Przegląd Politologiczny, 2018, nr 1
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Dorota Sepczyńska, Libertarianizm. Mało znane dzieje pojęcia zakończone próbą definicji, Instytut Filozofii UWM w Olsztynie, Olsztyn 2013, ss. 216.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Komarzyca, DanielItem Radomir Miński, Aktualność myśli Roberta Michelsa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2016, ss. 334.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Drelich, SławomirItem Bezpieczeństwo: dyscyplina nauki wobec funkcjonowania państwa, pod red. R. Skarzyńskiego i E. Kużelewskiej, Agencja Wydawnicza Ekopress, Białystok 2018, ss. 266.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Witkowska, MartaItem Stanisław Sławomir Nicieja, Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych, t. X: Złoczów, Zadwórze, Kozaki, Gańczary, Łanowce, Zasmyki, Wydawnictwo MS, Opole 2017, ss. 288.(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Kosman, MarceliItem Szkolnictwo wyższe i dyplomacja naukowa jako narzędzie soft power w polityce ChRL wobec Unii Europejskiej(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Kościelniak, CezaryCelem tekstu jest ukazanie kształtowania się chińskiego szkolnictwa wyższego, jako formy soft power. Chińskie szkolnictwo wyższe traktowane jest jako element soft power polityki międzynarodowej Chińskiej Republiki Ludowej. Wykorzystanie instrumentu, jakim jest polityka szkolnictwa wyższego w postaci soft power możliwe jest dzięki dynamicznemu rozwojowi chińskich uczelni w ostatnich dwóch dekadach. Władze ChRL stawiają przed swoimi uczelniami ambitne cele, m.in. wprowadzenie kilkunastu uczelni do ligi najlepszych uniwersytetów świata. Chińskie uczelnie odchodzą od wzorca kultury organizacyjnej „copycat”, rozwijając własną dynamikę innowacyjności uczelni, poprzez konsekwentne podnoszenie swoich pozycji w międzynarodowych rankingach. Jednocześnie jednak cele rozwojowe stawiane chińskim uczelniom powiązane są z globalną ekspansją gospodarczą ChRL. Dyplomacja naukowa Państwa Środka działa przede wszystkim poprzez Instytuty Konfucjusza. Uczelnie Unii Europejskiej stanowią cel strategiczny w tej polityce, gdyż posiadają one zasoby i praktyki konieczne do wzmocnienia uczelni chińskich. Artykuł analizuje wybrane aspekty użycia polityki uczelnianej jako soft power chińskiej dyplomacji.Item Wybory regionalne jako wybory drugorzędne a perspektywa rządzenia wielopoziomowego(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Majcherkiewicz, TatianaArtykuł ten przedstawia dorobek intensywnie rozwijającej się od początku XXI wieku, w badaniach nad wyborami regionalnymi, perspektywy rządzenia wielopoziomowego. Perspektywa ta, odwołuje się do koncepcji wyborów regionalnych jako wyborów drugorzędnych, jednak modyfikuje ją, wskazując na przeobrażenia zachodzące we współczesnej polityce regionalnej w Europie (wzmocnienie władz regionalnych [regional government], zwiększenie liczby stanowisk politycznych, które obsadzane są w drodze wyborów, większe kompetencje wyborców, wzrost liczby partii regionalnych i decentralizacja struktur partyjnych). Prace badawcze prowadzone w ramach tej perspektywy zmierzają do udokumentowania i wyjaśnienia przypadków niepotwierdzających modelu drugorzędności oraz wyodrębnienia krajów, w których jest ona nadal obserwowalna i ustalenia czynników wzmacniających ją lub osłabiających. W warstwie teoretycznej, przy opisie wyborów regionalnych, koncepcja wyborów drugorzędnych wzbogacana i uzupełniana jest o dwie inne koncepcje, odwołujące się do zakresu sprawstwa władz regionalnych i podziałów terytorialnych. Artykuł zakończy zaprezentowanie badań nad wyborami w Europie Środkowowschodniej.Item Podemos jako „partia-ruch”(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Sobolewska-Myślik, KatarzynaW artykule przedstawiono genezę i sposób funkcjonowania hiszpańskiej partii politycznej Podemos, która powstała w roku 2014 i szybko uzyskała znaczącą pozycję w hiszpańskim systemie politycznym. Partia ta zazwyczaj określana jest jako ugrupowanie należące do nurtu populistycznego. W artykule przedstawione zostały argumenty na rzecz potraktowania Podemos jako emanacji hiszpańskiego ruchu społecznego znanego jako Ruch 15-M i tym samym zasadności analizowania jej również przy użyciu kategorii teoretycznej „partii-ruchu”, zaproponowanej przez Herberta Kitschelta. Zastosowanie tej kategorii nie oznacza negacji populistycznego charakteru Podemos, natomiast pozwala na bardziej precyzyjne uchwycenie specyfiki tego ugrupowania.Item Przeciwdziałanie koncentracji mediów w wybranych państwach członkowskich i Unii Europejskiej – analiza rozwiązań prawnych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Jas-Koziarkiewicz, Marta; Stasiak-Jazukiewicz, EwaKwestia struktury własności mediów jest niezwykle istotną w państwach demokratycznych, ponieważ od niej uzależniona jest jakość debaty publicznej. Celem analizy było określenie odmiennych sposobów zapobiegania procesowi koncentracji i możliwości wyboru form własności mediów w sześciu państwach UE (Austria, Czechy, Francja, Niemcy, Węgry i Włochy). Ze względu na oddziaływanie decyzji Unii Europejskiej na rynek mediów zaprezentowano również jej stanowisko wobec koncentracji, a także reakcje na decyzje podejmowane w tym obszarze przez państwa członkowskie. W pierwszej i drugiej dekadzie XXI w. w wybranych państwach zliberalizowano krajowe regulacje dotyczące koncentracji mediów, podjęto również próby ograniczenia powiązań sfery medialnej z polityczną. Obserwowaną tendencją jest również regulacja zintegrowana, obejmująca zarówno rynek mediów, jak i rynek telekomunikacyjny.Item Polityka energetyczna Unii Europejskiej w kontekście problematyki bezpieczeństwa gospodarczego(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Tomaszewski, KrzysztofArtykuł stanowi analizę polityki energetycznej w kontekście bezpieczeństwa gospodarczego Unii Europejskiej. Jednym z kluczowych wyzwań, przed jakimi stoi UE, jest zapewnienie bezpieczeństwa gospodarczego zarówno jej członkom, jak również całej organizacji. Sektor energetyczny i polityka energetyczna stanowią integralny element strategii rozwoju Unii Europejskiej. Mogą one zarówno przyczyniać się do poprawy efektywności procesów integracyjnych, jak również stanowić przesłankę niepowodzenia projektu europejskiego. Celem artykułu jest dyskursywne zaprezentowanie wyzwań oraz problemów, jakie wiążą się z kształtowaniem europejskiej polityki energetycznej. Jej odpowiednie planowanie, zarządzanie oraz efektywne wdrażanie projektowanych w jej ramach mechanizmów stanowią conditio sine qua non sukcesu projektu integracyjnego. Brak skutecznych działań w tym zakresie grozi UE wzmocnieniem partykularyzmów narodowych, spowolnieniem gospodarczym, a w dalszej konsekwencji może powodować powolną erozję europejskiego systemu politycznego.Item Brexit w polityce europejskiej Niemiec(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Koszel, BogdanOd początków rządów D. Camerona w Wielkiej Brytanii (2010) pogłębił się eurosceptycyzm, który doprowadził do polaryzacji społeczeństwa, referendum i Brexitu. Niemcy opowiadały się za pozostaniem Zjednoczonego Królestwa w UE, ale po wynikach referendum zapowiedziały twarde negocjacje na warunkach UE. Jednocześnie uznały, że stwarza to dobre perspektywy do pogłębienia współpracy w gronie 27 pozostałych państw. Największe problemy w negocjacjach koncentrują się wokół rozliczeń finansowych Londynu z Brukselą (ok. 60 mld euro), statusu obywateli Unii Europejskiej, zatrudnionych i przebywających na terenie Zjednoczonego Królestwa oraz granicy pomiędzy Irlandią Północną i Republiką Irlandii. Trudne rokowania dotyczą również kształtu nowej umowy handlowej pomiędzy Unią Europejską i Wielką Brytanią.Item The Energy Union Tour – success or failure?(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Pach-Gurgul, AgnieszkaThe objective of the Energy Union is to integrate 28 national energy markets, guarantee free movement of energy through the borders of the member states, implement new technologies, increase energy efficiency and renew transmission infrastructure. This project is advocated in response to the energy crisis of 2009, between Russia and Ukraine, as a result of which the gas transit to some of the EU countries was discontinued. This project, however, does not enjoy equal interest among all EU member states. This is the outcome of the national interests of some member states, which, for many years, have had good political and economic relations with the Russian Federation, particularly in the area of energy raw materials. Therefore, Maroš Šefčovič – the European Commissioner in charge of the Energy Union, organised an Energy Union Tour, i.e. a series of meetings in all the member states, taking place at the turn of 2015–2016, the objective of which was to show what the Energy Union could offer each of them. The structure of the paper was determined by the research procedure and the response to all the research questions, comprising: introduction, reflections on the security of the energy raw material supply and the projects of Energy Union and Energy Union Tour as well as the conclusions from the research and the summary.Item Towards the Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) between the European Union and United States(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Puślecki, Zdzisław W.In this research work, the author focuses on the analysis of the activity towards the Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) between the European Union and United States. It has been emphasized that the talks will reduce regulatory barriers. New agreements to remove trade barriers aim at reducing dead-weight costs and at increasing net social gains from international trade. The article examines the impact of free trade agreements like TTIP and, in particular, investor-state dispute resolution mechanisms in reducing the power of national governments to regulate and eliminate market inequality. The article offers examples of successful regulatory cooperation efforts in the hope that it will shed light on possible approaches to addressing regulatory divergences. Ideally, the best way to address problems arising from regulatory divergence would be on a multilateral basis, while taking into account the relations of the EU and the US with other countries. The main aim of the article is the presentation of the challenges for TTIP negotiations. The particular objective of the research task is the regulatory trade barriers in US-EU foreign trade policy, the nature and the promoters of TTIP, the interrelationship between regulatory standards and international cooperation in TTIP. The general theoretical approach will be of broad interest to economists interested in international questions, especially transatlantic cooperation, as well as to political scientists. The main methods applied in this research were the institutional method, comparative method, documentation method and statistical methods. Additionally, the methods of deductive and inductive forecasting were applied.Item European Union Democracy Promotion and its impact on Civil Society in Central Asia(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Fiedler, RadosławAfter a period of relatively small activity in this region, in 2007, the European Union offered a strategy for Central Asia. This strategy addressed many issues, including democratic deficit and human rights violations. The main obstacles to the implementation of the strategy are autocratic tendencies and corruption, the influence of neighbors strongly leaning towards autocracy and the post- Soviet legacy. Additionally, the EU’s activity is overshadowed by the US and has minimal capacity for pursuing its own policy toward Central Asia. Another problem is the fact that after implementing this EU strategy toward Central Asia there are no new initiatives which contribute to more visible European activity in that region.Item The European Council and the European Union’s external activities. Forming relations with eastern neighbors(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Jańczak, JarosławThe modification process of the European Union’s institutional order appears to be permanent. One of the elements of this tendency is the position of the European Council, which is especially interesting in the field of stimulating external EU activities. The aim of this analysis is to explore the EC’s engagement in initiating foreign relations, taking the eastern neighborhood as an example. The paper reviews the European Council’s meetings in the period of 2008–2016, concluding that the EC actively responded to external challenges and created a political impetus for the actions of other institutions. The internal debate initiated by the member states from Central and Eastern Europe resulted in the formulation of the Eastern Partnership initiative that the European Council approved and adopted, giving it a political impetus within the European Union. This caused a specific reaction in the neighborhood. The process of association of some eastern partners was accompanied by the need to deal with the challenging response from Russia, which resorted, among other things, to military measures. The European Council’s involvement in external actions in the East became a self-deepening process with a changing profile and priorities.Item Śledzenie procesu w badaniach politologicznych. Warianty i potencjał zastosowania(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Ławniczak, KamilŚledzenie procesu (process-tracing) jest metodą analizy pojedynczego przypadku, która może służyć wyjaśnianiu przyczyn różnego rodzaju zjawisk w świecie społecznym. Skupienie metody na formułowaniu i weryfikowaniu teorii przyczynowych przyciąga uwagę osób prowadzących badania jakościowe, które nie chcą ograniczać ich zakresu jedynie do eksploracji i opisu. Śledzenie procesu ma też wariant zorientowany na przypadek, w którym teorie wykorzystywane są w pragmatyczny sposób jako instrumenty heurystyczne, co pozwala w systematyczny, ale zaraz kreatywny sposób badać poszczególne wydarzenia czy procesy. Ten artykuł podejmuje próbę pokazania, czym jest, a czym nie jest śledzenie procesu, jakie są jego warianty i jak powinno się je stosować. Jednocześnie podejmuje problem ontologicznych i epistemologicznych ograniczeń metody, wskazując na możliwości jej użycia w dociekaniach skupionych na ideach i interpretatywistycznych.Item Deterministic chaos theory and forecasting in Social Sciences. Contribution to the discussion(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Donaj, ŁukaszForecasting social phenomena may be hampered in many ways. This is because in nature of these phenomena lies strong and multilateral connection with other social phenomena; but not only – also physical and biological (natural) ones. The content of this publication constitutes presentation of chosen problems of forecasting in social sciences. The attention in the article was focused among others on deterministic chaos theory, on the attempt of its implementation to phenomena from the scope (or from borderline) of social sciences: economy, logistics, science about safety etc. Moreover, one of the threads of ponderation was the attempt to consider whether it’s possible to create so-called final theory. The aim of the publication is to signalize possibilities of taking advantage of seemingly exotic for “political scientists” methodology of modeling and explaining phenomena, having its source in exact sciences (in chaos theory) to study social phenomena and processes.Item Wpływ w stosunkach międzynarodowych(Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2018) Maj, CzesławPojęciem zbieżnym, a niekiedy traktowanym równorzędnie do władzy jest wpływ. O ile władza jest relacją polegającą na zwierzchnictwie i podległości, zatem decyzje władcze mają charakter subordynacyjny, to wpływ nie jest efektem wymuszenia i podporządkowania. Kolejna różnica polega na możliwości wzajemnego oddziaływania podmiotów wpływu. Wypada także zwrócić uwagę, że podmiot władczy ma charakter skoncentrowany (niezależnie od tego czy jest to jednostka, czy wieloosobowy organ władzy), to podmioty wpływu mogą przyjmować formę rozproszoną. Wskazać można możliwość wystąpienia zależności zwrotnej. Nie sposób pominąć dobrowolności podporządkowania. Podmiot wpływu nie dysponuje również podobnym do władzy arsenałem instrumentów egzekwowania decyzji, ale jest to np. atrakcyjność, perswazja, wzorce społeczne, systemy wartości itp.