Pisarski, Mariusz2011-07-152011-07-152011PORÓWNANIA. Czasopismo poświęcone zagadnieniom komparatystyki literackiej oraz studiom interdyscyplinarnym. nr 8, 2011, s. 183-1941733-165Xhttp://hdl.handle.net/10593/1186Intertekstualność, czyli zdolność tekstu do łączenia się z innymi tekstami, jako właściwość wpisana w tekst od zawsze i nie dająca się od niego oddzielić, w kontekście nowych mediów dość często porównywana jest z hipertekstualnością, czyli wspieraną przez kod komputerowy zdolnością tekstu do łączenia się z innymi tekstami za pomocą elektronicznych hiperłączy. Artykuł ten stanowi próbę porównania obu tych kategorii i dość stanowczego rozróżnienia prezentowanych przezeń modeli. Hipertekst nie jest „udramatyzowanym” intertekstem, ani rodzajem architekstu, jak pierwotnie sądzono. W odróżnieniu od spostrzeżeń Michela Riffaterre’a, który przyglądał się hipertekstowi z perspektywy intertekstu, i George’a Landowa, który badał hipertekst pod kątem intertekstu, sugeruję tutaj, na przykładach zaczerpniętych z fikcjonalnych i niefikcjonalnych utworów hipertekstowych, zwłaszcza z powieści Popołudnie, pewna historia Michalea Joyce’a, że hipertekst może być anty-intertekstem i parodią powiązań intertekstualnych. Choć sugestie te nie mają na celu podważenia oczywistych pokrewieństw między obiema kategoriami, mam nadzieje, że mogą się przyczynić do pogłębienia refleksji na ten temat.Intertextuality, the ability of text to be linked with other texts, as its inherent quality and the inseparable part of its ”texture” is often, within the context of the new media, compared to hypertextuality: the ability of text to be linked with other texts by means of electronic links. My comparative approach to these two broad literary categories, intertextuality and hypertextuality, is an attempt to differentiate their respective models from each other. The latter is neither a ”dramatised” form of intertextuality nor an additional level of architextuality. The relation between both categories is much more complex that intertextualists and hypertextualists have initially thought. In contrast with Michel Riffaterre’s George Landow’s findings I suggest that hypertext can be seen as in fact anti-intertextual. Showing few examples from fictional and non-fictional hypertexts, especially from the classical computer novel afternoon, a story by Michael Joyce, I try to demonstrate that digital text written and read within the interconnected network of narrative segments can even be a parody of intertext. Though these new findings do not undermine the general notion of close affinities between the two concepts in question, it is my hope that they deepen the complexity of this relationship.Hipertekstowa fikcjaIntertekstualnośćPoetyka cyfrowaLiteratura elektronicznaModele tekstuHypertext fictionIntertextualityDigital poeticsElectronic literatureText modelsArtykuł