Kulturowe zróżnicowanie a „teoria umysłu” (ToM)
Loading...
Date
2014-02
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Abstract
Powstała na gruncie psychologii teza o nabywaniu „teorii umysłu” (ToM)
zarówno w swojej klasycznej [Premack i Woodruff 1978] jak i modularnej
wersji [Leslie i Thaiss 1992] zakłada, ze reflektowanie nad stanami
mentalnymi innych jest konieczne dla prawidłowego rozwoju kompetencji
społecznych każdego człowieka. Jednak formułowanie problemu odczytywania
intencji innych w postaci teoria-teorii (TT) może nastręczać szereg
wątpliwości. Celem tekstu jest przedstawienie kilku uwag polemicznych
wobec ujęć TT wspartych danymi z zakresu antropologii kulturowej oraz
interdyscyplinarnych badan nad kultura i poznaniem (cognition and culture).
Przede wszystkim, należy zwrócić uwagę na kulturowe i historyczne
uwarunkowania samej idei „umysłu”. Interesujące są dane etnograficzne
odnośnie kultur, w których brak jest potocznej idei umysłu, gdzie
wiedza nie jest lokowana w umyśle, jak również intencje i zachowania
ludzi nie są interpretowane w kategoriach „stanów mentalnych”. Inne
dane etnograficzne wskazują na kulturowo unormowane negowanie możliwości
wnioskowania na temat stanów mentalnych innych (opacity of
other minds). Wreszcie niektóre z eksperymentów ToM przeprowadzone
w badaniach międzykulturowych ukazują interesujące uwarunkowania
kulturowe.
Description
Sponsor
Keywords
antropologia kulturowa, theory of mind, teoria umysłu, potoczna psychologia
Citation
Poznańskie Forum Kognitywistyczne, 2014, vol. 8, s. 60-68