Stach, Alfred. PromotorKubiak, Marta2013-11-142013-11-142013-11-14http://hdl.handle.net/10593/8383Wydział Nauk Geograficznych i GeologicznychW prezentowanej rozprawie doktorskiej postawiono dwa główne cele badawcze: stworzenie lokalnej typologii topoklimatycznej opartej na przestrzennym rozkładzie temperatury powierzchni terenu (TPT), porównanie jej z cyfrowym opracowaniem klasyfikacji topoklimatycznej Paszyńskiego (1980) oraz wyznaczenie parametrów środowiska geograficznego wpływających na rozkład TPT na wyspie Wolin. Proponowana typologia topoklimatyczna oparta na TPT zawiera 5 typów topoklimatów podzielonych na podtypy. Głównym wnioskiem wynikającym z porównania dwóch klasyfikacji jest potrzeba uszczegółowienia klasyfikacji Paszyńskiego (1980) na obszarach płaskich o małym zróżnicowaniu rzeźby (obszary rolnicze, łąki, obszary podmokłe). Było to już postulowane przez badaczy prowadzących klasyczne badania topoklimatyczne. Na podstawie wybranych 16 modeli Lasu Losowego (podejście przestrzenne) stwierdzono, że zróżnicowanie wartości TPT na wyspie Wolin zależy głównie od: odległości od dużych zbiorników wodnych, charakterystyk rzeźby terenu, występowania wybranych form pokrycia/użytkowania terenu. Klasy litologii/wilgotności gruntu okazały się mniej istotne. Podejście czasowe wskazało parametry, które najistotniej wpływają na rozkład TPT w wieloleciu. Wykazało inną hierarchię parametrów przestrzennych środowiska wpływających na TPT (najistotniejsze okazały się charakterystyki rzeźby terenu). Ustalono również rolę czynników czasowych w kształtowaniu się TPT oraz zweryfikowano hipotezę o wpływie typu cyrkulacji atmosferycznej na rozkład TPT. Polepszenie jakości modeli można oczekiwać po uwzględnieniu innych, niż tylko odległość od zbiorników wodnych, miar sąsiedztwa charakterystyk środowiska geograficznego oraz występującej w różnych skalach przestrzennych i czasowych autokorelacji, czy też bezwładności zmian TPT.There are two main aims of the research: creation of topoclimatic typology based on land surface temperature (LST) maps, its comparison with deductive topoclimatic classification according to Paszyński (1980) and determination of geographical environment’s parameters influencing LST distribution on Wolin island. The proposed LST based typology includes 5 basic types of topoclimates which are divided into subtypes. There is a need to detail Paszyński classification in flat areas with little relief variation (non-forested areas, meadows, wetlands). It has been already postulated by scientists conducting classical topoclimatic research. Modelling based on data mining methods was performed. The best of the tested methods proved to be Random Forest model. According to 16 Random Forest models (spatial approach), LST distribution on Wolin island depends mainly on: distance from large water bodies, terrain characteristics and existence of particular land use/land cover forms. Lithology/Moisture classes proved to be less important. Spatio-temporal approach indicated geographical parameters determining LST distribution in a long-term period (11 years). It showed different hierarchy of spatial parameters (relief characteristics proved to be the most important). Moreover, the impact of temporal parameters on LST distribution was examined and the hypothesis about the impact of atmospheric circulation types on LST distribution was verified. Improvement of models quality can be expected after taking into account the neighborhood measures of surface characteristics occurring at different spatial and temporal scales and the autocorrelation (or inertia) of LST.enTemperatura powierzchni terenu (TPT)Land surface temperature (LST)Teledetekcja termalnaThermal remote sensingTypologia topoklimatycznaTopoclimatic typologyWyspa WolinWolin islandModelowanieModelingDysertacja