Układy wielkościowe największych ośrodków miejskich w państwach położonych na pomoście bałtycko-czarnomorskim

Title alternative

Abstract

Zamierzeniem badawczym opracowania było porównanie rozkładu wielkościowego ośrodków miejskich w dwunastu państwach: Białorusi, Bułgarii, Republice Czeskiej, Estonii, Litwie, Łotwie, Mołdawii, Polsce, Rumunii, Słowacji, na Ukrainie i Węgrzech. W celu wyjaśnienia postawionego problemu poznawczego wykorzystano dwie metody badawcze: tzw. regułę kolejności i wielkości G. K. Zipfa oraz analizę stopnia koncentracji M. O. Lorentza. Przed podjęciem zasadniczego tematu przedstawiono problematykę rozwoju demograficznego miast stołecznych w wybranych państwach w pięciu przekrojach czasowych (w latach: 1900, 1930, 1960, 2000 i około 2015 r.). Następnie na podstawie przyjętej metody przeprowadzono skwantyfikowaną ocenę roli największego miasta, jak i zależności wielkościowych, jakie występują między nim a pozostałymi analizowanymi jednostkami osadniczymi. Wydzielono kraje odznaczające się monocentryzmem i policentryzmem. Ostatecznie wyniki analizy statystycznej ujawniły przydatność zastosowanej metody do badań nad problematyką odniesioną do rozmieszczenia i wielkości różnych typów jednostek osadniczych na dowolnie wybranym terytorium.
The purpose of this study was to compare the distributions of large urban centers in twelve countries: Belarus, Bulgaria, Czechia, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Moldavia, Poland, Romania, Slovakia, and Ukraine. In order to analyze the research problem identified, two study methods were applied: Zipf’s rank-frequency rule and an analysis of the degree of concentration using the Lorentz curve. Firstly, the paper presents the issues related to the demographic development of the capital cities in the selected countries considered at five moments in time (1900, 1930, 1960, 2000, and around 2015). Then, based on the methodology adopted, a quantified assessment of the role of the biggest city was carried out and presented, along with the relations in magnitude existing between this city and the remaining settlement units analyzed. Countries were divided into those characterized by monocentric and polycentric patterns. The ultimate results of the statistical analysis demonstrated the usefulness of the methodology applied in the study of the distribution and magnitudes of various kinds of settlement units on an arbitrarily defined territory.

Description

Sponsor

Keywords

demografia osadnictwa, miasta, stolice, pomost bałtycko-czarnomorski, reguła Z. K. Zipfa, koncentracja według M. O. Lorentza, demography of settlements, towns, Baltic-Black Sea continental bridge, Zipf’s rule, Lorentz concentration curve

Citation

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2018, nr 1, s. 23-42.

ISBN

Title Alternative

Rights Creative Commons

Creative Commons License

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego