Julkowska, Violetta. PromotorRajewski, Adam2018-06-132018-06-132018http://hdl.handle.net/10593/23559Wydział HistorycznyRozprawa przedstawia istotne dla Stefana Wyszyńskiego oraz Władysława Gomułki momenty z historii Polski, do których odwoływali się w procesie wzmacniania/tworzenia tożsamości zbiorowej polskiego społeczeństwa w latach 1956-1970. W pierwszym rozdziale przedstawiono posługiwanie się przez Prymasa metaforą historiograficzną Przedmurza w ujęciu Oskara Haleckiego dla podkreślenia obecności Polski w obszarze zachodniej cywilizacji chrześcijańskiej. W drugim zaprezentowano, za pomocą metaforycznych znaczeń przypisywanych przez Wyszyńskiego katedrze gnieźnieńskiej, jego poglądy o narodotwórczym charakterze chrztu z 966 r. Trzeci rozdział dotyczy tezy Prymasa o słuszności polskiej przynależności państwowej Ziem Zachodnich argumentowanej w oparciu o symboliczne sensy nadawane katedrze wrocławskiej. W czwartym poruszono traktowanie przez niego katedry św. Jana Chrzciciela w Warszawie jako symbolu powiązania losów Kościoła i narodu w okresie porozbiorowym. Piąty rozdział przedstawia w jaki sposób Władysław Gomułka gloryfikował ideę piastowską w celu legitymizacji sprawowania przez komunistów władzy po 1945 r. i pogłębiania antagonizmu polsko-niemieckiego. W szóstym natomiast ukazano naturę stosowanej przez Gomułkę krytyki idei jagiellońskiej i koncepcji Przedmurza. Siódmy rozdział prezentuje jego marksistowską wizję dążeń niepodległościowych od rozbiorów do 1918 r. Podstawą teoriopoznawczą pracy są koncepcje Jana Assmana, Pierra Nory, Paula Ricoeura.The doctoral dissertation presents the moments of Polish history important for Stefan Wyszyński and Władysław Gomułka, which they were referring to in the process of reinforcing/building collective identity of Polish society in 1956-1970. The first chapter presents the ways in which the Primate was using the historiographical metaphor of Bulwark, understood according to Oskar Halecki, in order to emphasize the presence of Poland in the sphere of western Christian civilization. The second chapter shows Wyszyński’s beliefs about the nation-building character of the baptism of 966 based on the metaphorical meanings ascribed by him to the Gniezno cathedral. The third chapter pertains to Primate’s thesis about the justified Polish national belonging of the Western Territories argued based on the symbolic meanings ascribed to the Wroclaw cathedral. The fourth chapter deals with the question of Wyszyński treating the cathedral of St. John the Baptist in Warsaw as a symbol of the intertwined fate of the Church and the nation in the pre-partition time period. The fifth chapter describes the way in which Władysław Gomułka glorified the idea of Piasts in order to legitimize the communist authority after 1945 and widening Polish-German antagonism. The sixth chapter concerns the nature of Gomułka’s criticism of Jagiellonian idea and of the conception of Bulwark. The seventh chapter presents his Marxist vision of independence pursuit from the time of partitions till 1918. The theoretical background of this dissertation are the conceptions of Jan Assman, Pierre Nora and Paul Ricoeur.polinfo:eu-repo/semantics/openAccessStefan WyszyńskiWładysław Gomułkahistoriografiahistoriographymiejsca pamięcisites of memoryDysertacja