Kwiek, Marek2014-04-082014-04-082010W: Marek Kwiek, Transformacje uniwersytetu. Zmiany instytucjonalne i ewolucje polityki edukacyjnej w Europie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2010, ss. 190-243.http://hdl.handle.net/10593/10405Tekst ten zajmuej się przedsiębiorczością akademicką (academic entrepreneurialism), przede wszystkim w odniesieniu do funkcjonowania struktur zarządzania instytucji edukacyjnych. Uniwersytety przedsiębiorcze, jak się wydaje, będą w najbliższej dekadzie jednym z najważniejszych punktów odniesienia w międzynarodowych i europejskich dyskusjach o przyszłości szkolnictwa wyższego. Jednak rzecz nie tyle w określeniu „przedsiębiorcze” w odniesieniu do uniwersytetów, ile raczej w nowych sposobach funkcjonowania niektórych instytucji edukacyjnych w Europie, które coraz bardziej różnią się od funkcjonowania swojego tradycyjnego otoczenia. W literaturze przedmiotu uniwersytety traktuje się równie często jako po prostu successful universities,self-reliant universities (Michael Shattock) bądź enterprise universities (Simon Marginson i Mark Considine), enterprising universities (Gareth Williams), adaptive universities (Barbara Sporn), responsive universities (Tierney). W kontekście zaś amerykańskim rozważa się je jako instytucje zaangażowane w academic capitalism w ramach rodzącego się w USA academic capitalist knowledge/learning regime (Sheila Slaughter, Gary Rhodes, Larry L. Leslie). Instytucje rzedsiębiorcze będą niemal naturalnym punktem odniesienia zarówno w krajowych dyskusjach na temat reformowania systemu edukacji, a szczególnie jego finansowania, jak i w unijnych dyskusjach na temat zabezpieczenia zrównoważonego rozwoju uniwersytetów w sytuacji pogłębiania się nieprzyjaznego otoczenia finansowego i potężnej konkurencji międzysektorowej z innymi usługami publicznymi finansowanymi przez państwo. Szerokim punktem odniesienia niniejszego rozdziału będzie przyszła rola uniwersytetów w ujęciu prezentowanym od mniej więcej dziesięciu lat przez Komisję Europejską, zwłaszcza w kontekście transformacji zarządzania uniwersytetami i zmian w ich ustroju, czyli zarówno w kontekście university management, jak i university governance. W części drugiej zaprezentowane zostaną zmiany, jakie wyobraża sobie Komisja Europejska (w ramach rozległych debat wokół europejskiej przestrzeni edukacyjnej i europejskiej przestrzeni badawczej oraz w ramach dyskusji wokół Procesu Bolońskiego i wokół Strategii Lizbońskiej). W kolejnych częściach przejdziemy do analiz przedsiębiorczości akademickiej, wyłaniających się z najnowszych europejskich badań porównawczych (teoretycznych i empirycznych) w tej dziedzinie, między innymi z trzyletniego międzynarodowego projektu badawczego (w ramach VI Programu Ramowego UE) EUEREK – „European Universities for Entrepreneurship: Their Role in the Europe of Knowledge” (2004– 2007), w którym autor uczestniczył. W części trzeciej przedsiębiorczość akademicka zostanie powiązana z zarządzaniem ryzykiem na uniwersytecie oraz zostaną zanalizowane sprzyjające jej powstawaniu warunki prawne i instytucjonalne. Wzrost ryzyka będzie powiązany ze wzrostem niepewności, doświadczanym obecnie przez olbrzymią większość europejskich systemów edukacyjnych. W części czwartej zajmujemy się coraz bardziej wyraźnym zderzeniem tradycyjnych wartości akademickich i wartości menadżerskich w funkcjonowaniu instytucji akademickich, a w części piątej przedsiębiorczością akademicką w kontekście tradycyjnej akademickiej kolegialności, różnymi sposobami minimalizowania napięć, jakie rodzą się w ramach instytucji edukacyjnych oraz zarządzaniem niektórymi najbardziej przedsiębiorczymi uniwersytetami w Europie. W kolejnej części, szóstej, zajmujemy się skomplikowanymi relacjami między przedsiębiorczością akademicką a centralizacją i decentralizacją władzy uczelnianej, a w części siódmej ulokowaniem przedsiębiorczości akademickiej w różnych częściach instytucji edukacyjnych. Wnioski powiążą wyniki badań nad przedsiębiorczością akademicką w Europie z szerszą wizją szkolnictwa wyższego, jaka pojawia się w dokumentach Komisji Europejskiej i pokażą ich zbieżności i rozbieżności.plprzedsiębiorczość akademickauniwersytet przedsiębiorczyuczelnia przedsiębiorczaprzedsiębiorczość kadrykadra akademickazarządzanie szkolnictwem wyższymmenadżeryzmwartości akademickieryzykoco to jest przedsiębiorczość akademickauczelnie przedsiębiorczekapitalizm akademickiKomisja Europejskaagenda reformProces BolońskiStrategia Lizbońskakolegialnośćreformy szkolnictwa wyższegoustrój uczelnigovernanceRozdział z książki