Wydział Neofilologii (WN)/Faculty of Modern Languages and Literatures

Permanent URI for this community

https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/12

Browse

Now showing 1 - 20 of 623

3. Od redakcji
(Adam Mickiewicz University Press, 2011) Schab, Sylwia; Skrzypek, Dominika; Zborowski, Piotr
A comparative study of participles, converbs and absolute constructions in Hindi and Medieval Rajasthani
(2017-05-13) Tokaj, Joanna; Stroński, Krzysztof; De Clercq, Eva
The PRO coindexation of converbs and participles in South Asian Languages along with Subject Identity Constraint (Subject Control) violation has been studied by Subbarao (2012) and Murthy (1994). I present the analysis of Medieval Rajasthani data focusing on two construction types – constructions consisting of converbs and participles. I compare my findings on Rajasthani with previous analyses of the Hindi language. I demonstrate that PRO coindexation in Medieval Rajasthani is more strict than in Hindi. Participles are coindexed with a subject or a direct object of the main clause while converbs are most often subject-oriented. Subject Identity Constraint (Subject Control) violation in Medieval Rajasthani (MR) occurs in constructions consisting of participles and converbs. Subject Identity Constraint may be violated in MR in sentences denoting cause and effect and time relation.
A conceptual approach towards the use of prepositional phrases in Norwegian – the case of "i" and "på".
(Katedra Skandynawistyki UAM, 2010) Szymańska, Oliwia
The paper gives an insight into how Polish learners of Norwegian distribute locative prepositions i and på (in and on) in the most basic spatial contexts. The project is set within SLA studies with cognitive theories and conceptual transfer theory as a key-stone. The data which has been analysed is elicited from four main sources. The two most vital ones are based on ASK-corpus (AndreSpråksKorpus) with the total of 800 informants, and a fill-in-the-gaps survey with 90 participants. The overall aim of the project was to discover patterns native speakers of Norwegian use for distributing i and på. Based on this knowledge, I pinpointed potential mistake domains which could motivate conceptual forward transfer for the Polish learners. Thereafter, Polish informants' performance in L2 was analysed with respect to transfer. I propose four potential transfer domains, i.e. different conceptualization of some objects and places, marking abstract and concrete contexts, marking of dynamic situations and lexicon shortages combined with language diversity of Norwegian, which should be taken into consideration when acquiring Norwegian.
A Conceptual Metaphor approach to war discourse and its implications
(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2007) Fabiszak, Małgorzata
A Polish-German story told in English? The Zookeeper’s Wife in the thicket of AVT. On language choices in movies
(2020) Badstubner-Kizik, Camilla
A Runic Prayer
(Katedra Skandynawistyki UAM, 2011) Skrzypek, Dominika
Contrary to modern view of the runes as symbols and bearers of pagan traditions, the mediaeval runic inscriptions found in Scandinavia bear witness of making use of the indigenous alphabet to serve the new religion, Christianity. In this paper a number of inscriptions are analyzed with respect to the prayer formula that typically is a part of a text commemorating the dead. Different runic masters are found to have been more or less theologically educated in the tenets of the new religion. The prayer formulas show a changing society, reorienting from the pagan traditions towards the christian ones.
Adjektivbøyning i norsk – kongruenstilegnelse hos polskspråklige norskinnlærere
(Wydział Neofilologii UAM w Poznaniu, 2016) Janik, Marta Olga
The thesis gives an insight into the acquisition of adjective agreement by Polish learners of Norwegian as a second language basing on cognitive language acquisition theories. Its main aim is to show the Polish learners’ competence in inflecting the Norwegian adjectives by analyzing the correctly and incorrectly inflected adjectives, and to investigate factors that possibly influence the acquisition. The following factors are taken into consideration: 1) the linguistic factors (the grammatical context in which the adjectives were used, the inflectional paradigm of the adjectives), 2) the psycholinguistic factors (transfer), 3) the social factors (the general competences in Norwegian as a L2, age, education, the total number of course hours taken in Norwegian, length of stay in Norway, competences in English as a L3). The data used in this study come from the ASK corpus (The Norwegian Language Learner Corpus), where the participants wrote essays in a test situation. The analysis is based on 200 texts written by 200 L1 Polish learners of Norwegian. In the transfer investigation their performance is compared with the performance of 200 English and 200 German speaking learners of Norwegian.
Akty mowy o funkcji fatycznej w wywiadach telewizyjnych
(2010-07-12T14:08:21Z) Otulak-Komenda, Monika; Sypnicki, Józef. Promotor
Zagadnienie funkcji języka w kontekście teorii aktów mowy rozważane będzie w oparciu o funkcję fatyczną, której status jest niejasny: niektórzy badacze nie uznają jej za równorzędną innym funkcjom, ale za funkcję sekundarną, obecną w każdej wypowiedzi językowej. Termin został wprowadzony przez antropologa, Bronisława Malinowskiego do określenia swoistego porozumienia między ludźmi - „komunii fatycznej”. Termin ten przejął Roman Jakobson do określenia komunikatów, które służą nawiązaniu, podtrzymaniu lub zerwaniu kontaktu między uczestnikami aktu komunikacji. Rozumienia funkcji fatycznej możemy rozszerzyć o elementy, które umożliwiają rozmówcom kontrolowanie przebiegu interakcji, a także wpływają na przyjazną atmosferę, ułatwiającą komunikację. Powyższe rozważania teoretyczne posłużyły za punkt wyjścia do wyodrębnienia typów aktów mowy o funkcji fatycznej na bazie materiału językowego wywiadów telewizyjnych. Funkcja fatyczna jest zjawiskiem złożonym, wymagającym szczegółowej analizy i nie powinna kojarzyć się tylko ze skonwencjonalizowanymi formułami grzecznościowymi, których klasycznym przykładem jest telefoniczne halo. Akty mowy o funkcji fatycznej są zjawiskiem zasługującym na ujęcie ich w szerszym kontekście, z uwzględnieniem elementów parawerbalnych i niewerbalnych.
Aktywność towarzystw naukowych w internecie na przykładzie PTBG. Podsumowanie siedmiu lat bytności towarzystwa w sieci
(Polskie Towarzystwo Badania Gier, 2011) Surdyk, Augustyn
W dobie internetu przed towarzystwami naukowymi otwiera się nieporównywalnie większa liczba możliwości działania, promowania się, publikowania i rozwoju, niż bywało to jeszcze przed piętnastoma laty. Jednakże dla młodych, rozwijających się towarzystw naukowych niepowiązanych bezpośrednio z uczelniami wyższymi i innymi instytucjami i w związku z tym niemogącymi liczyć na stałe dofinansowanie z ich strony, a bazujących wyłącznie na składkach członkowskich i wolontariacie nawet tak powszechnie dostępna forma działalności medialnej może stanowić spore wyzwanie. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości funkcjonowania towarzystw naukowych w internecie, jak i trudności, jakie mogą napotkać na przykładzie Polskiego Towarzystwa Badania Gier.
Akulturacja migrantów? Autorzy z zapleczem migracyjnym pomiędzy doświadczeniem totalitaryzmu w ojczyźnie a oczekiwaniem wolności na obczyźnie
(2017) Grunt-Göbbels, Alicja; Kałążny, Jerzy. Promotor
W niniejszej rozprawie zajmuję się tematem akulturacji. Co to jest akulturacja? Na ile mamy z nią do czynienia na terenie Niemiec? W jaki sposób i w jakim stopniu problem ten dotyczy autorów z zapleczem migracyjnym i jak się oni z nim mierzą w swoich utworach opierając się na doświadczeniach totalitaryzmu? Pierwszy rozdział jest zasadniczo wprowadzeniem do teorii literatury migracyjnej; wyjaśnione w nim zostały takie pojęcia, jak akulturacja, dyskurs postkolonialny, trascendencja, transkulturalna asymilacja i integracja. Przewodnie pojęcie „akulturacji“ obejmuje zjawiska, które są rezultatem bliskiego kontaktu poszczególnych osób lub grup kulturowych o różnym pochodzeniu, w wyniku którego następują zmiany w kulturowych zachowaniach jednej lub obu grup. Procesy akulturacji to selekcja cech kulturowych, ich stabilizacja oraz wpisanie we wzorzec przyjmowanej kultury. Wynikiem akulturacji są akceptacja, adaptacja i reakcja. W kolejnych podrozdziałach pojawiają się główne założenia i trendy literatury migracyjnej, literatury tworzonej przez autorki i autorów z migracją w biografii oraz krótki zarys historyczny migracji po 1945 z uwzględnieniem aktualnego stanu procesów integracyjnych w Niemczech. Aż do lat trzydziestych XX wieku najmowano i wręcz zapraszano obcokrajowców do pracy. Ta polityka została wznowiona w latach sześćdziesiątych. W latach osiemdziesiątych migranci zarobkowi stali się imigrantami, nie tracąc jednak statusu obcego, ponieważ państwa europejskie nigdy nie uważały się za docelowe kraje migracji, przywiązując dużą wagę do zachowania własnej tożsamości jako państwo i społeczeństwo. W rozdziale 2 zajmuję się tekstami autorek i autorów z zapleczem migracyjnym na przykładzie wybranych utworów twórców z krajów Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej. W centrum mojego zainteresowania znalazły się kraje, które łączy wspólna przeszłość historyczna, szczególnie przynależność do tak zwanego bloku wschodniego i które odczuły brzemię systemu komunistycznego. W czterech podrozdziałach dokonałam porównania dobranych w pary twórców reprezentujących różne pokolenia. Uwzględniłam kraje, które oprócz wspólnej historii mają także wspólną granicę, a więc Polskę i Rosję oraz Rumunię i Węgry. Twórczość autorek i autorów ze wymienionych krajów skupia się na tej samej tematyce. Groźby i strach, pozbawienie wolności i cenzura były dla większości autorów z krajów tzw. bloku wschodniego powodem do opuszczenia kraju ojczystego i niejako wspólnym mianownikiem ich twórczości. Pisarki i pisarze tacy jak Herta Müller i Carmen-Francesca Banciu z Rumunii, Leda Forgo i György Dalos z Węgier, Janusz Rudnicki i Artur Becker z Polski oraz reprezentujący w mojej rozprawie Rosję Natascha Wodin i Aleksander Reiser, wnoszą do literatury niemieckiej część swojej narodowej spuścizny, która w wielu wypadkach determinuje ich działania i częściowo też ich twórczość literacką. Twórcy, którzy posługują się kilkoma językami, należą do najciekawszych przedstawicieli współczesnej literatury. Ich dzieła wypełnia doświadczenie migracji, wojny, wygnania i utraty ojczyzny. Jest w nich również mowa o zdobywaniu nowej ojczyzny, tworzeniu w początkowo obcym języku oraz życiu w odmiennych kulturach. Również tematyka utworów poszerza nasze dotychczasowe horyzonty. Osobiste doświadczenia w zetknięciu z obcą kulturą oraz historyczna świadomość, znajdują odzwierciedlenie w tekstach literackich i czynią je bardziej autentycznymi. Właśnie ci autorzy, których biografie naznaczone są prześladowaniem, ucieczką i zaczynaniem od nowa, budują mosty i przekazują nam autentyczny obraz doświadczeń w wielokulturowym, nowoczesnym i globalnym społeczeństwie. Podwójna tożsamość, przynależność narodowa oraz tożsamość kulturowa migrantów znajduje odzwierciedlenie w utworach omawianych pisarzy. Wynika z tego pozytywne oddziaływanie wielokulturowości na życie w Niemczech. Objawia się ono w poszerzeniu świadomości, wzbogaceniu jakości życia na różnych płaszczyznach, wymianie kulturowej oraz językowych innowacjach. Autorzy ci wyróżniają się mobilnością, znajomością wielu języków i rozległymi kompetencjami kulturowymi, dzięki czemu mogą sprostać wymaganiom globalizacji. Te procesy mają też swoje ciemne strony; nie brakuje konfliktów mających źródło w zetknięciu z obcą kulturą. W tym kontekście należy wymienić problemy z przystosowaniem się i akceptacją oraz następująca po nich izolacja, wykorzenienie i strach przed utratą własnej kultury. Mimo iż w przypadku wielu autorek i autorów można mówić o udanej akulturacji, nadal określani są oni jako twórcy z zapleczem migracyjnym, bądź klasyfikowani według innych kryteriów niż rodowici Niemcy. Urodzeni w innym kraju, wychowani w innym języku i innej kulturze, żyją na pograniczu literatury niemieckiej, chociaż publikują w języku niemieckim, zdobywając za swą twórczość wiele nagród. W rozdziale trzecim nasuwa się pytanie, co ostatecznie oznaczają procesy integracyjne i czy akulturacja powinna stanowić pożądany cel. W dwóch podrozdziałach przedstawione zostały zarówno różnorodne uwarunkowania systemu i ich wpływ na świadomość narodową pisarek i pisarzy w historycznie powiązanych i sąsiadujących krajach (Polsce i Rosji oraz Rumunii i na Węgrzech). Akulturacja przedstawia się jako więzienie na wolności, gdyż autorzy, którym ciężko pogodzić się z utratą ojczyzny, żyją rozdarci w poszukiwaniu swojej prawdziwej tożsamości. Ci, którzy zmuszeni byli do opuszczenia kraju ojczystego, mają trudności z dostosowaniem dawnej tożsamości do nowej. W czasach globalizacji zadanie to łatwiej przychodzi młodszej generacji autorów z zapleczem migracyjnym.
Äldre and Yngre Västgötalagen – some linguistic evidence
(Wydawnictwo Naukowe UAM, 2009) Skrzypek, Dominika
The article studies two of the oldest Swedish texts, the legal codices from the province of Västergötland, 'Äldre Västgötalagen' (ÄVL), dated at 1225 and 'Yngre Västgötalagen' (YVL), dated at ca 1280. The younger of the texts is a continuation of the older one and includes several additions. The texts are compared with particular respect to the nominal categories – the developing definiteness and the declining case. In particular, the definite forms are studied in much detail. The results confirm an earlier hypothesis that the younger text is based on a copy of the older one different from the one in our possession today. Also, it substantiates the claim that this missing original was more archaic than the one surviving today.
Aleksander Wwiedienski i tradycja absurdu
(2014-06-11) Raspapou, Aliaksandr; Andruszko, Czesław. Promotor
Aleksander Wwiedienski (1904-1941) – poeta, dramaturg, filozof rosyjskiej awangardy, - współcześnie znany jest jedynie wąskiemu gronu pisarzy i badaczy literatury interesujących się eksperymentami twórczymi z pogranicza literatury i filozofii. Niniejsza rozprawa poświęcona jest krytycznej analizie twórczości A. Wwiedienskiego pod kątem europejskiej tradycji absurdu w filozofii i literaturze a jednocześnie umiejscowieniem jej w sztuce. W rozdziale pierwszym, teoretyczno – historycznym, przedstawiono koncepcję absurdu i jej realizacje. Rozpatrzono pojęcie absurdu w trzech aspektach: ontologicznym, gnoseologicznym i aksjologicznym. W końcowej części opisano proces przemieszczania się problemu absurdu z płaszczyzny rozważań filozoficznych do tematyki literatury pięknej. W rozdziale drugim, analitycznym, dotyczącym bezpośrednio A. Wwiedienskiego, - podkreślono związki niektórych faktów biograficznych z kształtowaniem się światopoglądu poety, światopoglądu naznaczonego absurdem. Kluczem do jego złożonego obrazu świata są trzy kręgi tematyczne wyznaczone przez samego poetę na bardzo wczesnym etapie (bo już na początku lat 20-tych) jego eksperymentów artystycznych, są to: Czas, Śmierć i Bóg. Ostatni rozdział, analityczno – porównawczy, traktuje o tym w jaki sposób artystyczne dokonania autora Elegii wpisują się w tradycję filozofii i literatury absurdu. Uzupełnieniem niniejszej pracy jest opis krytycznej reinterpretacji podstawowej funkcji języka dokonany przez Wwiedienskiego w odniesieniu do logiczno – filozoficznych koncepcji L. Wittgensteina.
als-Nominale als Argumente zum Nomen
(1999) Zifonun, Gisela
Alternatywne metody rozwiazywania sporów w przekładzie chińsko-polskim i polsko-chińskim. Studium badawcze terminologii z zakresu arbitrażu
(Wydawnictwo Naukowe CONTACT, 2013) Grzybek, Joanna; Matulewska, Aleksandra; Gortych-Michalak, Karolina
Monografia jest interdyscyplinarnym ujęciem alternatywnych metod rozwiązywania sporów w Polsce i w Chinach oraz wynikiem połączenia wiedzy językoznawczej z wiedzą prawniczą w zakresie teorii i praktyki. Przedstawiono podstawowe terminy polskie i chińskie związane z polubownym rozwiązywaniem sporów, szczególną uwagę poświęcając arbitrażowi. Zwrócono uwagę na czynniki kulturowe, historyczne oraz polityczne, które wpływają na rozumienie wyodrębnionych w monografii pojęć prawnych, do których odnoszą się wyłonione w pracy terminy. Ponieważ problematyka przekładu terminologii i frazeologii poruszonej w pracy jest w Polsce wciąż nieznana, dokonano parametryzacji znaczeń terminów bliskoznacznych w języku polskim i chińskim, ustalono stopień ich ekwiwalencji, a następnie zaproponowano dobór odpowiedniej techniki tłumaczeniowej dla wybranych potencjalnych odbiorców przekładu. Istnieją różnice w formułowaniu i rozumieniu pojęć prawnych dotyczących alternatywnego rozwiązywania sporów w Chinach i w Polsce. Wynikają one przeważnie z czynników socjo-kulturowych, które wpływają na prawo i procedury rozwiązywania sporów w obrębie omawianych w pracy systemów prawnych, tj. systemu prawa Chińskiej Republiki Ludowej i Polski. Może się wydawać, że harmonizacja prawa handlowego i ujednolicanie przepisów regulujących rozwiązywanie sporów przez ustawę modelową UNCITRAL te różnice niwelują. Jednak odmienności kulturowe, różna polityka i historia znacznie wpływają na konceptualizację rzeczywistości prawnej. Tłumacze języka chińskiego nie są zwykle wyposażeni w wiedzę z zakresu prawa i kompetencje w zakresie chińskiego języka prawa. Przyswojenie wiedzy na temat kultury, historii, literatury Chin i Tajwanu oraz nauka języka chińskiego zabierają stosunkowo wiele czasu. Trudno o jednoczesną specjalizację w zakresie nauk prawnych i komparatystyki prawniczej. Ponadto w Polsce wciąż brakuje profesjonalnych, specjalistycznych słowników polsko-chińskich i chińsko-polskich, a zagraniczne słowniki dwujęzyczne nie zawsze stanowią dobre rozwiązanie w tej niełatwej sytuacji. Zastosowanie języka pośredniego, czyli najczęściej języka angielskiego w przekładzie polsko-chińskim często komplikuje sytuację, bo dochodzi do wprowadzenia terminów mających odniesienie do instytucji prawnych systemu common law. Brakuje też zbiorów tekstów paralelnych mogących ułatwić pracę tłumaczy, a sama procedura rozwiązywania sporów w formie arbitrażu czy mediacji jest zwykle poufna i tajna, trudno więc o materiały językowe z tego zakresu. Teksty i komunikacja ustna dotyczące alternatywnych metod rozwiązywania sporów są formułowane w języku specjalistycznym, dlatego w pierwszym rozdziale monografii opisano stan badań w zakresie języka specjalistycznego, w szczególności języka prawnego i języka prawniczego. Zwrócono uwagę na duży wpływ kultury na język prawa i przywołano poglądy wybranych teoretyków tłumaczenia na temat zależności występujących między językiem a kulturą. Podkreślono, że narodowe języki prawa są pod wpływem otaczających je systemów prawnych. Prawo jako część kultury powinno być rozpatrywane przez pryzmat wieloletniej historii prawnej i kierunków rozwoju prawa. Kulturę charakteryzuje zwykle wspólny język. Autorka zwróciła uwagę na to, że prawo wyrażane na obszarze danego języka może być podzielone na systemy prawne, które tworzone były niezależnie od używanego języka prawa, ale od warunków politycznych i społecznych. Dlatego chiński język prawa w Chińskiej Republice Ludowej może się różnić od języka chińskiego używanego na Tajwanie czy w Hongkongu. Rozumienie poszczególnych terminów prawnych oznacza przyporządkowanie określonych cech sytuacji komunikacyjnej i tekstu odpowiednim wzorcom kulturowym. Potrzebna jest również świadomość specyfiki języka prawa, dlatego przybliżono wybrane cechy języka prawa. W dalszej części pracy zwrócono uwagę na wieloaspektowość i interdyscyplinarność przekładu prawniczego i stan badań w tym zakresie. Tłumaczenie powinno być zorientowane na określonego odbiorcę czy określoną grupę odbiorców. Tłumacz powinien mieć zatem na względzie nie tylko semantykę, ale też pragmatykę danego komunikatu. Ponadto powinien ustalić kulturę prawną i czynniki socjokulturowe wpływające na komunikat. Dopiero w oparciu o wiedzę interdyscyplinarną może dokonać doboru odpowiedniej strategii translatorskiej. W publikacjach poświęconych tłumaczeniu prawniczemu wielokrotnie podkreślano interdyscyplinarność tego procesu, określając na podstawie różnych parametrów poziom jakości tłumaczenia i ustalając kompetencję dobrego tłumacza specjalistycznego. Dobry tłumacz powinien zatem czytać literaturę prawną w języku ojczystym i w języku, w którym pracuje, a następnie dokonywać porównania obu rzeczywistości prawnych, co z kolei umożliwi mu wyrażenie informacji podanych w języku wyjściowym w języku docelowym. Następnie opisano metody badawcze zastosowane przez autorkę monografii, tj.: vi. model pragmatyczny przekładu terminologii prawniczej, vii. metodę porównania tekstów paralelnych, viii. teorię skoposu Vermeera, ix. parametryzację terminologii dotyczącej arbitrażu i mediacji; x. techniki zapewniania ekwiwalentów dla terminów bezekwiwalentowych. W oparciu o zastosowane metody badawcze, zaproponowano dla wybranych terminów z zakresu alternatywnych metod rozwiązywania sporów, a szczególności z zakresu arbitrażu, dyrektywy translacyjne, przeznaczone dla określonego wycinka rzeczywistości legilingwistycznej. Kolejną część monografii stanowi wprowadzenie do tematyki alternatywnych metod rozwiązywania sporów w ujęciu prawnym i językowym. Zwrócono uwagę na historię polubownego rozwiązywania sporów, a szczególnie na fakt, że chińska tradycja alternatywnego rozwiązywania sporów sięga czasów Chin tradycyjnych i jest głęboko zakorzeniona w kulturze i filozofii. Opisano typologię form alternatywnego rozwiązywania sporów, a następnie przytoczono definicje instytucji negocjacji, mediacji oraz arbitrażu. Scharakteryzowano te instytucje w kontekście rzeczywistości prawnej w Polsce i w Chinach. Przybliżono ponadto stan badań w zakresie języka z zakresu alternatywnych metod rozwiązywania sporów. Wyodrębniono badania porównawcze nad językiem ustaw krajowych i językiem ustawy modelowej UNCITRAL oraz badania w obrębie języka prawnego i prawniczego dokumentów towarzyszących rozwiązywaniu sporów. Ukazano kierunek rozwoju badań w tym zakresie. W kolejnym rozdziale dokonano analizy terminologicznej i prawnoporównawczej instytucji arbitrażu w Chinach i w Polsce. W odniesieniu do przekładu chińsko-polskiego i polsko-chińskiego ukazano wieloznaczność polskiego terminu arbitraż. Szczególną uwagę poświęcono synonimii i braku jednoznacznych definicji w zakresie polskiego sądownictwa polubownego, które mogą stanowić problem dla tłumaczy specjalistycznych. Ukazano typologię sądu polubownego. Następnie wyłoniono terminy i związki frazeologiczne występujące w tekstach dotyczących arbitrażu, a w oparciu o wyniki przeprowadzonej analizy sformułowano dla nich dyrektywy translacyjne. Przedstawiono formy i specyfikę zapisu na sąd polubowny w Polsce i w Chinach. W ostatniej części monografii oraz języka chińskiego zapisu na sąd polubowny w aspekcie tłumaczeniowym chińsko-polskim i polsko-chińskim. Zaproponowano tłumaczenie wybranych umowy na sąd polubowny i klauzul arbitrażowych. Scharakteryzowano krótko ich cechy językowe i problematykę przekładu tego typu tekstów.
Älvdalskan – mellan språkdöd och revitalisering
(2011-06-03T11:18:01Z) Melerska, Dorota; Maciejewski, Witold. Promotor
Doktorsavhandling „Älvdalskan – mellan språkdöd och revitalisering” är en språksociologisk analys av älvdalskans aktuella ställning. Älvdalskan, som talas av ca 2 5000 människor i Dalarna, i Älvdalens kommun, har idag status av en svensk dialekt. Det råder dock oenighet bland språkforskare och talarna själva om den bör betraktas som en dialekt eller ett språk. Under de senaste åren har det pågått ett aktivt arbete kring älvdalskans erkännande som minoritetsspråk enligt Europarådets stadga om landsdels- eller minoritetsspråk. Förutom språkpolitiska ämnen berör Melerska problem med det minskande antalet talare och älvdalskans användingsdomäner. Hon diskuterar revitaliseringsförsök som hittills har genomförts samt ger förslag på möjliga framtida lösningar.Analysen baseras på en enkätundersökning och intervjuer som Melerska genomförde i Älvdalens kommun. Hon jämför sina resultat med Hultgrens undersökning från mitten av 1970-talet. Graden till vilken älvdalskan anses vara hotad analyseras med hjälp av Fishmans skala GIDS, vilken modiferas med ett verktyg, nämligen nya teknologier Internet och media. Ett annat ämne som tas upp i avhandlingen är älvdalingarnas identitet och älvdalskans roll i identitetsskapande processer.
Analiza błędów wymowy Hiszpanów uczących się języka polskiego dla potrzeb komputerowych systemów nauczania wymowy
(2012-06-11T12:20:12Z) Cylwik, Natalia; Demenko, Grażyna. Promotor
Rozprawa pt. „An analysis of pronunciation errors in Spanish learners of Polish for purposes of Computer-Assisted Pronunciation Training systems” („Analiza błędów wymowy Hiszpanów uczących się języka polskiego dla potrzeb komputerowych systemów nauczania wymowy”) zawiera opis badań, których celem było stworzenie inwentarza najbardziej systematycznych segmentalnych błędów wymowy popełnianych przez Hiszpanów uczących się języka polskiego dla potrzeb wykorzystania wyników przy opracowaniu komputerowego systemu nauczania wymowy (CAPT) skierowanego do tej konkretnej grupy odbiorców. Komputerowe nauczanie wymowy ma wiele zalet, jednakże przy obecnym rozwoju technologii stworzenie skutecznego systemu do ćwiczenia wymowy wymaga przeprowadzenia nagrań oraz szczegółowej analizy mowy nienatywnej. Jako że jest to przedsięwzięcie niezwykle czasochłonne i kosztowne, instytucje komercyjne mogą nie być zainteresowane opracowywaniem tego typu programów dla rzadziej używanych języków. Obecnie dysponujemy ograniczoną wiedzą na temat błędów wymowy typowych dla konkretnych par językowych, szczególnie gdy w grę wchodzą języki inne niż język angielski. Badania w zakresie interferencji fonetycznej i fonologicznej biorące pod uwagę jęz. polski są znikome, zwłaszcza dla jęz. polskiego jako obcego (L2). Rozprawa „An analysis of pronunciation errors in Spanish learners of Polish for purposes of Computer-Assisted Pronunciation Training systems” ma na celu wypełnienie tej luki. Rozdział pierwszy zarysowuje ramy teoretyczne dla badań opisanych w rozprawie. W rozdziale tym omówiono najważniejsze wyniki i twierdzenia w dziedzinie badań nad nabywaniem i nauczaniem jęz. obcego oraz w dziedzinie badań nad komputerowym nauczaniem wymowy, biorąc pod uwagę zarówno zalety jak i wady systemów CAPT. Wstęp teoretyczny stanowił podstawę do sformułowania podstawowych założeń pracy, na podstawie których opracowano metodologię zastosowaną w opisanych w rozprawie badaniach. Głównym założeniem przyjętym w analizie była teza mówiąca o tym iż większość błędów wymowy w L2 spowodowana jest interferencją z językiem ojczystym (L1) osoby uczącej się, wobec czego porównując systemy fonetyczne i fonologiczne obu języków można przewidzieć które fonemy i jakie konteksty w L2 mogą być błędnie realizowane przez uczących się. Konsekwencją przyjęcia takiego założenia było przeprowadzenie szczegółowej analizy porównawczej systemu fonetycznego i fonologicznego jęz. polskiego oraz hiszpańskiego, opisanej w rozdziale drugim rozprawy. Na podstawie wcześniejszej analizy teoretycznej w rozdziale trzecim zaproponowano własny inwentarz fonemów i alofonów obu języków, który następnie wykorzystano do analizy i anotacji błędów znalezionych w korpusie oraz do sformułowania hipotez dotyczących przewidywanych błędów wymowy. W oparciu o hipotezy utworzono materiał językowy w postaci 108 zdań, zawierających potencjalnie problematyczne fonemy, kombinacje fonemów i konteksty. Przyjęcie tej metody miało na celu umożliwienie zebrania reprezentacyjnej próbki najbardziej typowych błędów wymowy popełnianych przez Hiszpanów oraz sprawdzenia postawionych przez autorkę hipotez, tak aby można było określić które różnice występujące między jęz. polskim a hiszpańskim rzeczywiście przykładają się na błędy wymowy. Założono bowiem, zgodnie z przeważającym obecnie podejściem wśród badaczy zajmujących się nabywaniem L2, że nie wszystkie hipotezy znajdą faktyczne potwierdzenie i że nie wszyscy uczestnicy badań popełnią przewidywane błędy. Opis metodologii (procedury nagrań, ich przetwarzania, transkrypcji i anotacji) zawarto w rozdziale trzecim rozprawy. Rozdział czwarty przedstawia szczegółowy opis wyników jakościowej i ilościowej analizy czytanej mowy nienatywnej pochodzącej od ośmiorga Hiszpanów posługujących się jęz. polskim w stopniu (średnio)zaawansowanym. Łącznie przeanalizowano 864 zdania, zawierające 31148 jednostek segmentalnych. Uczestnicy badań błędnie zrealizowali 4143 (13.3%) segmentów, zastępując jeden segment innym (substytucja), bądź go omijając (elizja). Łącznie z 263 przypadkami wstawienia (epentezy), w korpusie oznaczono 4406 błędów wymowy na poziomie segmentalnym. Zdecydowanie najczęstszym typem błędu (86.3%) była substytucja. Ominięcia stanowiły jedynie 10.6% wszystkich błędów, a wstawienia zaledwie 6%. Wyniki zdają się potwierdzać słuszność założeń, a w konsekwencji przyjętej w badaniach metodologii. W ujęciu ogólnym, większość hipotez sformułowanych na podstawie teoretycznej analizy porównawczej jęz. hiszpańskiego i polskiego znalazła potwierdzenie w materiale badawczym. Dodatkowo, większość z powtarzających się w korpusie błędów została przewidziana, co potwierdza tezę, iż można przewidzieć większość błędów wymowy w L2 porównując system fonetyczny i fonologiczny jęz. ojczystego osoby uczącej się i jęz. obcego. Z drugiej strony nie wszystkie przewidywania okazały się słuszne, a uczestnicy badań znacznie różnili się między sobą jeśli chodzi o liczbę lub typ popełnianych błędów. Co więcej, nie wszystkie błędy znalezione w korpusie przewidziano. Obserwacje te można odczytywać jako potwierdzenie tezy mówiącej o tym, że niektóre błędy wymowy mogą nie być warunkowane językiem ojczystym uczącego się, bądź też że niektóre błędy łatwiej wyeliminować, w związku z czym u osób reprezentujących zaawansowany poziom w jęz. obcym błędy te mogą już nie występować. Przede wszystkim, jednak, wyniki potwierdzają potrzebę przeprowadzania badań empirycznych w celu weryfikacji założeń teoretycznych dotyczących typowych błędów wymowy dla poszczególnych par językowych. Badania opisane w rozprawie pozwoliły na stworzenie listy najbardziej problematycznych fonemów i kontekstów z punktu widzenia Hiszpanów uczących się języka polskiego oraz na określenie które z błędów mogą utrudniać komunikację bądź przyczyniać się do postrzegania polskiej mowy nienatywnej przez rodzimych użytkowników jęz. polskiego jako silnie akcentowanej. Na tej podstawie sformułowano sugestie odnośnie do błędów zasługujących na największą uwagę w nauczaniu wymowy. Sugestie te mogą się okazać przydatne przy opracowywaniu optymalnego programu nauczania wymowy jęz. polskiego z myślą o tej konkretnej grupy językowej. Jednakże należy podkreślić, iż potrzebne są dalsze badania percepcyjne z udziałem rodzimych użytkowników jęz. polskiego, aby ustalić, które z błędów uznanych w pracy za zasługujące na największą uwagę w nauczaniu wymowy najbardziej przyczyniają się do postrzegania mowy jako silnie akcentowanej i które są najbardziej szkodliwe z punktu widzenia zrozumiałości komunikatu. Ponadto zaleca się również analizę mowy nienatywnej Hiszpanów posługujących się jęz. polskim pod kątem suprasegmentalnych błędów wymowy, jako iż coraz częściej uznaje się, że nie tylko segmentalne ale również suprasegmentalne błędy mogą uniemożliwiać zrozumienie komunikatu oraz odpowiadać za silny „akcent”. Aby lepiej zrozumieć proces nabywania wymowy w jęz. obcym, warto byłoby zbadać również jakie błędy popełniają Hiszpanie mniej zaawansowani w jęz. polskim. Przede wszystkim, jednak, ze względu na to iż głównym celem rozprawy było zastosowanie wyników przy opracowaniu systemu CAPT opartego na automatycznym rozpoznawaniu mowy oraz automatycznej detekcji błędów, należałoby sprawdzić czy obecne systemy mogą w sposób wiarygodny wykryć błędy uznane w badaniach za najbardziej systematyczne i szkodliwe.
Analiza kognitywna partykuł czasownikowych AF, TIL, OP oraz NED w duńskich czasownikach frazowych
(2017) Garczyński, Błażej; Szubert, Andrzej. Promotor
Podjęcie analizy kognitywnej partykuł czasownikowych AF, TIL, OP i NED za pomocą tzw. Wyidealizowanych Modeli Kognitywnych, a dokładniej jego ich podtypu, tj. schematów wyobrażeniowych . Na pracę składa się wstęp, cztery rozdziały teoretyczne (opis podstawowych założeń kognitywizmu oraz gramatyki kognitywnej; zestawianie klasycznego i kognitywnego podejścia do czasownika; czasowniki frazowe w języku duńskim [tutaj pojawia się propozycja zastosowania pojęć, pre- oraz postverb] oraz ich ujęcie kognitywne), analiza korpusu stworzonego na podstawie KorpusDK, podsumowanie oraz bibliografia. Analiza korzysta głównie z wymienionych schematów wyobrażeniowych odzwierciedlających znaczenie danej partykuły w formie prostego schematu, w skład którego wchodzą: trajektor (czasami trajektor sekundarny), landmark prymarny oraz sekundarny i regiony (tam, gdzie możliwe jest ich wyróżnienie): proksymalny oraz dystalny. Wyróżnione na podstawie tychże schematów znaczenia (zarówno dosłowne jak i przenośne) umiejscawiane są następnie w tzw. sieciach radialnych, w których centralną pozycję zajmuje tzw. prototyp, tj. najbardziej podstawowe znaczenie danej partykuły, które stanowi punkt wyjścia dla pozostałych znaczeń konkretnej partykuły.
Analiza pojęć nawiązujących do relacji chrześcijaństwa z judaizmem rabinicznym w syriackiej anaforze św. Jakuba i hebrajskim tekście Hagady, z uwzględnieniem wybranych dzieł literatury syriackiej
(2019) Rucki, Mirosław; Abdalla, Michael
Rozprawa jest poświęcona analizie słownictwa jednego z ważniejszych dzieł literatury syriackiej jakim jest anafora św. Jakuba Brata Pańskiego, która jest używana w Kościele Syriacko-Ortodoksyjnym Patriarchatu Antiocheńskiego. Analiza dotyczyła powiązań tego tekstu w jego obecnej postaci z aparatem pojęciowym judaizmu rabinicznego, na podstawie tekstu Hagady, odczytywanego w rodzinach żydowskich w czasie świąt Paschy. Do analizy wykorzystano współczesne teksty obu źródeł. W pierwszym rozdziale krótko opisano historię aramejskojęzycznych Kościołów Wschodu, które powstawały i rozwijały się w bezpośrednich kontaktach ze wspólnotami żydowskimi, posługującymi się tym samym językiem. W części drugiej, poświęconej literaturze syriackojezycznej i życiu liturgicznemu wspólnot posługujących się tym językiem, przeanalizowano m.in. dokumenty synodów syriackich z V i VI w. pod kątem pojęć dotyczących jedności i Eucharystii. Część trzecia zawiera szczegółowy opis badanego materiału leksykalnego i analizę porównawczą. Oba źródła przeanalizowano według schematu: (1) jedność, (2) nazwanie Boga Miłosiernym lub Łaskawym, (3) prośba o zmiłowanie, (4) odwołanie się do miłosierdzia i łaski Boga, (5) odwołanie się do miłosierdzia w kontekście przebaczenia. Postawiona teza, że pragnienie jedności w judaizmie i chrześcijaństwie jest powiązane z odwołaniem się do miłosierdzia Bożego i stanowi znaczący element życia modlitewnego, została w pełni udowodniona. Jako wniosek praktyczny opisano działalność fundacji Pro Orient i jej potencjał pojednawczy.
Analiza problemów tłumaczeniowych przekładu konstytucji Grecji na język polski
(INSTITUTE OF LINGUISTICS – ADAM MICKIEWICZ UNIVERSITY, 2009) Ciesielczyk, Natalia; Gortych, Karolina
The subject of this article is the analysis of problems in the translation of the Greek Constitution into Polish which was published by the Publishing House of the Polish Parliament(Wydawnictwo Sejmowe) in 2005. This text was not translated directly from Greek but from its French and English versions. I attempt to prove that this is the main reason why it contains so many incorrect translations, presenting a selection of classified mistakes found in the Polish text and comparing them with analogical parts of the Greek original text as well as of its French and English versions. I give also some suggestions of correct Polish equivalents for a number of Greek legal terms used in the text of the Greek Constitution.
ANDREA HESSE: Zur Grammatikalisierung der Pseudokoordination im Norwegischen und in den anderen skandinavischen Sprachen (REVIEW)
(Katedra Skandynawistyki UAM, 2010) Horbowicz, Paulina; Sobkowiak, Mikołaj

Browse

Browsing Wydział Neofilologii (WN)/Faculty of Modern Languages and Literatures by Title

Results Per Page

Sort Options