Rączkowski, Włodzimierz. PromotorDrzewiecki, Mariusz. Promotor pomocniczyElmoubark, Elmontaser D. M. E.2024-10-182024-10-182024https://hdl.handle.net/10593/27866Wydział ArcheologiiNapięcia pomiędzy archeologią a projektami budowlanymi są łatwo zauważalne. Aktualnie rozwój infrastruktury, urbanistyki, rolnictwa, leśnictwa i górnictwa zagraża stanowiskom archeologicznym. Archeologia ratownicza (ang. salvage archaeology) jest często niezbędna, by zebrać dane, zanim postępy w pracach budowlanych wyrządzą nieodwracalne szkody dziedzictwu archeologicznemu. W ramach niniejszej dysertacji podejmuję kwestię, jak archeologia ratownicza jest stosowana w ramach struktur i projektów państwowych oraz międzynarodowych w kontekście sudańskiego dziedzictwa archeologicznego. W pracy zaprezentowałem przegląd technik oraz metod zastosowanych podczas największych archeologicznych projektów ratowania dziedzictwa starożytnej Nubii, przeprowadzonych w związku z konstrukcją zapór na Nilu. Studia przypadku stanowią dwa projekty: Akcja Nubijska UNESCO (ang. The Nubian Campaign) oraz Merowe Dam Archaeological Salvage Project. W dysertacji przedstawiam analizę i ocenę dwóch wymienionych archeologicznych akcji ratowniczych. Wyniki badań pozwoliły mi na opracowanie nowych i optymalnych rozwiązań dla archeologii ratowniczej oraz podobnych projektów w przyszłości. Głównym celem rozprawy jest zaprezentowanie nowego modelu archeologii ratowniczej w Sudanie, który miałby charakter uniwersalny i mógłby być zastosowany w przyszłych wielkoskalowych archeologicznych akcjach ratowniczych. Podstawą modelu jest dogłębna analiza studiów przypadku oraz moje doświadczenie jako pracownika Sudańskiej Służby Starożytności (National Corporation for Antiquities and Museums). Nowadays, it is easily perceived that there is always a cultural tension between archaeological works and construction projects. Development as a result of urban, agricultural, forestry or mining activities has drastically threatened archaeological sites. Salvage archaeology is often necessary in order to collect data before works’ progress destroys an archaeological site forever. This thesis investigates how salvage archaeology has been used nationally and internationally in the context of archaeological resource management in Sudan. The study reviews applied techniques, methodologies and equipment used whilst conducting the salvage work at the archaeological sites in Sudanese Nubia connected with construction of dams on the Nile. The case study of Ancient Nubia is focused around the Nubian Campaign and Merowe Dam Archaeological Salvage Project (MDASP). The research aimed at conducting a comprehensive analysis, evaluation and comparison of two rescue campaigns: during the establishment of the Aswan Dam and the Merowe Dam. The conclusions of the research allowed to develop new and optimal solutions for salvage archaeology and similar campaigns in the future. The ultimate goal of the dissertation was presenting a new model for salvage archaeology in Sudan, that could be universally used in any case of future large-scale archaeological rescue projects. It was based on thorough analysis of case studies and on my experience as NCAM employee.enarcheologia ratowniczazarządzanie dziedzictwem archeologicznymwielkoskalowe archeologiczne akcje ratowniczeSudansalvage archaeologyarchaeological resource managementlarge-scale archaeological rescue projectsinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesis