Artykuły naukowe (WFPiK)
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Artykuły naukowe (WFPiK) by Title
Now showing 1 - 20 of 106
Results Per Page
Sort Options
Item A Lost Chance – Some Remarks on Ancient Autobiographies(Polskie Towarzystwo Filologiczne, 2003) Piętka, RadosławItem "Anhelli" Juliusza Słowackiego - próba odczytania postkolonialnego(Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, 2010) Ewertowski, TomaszW artykule poemat Juliusza Słowackciego "Anhelli" poddany jest interpretacji z perspektywy postkolonializmu. Zasadnicza część artykułu podzielona jest na trzy części. W pierwszej analizowane są zagadnienia geografii wyobrażonej, w drugiej kwestia kolonialnego spojrzenia na ludy Syberii, w trzeciej, najdłuższej, omawiany jest obraz rozpadu wspólnoty w sytuacji imperialnej dominacji.Item Chiny a polskie podniebienie ‒ reprezentacje chińskich kulinariów w polskich tekstach podróżopisarskich(Department of Polish Studies Tokyo University of Foreign Studies, 2015-03-31) Ewertowski, TomaszThe main topic of the paper is exoticism and familiarization of China through descriptions of Chinese cuisine. The primary focus of the paper is the literary works of following Polish authors: Konstanty Symonolewicz, Witold Urbanowicz, Kamil Giżycki and Władysław Michał Zaleski. They visited China at the end of the 19th century (Zaleski) and at the beginning of the 20th century (Symonolewicz, Giżycki, Urbanowicz). Topic of food and eating habits is treated as a one of the ways of creating the otherness or familiarizing it. Remarks about Chinese food made by Zaleski and Giżycki emphasized strangeness of Chinese culture. However, descriptions of food and eating habits were not only a way to create the image of China as an exotic land. E.g. Symonolewicz tries to dispel myths about strange customs of the Chinese through the detailed description of a traditional Chinese dinner. Urbanowicz compares Chinese and American eating habits, introducing a principle of relativism.Item Cultural Exchange between China and the West from the perspective of two Eastern European Travellers – Travelogues of Milutin Velimirović and Konstanty Symonolewicz(Sun Yat-Sen University Press, 2015) Ewertowski, TomaszThe main aim of the paper is to analyze and interpret the image of relations between China and Europe in two travelogues written by the Eastem Europeans. The first is a book entitled “ Kroz Kinu” (“Through China”）by the Serbian diplomat Milutin Velimirović. The second is a book “Moi Chińczycy” （“My Chinese")， by the Polish diplomat Konstanty Symonolewicz. The main concepts of the paper are based on imaginary geography and imagology. Both authors lived in China in 1910 ’ and 1920 ’. Authors visited the Far East at a very specific historical moment, when China was politically fragmented and was forced to sign uneaual treaties. Symonolewicz and Velimirović paid attention to contemporary political situation, and also to the great history of China and yarious issues connected with intercultural communication. Two authors had a specific point of view, because they represented Europe, however they belonged to the Eastern part of European civilization, to nations which did not take part in imperial expansion. They perceived China from the European perspective, but on the other hand they could also distance themselves from various European prejudices. In the paper their descriptions and remarks about contacts between China and Europę in the early 20th century will be compared and analyzed.Item De/montaż miasta w prozie Stanisława Lema(Wydawnictwo Austeria, 2015) Gajewska, AgnieszkaInterpretacja trylogii Stanisława Lema "Czas nieutracony" ze szczególnym uwzględnieniem historycznego kontekstu związanego z okresem okupacji Lwowa.Item Demitologizacja czy remitologizacja Europy Środkowej? Stasiuk i Andruchowycz na prowincji(2009) Ewertowski, TomaszW artykule teksty Andrzeja Stasiuka i Jurija Andruchowycza są interpretowane w kontekście zagadnienia Europy Środkowej i pojęcia prowincji. Pierwsza część to krótkie wprowadzenie w dyskurs środkowoeuropejski. W drugiej części przedstawiona zostaje specyfika wizji "mojej Europy" w twórczości obu pisarzy. W trzeciej części rozważane jest postawione w tytule pytanie: na ile teksty Andruchowycza i Stasiuka są demitologizacją, a na ile jedynie przeformułowaniem starych „mitów”? Odwołując się do koncepcji Larry'ego Wolffa, autor stawia tezę, że zwłaszcza w pisarstwie Stasiuka dochodzi do reprodukowania stereotypów związanych z orientalizowaniem wschodniej części kontynentu.Item Dva pogleda na Večni grad - doživljaj Rima u stvaralaštvu Njegoša i Mickijeviča(Матица српска, 2014) Ewertowski, TomaszЦиљ рада је да се прикажу и упореде различите димензије доживљаја Рима у стваралаштву двојице песника, П. Његоша и А. Мицкијевича. Предмет анализе су писма, записи и књижевна дела српског и пољског песника, као и сведочанства њихових сапутника (Л. Ненадовића и А. Одињца). Компаративна анализа пружа могућност да се сагледа Његошево стваралаштво у новом контексту.Item Europa w kryzysie: perspektywy gospodarcze Unii Europejskiej do 2020 roku w kontekście problemów rozwojowych państw grupy PIIGS(Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2012) Walkowski, MaciejIn 2009 the European Union, and in particular the euro zone, slid into a stage of economic recession, on account of the spreading global financial crisis, referred to as ‘2008+.’ Considerable developmental problems are being experienced by the group of countries referred to as PIIGS, particularly by Greece. Due to the tight developmental interdependencies in the European common market, the bankruptcy of Greece could cause a domino effect, i.e. the collapse of other Mediterranean economies, such as Spain or Italy, financial difficulties for Germany and France, and consequently a threat to integration processes throughout Europe. This paper is the first part of the analysis of this issue, where the author analyzes both the causes and effects of the present financial crisis in the euro zone, the first correctional activities undertaken by the EU institutions, and further developmental prospects of the European Union by 2020.Item Fenomen XV-wiecznych rot kościańskich. Wymiany leksykalne(2014) Borowiec, KarolinaArtykuł dotyczy wyjątkowego zabytku języka polskiego, jakim są średniowieczne roty kościańskie – jedyne zapiski tego typu, których część zachowała się w podwójnych redakcjach, brudnopisach i czystopisach. Sytuacja taka pozwala na badanie m. in. tego, w jaki sposób w średniowiecznych kancelariach pracowano nad tekstem przysięgi. Autorkę interesują wymiany leksykalne (autosemantycznych leksemów niewspółrdzennych). Zestawiając ze sobą odpowiedniki brudno- i czystopisowe, pokazuje charakter danej zmiany i próbuje rekonstruować motywy, dla których zostały one wprowadzone.Item Filologia wina – prolegomena(Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim, 2015) Cieliczko, Małgorzata; Graf, MagdalenaTematem artykułu jest wino „czytane” z perspektywy literaturoznawczej i językoznawczej. W pierwszej części autorki prezentują wybrane przykłady obecności wina w tekstach i życiu literackim, odwołując się m.in. do poezji Charlesa Baudelaire’a czy prozy Marka Bieńczyka. Część druga poświęcona jest sposobom określania właściwości wina. Analizę językową etykiet i kontretykiet, na których znajduje się charakterystyka wina, połączono z prezentacją profesjonalnego słownictwa degustacyjnego.Item Futuryści się śmieją(Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016) Graf, PawełThe Futurists Are Laughing In the article the author analyses the futurist views on laughter. Using the phenomenological analyses of Isaac Passi and Simon Critchley, the author shows the oscillations of the futurist comicality between the solemnity and the tragic experience of existence. In the conclusion the author proposes a notion in opposition to the Derrida-Platonic idea of the pharmakon; an understanding of laughter which he names jadyczne [a pun utilising “yad” and “venom” which in Polish sound the same]. In this respect, more visibly than in the pharmakon, this understanding retains the textual presence and emergence of risus.Item "Geniusz, ten możny pan, gustu jest hołdownikiem". Wokół polskiej prapremiery "Hamleta"(Wydawnictwo "Poznańskie Studia Polonistyczne", Poznań, 1999) Kurek, KrzysztofThe first chapter, entitled "On Polish First-Night Performance of Hamlet", is devoted to the first Polish staging of the tragedy. The first-night performance was staged on April 9th 1798 at the Lwów theatre, which at that time was directed by Wojciech Bogusławski. The author presents the most important historical context surrounding the production of the play and reminds of the concurrent presence of German-language productions of Shakespeare's plays in Warsaw prior to 1794. After a detailed description of individual versions of Schroeder's adaptations of "Hamlet", the autor analyses the text of the Bogusławski translation of the tragedy and the accompanying text of "Uwagi nad Hamletem" ("Notes on Hamlet").Item Item Graecia capta ferum victorem cepit? Relations between Europe and China in the Travelogue "Tamo amo po istoku" of Milan Jovanović(Pracownia Humanistycznych Studiów Interdyscyplinarnych, 2015) Tomasz, EwertowskiThe main focus of the paper is the image of European-Chinese relations in the travel prose Tamo amo po istoku (‘Here and there in the East’), written by the Serbian traveller Milan Jovanović. Jovanović worked as a doctor on a steamer belonging to the Lloyd company in the 1870’s and 1880’s, and travelled through the Mediterranean, the Middle East, India, and the Far East. In his prose, he made quite a few remarks about China and the Chinese. According to Jovanović, European presence in Asia is dominated by greed, violence and injustice, and because of that, the peoples of Asia have started to despise Europeans and perceived them as cruel barbarians. Chinese industriousness, perseverance, frugality and good manners are emphasized in the travelogue. In general, Jovanović’s view on the future of intercultural relations was an optimistic one. Contacts between civilisations were an opportunity for Europe to adopt Chinese values. It should be pointed out that Jovanović’s way of thinking would have been very interesting in the context of 19th century ideologies of racism and colonialism.Item Hybrydyczność a literackie obrazy poturczenia i rusyfikacji w romantyzmie serbskim i polskim(Universitas, 2016) Ewertowski, TomaszTematem artykułu jest analiza postaci poturczeńców oraz zrusyfikowanych Polaków w wybranych tekstach literackich odpowiednio serbskiego i polskiego romantyzmu. Zjawiska poturczenia i rusyfikacji traktowane są jako odejście od wartości, wyznaczających tożsamość zbiorowości i przejście na stronę „kolonizatora”, a interpretowane będą przy pomocy kategorii hybrydyczności. Interesuje mnie, w jaki sposób w literaturze romantycznej, będącej elementem procesu konstruowania wspólnoty wyobrażonej narodu, przedstawiano takie sytuacje. Wskazać różne typy realizacji motywy poturczenia i rusyfikacji. Postacie mogą być ofiarami dominacji, którym przemocą jest narzucana tożsamość wroga (np. Anhelli Słowackiego, niektóre postacie z dramatu Jelisaveta, knjeginja crnogorska Đ. Jakšicia). Czasami ukazywane są jak zdrajcy, arywiści przechodzący na stronę nieprzyjaciela (np. poplecznicy Senatora w Dziadach, Vuk Branković w tekstach serbskich odwołujących się do mitu kosowskiego). Inny wariant to postawa bohaterska – mimo opresji postacie opierają się naciskom i demonstrują niezłomny opór, czasami jednak ulegając wrogiej dominacji w inny sposób (np. rewanżyzm oraz przejmowanie wzorców zachowania pochodzących od nieprzyjaciół jako forma zniewolenia w III części Dziadów). Kwestia odstępstwa od monolitycznej tożsamości narodowej może być również powiązana z kwestiami płci i erotyki (opowiadanie Neverna Tijana Đ. Jakšicia, powiązanie wątku miłosnego i problematyki syberyjskiej w Fantazym Słowackiego) czy pytaniami metafizycznymi (Górski wieniec P.P. Njegoša, relacje polityczne i „migracje” duchów polskich, ruskich i mongolskich w filozofii genezyjskiej Słowackiego). Szczególnie interesujące są przypadki, w których opozycja zostaje zamieniona przez układ trójstronny (zbiorowość narodowa – nieprzyjaciel – kultura zachodnia): np. w dramatach Górski wieniec P.P. Njegoša, Maksim Crnojević L. Kosticia i Jelisaveta, knjeginja crnogorska Đ. Jakšicia obok przeciwstawienie Czarnogóry i Turcji pojawia się również kontekst Wenecji jako przestrzeni obcej kulturowo, będącej potencjalnym sprzymierzeńcem, ale jednocześnie zagrożeniem.Item Images of Rome in Polish and Serbian literature of the Romantic Period(КарГУ, 2013) Ewertowski, TomaszThe main aim of the paper is to analyze and interpret various images of Rome in Polish and Serbian literature of the Romantic period. The main concepts are based on imaginary geography. Michael Foucault's concept of heterotopia is also used. The primary focus of the paper is the literary works of the following Serbian and Polish authors: P. Njegoš, L. Nenadović, A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasinski, C. Norwid. It corroborates how various philosophical ideas and ideological values are demonstrated in representations of the ruins of Rome.Item Imperialista skolonizowany. O rosyjskim paradoksie kolonialnym na przykładzie “Generation P” W. Pielewina i „Rosja w zapaści” A. Sołżenicyna(Wydawnictwo-Drukarnia Bonami/Pracownia Komparatystyki Literackiej IFP UAM, 2008) Nakoneczny, TomaszArtykuł podejmuje próbę wykazania podstawowych ograniczeń teorii postkolonialnej, jakie wynikają z jej dwóch ważnych aspektów: moralnego i politycznego. Istnienie pierwszego powoduje, że postkolonializm wpisuje się w nurt myśli lewicowej, drugi natomiast czyni zeń narzędzie swoistej walki politycznej - o prestiż i uznanie. Przypadkiem rozważanym w szczególności jest imperializm rosyjski, którego wpływ na literaturę daje się odczuć nie tylko w przeszłości (np. w klasyce dziewiętnastowiecznej), ale i współcześnie. Dla potwierdzenia swoich spostrzeżeń natury ogólnej autor skupił uwagę na dwóch dziełach – „Rosji w zapaści” Aleksandra Sołżenicyna i „Generation P” Wiktora Pielewina. Oba ujawniają, jakkolwiek na zupełnie różne sposoby (tradycyjny i „ponowoczesny”), istnienie tego, co autor określa jako rosyjski paradoks imperialny, polegający na tym, iż podjęcie na gruncie literatury rosyjskiej dyskursu tożsamościowego skutkuje mniej czy bardziej uświadomionym powrotem do myślenia w kategoriach imperialnych.Item Integralność, samodzielność i celibat(Czas Kultury, 2014-06) Gajewska, AgnieszkaW dyskursie feministycznym wypracowanych zostało kilka strategii przeciwstawiania się ideom pronatalizmu narzucanym przez politykę prorodzinną, popkulturę oraz prawa religijne. Omawiane w artykule przykłady prozy feministycznej, a także postulaty ruchu kobiet, który propagował polityczny celibat, uderzają w społeczny konsensus na temat macierzyństwa jako najważniejszego celu życia kobiet. Wystąpienia feministek skupione są na analizie sytuacji dotkniętych biedą, uzależnionych finansowo kobiet, którym dzieci ograniczają i tak niewielkie możliwości realizacji życiowych celów. W tekstach feministycznych autorki zwracają uwagę na realne koszty psychiczne, fizyczne i finansowe opieki nad dziećmi, a także na alienacja matek, poświęcających się własnym dzieciom. Wszystko to powoduje, że ikoną ruchu feministycznego nie może zostać matka, która skupiona na sferze prywatnej przedkłada interesy własnych dzieci nad solidarność z innymi kobietami.Item Jadwiga Żylińska pomiędzy dwoma dwudziestoleciami(Universitas, 2011) Marzec, LucynaItem Jadwiga Żylińska w liczbach(Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2014) Marzec, Lucyna