Kaczmarek, Maria. PromotorDurda, Magdalena2011-06-092011-06-092011-06-09http://hdl.handle.net/10593/1072Wydział Biologii: Instytut AntropologiiCelem pracy była ocena zależności pomiędzy stanem biologicznym dziewcząt i chłopców w okresie adolescencji i prowadzonym przez nich stylem życia w zróżnicowanym środowisku społeczno-ekonomicznym.Badaną grupę stanowiło 2248 dziewcząt i chłopców w wieku 13 – 18 lat, uczestników projektu badawczego ADOPOLNOR (PL0255). Wykonano pomiary antropometryczne wysokości, masy ciała i obwodu talii oraz przeprowadzono badania ankietowe dotyczące statusu społeczno – ekonomicznego rodziny, stylu życia młodzieży oraz częstości występowania zaburzeń funkcjonowania ustroju. Bazę danych utworzono w programie Statistica 9.0. Do analiz użyto testy parametryczne i nieparametryczne.Silniejsze powiązanie między style życia i SES rodziny występowało u chłopców. Środowisko zamieszkania wywierało różnicujący wpływ na tempo dojrzewania dziewcząt, zmienność cech somatycznych, a także częstość występowania symptomów chorobowych u młodzieży. Miejskie środowisko zamieszkania sprzyjało osiąganiu większych wartości wysokości ciała oraz wcześniejszemu dojrzewaniu u dziewcząt, wiązało się jednak z gorszym stanem zdrowia młodzieży. Zróżnicowanie cech somatycznych u chłopców podlegało silniejszemu wpływowi zmiennych statusu społeczno – ekonomicznego rodziny. U dziewcząt, SES rodziny i styl życia współdziałały w kształtowaniu zmienności badanych cech. Częstość występowania objawów chorobowych u chłopców w dużym stopniu zależała od zmiennych stylu życia. Występowanie zaburzeń funkcjonowania ustroju u dziewcząt wiązało się zarówno z własnym stylem życia jak i statusem społeczno – ekonomicznym rodziny.The main objective of the study was to evaluate social correlates of the adolescent biological status, such as living conditions determined by SES of the family, and adolescents’ own personal lifestyle.The studied sample consisted of 2248 boys and girls aged 13 to 18 years, randomly selected from all types of school in Wielkopolska region (Poland) within the framework ADOPOLNOR (PL 0255) procet. Data were collected between February 2009 and September 2010. In purpose to assess the adolescent biological status, anthropometric measurements of body height, weight and waist circumference (WC) were taken. The standardized questionnaires were used to assess: a) frequency of illnesses experienced by adolescents, b) SES of the family, c) adolescent lifestyle behaviours.Computations were run using Statistica 9.0 Software.Stronger link between SES of the family and personal lifestyle was observed in boys, than in girls. Body height in both boys and girls were positively correlated with urban areas, as well as girls’ maturation. Adolescents living in urban areas were more likely to have ill-health, compared to their peers living in countryside. Variability of somatic traits in boys was strongly associated with socio-economic status of their families. In girls, SES of family and their personal lifestyle operated synergistically. Frequency of illnesses in boys was modified mostly by lifestyle. Girls health was affected by both SES status of the family and lifestyle.The findings revealed, that for purposes of assess biological status of adolescents it is best to consider both SES and lifestyle factors together.plmłodzieżadolescentsstatus społeczno – ekonomicznysocioeconomic statusstyl życialifestylezachowania ryzykownehealth-risk behavioursstan biologicznyhealthDysertacja