Kant - Nietzsche - Foucault. Rzecz o dawaniu przykładu w filozofii
Loading...
Date
1998
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Naukowe IF UAM
Title alternative
Abstract
Każdy z nich, na swój sposób, dawał przykład jako filozof. Filozofował,dając przykład — swoim życiem, swoim dziełem. Czasami i jednym, i drugim. Istnieje grono filozofów, których życie było niezwykle blisko związane z działalnością filozoficzną, u których często trudno oddzielić filozofię od życia, u których konstytuuje się (Foucaulta) „ethos, filozoficzny sposób życia". Sokrates, który nie ucieka przed sądem, choć może, i nie unika śmierci, choć może; Kant, który przez całe życie wstaje dokładnie o 4:55 na hasło swojego sługi, Lampego, Es ist Zeit, Herr Professor! i którego przechadzki po Królewcu mogą zastępować wskazania zegara; Nietzsche kończący w Turynie Ecce homo, jakby w przewidywaniu zbliżającej
się katastrofy; i wreszcie umierający na AIDS i gorączkowo poprawiający na szpitalnym łóżku ostatnie dwa tomy Historii seksualności
Michel Foucault. Można by powiedzieć, iż każdy z nich pragnął wzmocnić swoją filozofię przykładem swojego życia. Asceza
Kanta jest przecież nieodłączna od jego etyki, troska o siebie Foucaulta jest nieodłączna od jego „estetyki egzystencji", śmierć Sokratesa i Nietzschego odejście od świadomego życia jedynie wzmacniają moc ich filozoficznych i etycznych wyborów). Kant w trzeciej części Sporu fakultetów, Nietzsche w Ecce homo, Foucault w ostatnich częściach Historii seksualności (i pracach ją
dopełniających), poza wszystkim innym, dają siebie za przykład: nie tyle od razu i po prostu wart naśladowania, lecz właśnie na początek jedynie wart przemyślenia. Paradoksalnie, to właśnie w ostatniej pracy Kanta i ostatniej pracy Nietzschego ich życie spłata się z dziełem w jeden węzeł. Nie ma już autorów i ich prac, nie ma prac
istniejących w oderwaniu od autorów; to książki pisane własną krwią (jak powiedziałby Bataille, uważny czytelnik Nietzschego), własnym życiem. Dlatego są tak cenne, dlatego są tak pasjonujące.
Description
Sponsor
Keywords
Michel Foucault, estetyka egzystencji, etyka jako estetyka, etyka ponowoczesna, etyka postmodernistyczna, indywidualizm etyczny, Immanuel Kant, antropologia Kanta, życie jako dzieło, Fryderyk Nietzsche, dawanie przykładu, życie a dzieło, powojenna filozofia francuska, intelektualista, intelektualiści francuscy, zaangażowanie polityczne, Czym jest oświecenie?, mikrologie, toska o siebie, Ecce homo, Spór fakultetów, życie Kanta, stylizacja egzystencji, ontologia teraźniejszości, ethos, filozofia i życie
Citation
W: Marek Kwiek (red.), 'Nie pytajcie mnie, kim jestem...'. Michel Focault dzisiaj. Poznań: Wyd. Naukowe IF UAM, 1998, ss. 199-238.