Praktyka Teoretyczna 2011, nr 4
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Foucault czyta Marksa. Marks czyta Foucaulta(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Kozłowski, MichałIstotnym elementem stanowiącym osnowę Foucaultowskiej nauki społecznej jest teza o lokalności władzy, o pluralizmie władzy, o jej materialnym i cielesnym charakterze. Chodzi tu w gruncie rzeczy o stosunek do kapitalizmu, a pośrednio do Marksa. Foucault zakłada, że władza nie ma centrum i nie jest kierowana z żadnego sztabu. Ma to istotne konsekwencje zarówno poznawcze jak i polityczne. Foucault pozostaje nieufny wobec myślenia systemowego, jeśli system rozumiany jest po Heglowsku, czyli jako zarówno punkt wyjścia, jak i punk dojścia badania. Jego spór z marksizmem rozgrywał się na wielu poziomach. ale jeden z najważniejszych dotyczył tej właśnie kwestii: system władzy nie ma swojego centrum, które według marksizmu tkwi w ekonomii politycznej oraz nie ma charakteru dualistycznego, czyli bazy i nadbudowy.Item Utopia popularna. Kilka uwag o książce Tomasza Majewskiego "Dialektyczne feerie: szkola frankfurcka i kultura popularna"(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Marzec, WiktorItem Utopia? Tak poproszę!(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Bednarek, JoannaItem Poststrukturalistyczna teoria dyskursu i empiryczne badania społeczne(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Marzec, WiktorTeoria dyskursu (Discourse Theory) to zespół podejść teoretycznych (w tym i najbardziej w Polsce znana teoria Laclaua), które wprawdzie nie formułują całkowicie nowego paradygmatu badań, ale poprzez spójne opracowanie teorii społecznej opartej na poststrukturalistycznej ontologii społecznej wprowadziły wiele zmian w naukach politycznych i socjologii. Jak dotąd jej przedstawiciele pracowali głównie koncepcyjnie, na abstrakcyjnych wyżynach teorii, czasem tylko traktując materiał empiryczny jako ilustrację poczynionych ustaleń. Nie prowadzono jednak systematycznych badań empirycznych, twórcy teorii dyskursu nie zaproponowali też konkretnych sposobów wykorzystania jej w ten sposób ani wytycznych metodologicznych do jej aplikacji w badaniach. Pomocne mogą okazać się techniki badań wypracowane w bardziej empirycznie zorientowanych gałęziach badań języka i dyskursu, takie jak Krytyczna Analiza Dyskursu czy nawet wspomagane komputerowo badania leksykometryczne. Translacja taka nie jest łatwa, ale być może wykonalne jest połączenie takich elementów w heterogeniczną, ale nie sprzeczną, całościową perspektywę teoretyczno-metodologiczną.Item W stronę instytucji dobra wspólnego(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Roggero, Gigi; Szadkowski, KrystianItem Rzecz-pospolita. Nowe maszyny tego, co wspólne(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Raunig, Gerald; Ratajczak, MikołajItem O co walczymy?(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) McGimsey, Jason Francis; Szadkowski, KrystianItem Krótka uwaga odnośnie różnic i tego, co wspólne, w "Rzeczy-pospolitej"(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Curcio, Anna; Szadkowski, KrystianItem Kartografie anty- i alternowoczesności(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Mezzadra, Sandro; Karolak, MateuszItem Widma tego, co wspólne, oraz diagram wartości(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Pasquinelli, Matteo; Szadkowski, KrystianItem O Rzeczy-pospolitej i nierozwiązanych sprzecznościach(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Reyes, Alvaro; Juskowiak, PiotrItem Program polityczny dla dwudziestego pierwszego wieku(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Chingola, Sandro; Szadkowski, KrystianItem Odpowiedź Davidowi Harveyowi(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Hardt, Michael; Negri, Antonio; Szadkowski, KrystianTekst jest odpowiedzią autorów "Rzeczy-pospolitej" na krytykę przedstawioną przez Davida Harveya. Hardt i Negri odrzucają prymat podziału klasowego wobec innych podziałów (rasowych, genderowych) oraz poszerzają na te obszary pole możliwej działalności rewolucyjnej. Następnie, wychodząc od myśli Spinozy podkreślają różnorodność definicji pojedynczości, nie zgadzają się oni również z nadmierną rolą przypisywaną pojęciu kapitału fikcyjnego i wskazują na niematerialny aspekt finansjeryzacji i spełnianą przez nią rolę „centralnej formy akumulacji kapitału”. Na koniec podkreślają oni wagę właściwego rozpoznania panującego oburzenia i konieczną oddolność działań rewolucyjnych.Item Analiza "Rzeczy-pospolitej"(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Harvey, David; Juskowiak, Piotr; Kowalczyk, AgnieszkaTekst stanowi pogłębioną, krytyczną recenzję "Rzeczy-pospolitej" Michaela Hardta i Antonia Negriego. W swojej krytyce Harvey skupia się nade wszystko na niedowartościowaniu przez autorów perspektywy walki klasowej oraz braku rozwiniętej analizy kapitału fikcyjnego i współczesnej finansjeryzacji gospodarki. Zdaniem geografa w Rzeczy-pospolitej zbyt duży nacisk położono na rozważanie Spinozjańskich kategorii (takich jak pojedynczość) oraz problem niematerialności, co mogło odciągnąć uwagę Hardta i Negriego od sformułowania propozycji konkretnych działań politycznych wielości.Item Potwory – próba feministycznej lektury Rzeczy-pospolitej Hardta i Negriego(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Majewska, EwaW moim tekście staram się zarysować pewne wątki wynikające z feministycznej lektury książki "Commonwealth" Negriego i Hardta. Podkreślam przede wszystkim kwestie związane z pracą biopolityczną i tematyką rozwijaną w feministycznej analizie pracy reprodukcyjnej i opiekuńczej, kwestie związane z ciałem i seksualnością. Podnoszę też kilka kontrowersji odnośnie do zajmowania pozycji wykluczonych – tu: kolonialnych wykluczonych, odnoszę się przy tym do obserwacji na ten temat dokonanych przez Gayatri Spivak w tekście Czy podporządkowani inni mogą przemówić? Wychodzę przy tym z założenia, że jako interesujący projekt teorii emancypacyjnej, książka Negriego i Hardta jest zdecydowanie warta takiej dyskusji.Item Przekładanie różnic na to, co wspólne(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Curcio, Anna; Ratajczak, MikołajEsej ten bada jak podmiotowości zawierające komponenty rasy i gender mogą wytwarzać wspólną przestrzeń społecznej współpracy, która kwestionuje kapitalistyczną hierarchizację społeczeństwa. Rozważa on zarówno kapitalistyczne pomnażanie wartości wykorzystujące różnicę, jak i wytwarzanie stawiających opór i podejmujących walkę podmiotowości, które przekraczają i wywracają na nice kapitalistyczny podział i wywłaszczenie. W tych ramach rozważam wytwarzanie dobra wspólnego przez praxis i sposób organizacji, naświetlając konieczność heterojęzycznego przekładu różnicy dla przerwania homogeniczności kapitalistycznego języka wartości. Cel niniejszego artykułu jest dwojaki. Z jednej strony, istnieje potrzeba lepszego zrozumienia teraźniejszości i targających nią sprzeczności. Z drugiej, koniecznym jest wysunięcie na pierwszy plan różnic rasowych i genderowych, by zneutralizować społeczne oddziaływanie nie-czułości na nie, i rzucić wyzwanie teraźniejszemu porządkowi społecznemu.Item Pięć tez o dobru wspólnym(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Roggero, Gigi; Juskowiak, Piotr; Szadkowski, KrystianPrzedstawiam pięć tez o dobru wspólnym w kontekście transformacji kapitalistycznych stosunków społecznych, jak również ich współczesnego globalnego kryzysu. Rama teoretyczna, w której osadzam swój tekst, odnosi się do „kapitalizmu kognitywnego”, nowych procesów składu klasowego oraz produkcji żywej wiedzy i podmiotowości. Mnogie dobra wspólne [the commons] omawiane są zwykle w odniesieniu do prywatyzacji i utowarowienia „wspólnych bogactw” [common goods]. Sugeruje to naturalistyczny i konserwatywny obraz tego, co wspólne, oderwany od stosunków produkcji. Odróżniam zatem dobra wspólne od dobra wspólnego: pierwszy model odnosząc do Karla Polanyiego, drugi do Karola Marksa. Zgodnie z rozstrzygnięciami debaty toczonej w kręgu postoperaismo, dobro wspólne wiąże się z antagonistycznym podwójnym statusem: jest zarazem planem autonomii żywej pracy i elementem podległym kapitalistycznemu „przechwytywaniu”. W konsekwencji, tym, o co toczy się gra, nie jest zachowywanie „dóbr wspólnych” [commons], ile raczej produkcja dobra wspólnego i jego organizacja w ramach nowych instytucji, która wyprowadziłaby nas poza wyczerpaną dialektykę tego, co publiczne, i tego, co prywatne.Item Wokół dobra wspólnego(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Negri, Antonio; Del Lucchese, Filippo; Smith, Jason E.W wywiadzie przeprowadzonym świeżo po publikacji włoskiego tłumaczenia "Rzeczy-pospolitej" Antonio Negri, oprócz opisywania sposobu, w jaki przebiegała jego współpraca z Michaelem Hardtem, omawia również najważniejsze dla książki węzły problemowe, które mogły pozostawać niejasne dla czytelnika. Odpowiada na pytania o znaczenie rewizji i ożywienia siedemnastowiecznych kategorii pojęciowych, o znaczenie bycia komunistą, o przepracowanie tezy o realnej subsumcji. Negri podkreśla również istotność walki o dobro wspólne oraz jego instytucjonalizację, jak również zmaga się z krytykami koncepcji pracy niematerialnej i biopolitycznej.Item Alternowoczesność: genealogie komunizmu w trylogii Hardta i Negriego(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Janik, MateuszPoniższy tekst ma na celu prezentację wspólnej pracy Negriego i Hardta w szerszej perspektywie, jako próbę ustanowienia nowego modelu polityki, przekraczającego projekt nowoczesności, a jednocześnie zachowującego jego krytyczny potencjał. Hardt i Negri proponują ontologizację polityki jako alternatywę dla transcendentalnej struktury zapośredniczenia. Za sprawą tego gestu wprowadzają oni ponownie do politycznego dyskursu pojęcie komunizmu, rozumianego nie jako normatywnie ujmowane zadanie, lecz jako proces rozgrywający się w ramach materialnie ujmowanych stosunków społecznych.Item Jak możliwa jest absolutna demokracja?(Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM, 2011) Bednarek, JoannaW ostatniej części trylogii "Imperium", "Rzeczy-pospolitej", Negri i Hardt pytają o sposób, w jaki wielość może rządzić sama sobą. W odpowiedzi stawiają tezę, że absolutna demokracja, pojmowana jako polityczna artykulacja wielości, niezakładająca jej redukcji do zunifikowanego podmiotu (ludu), jest możliwa. Jak stwierdza Negri, ten sposób myślenia o politycznej artykulacji jest zakorzeniony w tradycji demokratycznego materializmu, stanowiącej alternatywę dla dominującego w nowożytnej filozofii polityki nurtu utożsamiającego władzę polityczną z suwerennością. Wielość organizuje się politycznie dzięki władzy konstytuującej, tożsamej z ontologiczną kreatywnością/produktywnością wielości. Postawienie kwestii politycznej organizacji wymaga więc także postawienia kwestii składu klasowego wielości; demokracja polityczna jest zarazem demokracją ekonomiczną.