Nau, Nicole. PromotorWójtowicz, Radosław2018-07-022018-07-022018http://hdl.handle.net/10593/23593Wydział NeofilologiiPrzedmiotem niniejszej pracy są konstrukcje językowe z trybem przypuszczającym i przypadkiem partitivusem jako wzorce konwersacyjne wyłaniające się z fińskich interakcji codziennych i instytucjonalnych. Konstrukcje te funkcjonują jako formaty dwóch typów działań społecznych: dyrektyw i postawy. Podstawa teoretyczna skonstruowana jest z trzech nurtów Lingwistyki Interakcyjnej: Gramatyki Konstrukcyjnej, Gramatyki Powstającej (Emergent Grammar) oraz Formatów Działań Społecznych (Social Action Formats). Materiał badawczy obejmuje 12 godzin fińskich rozmów codziennych i 12 godzin rozmów instytucjonalnych. Źródłem tych ostatnich są interakcje w fińskim urzędzie spraw socjalnych KELA. Praca wykazuje, iż różnice między tymi dwoma typami konwersacji wpływają na cechy dystrybucyjne i funkcjonalne badanych konstrukcji. Praca zidentyfikowała 22 konstrukcji z trybem warunkowym i 8 konstrukcji z partitivusem. Dyrektywy w rozmowach instytucjonalnych formułowane są głównie w stronę partnera interakcyjnego (są to głównie prośby), a w rozmowach codziennych dominują propozycje działań podejmowanych wspólnie. Konstrukcje z trybem warunkowym są powszechne dla przyjmowania postawy jako osiągnięcia intersubiektywnego, ale mają one też funkcje związane z organizacją interakcji. Dla partitivusa stwierdza się, że w kontekstach wyrażania postawy epistemicznej i afektywnej występuje on w swoim typowym środowisku niskiej tranzytywności. Praca koncentruje się ponadto na postawie w służbie innych czynności jako na poniekąd odrębnej funkcji konstrukcji językowych.The focus of the present study is on linguistic constructions with the conditional mood and the partitive case as patterns emergent from Finnish spoken interactions, functioning as patterns of directives and stance. Three main orientations in Interactional Linguistics are combined to form the theoretical foundation of the study: Construction Grammar, Emergent Grammar, and Social Action Formats. The research material comprises 12 hours of casual and 12 hours of institutional spoken Finnish. The institutional data come from the Finnish social welfare institution KELA. It is shown that the different characteristics of casual and institutional conversations influence the distributional and functional properties of the constructions under investigation. The study has identified 22 constructions with the conditional and 8 constructions containing partitive NPs. The directives at KELA interactions are mostly oriented at the other participant (they are primarily requests), whereas in casual conversations proposal for common activities are more ubiquitous. In addition to performing stance as an intersubjective achievement, constructions with the Finnish conditional also serve functions of discourse organisation. In terms of the partitive, it is demonstrated that this grammatical case inhibits its typical contexts of low transitivity when being a device for epistemic or affective stance taking. The study has also made a case for stance in the service of other actions, including directives, and identified a number of constructions dedicated to this function.enginfo:eu-repo/semantics/openAccesspostawadyrektywyjęzyk fińskilingwistyka interakcyjnastancedirectivesFinnishInteractional LinguisticsDysertacja