Znaczenie dekretału Intelleximus (X 5.32.1) w procesie recepcji prawa rzymskiego w XIII-wiecznej kanonistyce

Loading...
Thumbnail Image

Date

2018

Advisor

Editor

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Wydawnictwo «scriptum»

Title alternative

Abstract

W roku 1185 papież Lucjusz III w skierowanym do biskupa Padwy dekretale Intelleximus (X 5.32.1) wskazał adresatowi sposób postępowania w sprawie dotyczącej nowej kaplicy budowanej na szkodę pobliskiego kościoła. Dokument papieski został wydany w celu uzupełnienia luki prawnej, bowiem prawo kanoniczne nie dysponowało wówczas normą odpowiednią do rozwiązania takiej sprawy. Biskup Rzymu nakazał skorzystać z prawa rzymskiego w celu wydania rozstrzygnięcia, formułując przy tym ogólną zasadę, według której tak jak ustawy świeckie nie wzbraniały się podążać za wzorem kanonów, tak i kanony były wspierane postanowieniami ustaw świeckich. W tym przypadku uzupełnienie luki mogło dokonać się przez zastosowanie rzymskiej novi operis nuntiatio. Wyrażona przez papieża w dekretale Intelleximus otwartość prawa kanonicznego na prawo rzymskie otworzyła pole dla szerokiej recepcji prawa świeckiego w Kościele. Celem niniejszego opracowania było zbadanie faktycznego znaczenia tego dekretału dla recepcji prawa rzymskiego w prawie kanonicznym na podstawie analizy i interpretacji XIII-wiecznych glos i komentarzy do tego listu papieskiego. W ten sposób został wykazany zakres wpływu kanonu Intelleximus na recepcję prawa rzymskiego w Kościele oraz scharakteryzowany stosunek XIII-wiecznych kanonistów do relacji między obojgiem praw.
Pope Lucius III in his decretal Intelleximus (X 5.32.1) to the bishop of Padua gave the addressee guidelines how to solve the dispute concerned with the construction of a new chapel with the damage to the nearby church. An important factor of the case solution was the lack of applicable rules in canon law of that time, that is the lacuna. Therefore, the pope ordered the bishop to make use of Roman law because as the human laws do not refrain from imitating the sacred canons, the sacred statutes are assisted by the rulers’ constitutions. The help provided by the old law was in that case the Roman operis novi nuntiatio. The attitude to Roman law offered in c. Intelleximus had a potential of leaving canon law wide open to Roman law penetration. The actual significance of that proposal was examined in the 13th century glosses and commentaries on that canon. It was shown what influence c. Intelleximus had on the reception of Roman law to canon law and how canonists of that time referred to the pope’s view on both laws.

Description

Sponsor

Keywords

prawo kanoniczne, prawo rzymskie, recepcja prawa, luka prawna, kanonistyka, ius commune, canon law, Roman law, reception of law, lacuna, canon law jurisprudence

Citation

Alexandrowicz P., Znaczenie dekretału Intelleximus (X 5.32.1) w procesie recepcji prawa rzymskiego w XIII-wiecznej kanonistyce , Poznań-Kraków 2018.

ISBN

978-83-65432-92-6

DOI

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego