Stelmach, Andrzej. PromotorKorycki, Krzysztof2021-06-082021-06-082021https://hdl.handle.net/10593/26313Wydział Nauk Politycznych i DziennikarstwaPraca doktorska napisana została na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, pod kierunkiem Dziekana tegoż Wydziału prof. dr. hab. Andrzeja Stelmacha. W rozprawie za cel główny uznano analizę i ocenę przebiegu prac parlamentarnych nad uchwaleniem Kodeksu wyborczego w Polsce. Badaniu poddano główne obszary sporu politycznego, tj. zmianę metody przeliczania głosów na mandaty, alternatywne sposoby głosowania oraz jednomandatowe okręgi wyborcze do Senatu. Ramy czasowe dysertacji podzielone są na dwa etapy. Pierwsza część (od 24 czerwca 2008 r. do 5 stycznia 2011 r.) dotyczy analizy politycznych uwarunkowań kodyfikacji prawa wyborczego, natomiast druga część (lata 2011-2020) to ocena konsekwencji stosowania usta-wy w praktyce wyborczej. Dysertacja podzielona jest na pięć rozdziałów, z których każdy dotyczy innego zagadnienia szczegółowego, związanego z Kodeksem wyborczym. Rozdział I poświęcony został zagadnieniom wprowadzającym. Przedstawiona została konceptualizacja pojęć, wyjaśniono czym jest system wyborczy i jego zmienne oraz dokonano teoretycznego wprowadzeniu do instytucji prawa wyborczego wywołujących spory polityczne podczas prac nad Kodeksem wyborczym, które to poddano analizie w następnych rozdziałach pracy. Rozdział II dotyczy politycznych aspektów procesu legislacyjnego podczas prac nad projektem Kodeksu wyborczego. Najwięcej uwagi i analizie poświęca się tu identyfikacji obszarów współpracy i rywalizacji między ugrupowaniami politycznymi i ich artykulacji. Rozdział III przedstawia dyskusję nad wyborem metody przeliczania głosów na mandaty. Spór dotyczył przywrócenia zmodyfikowanej metody Sainte-Lague lub pozostawienia metody d’Hondta. Ponadto wykonano również symulacje stosowania tych metod oraz metody Hare’a-Niemeyera dla każdego okręgu wyborczego w wyborach parlamentarnych z 2011 i 2015 r. Oznacza to, iż dokonano czterech symulacji dla każdego okręgu wyborczego, co daje w sumie 164 symulacje. Materiał badawczy obejmuje więc trzy metody wyborcze i 246 wyników wyborczych. Z przeprowadzonych badań wynika, że projektowany przez SLD powrót do zmodyfikowanej metody Sainte-Lague spowodowałby utratę większości w Sejmie przez PO i PSL w 2011 r. oraz PiS w 2015 r. Rozdział IV przeznaczony został zbadaniu alternatywnych sposobów głosowania. Przedstawiono w nim czynniki oraz uwarunkowania mające zasadniczy wpływ na przebieg oraz charakter konfliktu politycznego. Prześledzono także dynamikę oraz przyczyny zmian alternatywnych sposobów głosowania po uchwaleniu Kodeksu wyborczego. Ostatni, V rozdział koncentruje się na analizie sporu politycznego, którego przedmiotem było wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych do Senatu. Ważnym aspektem rozważań w tej części pracy było wyodrębnienie sympatyków i przeciwników JOW-ów wśród ugrupowań politycznych oraz przedstawienie ich argumentacji. Analizie poddano również stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, który wypowiedział się w sprawie okręgów jednomandatowych. Klamrą spinającą rozdział jest przedstawienie politycznych konsekwencji wyborów do Senatu po uchwaleniu Kodeksu wyborczego i wskazanie głównych beneficjentów zmian. W zakończeniu zawarto syntetyczne podsumowanie wyników badań każdego rozdziału oraz pracy jako całości. Poza tym dokonano przeglądu metodologicznych założeń rozprawy pod kątem weryfikacji hipotez badawczych oraz celu pracy. Autor rozprawy, pozwolił sobie także w zakończeniu na wskazanie obszarów do poprawy w polskim prawie wyborczym.The PhD dissertation has been prepared at the Faculty of Political Sciences and Journalism at the Adam Mickiewicz University in Poznań, under the guidance of the Dean of the above Faculty, prof. dr. hab. Andrzej Stelmach. The main purpose of the dissertation was to analyze and assess the course of parliamentary works over the enactment of the Election Code in Poland. The analysis covered the main areas of political dispute, i.e. a change in the method of calculating votes into mandates, alternative voting methods and single member constituencies for the Senat. The timespan covered by the dissertation has been divided into two parts, The first part (from 24 June 2008 to 5 January 2011) concerns the analysis of the political background for the codification of the election law, and the second part (years 2011-2020) is an assessment of the consequences of the application of such laws in practice. The dissertation has been divided into five chapters, each of whom concerns a different specific issue, related to the Election Code Chapter I has been devoted to introductory issues. It outlines the concepts of the terms used, explains what the election system is and its variables, and provides a theoretical introduction the constructs within the election law that cause major political disputes during the works over the Election Code. These issues have been subject to analysis in the following chapters of the dissertation. Chapter II concerns political aspects of the legislative process during the works over the draft of the Election Code. Most attention and analysis was focused on the identification of the possible areas for cooperation and competition between political parties and their expression. Chapter III outlines the discussion over the selection of the method of converting votes into mandates. The dispute concentrated on the return of the modified Saint-Lague method or leaving the d’Hondt method. Additionally, the chapter contains a simulation of the use of the above methods and the Hare-Niemeyer method for every constituency in the parliamentary elections of 2011 and 2015. This means that there have been four simulations for every constituency, which gives a total of 164 simulations. The study material involves three election methods and 246 election results. The studies indicate that the return to the modified Saint-Lague method, as projected by the SLD, woould cause the loss of the majority in the Sejm by the PO (Civic Platform) and the PSL in 2011 and by the PiS (Law and Justice) in 2015. Chapter IV was devoted to examining alternative voting methods. It presents the factors and the circumstances that have a significant impact on the course and on the character of the political conflict. It also traces the dynamics and the reasons for the changes in alternative voting methods after the enactment of the Election Code. The last of the chapters, Chapter V, concentrates on the analysis of the political dispute, whose subject was introducing single member constituencies for the Senat. An important aspect of the analysis in that part of the dissertation was to select the supporters and the critics of single member constituencies among the political parties and to present their arguments. The analysis also covered the opinion of the Constitutional Tribunal, which has given its position on single member constituencies. The part closing the chapter is the presentation of the political consequences of the elections to the Senat after the enactment of the Election Code and listing of the main beneficiaries of the changes. The conclusions part contains a synthetic summary of the results of the studies included in every chapter, and of the entire dissertation as a whole. Apart from that, it contains an overview of the methodological assumptions of the dissertations as regards the verification of the research hypotheses and the objective of the dissertation. The author of the dissertation attempted, in the conclusions part, to indicate the areas for improvement in the Polish election law.polinfo:eu-repo/semantics/openAccesselectoral codekodeks wyborczyelectionswyborypostal votinggłosowanie korespondencyjneproxy votinggłosowanie przez pełnomocnikasingle-member districtsjednomandatowe okręgi wyborczeDysertacja