Starzyk, SzymonSynoradzki, MateuszMaksymilianNowickiEmil2025-04-152025-04-152023-09-29M. Stanulewicz, K. Nowicki, E. Plewa (red.), Prawo a religia na Wyspach Brytyjskich (s. 103-125). Wydawnictwo Naukowe ArchaeGraph, Łódź 2023.978-83-67959-04-9https://hdl.handle.net/10593/28118Konflikt protestancko-katolicki w Irlandii Północnej osiągnął swój punkt kulminacyjny w drugiej połowie XX w. Jego geneza sięga z kolei przełomu XVI i XVII w. Wówczas na terenach północno-wschodniej, katolickiej Irlandii na masową skalę zaczęli pojawiać się szkoccy i angielscy osadnicy, będący głównie protestantami. Spór między obiema grupami społecznymi powstał w oparciu o podłoże etniczno-polityczne. Jego wpływ urzeczywistnił się przede wszystkim przez dominującą pozycję Brytyjczyków w 6 hrabstwach Ulsteru, przy jednoczesnym braku poszanowania praw mniejszości irlandzkiej. Doprowadziło to do rozwoju wzajemnej wrogości między lokalnymi społecznościami, która znacznie przybrała na sile po proklamowaniu niepodległości Wolnego Państwa Irlandzkiego w 1921 r. Wówczas 6 z 9 hrabstw Ulsteru pozostało w granicach Zjednoczonego Królestwa. Podstawową linię podziału między katolickimi Irlandczykami, a protestanckimi potomkami brytyjskich osadników stanowiła kwestia przynależności terenów Irlandii Północnej do państwa irlandzkiego, bądź brytyjskiego oraz status prawny i faktyczny danych społeczności. Z biegiem czasu rozwinął się tam konflikt, w który zaangażowały się zarówno ugrupowania polityczne związane z terenami Ulsteru, jak i paramilitarne organizacje terrorystyczne. Konflikt przybrał postać krwawych walk oraz śmiertelnych w skutkach zamachów, występujących na masową skalę. Bardzo ważnymi krokami, zmierzającymi do jego zakończenia okazały się: przyjęcie Deklaracji z Downing Street w 1993 r., zawarcie Porozumienia Wielkopiątkowego w 1998 r. i zawarcie Porozumienia z St. Andrews w 2006 r. Wywarły one ogromny wpływ na organy władzy i znacząco poprawiły sytuację społeczno-ekonomiczną mieszkańców Ulsteru. Autorzy starają się opisać genezę konfliktu, jego przebieg i podjęte działania pokojowe, a także wyrazić swoje zapatrywania na temat przyszłości Irlandii Północnej, zwłaszcza po wyjściu Zjednoczonego Królestwa ze struktur Unii Europejskiej. Celem rozdziału jest również ocena przedmiotowego konfliktu z perspektywy prawa międzynarodowego i przedstawienie roli Kościołów w rozwiązywaniu konfliktów o podłożu religijnym.plAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Polandhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/Irlandia Północnakonfliktreligiaprawa człowiekaprawo międzynarodoweinfo:eu-repo/semantics/bookPart