Skrzypek, Dominika. PromotorPiotrowska, Alicja2021-11-242021-11-242021https://hdl.handle.net/10593/26478Wydział NeofilologiiPrzedmiotem rozprawy są nominalne wyrażenia dzierżawcze w językach duńskim i szwedzkim analizowane w ujęciu diachronicznym i synchronicznym. Do analizowanych konstrukcji dzierżawczych należą: dopełniacz -s, konstrukcja dzierżawcza z przyimkami, zaimki dzierżawcze zwykłe oraz zwrotne. Głównym celem naukowym projektu jest zbadanie dystrybucji oraz cech charakterystycznych wymienionych konstrukcji dzierżawczych ze szczególnym uwzględnieniem czynników, które mogą wpływać na wybór między dopełniaczem -s a konstrukcją przyimkową w językach duńskim i szwedzkim. Do badanych czynników należą między innymi żywotność, określoność, topikalność, długość grupy nominalnej oraz typ relacji dzierżawczej. Tło teoretyczne dysertacji opiera się na założeniach Gramatyki Funkcjonalnej, w szczególności zastosowane zostały pojęcia hierarchii żywotności, ikoniczności i ekonomii w języku oraz topikalności. Badania oparte zostały na korpusach duńskich i szwedzkich tekstów historycznych spisanych w latach 1250–1700 oraz tekstów współczesnych. Korpus tekstów liczy ok. 315 000 słów. Wyniki jednoznacznie wskazują na to, że konstrukcja z dopełniaczem -s i konstrukcja przyimkowa występują w znacznej mierze w dystrybucji komplementarnej. Referent ludzki, określony i znany występuje częściej z dopełniaczem, natomiast referent nieżywotny, nieokreślony i nieznany występuje częściej w konstrukcji przyimkowej. Taki układ czynników odzwierciedla motywację ekonomiczną w języku.The aim of this dissertation is to examine the distribution and characteristics of adnominal possessive constructions in Danish and Swedish from both a diachronic and synchronic perspective. The constructions in question are the following: the s-genitive, the prepositional construction, and pronominal constructions with both regular and reflexive possessive pronouns. The main research objective is to examine the factors that may influence the selection of the s-genitive vs. the prepositional construction. Among the factors taken into consideration are animacy, definiteness, topicality, length of an NP and type of possessive relation. The theoretical approach taken in this dissertation is based on various tenets of Functional Grammar; in particular the concepts of animacy hierarchy, iconicity and economy in language and topicality are invoked. The research is based on a corpus of Danish and Swedish historical texts written between 1250 and 1700 and a corpus of contemporary texts. The length of the corpora is ca. 315,000 words. Results indicate that the s-genitive and the prepositional construction are largely in a complementary distribution in Danish and Swedish. While a human, definite and familiar referent will frequently occur in an s genitive construction, an inanimate, indefinite and new referent will frequently occur in a prepositional construction. Such an array of factors reflects the economic motivation in language.enginfo:eu-repo/semantics/openAccessDysertacja