Bednorz, Ewa. PromotorPiękny, Miłosz2019-12-022019-12-022019http://hdl.handle.net/10593/25215Wydział Nauk Geograficznych i GeologicznychCyrkulacja atmosferyczna jest, oprócz dopływu promieniowania słonecznego, najważniejszym czynnikiem kształtującym klimat poszczególnych obszarów Ziemi. Główny cel pracy to wskazanie regionalnych barycznych centrów oddziaływania atmosfery nad atlantyckim regionem Arktyki oraz ich wpływ na zmienność elementów pogody na Spitsbergenie. W pracy przeanalizowano przebieg i zakresy zmienności podstawowych elementów meteorologicznych na stacji Svalbard Lufthavn w okresie 1976-2010. Następnie zbadano związek dobowych anomalii wybranych elementów meteorologicznych z ciśnieniem atmosferycznym. Analiza składowych głównych (PCA) przeprowadzona na znormalizowanych średnich dobowych wartościach SLP pozwoliła na wyróżnienie 7 typów cyrkulacji, które łącznie wyjaśniają około 80% całkowitej zmienności (wariancji) pola ciśnienia nad obszarem badań. Najważniejsze są trzy pierwsze typy cyrkulacyjne, PC1-3, które łącznie odpowiadają za około 57% zmienności pola ciśnienia. Wyznaczone typy cyrkulacji PC1-7 w największym stopniu wpływają na zmiany termiczne na Spitsbergenie, ich najmniejszy wpływ jest na wilgotność względną powietrza. Zmienność wybranych elementów meteorologicznych jest determinowana przez cyrkulację atmosfery, przede wszystkim w miesiącach zimowych (grudzień). W znacznie mniejszym stopniu jej wpływ widoczny jest w okresie letnim (czerwiec).Atmospheric circulation is one of the most important factors shaping the climate of individual areas on the Earth. The main aim of the work is to indicate the regional atmospheric centers over the Atlantic region of the Arctic and to analyse their impact on the variability of the weather elements in Spitsbergen. The work analyses the variability of the basic meteorological elements at the Svalbard Lufthavn station in the period of 1976-2010. The relation/connection between the daily anomalies of selected meteorological elements and atmospheric pressure was examined as well. The principal component analysis (PCA) carried out on normalised average daily values of SLP allowed 7 types of circulation to be distinguished, which together explain about 80% of the total variation of the pressure field over the Atlantic region of the Arctic. The most important are the first three circulating types, PC1-3, which together account for approximately 57% of the variation in the pressure field. The determined types of circulation, PC1-7, have the greatest impact on the thermal changes on Spitsbergen and the smallest impact on the relative humidity. The variability of the selected meteorological elements is determined by the circulation patterns, primarily during the winter months (December-February). Its influence is the least visible in the summer (June-August).polinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccesstypy cyrkulacjiatmospheric circulationkorelacjacorrelationArktykaArcticSpitsbergenpolar climateDysertacja