Soroko, Emilia. PromotorWesołowski, Arkadiusz2025-05-262025-05-262025https://hdl.handle.net/10593/28194Wydział Psychologii i KognitywistykiW ostatnich latach integracja teorii tożsamości narracyjnej oraz wymiarowych modeli zaburzeń osobowości zyskuje na znaczeniu. Badacze wskazują na związki tożsamości narracyjnej z zaburzeniami osobowości, w tym także na potencjalną użyteczność analizy autonarracji dla diagnozowania zaburzeń osobowości w ujęciu wymiarowym. Łączenie tych dwóch perspektyw zarówno w warstwie naukowej jak i praktycznej jest jednak relatywnie nowym i innowacyjnym podejściem wymagającym dalszej eksploracji. Określono dwa główne cele rozprawy doktorskiej. Pierwszym z nich było sprawdzenie związków tożsamości narracyjnej z wymiarową konceptualizacją zaburzeń osobowości opisaną w Alternatywnym Modelu Zaburzeń Osobowości (AMPD) DSM-5. Drugim było wstępne sprawdzenie użyteczności klinicznej analizy autonarracji dla diagnozowania poziomu funkcjonowania osobowości (kryterium A). Na rzecz realizacji celów zaprojektowano dwa badania naukowe. Badanie pierwsze przygotowano w modelu ilościowym z mieszanymi metodami zbierania danych (ilościowe i jakościowe). Badanie drugie zaprojektowano w podejściu ilościowym. Wnioski z przeprowadzonych badań sugerują (1) konieczność dostosowywania (uszczegóławiania lub zwiększania ogólności) sposobu rozumienia aktywności narracyjnej w celu dopasowania jej do zagadnień zaburzeń osobowości; (2) zasadność uwzględniania pytań narracyjnych w procesie diagnozowania zaburzeń osobowości; (3) konieczność prowadzenia dalszych badań w kierunku dookreślenia związków zachodzących między tożsamością narracyjną a zaburzeniami osobowości. In recent years, the integration of narrative identity theory and dimensional models of personality disorders has grown in importance. Researchers highlight the relationships between narrative identity and personality disorders, including the potential clinical utility of self-narrative analysis for the assessment of personality disorders in a dimensional approach. Combining these two perspectives in scientific and practical layers is a relatively new and innovative approach that requires further exploration. Two main aims of the dissertation were identified. The first was to test the relationship of narrative identity with the dimensional conceptualization of personality disorders described in the DSM-5 Alternative Model of Personality Disorders (AMPD). The second was to preliminarily test the clinical utility of self-narrative analysis for the level of personality functioning (criterion A) assessment. In support of the objectives, two scientific studies were designed. Study one was prepared using a quantitative model with mixed data collection methods (quantitative and qualitative). Study two was designed with a quantitative approach. Conclusions of the study suggest (1) the need to adapt (make more specific or more general) the understanding of narrative activity to adjust it to the matters of personality disorders; (2) the reasonableness of including narrative inquiries in the process of assessing personality disorders; (3) the need to conduct further research towards clarifying the relationships between narrative identity and personality disorders.plzaburzenia osobowościwymiarowa konceptualizacja zaburzeń osobowościpoziom funkcjonowania osobowościtożsamość narracyjnawnioskowanie autobiograficznepersonality disordersdimensional conceptualization of personality disorderslevel of personality functioningnarrative identityautobiographical reasoninginfo:eu-repo/semantics/doctoralThesis