Pacud, Radosław2012-08-062012-08-062011Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 73, 2011, z. 4, s. 89-1030035-9629http://hdl.handle.net/10593/2943Ratyfikacja Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 102 przez Polskę, nastąpiła 3 grudnia 2004 r., po przeprowadzeniu reformy emerytalnej w 1999 r., w wyniku której zmniejszono wysokość emerytur w relacji do zarobków. Konwencja MOP nr 102 wyznacza swoistą formułę obliczania emerytury minimalnej (zwłaszcza na podstawie art. 65). Może być ona szczególnie przydatna dla osób, które w systemie zdefiniowanej składki otrzymują niskie świadczenia emerytalnego. W artykule przeprowadzono rozważania, czy przepisy Konwencji MOP nr 102, z których wywodzi się konkretne uprawnienia na starość, mają charakter jedynie norm programowych. Ustalono w związku z tym, że normy Konwencji MOP nr 102 wyznaczające wysokości gwarantowanych emerytur mają charakter samoistny, ale brakuje w ustawodawstwie zwykłym przepisów prawnych, które uwzględniałyby praktyczne aspekty inkorporacji tych przepisów do porządku krajowego. Wskazano, że realizacja prawa do emerytury − odpowiednia do standardów Konwencji − polega na dochodzeniu od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uprawnienia do podwyższenia emerytury finansowanej przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych do poziomu odpowiadającego Konwencji MOP nr 102, po spełnieniu warunków określonych w tej Konwencji. Zastosowanie art. 65 i 66 oraz odpowiednio części XI wraz załącznikiem, które są podstawą do określenia samodzielnych roszczeń ubezpieczonych, może podlegać praktycznym utrudnieniom, wtedy gdy ubezpieczeni nie będą w stanie wykazać wszystkich swoich zarobków, jak również wtedy gdy nie będzie ośrodków badawczych dokumentujących płace robotników niewykwalifikowanych.On 3 December 2004, five years after the pension reform of 1999 that resulted in a decline of pension in relation to earnings of individuals, Poland ratified Convention no 102 of the International Labour Organisation. The Convention, and its article no 65 in particular, formulate the rule of calculating a minimal pension. This provision may be of vital importance for those Polish individuals who – in a system of a defined contribution – receive relatively low pension benefits. The analysis presented in the paper is aimed at determining whether the norms provided in the Convention, from which the right to a specific pension derives, may be relied on by certain Polish pensioners, or whether they are only so-called program norms. It has been determined that although the norms that concern a specific guaranteed amount of pension are autonomic sources of individual rights, the absence of legal regulations in the domestic legislation hinders the process of tailoring international norms to the national practice or their enforcement. It has also been pointed out that proper realisation of the standards indicated in the Convention is only guaranteed by the right to claim an increase in the amount of pension financed by the FUS (Social Insurance Fund accrued by current contributions) up to the level assured by the Convention. The actual application of the provisions of articles 65 and 66 and the relevant norms included in Part XI along with the Appendix to Convention no 102 that are the basis for autonomic claims of the insured may be problematic as it may not always be easy to prove the real amount of one’s earnings. And this may be additionally difficult in light of the absence of institutions documenting the wages of unskilled labourers.plŚwiadczenia emerytalnePension benefitsEmerytury gwarantowaneGuaranteed amount of pensionKonwencja MOP 102Convention no 102 of the ILOPolskaPolandArtykuł