Rocznik Integracji Europejskiej, 14/2020
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Tomasz Kubin, Mieczysław Stolarczyk (red.), Kryzysy w Unii Europejskiej w drugiej dekadzie XXI wieku. Uwarunkowania – przebieg – implikacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018, ss. 566.(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Ratajczak, AnnaItem Aleksandra Kruk, Konferencje monachijskie ds. bezpieczeństwa (2009–2019), Wydawnictwo Naukowe FNCE, Poznań 2020, ss. 298.(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Molo, BeataItem Józef M. Fiszer, Mateusz Czasak, Trójkąt Weimarski. Geneza i działalność na rzecz integracji Europy w latach 1991–2016, Wydawnictwo Instytutu Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2020, ss. 485.(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Koszel, BogdanItem Funkcja przewodniczącego Rady Europejskiej – kompetencje formalne i nieformalne w świetle postanowień traktatu lizbońskiego i praktyki działań(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Przybylska-Maszner, BeataArtykuł skupia się na roli Rady Europejskiej w ramach instytucjonalnych Unii Europejskiej, zgodnie z zapisami traktatu lizbońskiego. W tekście wskazano na jej rosnący wpływ, wykraczający poza sformułowania zawarte w Traktacie, oraz na narastającą krytykę, którą stymuluje ta ewolucja. Dokonując przeglądu krytycznych punktów widzenia odnoszących się do roli, jaką sprawuje, w tekście dokonano analizy czynników warunkujących zmiany formuły funkcjonowania urzędu przewodniczącego Rady Europejskiej. Przedstawione zostały istniejące struktury powiązań międzyinstytucjonalnych warunkujące pełnienie przez niego funkcji. W artykule oparto się na założeniu, iż dotychczasowa zasada korelacji zadań oparta na uzupełnianiu kompetencji uległa modyfikacji. Narastanie sytuacji kryzysowej wpłynęło na zaburzenie dotychczasowej równowagi instytucjonalnej, a jednocześnie zbiegło się z procesem zmian kompetencyjnych.Item Niemcy 30 lat po zjednoczeniu – aspekt społeczno-demograficzny i gospodarczy(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Bartkowiak, Marcin; Ratajczak, AnnaAutorzy w artykule omawiają społeczno-demograficzne i gospodarcze implikacje zjednoczenia Niemiec dla wschodniej i zachodniej części kraju, w 30. rocznicę zakończenia okresu dwupaństwowości. Analizując społeczno-demograficzne implikacje, autorzy wskazują na spadek liczby ludności w Niemczech wschodnich i jednoczesny wzrost liczby ludności w Niemczech zachodnich w badanym okresie. Autorzy zwracają również uwagę na postępujący proces starzenia się społeczeństwa, widoczny zwłaszcza w landach wschodnich, gdzie średni wiek ludności wynosi powyżej średniej wieku ludności w Niemczech. Poddając analizie wybrane wskaźniki makroekonomiczne dla określenia implikacji gospodarczych, tj. PKB na mieszkańca, nakłady brutto na środki trwałe, stopę bezrobocia i wynagrodzenie brutto, autorzy wskazują, iż Niemcy wschodnie zmniejszyły dystans w stosunku do Niemiec zachodnich, jednakże konwergencja poziomów rozwoju gospodarczego obu części Niemiec to nadal niedokończony proces.Item Niemiecka chadecja wobec Brexitu(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Bielawska, AgnieszkaCelem artykułu jest przybliżenie stanowiska niemieckich partii chadeckich (niem. Christlich-Demokratische Union Deutschlands – CDU i Christlich-Soziale Union – CSU) wobec wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej. Poddano w nim analizie dokumenty partyjne oraz wypowiedzi czołowych przedstawicieli CDU i CSU. Artykuł podzielony został na trzy części bezpośrednio powiązane z kwestiami, które najczęściej pojawiały się w wypowiedziach chadeków w kontekście Brexitu.Item Deutschlands Krisenmanagement in der CORONA-Pandemie. Herausforderungen eines föderalen politisch-administrativen Systems(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Franzke, JochenDieser Beitrag befasst sich mit der Analyse und der Bewertung des Krisenmanagements in Deutschland im Zuge der COVID-19 Pandemie (Redaktionsschluss Mitte August 2020). Schwerpunkt bilden die Analyse und kritische Bewertung der Kompetenzverteilung zwischen Bund, Ländern und Kommunen in Deutschland bei Gesundheitskrisen wie dieser. Rechtliche Basis dafür ist die allgemeine Generalklausel des Nationalen Infektionsschutzgesetzes (IfSG), die weitgehende Eingriffe in das öffentliche Leben erlaubt, ohne den Notstand ausrufen zu müssen. Im nächsten Schritt werden die bisherigen Phasen der Pandemiebekämpfung in Deutschland kurz dargestellt. Als Fallbeispiel werden schließlich die Anpassungsstrategien der Kommunen während der CORONA-Krise bezüglich der Verwaltungsführungen, der Kernverwaltungen, der kommunalen Unternehmen, der Kommunalpolitik und der lokalen Bürgerbeteiligung herausgearbeitet. Der Beitrag endet mit einem Fazit, welches vorläufig bleiben muss, da die Pandemie noch nicht vorüber ist.Item Ethnopolitical processes as determinants of ethnopolitical management in Eastern European countries in the context of sub-regional security(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Karolak-Michalska, MagdalenaThe following article discusses ethnopolitical processes (politicization of ethnicity and ethnopolitical mobilization of national and ethnic minorities) in Eastern European countries. The author analyses social and political activity of national and ethnic minorities, as well as their representation in state authorities of the Republic of Belarus, Republic of Moldova and Ukraine, and concludes that those processes affect the national security of the countries that make up the sub-region. Particular threat to national security is posed by organized separatist actions. In case of the Republic of Belarus, the problem is not observed, but in the Republic of Moldova (Gagauzia, Transnistria) and Ukraine (Donbas, Carpathian Ruthenia) it is a very serious issue. Separatist tendencies of various ethnic groups have a significant impact on the national security policy. They also call for intervention by state authorities, not only in connection with security issues, but also in relation to appropriate management of ethnopolitical processes within the country.Item Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) – ambitne plany, skromne możliwości, potężni konkurenci(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Turczyński, PawełArtykuł poświęcony jest genezie, strukturze i obecnemu potencjałowi Europejskiej Agencji Kosmicznej. Struktura ta konsoliduje projekty państw europejskich, dotyczące badania przestrzeni kosmicznej. W ostatnich latach ESA podejmowała liczne projekty naukowo-badawcze. Mimo potężnego zaplecza, jakim jest europejska gospodarka, ESA ma jednak znacznie mniejsze możliwości niż jej główna konkurentka – amerykańska NASA. Badania kosmosu, prowadzone przez ESA często mają charakter uzupełniający i pomocniczy wobec planów NASA. Silnymi konkurentami dla ESA są też agencje kosmiczne innych państw – Rosji, Chin czy Japonii.Item Governance within European Space Policy(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Słomczyńska, IrmaThe purpose of the article is to analyze ESP in the context of different modes of governance. Assuming that ESP is a unique and multidimensional product of dynamic political, technological, and social processes and ideas coordinated by the EU, its member states as well as non-member ones and implemented in an international environment, there are some research questions to be answered. First, is there any particular mode of governance that should be applied to the analysis of ESP implementation? Second, in what way the EU introduced space policy and space assets to the European agenda? Third, how ESP can be framed within the overall process of European integration? A qualitative research approach has been applied as well as theoretic apparatus embedded in European integration studies and political science. The main finding of the article is that the most promising way of governance within ESP is experimentalist governance. The originality of the article results from the application of the newly established experimentalist governance theory to an analysis of the increasingly important segment of EU activity.Item The Culture of Consumption as a Consequence of the Economic Process in the Context of Changes in the European Union(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Pieszak, ErykIn the article, through a comparative analysis of the discourse related to the description of economic free market processes and discourses related to cultural processes, we are looking for a research perspective that allows to examine the mutual influence of these cultural processes. If we analyze the descriptions of socio-economic changes in countries such as Poland or the Baltic countries, it turns out that their path to increase economic competitiveness is similar. It is associated with market changes but also a cultural change in a broader context. Thus, one can hypothesize: the individual is free in the world of thought, however, in the world of phenomena, freedom does not exist. This hypothesis developed for societies that introduced a free market would be: the individual in the consumer society is free in the world of his thoughts but in the world of market phenomena he is subject to independent processes.Item Europejska inicjatywa obywatelska – wyzwanie czy zmarnowana szansa?(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Kużelewska, ElżbietaCelem artykułu jest analiza modyfikacji regulacji prawnych europejskiej inicjatywy obywatelskiej w kontekście efektywności i trafności nie tylko proponowanych rozwiązań prawnych, ale przede wszystkim skutecznego zastosowania jej w praktyce. Siedmioletnie doświadczenie funkcjonowania inicjatywy dowiodło jej nieskuteczności i potrzeby zmiany przepisów prawnych. Nowe rozporządzenie w tym zakresie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom zwolenników inicjatywy. Pozostaje pytanie o skuteczność nowych przepisów prawnych w kontekście nowych perspektyw dla sprawnego funkcjonowania inicjatywy jako rzeczywistego wpływu obywateli UE na proces stanowienia prawa.Item Relacje zewnętrze Unii Europejskiej w dziedzinie kultury. Słabości polityki(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Gierat-Bieroń, BożenaPolityka zagraniczna UE w dziedzinie kultury jest stosunkowo nowym i mało zbadanym obszarem działalności UE. Jej funkcjonowanie określił traktat z Lizbony, nakładając nań kompetencje programująco-inicjatywne oraz reprezentacyjne Wysokiego Przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i bezpieczeństwa (WP), ESDZ oraz delegatur UE. Dyplomację kulturalną UE prowadzą również – na zasadzie partnerstwa z Unią – instytuty kultury państw członkowskich, zarejestrowane w Stowarzyszeniu Narodowych Instytutów Kultury Unii Europejskiej (EUNIC) oraz ich klastry regionalne. Artykuł ma za zadanie prześledzić w trybie analiz ewolucji priorytetów zawartych w relacjach zewnętrznych UE w dziedzinie kultury (a także analiz instytucjonalnych) oraz zweryfikować, czy instrumenty polityczne zastosowane wobec soft power UE są wystarczające dla efektywnego kształtowania wizerunku kulturowego Europy w świecie. Tezą niniejszego artykułu jest twierdzenie, że relacje zewnętrzne UE w sektorze kultury odznaczają się słabą polityką, dlatego nie mają szans osiągnąć fazy dojrzałości, tym samym tworzyć trwałych podstaw do cywilizacyjnego oddziaływania kultury europejskiej, rozumianej w sposób integracyjny, czyli jako realizacja paradygmatu „jedności w różnorodności”.Item Conditions for Initiating the Procedure of Poland’s Withdrawal from the European Union(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Trosiak, CezaryPolexit is a concept that emerged in the political science discourse when the United Kingdom held a referendum on its continued membership of the European Union on June 26, 2016. The article analyzes the reasons which facilitate a discussion on the withdrawal of Poland from the European Union. On the one hand, this results from disputes on the direction of the evolution of the European project between ‘old’ and ‘new’ member states. On the other, its intensity is affected by the dynamics of the dispute between the Polish government and the European Commission on the state of the rule of law in Poland. For supporters of a change in relations between European institutions and member states, the European parliamentary elections offered an opportunity of starting a discussion on the change of treaties. However, due to the fact that proponents of treaty changes failed to win the appropriate number of seats, the vision of an EU of ‘two speeds’ is becoming realistic. This may mark the beginning of a sequence of events concluded with a referendum on the withdrawal of Poland from the European Union.Item Co po Unii? Polska a procesy (dez)integracyjne w Europie(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Niedźwiecki, ArturCelem tego tekstu jest postawienie pytania o polską politykę w sytuacji ewentualnego pogłębiania się tendencji (dez)integracyjnych w łonie projektu europejskiego. Praca ta stanowi w istocie zaproszenie do debaty na temat procesu definiowania celów strategicznych naszego państwa, która może stać się nieunikniona w razie zaistnienia zjawisk dekompozycyjnych w strukturach UE, do czego wiele krajów – w tym Rzeczpospolita – aktualnie nie jest przygotowanych. Wypracowanie nowych projektów i modeli w tej dziedzinie może okazać się uzasadnione i niezbędne, gdyż instytucje międzynarodowe coraz rzadziej są w stanie wspierać utrzymywanie pokoju, bezpieczeństwa oraz dobrobytu, a coraz częściej kojarzą się z ryzykami lub szeroko pojętymi stratami. W dobie potencjalnej dekoniunktury struktur supranarodowych, bardziej przychylnie spogląda się na działanie gremiów opartych o narodową legitymację, postrzegając te organizmy jako realne byty, które są zdolne do przyjęcia odpowiedzialności za los danej wspólnoty w sytuacjach kryzysowych, co może oznaczać dystansowanie się od postulatów transferu kompetencji na poziom ponadnarodowy, celem wspólnotowej odpowiedzi na wyzwania transnarodowe.Item Kraj Saary a początki integracji europejskiej(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Koźbiał, KrzysztofPo zakończeniu II wojny światowej terytorium Kraju Saary stało się problemem spornym między Francją a Niemcami. Francja z powodów ekonomicznych (złoża węgla kamiennego i rozwinięty przemysł) próbowała uzależnić ten obszar od siebie, czego wyrazem była najpierw okupacja, później unia gospodarcza i walutowa, wreszcie próba politycznego uniezależnienia Saary od RFN. Działania te zakończyły się fiaskiem. Powodem było nieprzyjęcie przez mieszkańców Kraju Saary tzw. statutu Saary w referendum w 1955 r. Od 1957 r. obszar został włączony do RFN w wyniku tzw. małego zjednoczenia. Zapewne nie byłoby to możliwe bez pozytywnie postępującej integracji zachodniej Europy (utworzenie EWWiS i EWG).Item Polityka Unii Europejskiej wobec nieregularnej imigracji(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Trojanowska-Strzęboszewska, MonikaZapobieganie i zwalczanie nieregularnej imigracji było jednym z zasadniczych celów unijnej polityki imigracyjnej, od uzyskania przez UE kompetencji w tej dziedzinie. I chociaż na gruncie tej polityki imigracja nieregularna definiowana jest szeroko i obejmuje zjawiska dotyczące nielegalnego wjazdu, tranzytu oraz pobytu imigrantów w państwach członkowskich, UE zdecydowanie skoncentrowała swoje wysiłki na eliminowaniu nielegalnego wjazdu. W tym celu podejmowano działania w obszarach bezpośrednio z tym związanych, jak zwalczanie przemytu i walka z handlem ludźmi, a także takich, które stopniowo wykształciły własną logikę polityk szczegółowych jak: zarządzanie granicami zewnętrznymi, polityka wizowa czy polityka azylowa. Oznaczało to, że od początku aktywność UE wobec imigracji nieregularnej była rozproszona i stanowiła elementy kilku szczegółowych polityk, strategii i planów działania. Kryzys migracyjny lat 2015–2016 jedynie nieznacznie zweryfikował unijne podejście do nieregularnej imigracji. Priorytetem nadal pozostało eliminowanie nieregularnego wjazdu poprzez walkę z przemytem (prowadzoną środkami kontroli granic zewnętrznych z wykorzystaniem nawet instrumentów polityki bezpieczeństwa i obrony), przy wzmocnieniu wysiłków na rzecz drugiego celu, jakim stało się zwiększenie realizacji powrotów imigrantów, którzy nie uzyskali zgody na pobyt w państwach członkowskich. Ponadto, unijna uwaga w większym stopniu została też zwrócona w kierunku eliminowania pierwotnych przyczyn nieregularnej imigracji. W tym zakresie UE postawiła przede wszystkim na różne instrumenty polityki zewnętrznej, by współpracować z krajami pochodzenia i tranzytu imigrantów.Item When Immigration Becomes a Necessity. ROC Immigration Policy – Lessons for Europe(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Potyrała, AnnaMigration issues have been at the forefront of international discussions since 2015. They have been considered from the perspective of both human rights and the interests of individual states. The latter seem to have prevailed, leading to a kind of offensive against admittance of third-country nationals. Restrictive regulations introduced into national legislations, combined with reluctance towards international legal initiatives promoting concerted efforts to assist and protect migrants and eliminate the underlying causes of migrations, have resulted in adoption of zero-tolerance immigration policies. In this paper, the author sets out to assess the immigration policy of the Republic of China on Taiwan. Having recognized that its labor shortages cannot be compensated for by internal migration, the country has significantly remodeled its approach to immigration. The answer to the question about the relevance and efficiency of the proposed legal solutions will be used to indicate possible solutions for EU Member States planning to reform the common migration and asylum policies. The analysis uses methods commonly applied in social studies in general, and legal and political studies in particular. While legal analysis and systems analysis are the key research methods, comparative analysis has been used as well.Item The Cyprus Talks 2015–2017: Their Course, the Outcome, and Consequences for the European Union(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Osiewicz, PrzemysławThe main aim of the article is to present political consequences of the failure of the Cyprus talks 2015–2017 for the European Union. Although its institutions and representatives were engaged in the negotiation process there, the issue seems to be more complex when it comes to defining what their role was. One can find the answer to such a question analysing the course and the final outcome of the negotiation process in Cyprus. The main research question are as follows: What was the course of bicommunal negotiations? What brought the negotiations to a halt in 2017? How did the European Union engage in the process? What are political consequences of the talks failure for the European Union? The selected method is sources analysis and the technique is qualitative content analysis. On this basis one can study, for example, selected speeches, declarations as well as official documents. As regards the main sources, these are selected EU and UN documents, monographs, and academic articles.Item The European Union’s Security Conceptualisation vs. its Risk Prevention Capabilities(Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, 2020) Agata, DziewulskaThe European Union, as an area of unquestionable prosperity, on which the countries that make up it have been working since the 1950s, faces the constant challenge of combating threats to the security of its societies. In a changing world, these threats are constantly evolving. They were first summarised in the European Security Strategy and the list of threats was revised in Global Strategy published in 2016. The Union is therefore aware both of the processes of change in international relations and of the threats that this entails for the Union, its Member States and society. Does this awareness motivate Member States and EU authorities to consolidate their defence efforts? Are the measures to address the risks to the Union adequate to the degree of danger? Are the policies of the Union so developed as to maintain peace of mind in the face of threats? This article analyses the risks and attempts to answer these questions.