Przegląd Strategiczny, 2015, nr 8
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Przegląd Strategiczny, 2015, nr 8 by Title
Now showing 1 - 20 of 27
Results Per Page
Sort Options
Item Bezpieczeństwo Polski w okresie zimnej wojny(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Koszel, BogdanSystem jałtańsko-poczdamski powstały w wyniku II wojny światowej włączył Polskę w orbitę wpływów Związku Radzieckiego. Została ona uzależniona gospodarczo (RWPG) i militarno-politycznie (Układ Warszawski) od wschodniego sąsiada. Podejmowane próby zbyt samodzielnego wzmocnienia bezpieczeństwa Polski (plan Rapackiego, plan Gomułki, układ grudniowy w 1970 r. z RFN) kończyły się niepowodzeniem. Stan wojenny w 1981 r. pogłębił izolację międzynarodową Polski i dodatkowo uzależnił ją od Moskwy. Odejście od konfrontacji międzyblokowej w końcu lat 80. spowodowało podpisanie traktatu granicznego w Niemcami i reorientację Polski na współpracę ze światem zachodnim.Item Bezpieczeństwo surowcowe w zakresie ziarna kakaowego a sytuacja polityczna ta Wybrzeżu Kości Słoniowej(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Skarżyński, MirosławW artykule omówiono problematykę bezpieczeństwa surowcowego w zakresie ziarna kakaowego w kontekście sytuacji politycznej na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Przedstawiono rolę Wybrzeża Kości Słoniowej w światowym obrocie kakao. Rozpatrzono podstawowe aspekty sytuacji politycznej na Wybrzeżu Kości Słoniowej. W podsumowaniu zwrócono uwagę na uwarunkowania bezpieczeństwa surowcowego w zakresie ziarna kakaowego.Item Dyplomatyczne działania państwa katar w rozwiąrywaniu sporów i konfliktów na Bliskim Wschodzie i Afryce(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Ożarowski, RafałWspółcześnie na tle wysokiej konfliktogenności w regionie Bliskiego Wschodu i na kontynencie afrykańskim powiązanej z napięciami o charakterze religijno-etnicznym, proliferacją broni nuklearnej, czy rywalizacją mocarstw o wpływy, Katar i jego skuteczne działania na rzecz rozwiązywania sporów i konfliktów objawiają się jako regionalny fenomen XXI wieku. Katar pokazał jak należy wykorzystywać swój potencjał gospodarczy i polityczny, aby w okresie zaledwie kilku lat stać się regionalną siłą polityczną zdolną do efektywnego oddziaływania. Aby ukazać sposoby i efekty prowadzenia przez Katar mediacji wybrano trzy najbardziej reprezentatywne przykłady: sporu politycznego w Libanie, wojny w sudańskiej prowincji Darfur, konfliktu między rebeliantami a rządem w Jemenie. Zostały one uzupełnione o czwarty przykład, rzadko opisywany w kontekście mediacji katarskiej - spór pomiędzy Erytreą i Dżibuti, który też stanowi kolejny dowód na zwiększoną aktywność dyplomatyczną Kataru w Afryce. Mediacja jako dyplomatyczny instrument wpisuje się w strategię polityki zagranicznej Kataru. Strategia ta po¬lega na tworzeniu „marki” państwa na arenie międzynarodowej, wzmacnianiu swojego bezpieczeństwa i stabilności oraz na kreowaniu własnej strefy wpływów.Item Dziesięć ,,plag egipskich'' dla demokracji w Egipcie - analiza współczesnych zagrożeń dla demokracji w Egipcie(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Wojciechowski, SebastianCelem tekstu jest zaprezentowanie różnorodnych czynników będących utrudnieniem lub zagrożeniem dla współczesnej egipskiej demokracji. Skoncentrowano się przy tym jednak nie tylko na ich krótkiej charakterystyce, ale również próbie systematyzacji dokonanej przy pomocy koncepcji triady czynników antydemokratycznych (TCA), która wskazuje na główne determinanty osłabiające lub wręcz niwelujące procesy demokratyczne zachodzące we współczesnym świecie. W nawiązaniu do publikacji pt. Democration in the Arab World postawiono ponadto następujące pytania badawcze: Czy zagrożenia dla demokracji w Egipcie, rozpatrywane na tle doświadczeń innych państw, są podobne czy też całkowicie odmienne? Jakie są ich główne przyczyny ?.Item Envisioning the ,,Right to Life and Enjoy Peace, Human Rights and Development" Within the Human Rigths Council(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Fernandez, Christian Guillermet; Puyana, David FernándezWar and peace have perpetually alternated in history. Consequently, peace has always been seen as an endless project, even a dream, to be in brotherhood realized by all members of international community. Since the XVII century the elimination of war and armed conflict has been a political and humanitarian objective of all nations in the world. Both the League of Nations and the United Nations were conceived with the spirit of eliminating the risk of war through the pro¬motion of peace, cooperation and solidarity among Nations. The Universal Declaration of Hu¬man Rights and the subsequent human rights instruments were drafted with a sincere aspiration of promoting the value of peace and human rights worldwide. International practice shows the close linkage between the disregard of human rights and the existence of war and armed conflict. It follows that the role of human rights in the prevention of war and armed conflict is very important. Since 2008 the Human Rights Council has been working on the “Promotion of the right of peoples to peace.” Pursuant resolutions 20/15 and 23/16 and 27/17 the Council decided firstly to establish, and secondly and thirdly to extend the mandate of the openended working group (OEWG) aimed at progressively negotiating a draft United Nations declaration on the right to peace. The OEGW welcomed in its second session (July 2014) the approach of the Chairper- son-Rapporteur, which is basically based on the relationship between the right to life and human rights, peace and development. Consequently, this approach could be developed during the third session of the Working Group (April 2015). At its 8th meeting, on 24 April 2015, the Group adopted the draft report on its third session ad referendum and decided to entrust the Chairperson-Rapporteur with its finalization.Item Granica i pogranicze Unii Europejskiej i Rosji. W poszukiwaniu nowych schematów interpretacyjnych(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Jańczak, JarosławKryzys w relacjach Unii Europejskiej z Rosją w roku 2014 ujawnił koniec dotychczasowego modelu organizacji relacji granicznych między projektem europejskim i projektem rosyjskim. W efekcie konieczne jest stworzenie nowych schematów interpretacyjnych dla zrozumienia obecnej sytuacji politycznej. Prezentowana analiza proponuje powrót do klasycznego instrumentarium studiów granicznych i aplikacji rozumienia granicy jako frontier i boundary oraz spojrzenie na problem poprzez modele geopolityczne oraz geostrategie. Odejście od EUcen-trycznego podejścia umożliwia stworzenie nowego schematu interpretacyjnego strukturyzacji granicy i pogranicza dwóch konkurencyjnych projektów integracyjnych.Item Informacyjny wymiar zagrożeń dla bezpieczństwa współczesnej polski(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Fehler, WłodzimierzArtykuł stanowi próbę naszkicowania panoramy najistotniejszych zagrożeń w sferze bezpieczeństwa informacyjnego współczesnej Polski. Punktem wyjściowym prowadzonych rozważań jest krytyczna analiza dotychczas stosowanych ujęć terminów „bezpieczeństwo informacyjne” i „zagrożenie informacyjne”. W dalszej części po ukazaniu głównych zagrożeń charakterystycznych dla globalnego społeczeństwa informacyjnego autor wskazuje listę zasadniczych zagrożeń informacyjnych dla bezpieczeństwa współczesnej Polski, zaliczając do nich: ograniczanie dostępu do informacji związane z: nadmierną uznaniowością i restrykcyjnością systemu ochrony tajemnic, słabość systemu udostępniania informacji publicznych, wykluczenie cyfrowe, hermetyzację specjalistycznej terminologii, naruszanie wolności informacyjnej związane z rozwojem różnych form inwigilacji, niedoskonałości systemu ochrony danych osobowych, zapóźnienia w wprowadzaniu e-administracji, przestępczość w sferze informacyjnej. Posługując się tak wyspecyfikowanym katalogiem zagrożeń autor dokonuje ich szczegółowej egzegezy, ukazując zarówno skalę, jak i realne oraz potencjalne ich konsekwencje. W konkluzji rodzi to wniosek, iż współczesny wymiar zagrożeń dla bezpieczeństwa informacyjnego Polski wiąże się przede wszystkim z wielowątkowo traktowanymi kwestiami dostępu do informacji.Item Iran in the Minds of the Israe(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Levy, MordechaiThe foreign policy of Israel towards Iran relies on the shared understanding of the leadership and the public in Israel of the reality, and hence agreement is also built regarding the steps that should be undertaken regarding Iran and its nuclear program. Through research of the social representations, it will be possible to identify the core images and bases of agreement of society in Israel and to identify the existence of alternative understanding of subgroups, which exist in parallel in the society. The findings indicate that the heterogeneity in Israeli society is expressed also in the collection of images and explanations regarding the nature of the State of Israel and re¬garding the Iranian threat. In the Jewish group it is possible to identify two systems of core repre¬sentations: the first is collection of images of the Holocaust and the second is images of the Israeli-Arab conflict. In the Arab group differences among its sub-groups was found. Groups whose sons serve in the Israeli military created discourse similar to the Jewish group, and the other Arabs formed images around the status as a minority in the Jewish nation state.Item Ludobójstwo w irackim Kurdystanie w latach 80. XX wieku i jego umiędzynarodowienie(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Jomma, FuadProblem ludobójstwa w irackim Kurdystanie stanowi apogeum konfliktu iracko-kurdyjskiego sięgającego początku lat 20. XX wieku. Nacjonalistyczna partia Al-Baas, która doszła do władzy w 1963 r., zaczęła prowadzić represyjną politykę wobec Kurdów polegającą na wysiedleniach z rdzennych obszarów na terytoria zamieszkałe przez ludność arabską lojalną wobec rządu. Kolejnymi krokami skierowanymi przeciw mniejszości kurdyjskiej było zorganizowane, masowe niszczenie i konfiskata jej mienia, ponadto zakaz przebywania w strefach wydzielonych przez władze, a także czystki etniczne na dużą skalę. Liczbę Kurdów, którzy padli ofiarą reżimu Saddama Husajna szacuje się na 182 tysiące. Użycie broni chemicznej w miejscowości Halabdża spowodowało śmierć ponad 5 tysięcy Kurdów, a ci którzy ocaleli do dziś odczuwają skutki tego ataku. To właśnie ta zbrodnia doprowadziła do umiędzynarodowienia kwestii kurdyjskiej, a w konsekwencji do uniezależnienia obszarów kurdyjskich od Bagdadu w latach 90. XX wieku. Niemal wszyscy autorzy ataku chemicznego oraz innych zbrodni na Kurdach zostali postawieni przed sądem i skazani za popełnione czyny.Item Niepewna normalizacja stosunków polityczno-gospodarczych Iranu z zachodem(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Gwiazda, AdamCelem artykułu jest analiza dotychczasowych osiągnięć negocjacji prowadzonych przez pię¬ciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ i Niemiec z władzami Iranu. Negocjacje skierowane są na ograniczenie irańskiego programu nuklearnego i normalizację wzajemnych stosunków. Porozumienie tymczasowe, podpisane w listopadzie 2013 r. w Genewie nie doprowadziło do zawarcia ostatecznych uzgodnień. Wynegocjowane 2 kwietnia 2015 r. porozumienie ramowe z Lozanny, choć powinno być uznane za sukces przez fakt prowadzenia rozmów, to brak konkretnych ustaleń nakazuje uznać je za negocjacyjne niepowodzenie.Item Od Surge do państwa islamskiego, Przyczyny i uwarunkowania destabilizacji Iraku po 2011 roku(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Karczewski, MaciejCelem artykułu jest ukazanie dynamiki wydarzeń, które doprowadziły do destabilizacji sytuacji w Iraku po wycofaniu się z tego państwa wojsk amerykańskich. Wyjaśnione zostały czynniki, które doprowadziły do wzrostu napięć w relacjach międzywyznaniowych oraz uwarunkowania wzrostu znaczenia ugrupowań ekstremistycznych. Kluczowym punktem analizy jest wyjaśnienie przyczyn sukcesu tzw. Państwa Islamskiego, stanowiącego zagrożenie o charakterze ponadregionalnym. Działalność tej organizacji doprowadzić może do rozpadu Iraku oraz destabilizacji całego Bliskiego Wschodu.Item Polskie analizy strategiczne - przegląd 2014 roku(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Wiśniewski, RafałArtykuł stanowi subiektywny przegląd artykułów publikowanych w 2014 r. na łamach wybranych polskich czasopism naukowych z obszaru studiów nad bezpieczeństwem międzynarodowym („Kwartalnik Bellona”, „Bezpieczeństwo Narodowe”, „Rocznik Strategiczny” oraz „Stosunki Międzynarodowe”). Autor dokonał wyboru tekstów dotyczących najczęściej poruszanych tematów (jak np. konflikt ukraiński, ewolucja NATO oraz WPBiO), jak również prezentujących ciekawe i innowacyjne stanowiska badawcze (np. szkolnictwo wyższe jako zasób potęgi państwa czy militarne zastosowania biotechnologii). Prezentacja tez autorów omawianych tekstów została dodatkowo opatrzona komentarzem naukowym.Item Rola case study w zarządzantu kryzysowym w obliczu modelowania(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Magiera, MaciejObecnie społeczeństwa zachodnie żądają kompleksowego minimalizowania ryzyka i przerzuciły ten obowiązek na administrację publiczną. Tym samym wzrosło znaczenie zarządzania kryzysowego, a dokładniej skuteczności działania w jego ramach. Wydaje się, że proponowana metoda oparta na case study umożliwi dostarczanie pewnych (niefałszywych) przesłanek, co ograniczy specyfikę zarządzania kryzysowego (zmienność, deficyt informacyjny itp.), i stanie się posiłkową bazą empiryczną dla podmiotów administracji publicznej skazanych na wnioskowanie pod presją czasu z mało znanych i nieusystematyzowanych materiałów źródłowych.Item SIPRI Yearbook 2014(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Magiera, MaciejOstatnie wydanie SIPRI Yearbook 2014 dotyczy 2013 r. i koncentruje się na trzech wydaje się najważniejszych z punktu widzenia badań nad pokojem kwestiach: bezpieczeństwo i konflikty, wydatki wojskowe i uzbrojenie oraz nieproliferacja, kontrola zbrojeń i rozbrojenie. Niniejsze opracowanie zawiera uporządkowane chronologicznie najważniejsze tendencje opublikowane w roczniku.Item Spory terytorialne państw członkowskich NATO na obszarze Afryki. Uwarunkowania, znaczenie oraz wpływ globalnego ocieplenia(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Gnaś, HerbertW niniejszym artykule przeanalizowane zostały trzy przypadki sporów terytorialnych pomiędzy państwami członkowskimi NATO : spór pomiędzy Kanadą i Danią o znajdującą się w Kanale Kennedy’ego Wyspę Hans, spór pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Kanadą o część Morza Beauforta oraz kwestia Przejścia Północnozachodniego, które uznawane jest przez Kanadę za wewnętrzne wody terytorialne, czemu sprzeciwiają się Stany Zjednoczone oraz europejskie państwa członkowskie NATO. Spory te mają miejsce z następujących powodów: dostępu do nowych tras morskich oraz do bogatych złóż ropy i gazu. W artykule przeanalizowane zostały uwarunkowania zaistnienia tych sporów oraz przedstawione zostały najważniejsze wydarzenia z ich przebiegu. Została także podjęta próba określenia dotychczasowego oraz potencjalnego przyszłego wpływu globalnego ocieplenia na kształt tych sporów.Item Stanowiska wybranych państw regionu Bliskiego Wschodu wobe zmian politycznych w Egipcie. Wpływ na obecny stan stosunków dwustronnych(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Osiewicz, PrzemysławPrzedmiot niniejszego artykułu stanowi szczegółowa analiza stanowisk władz najważniejszych państw bliskowschodnich, w odniesieniu do zmian na egipskiej scenie politycznej po 2009 roku : Izraela, Turcji, Islamskiej Republiki Iranu oraz państw członkowskich Rady Współpracy Zatoki Perskiej - Arabii Saudyjskiej, Bahrajnu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Kataru, Omanu i Kuwejtu. Celem artykułu jest ustalenie przyczyn, dla których władze wyżej wymienionych państw zdecydowały się, bądź też nie, wesprzeć proces zmian politycznych w Egipcie w latach 2011i2013r.,a także konsekwencji tych decyzji z perspektywy 2015 r., zwłaszcza wpływu na obecny stan stosunków dwustronnych.Item Stanowisko Unii Europejskiej wobec nowej agendy rozwojowej Post 2015(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Kaczmarek, FilipWażność aktualnej, globalnej agendy rozwojowej, znanej pod nazwą Milenijne Cele Rozwojowe (MDGs), kończy się 31 grudnia 2015 r. Od 2010 r. trwają prace analityczne, programowe i polityczne nad nową agendą rozwojową, która zastąpi MDGs począwszy od 1 stycznia 2016 r. Unia Europejska jest bardzo aktywnym uczestnikiem prac nad kształtem kolejnej agendy rozwojowej. Aktywność UE w tym obszarze wynika zarówno z ambicji tej organizacji, chcącej od¬grywać rolę „globalnego gracza”, jak i znaczenia założeń globalnej polityki rozwojowej dla unijnej współpracy rozwojowej. Nieprzypadkowo Unia Europejska ogłosiła rok 2015 Europejskim Rokiem na rzecz Rozwoju - European Year for Development (EYD). Artykuł przedstawia stanowisko najważniejszych instytucji UE wobec nowej agendy rozwojowejItem Stosunki francusko-andorskie w dwudziestolecie podpisania traktatu o dobrym sąsiedztwie, przyjaźni i współpracy(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Łukaszewski, MarcinW 1993 roku społeczeństwo Andory zdecydowało o przyjęciu pierwszej w dziejach Księstwa konstytucji. Rok ten był dla tego pirenejskiego państwa również wyjątkowy ze względu na przyjęcie go do ONZ i ze względu na zawarcie trójstronnego traktatu z oboma sąsiadami : Hiszpanią i Francją. Zdaniem autora, traktat ten w sposób znaczący wpłynął na pozycję Andory na arenie międzynarodowej i na kolejne dziesięciolecia uwarunkował relacje tego państwa z sąsiadami. Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba podjęcia analizy tych stosunków, opierając się na relacjach andorsko-francuskich. Autor stara się wskazać sprawy, które stanowiły dla obu państw przedmiot sporu i kompromisu: oszustwa podatkowe, kwestia granicy czy chociażby waluta euro.Item The Houthi Movement (Ansar Allah) Facing the Coalition Forces(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Alogai, FikriThe unrest prevailed in the Arab world during and after the Arab Spring and the escalation of the rivalry between Iran and Saudi Arabia made all parties feel reluctant to make concessions to reach a settlement. The challenge for the Yemeni negotiators is to find a path to stop the escalation, despite the outbreak of fighting in several places. The local parties, which would be the big¬gest loser, should be supported to reach some agreement. This is because a proxy war which is sectarian in nature will not create victors. Thus a political settlement would be less costly to achieve reasonable goals. Ideally, escalation could occur through a cease-fire mediated and watched by the Security Council. Then negotiations under the auspices of the United Nations and with the support of the GCC could be resumed to reach a settlement on the most pivotal issue: the executive authority. A GCC, especially Saudi Arabia, could help settlement by encouraging Hadi to accept a minimum collective leadership. An even better solution is for Hadi to resign to reach an ac¬ceptable agreement on a large scale for the establishment of an executive authority. The Sultanate of Oman, being more neutral could to be a potential place for the negotiations; it would be even good to assist in managing the negotiation If the parties were able to settle the issue of the presidency and stop the escalation, Yemenis can move then to negotiate details about power-sharing before the election and put a framework to address the state structure. The progress that has been made already in negotiations indicates there is a possibility for a reasonable solution.Item The Impact of the Arab Spring on the Palestinian Question(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015) Taffal, AssadThe Palestinian question has been deeply influenced by regional political trends for the last six decades. Palestinians have been exposed to external and internal Arab politics, suffering - from the Lebanese civil war of 1976-1989, the Iranian Revolution of 1979, the Iraqi invasion of Kuwait in 1991, the American occupation of Iraq in 2003, and the Arab Spring since 2010. Those examples remind of the fragility of the Palestinian issue and its deep dependence on stability in the Arab World. The issue of present developments in the Arab region, the Israeli-Palestinian conflict, and the peace process in the Middle East are highly correlated.