Walkowski, Maciej. PromotorKania, Eliza2016-09-132016-09-132016http://hdl.handle.net/10593/14896Wydział Nauk Politycznych i DziennikarstwaTemat niniejszej rozprawy dotyczy procesu prekaryzacji pracy, wpływającego na znaczące przekształcenia w obrębie systemu organizacji pracy, zwiększenie niepewności zatrudnienia. Proces ten doprowadził też do ukonstytuowania się nowych ruchów społecznych oraz do rozpoczęcia dyskusji nad nowopowstałą kategorią w naukach społecznych: prekariatem i jego potencjałem politycznym. Pojęcie to obejmuje wszystkie osoby dotknięte przemianami systemu organizacji pracy, między innymi uelastycznieniem zatrudnienia, eksploatacją czasową, bezrobociem, płacą poniżej oczekiwań. Kategoria ta jest próbą uchwycenia współczesnej kondycji ludzkiej w odniesieniu do tych zmian i ich wpływu na poczucie podmiotowości politycznej osób objętych skutkami tego procesu. Prace nad niniejszą dysertacją rozpoczęto w 2011 roku. Była to niezwykle istotna cezura z trzech przyczyn. Po pierwsze w okresie tym zaczęto na szerszą skalę analizować społeczne skutki globalnego kryzysu ekonomicznego, który rozpoczął się w 2008 roku. Refleksja ta prowadzana była paralelnie do realizacji założeń polityki zaciskania pasa (austerity policy) przez rządy państw w największym stopniu dotkniętych skutkami kryzysu. Po drugie, działania te spowodowały masowe protesty społeczne, będące przejawem sprzeciwu wobec obarczania kosztami kryzysu społeczeństw państw europejskich (Islandia, Hiszpania oraz Włochy, Grecja), czy Stanów Zjednoczonych. Za najbardziej masowe i wywołujące największy rezonans społeczny można uznać działania ruchu Indignados/as (15-M) w Hiszpanii i Occupy Wall Street, który powstał w Stanach Zjednoczonych. Po trzecie rozpoczęto szeroką debatę na temat przemian społecznych, jakie przyniosły nie tylko skutki kryzysu ekonomicznego, ale również postępujące od lat 70. XX wieku zmiany w systemie organizacji pracy i globalizacja. Istotnym punktem dla tych rozważań była pogłębiona analiza na kanwie akademickiej pojęć: procesu prekaryzacji pracy, oraz prekarności i prekariatu. Do jej nasilenia i spopularyzowania doszło w roku 2011 za sprawą publikacji głośnej książki Guya Standinga „Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa.” Biorąc pod uwagę złożoność i istotę opisanych powyżej procesów i zjawisk, niezwykle ważnym zadaniem badawczym była analiza genezy, rozwoju i rezonansu wymienionych wcześniej zmiennych. W tym kontekście szukano odpowiedzi na pytanie, na ile omówiony obszernie na polu akademickim proces prekaryzacji pracy, jak i kategorie prekarności i prekariatu można odnosić do zmian w obrębie konstrukcji, świadomości i kształtowania nowej podmiotowości politycznej współczesnych społeczeństw państw rozwiniętych, a w jakim stopniu opisują one zaledwie przejściową kondycję niektórych grup społecznych w warunkach zaawansowanej globalizacji. Interesującym zadaniem badawczym była również analiza założeń, idei i propozycji rozwiązań, prezentowanych przez przedstawicieli i przedstawicielki masowych ruchów społecznych, opartych o ramę prekarności, które rozpoczęły swoją działalność w 2011 roku, oraz ich rezonansu politycznego. Kompletny opis i zrozumienie analizowanych zagadnień wymagały przytoczenia historycznych źródeł, sięgających początku XX wieku, a następnie opisu przemian w systemie organizacji pracy lat 70. XX wieku. Uwagę zwraca się również na okres konstytuowania się ramy prekarności: lat 2000 2006, w trakcie działania europejskich inicjatyw i ruchów społecznych, w tym EuroMayDay. Następnie przedmiotem analizy były zjawiska i procesy zachodzące w latach 2008 2016. Ta, najbardziej obszerna część rozważań, została poświęcona tendencjom nasilającym się od momentu wystąpienia globalnego kryzysu ekonomicznego w 2008 roku, których eskalacja przypadła na rok 2011, a dyskusja o ich wydźwięku polityczno-społecznym trwa do dziś. Praca obejmuje wstęp, pięć rozdziałów, zakończenie, spis tabel oraz bibliografię. Rozdział pierwszy przedstawia zarówno konfrontację z historyczną genezą i ewolucją procesu prekaryzacji pracy, jak i analizę teoretycznych podejść do pojęć związanych z tym tematem oraz ich dyfuzji do działalności ruchów społecznych. Rozdział drugi zwiera analizę wpływu skutków kryzysu ekonomicznego z 2008 roku na konstytuowanie się ramy prekarności i nasilenia się narracji dotyczących pogorszenia się sytuacji na rynku pracy milionów przedstawicieli i przedstawicielek społeczeństw europejskich i społeczeństwa amerykańskiego. W rozdziale trzecim autorka analizuje procesy konstytuowania się obu z tych czynników: zarówno w toku działań ruchów społecznych, jak Indignados/as i Occupy Wall Street oraz rozwiązań proponowanych w dyskursie akademickim. W rozdziale czwartym autorka przedstawia najważniejsze podejścia krytyczne do teorii związanych z procesem prekaryzacji pracy, prekarnością i prekariatem. W rozdziale piątym natomiast podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób dyskursywna siła związana z analizowanymi pojęciami przekłada się na realne możliwości polityczne i praktykę w odniesieniu do procesu zyskiwania podmiotowości politycznej. W pracy zostały wykorzystane następujące metody badawcze: metoda historyczna, metoda wyjaśniania genetycznego, metoda analizy treści, metoda statystyczna, metoda porównawcza oraz metoda budowy scenariuszy. Autorka znaczącą część swoich rozważań oparła na bogatej literaturze przedmiotu oraz opracowaniach i tekstach prasowych, zaczerpniętych zwłaszcza z takich periodyków, jak „The Economist”, „The Guardian” i „Financial Times.”Subject of this paper refers to the process precaristaion of labour, affecting a significant transformation within the system of organization of labour and increasing job insecurity. This process has also led to the constitution of new social movements and to start of discussions on the newly created category in the social sciences: the precariat and its political potential. This category includes all persons affected by systematic transformtion of the organization of labour, increasing flexibility of employment, rising unemployment and salaries below expectations. Moreover this category is an attempt to capture the contemporary human condition in relation to that transformtion and its impact on the political empowerment of people affected by this process. The work on this dissertation started in 2011. It was a very important turning point for three reasons. Firstly, during this period a large scale analysis of the social impact of the global economic crisis from 2008 has begun. This reflection was carried out parallel to the implementation of the austerity policy by the governments of countries mostly affected by the crisis. Secondly, these actions entailed mass social protests as a manifestation of rejection to shifting the costs of the crisis on societies of European countries (Iceland, Spain and Italy, Greece) or in the United States. The most massive social resonance was connected with actions of Indignados / as (15-M) in Spain and the Occupy Wall Street movements. Thirdly, it was a beginning of broad debate on social change, brought about not only the effects of the economic crisis, but also neoliberal reforms, started in 70s of the twentieth century, changes in the organization of work and globalization. An important point for these considerations was based on three academic concepts: the precariat, process of precarisation of labour and precarity. They were popularised by the work of british researcher Guy Standing („The precariat: The new dangerous class”, „A precariat charter: From denizens to citizens”). In this context, it was indisensable to answer the question, how categories mentioned above can be related to changes in the structure of consciousness and formation of a new political subjectivity of modern societies in developed countries, and to what extent they describe only transient condition of some social groups in the conditions of advanced globalization. An interesting research task was also an analysis of assumptions, ideas and proposals for solutions presented by representatives of mass social movements, based on the precarity frame, which began its wider operations in 2011, and its political resonance. A complete description and understanding of these processes requires citing historical sources dating back to the early twentieth century, and changes in the system organization of labour startng from 70s (XX century). Attention was also given for the constitution of precarity frame: years 2000 2006, during the operation of European initiatives and social movements, including EuroMayDay. Then the phenomena and processes occurring in years 2008-2016 were analysed. The most extensive part of the discussion was devoted to trends, escalating since the onset of the global economic crisis in 2008, which escalated fell in 2011, and the discussion about the political overtones society continues to this day. The work includes an introduction, five chapters, conclusion, a list of tables and bibliography. The first chapter includes both confrontation with the historical genesis and evolution process of precaristation of labour and analysis of theoretical approaches to the concepts related to this topic and their diffusion to the activities of social movements. The second chapter contains an analysis of the impact of the effects of the economic crisis of 2008 on the constitution of the precarity. In the third chapter the author analyzes both: the processes of constitution of social movements based on the precarity frame (Indignados / as and Occupy Wall Street), and the solutions proposed on the scientific field. In the fourth chapter the author presents the most important critical approaches to the theories related to the process of precarisation of labour, pracarity and the precariat. The fifth chapter contains attempts to measure the discursive power of analysed categories and its real political possibilities and practice in respect of the process of gaining political subjectivity. In this dissertation following research methods were used: the historical method, the method of genetic explanation, the method of content analysis, statistical method, comparative method and the scenario-building method. The significant part of this dissertation was also based on extensive literature, studies, texts and press releases, derived especially from such periodicals as "The Economist", "The Guardian" and "Financial Times."polinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccessprekariatprecariatproces prekaryzacji pracyprecarisation of labourprekarnośćprecarityruchy społecznesocial movementsOccupy Wall StreetIndignadosIndignadoDysertacja