajach Unii Europejskiej. Zasadniczym przedmiotem badania było społeczeństwo tych krajów, traktowane jako jedna całość. W artykule postawiono dwa cele. Pierwszym z nich była charakterystyka krótkookresowego trendu obejmującego lata 2017–2021 i dotyczącego deklaracji nieufności do rządów narodowych w społeczeństwach Unii Europejskiej. Drugim z nich była odpowiedź na pytanie o wpływ postrzeganej niekompetencji technicznej rządów na nieufność polityczną. W badaniu szczególnie podjęto się próby wskazania wpływu postrzeganej niekompetencji w doborze środków do walki z pandemią COVID-19 w 2021 roku przez rządy narodowe krajów Unii Europejskiej na nieufność do nich. Do realizacji przyjętych celów zostały wykorzystane dane Eurobarometru. Pozwoliły one wskazać, iż pandemia COVID-19 w pierwszym okresie przyczyniła się nieznacznie do wzrostu zaufania do rządów, natomiast w dalszej perspektywie spowodowała wzrost nieufności do rządów narodowych. Szczegółowa analiza przeprowadzona w klauzurze ceteris paribus pokazała, iż postrzegana niekompetencja techniczna rządów, szczególnie w zakresie walki z pandemią COVID-19, jest istotnym czynnikiem generującym nieufność polityczną. Analiza została przeprowadzona w kontekście ogólnoeuropejskim bez wskazywania specyfiki oddziaływań dla poszczególnych krajów.