Warunki formowania lokalnych systemów krążenia wód podziemnych na obszarze Międzyrzecza Warty i Noteci
Loading...
Date
2008
Authors
Advisor
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo Naukowe UAM
Title alternative
Local groundwater-circulation systems in the Warta-Noteć Interfluve (NW Poland)
Abstract
Przeprowadzono identyfikację lokalnych systemów krążenia wód podziemnych na obszarze Międzyrzecza Warty i Noteci (1912 km2), które stanowi największą pod względem powierzchni strefę wydm śródlądowych w Wielkopolsce. Dla wód poziomu gruntowego o różnym stopniu połączenia z siecią hydrograficzną, określono warunki zasilania i drenażu oraz dokonano oceny składowych bilansu ich przepływu. Wskazano strefy, gdzie mogą formować się systemy wód podziemnych zagłębień bezodpływowych chłonnych i ewapotranspiracyjnych (retencyjnych), w granicach których wymiana wód odbywa się poprzez infiltrację, wsiąkanie lub parowanie. W analizie wykorzystano cyfrową bazę danych Mapy Hydrograficznej Polski w skali 1: 50 000 oraz wyniki modelowania matematycznego filtracji wód podziemnych przeprowadzonego w odniesieniu do warunków przeciętnych z okresu wielolecia. Założono, że elementem ograniczającym efektywne zasilanie wód podziemnych na terenach wydmowych jest znaczna miąższość utworów piaszczystych (do 30-50 m) i głębokie występowanie zwierciadła wód podziemnych. Wskazano funkcjonowanie stref aktywnych w formowaniu odpływu powierzchniowego oraz bezodpływowych powierzchniowo, szczególnie typu chłonnego (20% powierzchni), które stanowić mogą obszary lokalnie wzmożonego zasilania infiltracyjnego płytkich wód podziemnych i kształtowania tą drogą odpływu podziemnego ze zlewni. Stwierdzono, że doliny Warty i Noteci, jako główne osie drenażu, wymuszają silny odpływ wód podziemnych z centralnej części międzyrzecza, czego efektem jest brak sieci rzecznej.
The local groundwater-circulation systems in the Warta-Noteć Interfluve (1912 km2) are identified; this interfluve is the largest area covered with inland dunes in the Wielkopolska Lowland. The alimentation and drainage of the groundwater, which depend to varying degrees of the surficial hydrographic network, are described, and the contributions by the various components determining the flow balance are estimated. The zones are indicated where basins could develop without external drainage, so that all inflowing water is absorbed and can escape (partly) only be evapotranspiration, and within which water is exchanged exclusively through infiltration and evaporation. A digital database of the 1:50,000 Hydrographic Map of Poland, in combination with the results of a mathematical model regarding the groundwater infiltration over time was used for the purpose. It is assumed that the considerable thickness of the sands (up to 30-50 m) and the deep position of the groundwater are responsible for the limited groundwater alimentation in the dune areas. It is shown that zones with and without surface runoff exist; the latter are predominantly (20% by surface area) of the absorbent type and are partly areas of locally enhanced infiltration of groundwater, partly areas with subsurface runoff. It is emphasized that the Warta and Noteć valleys, being the main drainage routes, force a strong groundwater runoff from the central part of the interfluve, where no river network is present.
The local groundwater-circulation systems in the Warta-Noteć Interfluve (1912 km2) are identified; this interfluve is the largest area covered with inland dunes in the Wielkopolska Lowland. The alimentation and drainage of the groundwater, which depend to varying degrees of the surficial hydrographic network, are described, and the contributions by the various components determining the flow balance are estimated. The zones are indicated where basins could develop without external drainage, so that all inflowing water is absorbed and can escape (partly) only be evapotranspiration, and within which water is exchanged exclusively through infiltration and evaporation. A digital database of the 1:50,000 Hydrographic Map of Poland, in combination with the results of a mathematical model regarding the groundwater infiltration over time was used for the purpose. It is assumed that the considerable thickness of the sands (up to 30-50 m) and the deep position of the groundwater are responsible for the limited groundwater alimentation in the dune areas. It is shown that zones with and without surface runoff exist; the latter are predominantly (20% by surface area) of the absorbent type and are partly areas of locally enhanced infiltration of groundwater, partly areas with subsurface runoff. It is emphasized that the Warta and Noteć valleys, being the main drainage routes, force a strong groundwater runoff from the central part of the interfluve, where no river network is present.
Description
Sponsor
Keywords
Wody podziemne, Groundwater circulation, Modelowanie matematyczne, Mathematical modelling, Międzyrzecze Warty i Noteci, Warta-Noteć Interfluve
Citation
Geologos vol. 14 (2), 2008, pp.197-210.
ISBN
978-83-232-1961-3