Zwolak, Rafał. PromotorBogdziewicz, Michał2017-03-152017-03-152017http://hdl.handle.net/10593/17532Wydział Biologii: Instytut Biologii ŚrodowiskaPulsy zasobów to epizody zwiększonej dostępności zasobów w środowisku. Zjawisko to wpływa na liczne procesy ekologiczne takie jak dynamika liczebności populacji zwierząt i roślin, oddziaływania pomiędzy konsumentami i zasobami, czy prewalencję chorób w populacjach zwierząt. Lata nasienne, definiowane jako nieregularna produkcja ogromnego opadu nasion przez populacje roślin, są przykładem takiego pulsu zasobów. Większość badań ekologicznych ignoruje wpływ pulsów zasobów wywołanych przez lata nasienne używając kilku lat danych by wyciągać wnioski o diecie zwierząt, ich demografii czy zależnościach troficznych. Niemniej, biorąc pod uwagę wszechobecność lat nasiennych w przyrodzie, musimy zmienić naszą perspektywę postrzegania zjawisk z relatywnie niezmiennych pomiędzy latami, na silnie zmieniające się pod wpływem fluktuującego środowiska. Zrozumienie w jaki sposób lata nasienne wpływają na funkcjonowanie ekosystemów poprawi nasze zdolności predykcyjne dotyczące różnych zjawisk ekologicznych, w tym ważnych z punktu widzenia socjo-ekonomicznego czy ochrony środowiska. Rozprawa składa się z 4 prac badawczych opisujących szereg zmian w ekosystemach wywołanych przez lata nasienne: 1) meta-analizę wpływu lat nasiennych na populacje dzikich zwierząt, 2) wpływ lat nasiennych na użytkowanie przestrzeni przez małe ssaki, 3) wpływ lat nasiennych na ryzyko zachorowania na boreliozę, 4) wpływ zwiększającego się stężenia azotu organicznego na reprodukcję drzew, u których występują lata nasienne.Resource pulses are large-magnitude, low frequency, and short duration events of increased resource availability. Pulsed productivity affects multiple ecosystem processes, including dynamics of populations, interactions between consumers and resources, top-down and bottom-up effects in food webs, and disease prevalence. Mast seeding, defined as the intermittent production of a large seed crop by a population of plants, is a resource pulse of high magnitude and wordwide occurrence. The majority of wildlife population studies implicitly ignore effects of mast resource pulses on ecosystem processes, by using one or two years of data to make inferences on animal diets, demography, and trophic relationships. However, to the extent that wildlife population dynamics are driven by responses to pulsed resources, we need to change our perspective from one of relatively uniform conditions among years, to one of dynamic responses to a strongly fluctuating environment. Recognizing the masting-driven transient dynamics of ecosystems might help resolve numerous issues of apparently conflicting and will increase our predictive abilities of different ecological phenomena, including those of conservation and socio-economical concern. My PhD thesis consists of four chapters describing range of effects of mast seeding on ecosystems: 1) meta-analysis of masting effects on wildlife populations, 2) effects of mast seeding on small mammal space use, 3) effects of masting on Lyme disease risk, and 4) effects of increased nitrogen deposition on masting trees reproduction.enginfo:eu-repo/semantics/openAccessfluktuujące środowiskodyspersja nasionkonsumpcja nasionlata nasienneoddziaływania rośliny – zwierzętadynamic environmentmast seedingplant-animal interactionsseed dispersalseed predationDysertacja