Piątek, Wojciech. PromotorGontarz, Igor2025-04-232025-04-232025https://hdl.handle.net/10593/28150Wydział Prawa i AdministracjiRozprawa dotyczy postępowań administracyjnych z wykorzystaniem zautomatyzowanych systemów podejmowania decyzji. Podjęto w niej próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób można kontrolować takie systemy, aby zapewnić gwarancje przysługujące jednostce. W oparciu o prawo krajowe i unijne, autor proponuje modele kontroli sprawowanej przez różne podmioty, takie jak sądy, organy odwoławcze, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz organ nadzoru rynkowego w rozumieniu Aktu o sztucznej inteligencji. Każdy z tych modeli oceniany jest pod kątem zdolności do ochrony wartości leżących u podstaw procedury administracyjnej. W rozprawie poddano analizie przykłady z krajowego i zagranicznego porządku prawnego, wskazując na zagrożenia związane z ograniczeniem czynnika ludzkiego oraz na przepisy, które mogą wymagać modyfikacji. Główną tezą pracy jest konieczność wprowadzenia kontroli jeszcze przed zastosowaniem systemu w działaniach administracyjnych. Rozważania prowadzą do wniosku, że kontrola sądowa i instancyjna powinna być uzupełniona o mechanizmy prawne oceniające cały system, a nie tylko pojedyncze sprawy. Ponadto, gwarancje indywidualne w postępowaniu administracyjnym powinny zostać wzmocnione przez gwarancje zbiorowe, chroniące społeczeństwo jako całość. The dissertation explores administrative proceedings involving automated decision-making systems. It examines how such automation can be controlled to uphold individual guarantees. Based on national and EU law, the author proposes control models exercised by courts, appeal bodies, the President of the Personal Data Protection Office, and a market surveillance authority under the AI Act. Each model is assessed for its ability to safeguard values central to administrative procedures. The analysis draws on domestic and foreign cases to identify risks of limiting human involvement and suggests procedural rules that may require adaptation. The central thesis emphasizes the need for prior control before implementing automated systems. The considerations lead to the conclusion that judicial and instance review should be supplemented by legal mechanisms assessing entire systems, not just individual cases. Furthermore, individual rights in administrative proceedings should be supported by collective guarantees to protect society as a whole.plsztuczna inteligencjakontrola administracjiautomatyzacjapostępowanie administracyjnepraworządnośćartificial intelligencecontrol of administrationautomationadministrative proceedingsrule of lawinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesis