Biblioteka, 2013, nr 17 (26)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Migracja danych do zintegrowanego systemu bibliotecznego udostępnionego na licencji publicznej (open source). Dotychczasowe doświadczenia(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Singh, Vandana; Olszewski, TomaszZainteresowanie bibliotek zmianą dotychczasowych konfiguracji na zintegrowane systemy biblioteczne typu open source stało się powszechne i nieustannie wzrasta. W sytuacji, gdy zainteresowaniu systemami o otwartych kodach źródłowych towarzyszy brak badań opartych na praktycznych obserwacjach umożliwiających porównanie dostępnych opcji, dla bibliotekarzy już sam proces migracji staje się powodem obaw i niepokojów. Niniejszy artykuł przedstawia opracowane wyniki i wnioski płynące z wywiadu przeprowadzonego przez autorkę z 20 pracownikami bibliotek, które przeszły do otwartego zintegrowanego systemu bibliotecznego (ILS) lub w których proces transferu jest już dalece zaawansowany. Rozmowy dotyczyły przede wszystkim zdobytych doświadczeń i rezultatów uczestnictwa bibliotek w tym procesie. Wyniki przeprowadzonych wywiadów wykorzystano do stworzenia swego rodzaju katalogu wskazówek i najlepszych rozwiązań dla każdego etapu procesu implementacji systemu bibliotecznego na licencji publicznej. Zebrane uwagi mogą okazać się przydatne dla bibliotekarzy, którzy przed podjęciem decyzji o przyjęciu systemu typu open source chcieliby dokonać przeglądu dotychczasowych doświadczeń.Item Marcin Wilkowski, Wprowadzenie do historii cyfrowej, Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej 2013, ss. 80(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Wójcik, RafałItem Polish Literature for Children and Young Adults Inspired by Classical Antiquity. A Catalogue, red. Katarzyna Marciniak, Elżbieta Olechowska, Joanna Kłos, Michał Kucharski, Warsaw: OBTA 2013, ss. 444(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Wójcik, RafałItem O potrzebie biblioterapii, red. Krystyna Hrycyk, Wrocław: Polskie Towarzystwo Biblioterapeutyczne, Państwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy 2012, ss. 202(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Chachlikowska, AldonaItem Zdzisław Gębołyś, Biblioteki mniejszości niemieckiej w II Rzeczypospolitej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2012, ss. 534(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Wojciechowski, JacekItem Piotr Nowak, Cenzura wobec rynku książki. Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Poznaniu w latach 1946–1955, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2012, ss. 193(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Jazdon, ArturItem Od Ostroroga do „Pszczelnictwa Współczesnego” – zarys wielkopolskiego piśmiennictwa pszczelniczego(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Tomaszewski, RomanPoczątki wielkopolskiego piśmiennictwa pszczelniczego związane są z działalnością Jana Ostroroga i pierwszą polską książką pszczelarską, Nauką koło pasiek, wydaną w 1614 roku. Prawdziwie bujny rozwój oświaty pszczelarskiej, w tym literatury, rozpoczyna się jednak dopiero od połowy XIX wieku. Pierwszym wielkopolskim czasopismem dla hodowców pszczół był wychodzący od 1880 roku „Pszczelarz”. Wcześniej chcący pisać o tej gałęzi gospodarki umieszczali swe publikacje na łamach różnych czasopism, często dalekich swą tematyką od zagadnień gospodarstwa wiejskiego. Biorąc pod uwagę bogactwo poruszonego tematu, a przy tym objętość jednego artykułu, starano się w nim przedstawić ważniejsze dzieła książkowe i czasopisma, a jednocześnie w miarę możliwości ludzi, którzy często prócz związków z pszczelarstwem zapisali się dzięki swej różnorodnej działalności na kartach historii regionu. Szczególną uwagę zwrócono na czasopisma dziedzinowe, których liczba i jakość pozwalają stwierdzić, że Wielkopolska miała duży wkład w rozwój tego działu czasopiśmiennictwa w skali krajowej. Literatura pszczelarska nie rozwijała się w pustce politycznej, gospodarczej czy kulturowej. Dlatego przedstawiony został też rozwój organizacji pszczelarskich i innych niż piśmienne metod przekazu wiedzy teoretycznej i praktycznej.Item Uwagi o znakach własnościowych z drugiej połowy XV i pierwszej ćwierci XVI wieku w inkunabułach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Wagner, ArkadiuszArtykuł stanowi zbiór uwag dotyczących charakterystycznych kategorii znaków własnościowych książki, znajdujących się w inkunabułach ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, osadzonych na tle zjawisk kulturowych późnego średniowiecza i początków renesansu w Europie i w Polsce. Analizie poddane zostały: ekslibris malowany (protoekslibris), rysunkowy model ołtarza z herbem fundatora wklejony do książki jako przedmiot dewocji i prawdopodobnie znak własności, tzw. superekslibris zapięciowy umieszczony na zaczepie zapięcia oprawy, nazwiska właścicieli ksiąg zapisane na okładzinach opraw, herby rysowane na stronach tytułowych. Osobną uwagę poświęcono ekslibrisom graficznym, w tym zwłaszcza unikatowym dziełom związanym z anonimowym bibliofilem herbu Rawicz, oraz ekslibrisom odbijanym bezpośrednio na kartach ksiąg.Item Psalmy Dawidowe (Gdańsk 1616): przyczynek do recepcji Katechizmu Heidelberskiego w Polsce(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Korzo, Margarita A.Artykuł jest próbą określenia okoliczności powstania i ewentualnych źródeł katechizmu zamieszczonego w składzie Psalmów Dawidowych (Gdańsk 1616) – Katechizmu Heidelberskiego, zwanego również Katechizmem Palatynatu, wydanego w 1563 roku. Redaktorzy polscy w trakcie pracy translatorskiej korzystali z linii tzw. psałterzy heidelberskich (Heidelberg 1567, 1573, 1575; Neustadt 1584; Herborn 1595, 1598, 1609; Amberg 1604; Düsseldorf 1612), które zawierały niemieckojęzyczną wersję Psałterza genewskiego autorstwa tłumacza i wykładowcy prawa na Uniwersytecie w Królewcu Ambrosiusza Lobwassera (Lipsk 1573) oraz połączony ze skróconą Ordynacją kościelną dla Palatynatu i wyborem modlitw Katechizm Heidelberski. Inicjatywa przekładu katechizmu należała do przedstawicieli Jednoty Braci Czeskich, którzy nie wiedzieli o już istniejącym i używanym w praktyce szkolnej polskim tłumaczeniu (Wilno 1605). Świadczy to o tym, że przedstawiciele różnych odłamów reformacyjnych w Rzeczypospolitej nie zawsze byli dobrze obeznani ze wzajemnym dorobkiem wydawniczym. Polecany przez ustawodawstwo synodalne Katechizm Heidelberski staje się z czasem podstawą nauczania w Rzeczypospolitej zarówno w jednotach reformowanych, jak i u braci czeskich.Item Pontificale Romanum z 1520 roku z biblioteki prymasa Macieja Drzewickiego. O odnalezieniu jednego z zaginionych klejnotów Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Pokora, PiotrTematem artykułu jest odnalezione w maju 2013 roku Pontificale Romanum (wyd. Wenecja 1520), które od czasów ostatniej wojny uważane było za zaginione. Egzemplarz ten, wydany w oficynie Lucantonia Giunty, był w XVI wieku własnością biskupa włocławskiego, później prymasa, Macieja Drzewickiego. Jego unikatowa oprawa introligatorska wykonana została na początku lat 20. XVI wieku w pracowni Mistrza Główek Anielskich (Macieja z Przasnysza) i ozdobiona superekslibrisem hierarchy. Na wewnętrznej stronie górnej okładziny wklejony jest jeden z trzech znanych egzemplarzy ekslibrisu Drzewickiego, który uznawany jest obecnie za najstarszy polski datowany ekslibris drzeworytniczy.Item Wieloaspektowość kształtowania księgozbioru biblioteki akademickiej na przykładzie Strategii zarządzania zbiorami Docklands Library (University of East London)(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Bródka, MałgorzataW artykule scharakteryzowano aspekty kształtowania księgozbioru biblioteki akademickiej. Przedstawione zostały działania bezpośrednio i pośrednio dotyczące gromadzenia zbiorów w Docklands Library – jednej z trzech bibliotek wchodzących w skład Biblioteki Uniwersytetu Wschodniego Londynu. Najważniejsze czynniki mające wpływ na nabywanie księgozbioru w tej i innych bibliotekach akademickich to: potrzeby użytkownika, budżet, charakter naukowy uniwersytetu, przewidywane tendencje w rozwoju dyscyplin akademickich. Autorka wskazuje rolę biblioteki jako ośrodka, którego misja opiera się na utrzymaniu jak najwyższego poziomu merytorycznego księgozbioru i usług.Item Projektowanie i realizacja badań funkcjonalności bibliotek akademickich we Włoszech. Gruppo Interuniversitario per il Monitoraggio dei sistemi bibliotecari di Ateneo – studium przypadku(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Adamiak, KingaGruppo Interuniversitario per il Monitoraggio dei sistemi bibliotecari di Ateneo (GIM) to organizacja międzyuczelniana, która od 2000 roku przeprowadza regularne badania funkcjonalności włoskich bibliotek akademickich. Grupę tworzą przedstawiciele 16 znaczących uczelni. Wyniki badań publikowane na stronie internetowej organizacji stanowią swoistą bazę danych na temat funkcjonowania współczesnych bibliotek akademickich we Włoszech oraz tendencji rozwojowych włoskiego bibliotekarstwa, są też interesujące pod względem porównawczym. Celem artykułu jest zreferowanie działalności grupy GIM na przestrzeni kilkunastu lat, przedstawienie najważniejszych założeń projektu, prezentacja stosowanych metod badawczych oraz ukazanie, w jaki sposób podejmowane inicjatywy wpisują się w szerszy kontekst badań funkcjonalności bibliotek podejmowanych w całej Europie, również w Polsce.Item Kreowanie wizerunku biblioteki akademickiej na podstawie działań public relations Biblioteki Politechniki Wrocławskiej(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Wojtczak, JadwigaDążenie do budowy pozytywnego wizerunku dotyczy nie tylko przedsiębiorstw czy firm komercyjnych. Budowanie relacji z otoczeniem nabiera coraz większego znaczenia w instytucjach non profit, do których zaliczane są między innymi biblioteki. Celem artykułu jest przedstawienie działań promocyjnych realizowanych w bibliotece akademickiej. Na wstępie omówiono podstawowe pojęcia związane z public relations i wizerunkiem. Posłużono się przykładem Biblioteki Politechniki Wrocławskiej, która od wielu lat z pozytywnym skutkiem stosuje różnorodne techniki public relations. Bibliotekę czekają nowe wyzwania w związku ze zbliżającym się w 2013 roku terminem zakończenia budowy Środowiskowej Biblioteki Nauk Ścisłych i Technicznych na potrzeby Innowacyjnej Gospodarki – pierwszej w Polsce biblioteki oferującej zasoby wyłącznie w formie elektronicznej.Item Kompetencje zawodowe a system praktyk w kształceniu studentów informacji naukowej i bibliotekoznawstwa(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Gruchała, Irena; Stanula, MałgorzataPraktyki zawodowe są ważnym elementem kształcenia na kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo. Istotnie wpływają na poszerzenie kompetencji zawodowych studentów, co w przyszłości decyduje o możliwości ich zatrudnienia. W niniejszym artykule podjęto analizę realizacji praktyk na przestrzeni ostatnich ośmiu lat (2004/2005–2011/2012) w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, na podstawie dokumentacji zgromadzonej w instytucie. W analizie brano pod uwagę miejsca praktyk, rodzaje instytucji, w których one przebiegały, oraz opinie opiekunów praktyk i studentów. Przedstawiono także zmiany w programach praktyk, wynikające z wdrażania nowego programu kształcenia w instytucie, opracowanego zgodnie z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, oraz ich wpływ na szanse absolwentów na rynku pracy.Item Prace Paula Otleta a World Wide Web(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Kotuła, Sebastian D.W projektach Paula Otleta daje się wskazać podobieństwa do systemu hipertekstowego World Wide Web. Badacze wywodzący się z różnych środowisk (m.in. medioznawczych, socjologicznych, informatycznych, bibliologiczno-informatologicznych) zwracają uwagę na podobieństwa pomiędzy projektami systemu informacyjno- wyszukiwawczego Otleta a WWW. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytania, czy projekty Otleta są zbieżne pod pewnymi względami z WWW oraz czy tworząc Web, wzorowano się na pracach Otleta.Item Polski emigracyjny ruch wydawniczo- -księgarski w Lipsku w latach 1830–1918(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Łukomska-Kryger, AgnieszkaArtykuł jest próbą zebrania i usystematyzowania materiałów na temat polskiego emigracyjnego ruchu wydawniczo-księgarskiego w Lipsku. Zasięg chronologiczny obejmuje lata 1830–1918, bezpośrednio przed powstaniem listopadowym i związaną z nim Wielką Emigracją aż do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.Item Kolportaż druków muzycznych przez Drukarnię W. Deckera w świetle anonsów prasowych i jego wpływ na kształtowanie kultury muzycznej Wielkopolan(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Jazdon, Artur; Jazdon, AndrzejDrukarnia W. Deckera była bardzo znanym zakładem typograficznym w Poznaniu okresu zaborów. W artykule omówiono pomijaną dotychczas jej działalność księgarską. Obejmowała ona kolportaż druków muzycznych sprowadzanych głównie z Lipska. Badając ten problem, przeprowadzono kwerendę prasową, która dała dość zaskakujące wyniki. Odkryto nieznane do tej pory, samoistne, obszerne katalogi księgarskie. Zawierają one informacje o drukach muzycznych dostępnych w sprzedaży. Zestaw oferowanych nut był bardzo duży. Począwszy od druków pedagogicznych, poprzez nuty przeznaczone dla amatorów, po partytury dla zespołów zawodowych. Wśród proponowanych utworów przeważają dzieła najnowsze, skomponowane po roku 1800. Mimo iż większość nazwisk występujących w katalogach nie jest dzisiaj znana publiczności, poszczególne spisy przekazują informacje o muzyce wartościowej. Wiele dzieł odegrało rolę w rozwoju muzyki i kształtowaniu gustów muzycznych Wielkopolan.Item Aleksander Birkenmajer jako wizytator Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu(Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, 2013) Nowicki, RyszardJeden z najwybitniejszych polskich bibliologów XX wieku prof. Aleksander Birkenmajer przeprowadził w 1949 roku na zlecenie Ministerstwa Oświaty pierwszą w swojej karierze bibliotekarskiej wizytację Biblioteki Uniwersyteckiej oraz Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych we Wrocławiu. W instytucjach znajdowały się poddane ochronie materiały biblioteczne. Do Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w latach 1947–1949 zwieziono z terenu Dolnego Śląska około 900 000 tomów, głównie poniemieckiej proweniencji. Bibliolog w sporządzonym sprawozdaniu wskazał na występujące problemy oraz sposoby ich przezwyciężenia. Wysoko ocenił pracowników, którym przyszło działać w trudnym powojennym okresie. Birkenmajer okazał się wnikliwym, rzetelnym oraz obiektywnym wizytatorem. Sprawozdanie jest cennym dokumentem źródłowym pozwalającym poznać fragment historii wrocławskiej zbiornicy oraz Biblioteki Uniwersyteckiej. Powinno być wykorzystane w przyszłych pracach badawczych związanych z odbudową bibliotek i bibliotekarstwa na Dolnym Śląsku oraz w Polsce.