Wiek osadów aluwialnych pochodzenia roślinnego doliny Warty oraz doliny Cybiny-Bogdanki w rejonie śródmieścia w Poznaniu
Loading...
Date
2008
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
Title alternative
Abstract
Celem niniejszego opracowania było określenie czasu powstania terasy zalewowej i przejściowej
doliny Warty oraz wieku osadów wypełniających dolinę Cybiny-Bogdanki.
Doliny Warty pod Poznaniem zaczęła tworzyć się w wyniku spływu wód roztopowych, w czasie
recesji lądolodu północnopolskiego z linii moren czołowych stadiału poznańskiego. Na analizowanym
terenie dominują dwie terasy – nr II i I (wg BARTKOWSKIEGO 1957), które zostały
nadbudowane o 2–4 m w czasie historycznego rozwoju miasta. Powyżej teras akumulacyjnych
występują równiny erozyjne jako obszary głównie zbudowane z gruntów morenowych, które uległy
przemodelowaniu w czasie formowania się doliny rzecznej. Równiny erozyjne pokryte są częściowo
piaskami, częściowo zaś pozbawione ich i ukazują glinę zwałową na powierzchni. Dolina Cybiny-
Bogdanki ma starsze pochodzenie i krzyżuje się z doliną Warty.
Geneza oraz wiek powstania tych struktur były przedmiotem wielu badań, ale dotychczas nie
przeprowadzono ekspertyz palinologicznych osadów organicznych oraz nie określano ich wieku
metoda C-14. Podczas wykonywania prac geotechnicznych na terenie Śródmieścia w Poznaniu
w ostatnich kilku latach pobrano próby osadów organicznych i poddano je analizie pyłkowej oraz
radiowęglowym oznaczeniom wieku. Stanowiska badań, wynikające z prac prowadzonych w Śródmieściu,
były rozmieszczone na terasach akumulacyjno-erozyjnych wzdłuż Warty i Cybiny-Bogdanki.
Wyniki badań palinologicznych osadów z doliny Warty wskazują na holoceński czas akumulacji.
Najstarsze osady powstały w okresie borealnym, kolejne w atlantyckim, subborealnym i subatlantyckim.
Szereg warstw akumulowanych było podczas średniowiecza. Podobne wyniki otrzymano
na podstawie radiowęglowych oznaczeń wieku. W dolinie Cybiny-Bogdanki badania palinologiczne
sugerują akumulację analizowanych warstw podczas poszczególnych okresów holocenu od
wczesnoholoceńskich do wczesnego średniowiecza, natomiast oznaczenie wieku metodą C14 wskazuje
odmienny – późnoglacjalny czas akumulacji osadów. Brak zbieżności między badaniami palinologicznymi
oraz datowaniem C14 osadów organicznych zdeponowanych w dolinie Cybiny-Bogdanki
prawdopodobnie oznacza ich redepozycję i wymieszanie. Wskazuje na to również brak
jednoznacznej palinologicznej oceny wieku akumulacji osadów z dwóch stanowisk. Na podstawie
przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników stwierdzono, że rozwój osadów organicznych
w dolinie Cybiny-Bogdanki nastąpił wcześniej niż w dolinie Warty, jednakże w celu pełnego
określenia genezy tego szlaku dolinnego i ekstensywnego kopalnego obniżenia nieodzowne są dalsze
prace zmierzające do rozpoznania budowy geologicznej oraz określenia przebiegu granicy pomiędzy
poszczególnymi osadami o zróżnicowanym wieku.
Description
Sponsor
Keywords
Citation
Badania Fizjograficzne, Seria A, Tom 59, 2008, s. 145-159
ISBN
978-83-706357-0-1