Niedzielski, Przemysław. PromotorLorenc, Stanisław. PromotorWachowiak, Weronika2016-02-082016-02-082016-02-08http://hdl.handle.net/10593/14278Wydział ChemiiOsady denne są integralną częścią środowiska wodnego i odgrywają jedną z najważniejszych ról w dystrybucji metali ciężkich. Skład osadów dennych odzwierciedla w dużym stopniu stan środowiska otaczającego rzekę i uwarunkowany jest szeregiem czynników naturalnych, m.in. budową geologiczną danej zlewni czy warunkami klimatycznych oraz czynnikami antropogenicznymi. Zmiany fizyko-chemiczne zachodzące w środowisku wodnym wpływają na różne zawartości form danego pierwiastka w badanym obiekcie, a jego całkowita zawartość nie dostarcza istotnych informacji na temat osadów dennych. Zaprezentowane badania osadów dennych z rzeki Parsęty w woj. Zachodniopomorskim, w szczególności skupiają się na zawartości form żelaza (jonów Fe2+ i Fe3+), a także na określeniu zawartości żelaza w formie skompleksowanej i całkowitego żelaza we frakcji potencjalnie mobilnej w środowisku. Materiał do badań został zebranym z 40-sto kilometrowego górnego odcinka rzeki. Dla pełnego obrazu tła geochemicznego badanego terenu wykonano również oznaczenia zawartości wybranych pierwiastków. Prowadzone badania miały na celu określenie, czy pochodzenie osadów oraz procesy jakie zachodzą po ich depozycji pozostawiają ślad w zawartości poszczególnych form żelaza. Podjęto również próbę ustalenia, czy zawartości form żelaza oraz zawartości i korelacje całkowicie oznaczonych pierwiastków mogą tłumaczyć procesy zachodzące w osadach po ich depozycji na dnie rzeki. Co za tym idzie, czy żelazo (Fe) może zostać uznane jako znacznik geochemiczny („finger print”).Bottom sediments are an integral part of the aquatic environment and play one the most important roles in the overall distribution of heavy metals. The composition of bottom deposits largely reflects the state of the river and the surrounding environment is conditioned by a number of natural factors, among others, geological structure of the basin, conditions, climate and anthropogenic factors. Physical and chemical changes occurring in the aquatic environment affect different content forms an element in the test facility, so its total content does not provide relevant information on bottom sediments. The presented study of the sediments from the river Parsęta in the province Zachodniopomorskie particularly the study focus on the content forms of iron (Fe(II) and Fe(III), and defining the content of iron in the complexed and total form of iron in fraction potentially mobile in the environment. The research material was collected from a 40-kilometer stretch of the upper river. To complete the picture of geochemical background of the investigated area also performed determination of the content of selected elements. Conducted research aimed at determining whether the origin of sediments and processes that take place after their deposition leave a mark on the content of the various forms of iron. It also examines whether content forms of iron and the content and correlations fully marked elements may explain the processes occurring in sediments after deposition on the bottom of the river. As a consequence, the iron (Fe) can be considered as a geochemical marker ("finger print").plinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccesstechniki spektrometrycznespeciation techniquesanaliza specjacyjnaspeciation analysisgeochemiageochemistryżelazoironrzekiriversDysertacja