Sommerfeld, Beate. PromotorŁuczak, Dawid2021-02-112021-02-112021https://hdl.handle.net/10593/26067Wydział NeofilologiiIn dieser Studie wurde der Versuch unternommen, sprachliche Varietäten in ausgewählten Romanen von Szczepan Twardoch zu untersuchen und Lösungen zu analysieren, die Olaf Kühl bei der Übersetzung der Texte ins Deutsche angewandt hat. Der Ausgangspunkt der Dissertation ist die Voraussetzung, dass Twardochs Texte durch eine starke sprachliche Hybridisierung gekennzeichnet sind. Für die Analyse wurden drei Romane ausgewählt, die den Leser in Regionen führen, in denen sich Kulturen, Nationalitäten und soziale Schichten vermischen, aber auch Spannungen zwischen ihnen sichtbar werden. Jede Gruppe zeichnet sich durch einen genau umrissenen Sprachgebrauch aus. Der Autor der Dissertation geht davon aus, dass diese Eigenschaft von Twardochs Romanen eng mit dem Ausdruck der Weltanschauung des Autors verbunden sein sollte, der die kulturelle Minoritäten unterstützt. Sprachliche Varietäten sind Teil eines kulturkritischen Programms. Indem sie Minderheitengruppen eine Stimme geben und mit etablierten Machtverhältnissen brechen, zeigen Twardochs Romane eine Affinität zum Postkolonialismus. Es wurde untersucht, ob der Übersetzer das interpretative Potenzial sprachlicher Merkmale erkennt und wie er es im Zieltext rekonstruiert. Die Dissertation basiert auf den Annahmen der DTS und der postkolonialen Theorie, die Übersetzung als einen Akt des fortlaufenden Austauschs zwischen Kulturen sieht. Übersetzung kann daher als eine hybride Kategorie verstanden werden; sie findet im dritten Raum statt. Die vorliegende Dissertation untersucht, wie genau der Übersetzer in diesem dritten Raum zwischen den Kulturen agiert.This work attempts to examine the language varieties in selected novels by the Polish-Silesian author Szczepan Twardoch and to analyze the translator’s solutions when translating into German. Starting point of the dissertation is the observation that Twardoch’s texts are characterized by a strong use of linguistic varieties in the protagonists’ language. These are marked colloquially, sometimes vulgarly, dialectally and sociolectically. Three of Twardoch’s novels have been selected for analysis: “Morphine”, “Drach” and “The King of Warsaw”, which are characterized by a special degree of language varieties of the characters, which results from the places where the plot takes place (Silesia, Warsaw during the Second World War and the pre-war period). The purpose of the study was to examine if the translator had recognized interpretative potential of the language varieties and in what way he tried to adapt it to the target text. As a corpus served the German translations of “Morphine”, “Drach” and “The King of Warsaw”. The descriptive approach of translated literature based on the Descriptive Translation Studies is a methodological basis of the study. Yet, Kühl was not dealing with two specific and clearly delineated cultures; his texts open rather interstices in which the cultures interact, overlap and hybridize. Translation is also a part of these interstices. It can be examined with regard to Postcolonial Studies. Translation shall then be regarded as a hybrid category. This dissertation explores how the translator operates in this third space between cultures.W pracy podjęta została próba zbadania nacechowań językowych występujących w wybranych powieściach Szczepana Twardocha oraz analizy rozwiązań zastosowanych przez Olafa Kühla w przekładzie tekstów na język niemiecki. Punktem wyjścia rozprawy jest obserwacja, że teksty Twardocha charakteryzują się silnym nacechowaniem języka protagonistów. Do analizy wybrano trzy powieści, które zabierają swojego czytelnika w regiony, gdzie mieszają się kultury, narodowości i klasy społeczne, ale także widoczne stają się napięcia między nimi. Każda z grup charakteryzuje się precyzyjnie nakreślonym sposobem mówienia. Autor rozprawy zakłada, iż tę cechę powieści Twardocha powiązać należy ściśle z wyrazem światopoglądu autora, który wspiera mniejszości kulturowe. Nacechowania języka protagonistów pełnią szereg funkcji, są także częścią programu o znaczeniu kulturowo-krytycznym. Dając dojść do głosu grupom mniejszościowym i zrywając z ustalonymi relacjami władzy, powieści Twardocha ukazują pokrewieństwo z postkolonializmem. Celem rozprawy było zbadanie, czy tłumacz rozpoznał potencjał interpretacyjny nacechowań językowych i w jaki sposób rekonstruuje go w tekście docelowym. Niniejsza rozprawa opiera się na założeniach deskryptywnego nurtu badań nad przekładem literackim i teorii postkolonialnej, postrzegającej tłumaczenie jako akt nieustająco toczącej się wymiany między kulturami. Tłumaczenie można zrozumieć jako kategorię hybrydyczną; odbywa się w ‘trzeciej przestrzeni’. W niniejszej rozprawie zbadane zostało właśnie to, w jaki sposób tłumacz działa w tej trzeciej przestrzeni między kulturami.deuinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccessTwardochDTSSprachvarietätenhybride IdentitätPostkolonialismuslanguage varietieshybrid IdentityPostcolonialismnacechowania językowetożsamość hybrydycznapostkolonializmDysertacja