Dembiński, Mariusz2013-04-072013-04-072011Studia z Teorii Wychowania Tom II, vol. 2 (3), 2011, pp. 19-46.2083-0998http://hdl.handle.net/10593/5799Celem artykułu jest zarys koncepcji paradygmatu nauki sprowadzonego do widowiska kulturowego. Zasadniczymi kontekstami dla naszych rozważań sa definicje paradygmatu podane przez T. S. Kuhna i Z. Kwiecińskiego. W nawiązaniu do nich zostanie wyłonionych siedem faz rozwoju/przekształceń paradygmatu, następnie sięgniemy do jego odniesień naukowych i mitycznych powiązanych z technologią, z różnymi formami i funkcjami rytuału oraz z procesem rytualizacji. W wyniku zebranych tutaj informacji dojdziemy do stanowiska, z którego może wynikać, że paradygmat nauki jest widowiskiem społeczno-kulturowym. Zestawione tutaj wnioski pozwolą nam przejść do przykładu związanego z wychowaniem, - z paradygmatem wychowania i wyjaśnić sobie, na czym polega – zgodnie z tytułem artykułu – różnica między uściskiem a uciskiem wychowania. Całość kończy podsumowanie, w którym omówimy związek technologii rytualizacji i polityczności z władzą oraz zestawię w punktach informacje na temat paradygmatu. (PS – w tytule u(ś)cisk można tłumaczyć: ucisk/uścisk)The aim of the article is to provide an outline of the conception of science reduced to a cultural spectacle. The essential contexts for the considerations have been the definitions of paradigm given by T.S. Kuhn and Z. Kwieciński. With reference to them, seven phases of development/transformation of a paradigm will be presented, after which its scientific and mythical references related to technology, various forms and functions of a ritual as well as the process of ritualization will be mentioned. As a result of the information gathered here, we shall come to a conclusion which may suggest that the paradigm of science is a social-cultural spectacle. This, in turn, will allow us to proceed to an example related to education, to the paradigm of education, and explain the difference – expressed in the title of the article – between oppression and grip of education. Finally, the connection between the technology of ritualization, politics and power will be discussed, and information about paradigm will be compiled in points.plparadygmatparadigmwychowanieeducationwidowisko kulturowecultural shownaukasciencemyślenie mitycznemythical thinkingfilozofiaphilosophywykonanie (performance)performancerytuałritualrytualizacjaritualizationArtykuł