Jasiński, Tomasz. PromotorSosnowski, Miłosz2010-06-072010-06-072010-06-07http://hdl.handle.net/10593/436Wydział Historyczny: Instytut HistoriiPrzedmiotem dysertacji są trzy najstarsze utwory hagiograficzne dotyczące św. Wojciecha (BHL 37-40), traktowane jako głosy w toczonej przez środowiska zainteresowane nowym świętym dyskusji na temat Sławnikowica oraz otaczającego go świata. Rozprawa składa się z trzech części. W pierwszej, krytycznej analizie poddana została podstawa źródłowa, jaką stanowi tradycja rękopiśmienna dwóch pierwszych żywotów, ze szczególnym uwzględnieniem dla „Żywota pierwszego” problemów autorstwa, środowisk powstania i chronologii trzech zachowanych redakcji, zaś dla „Żywota drugiego” brzmienia obszerniejszej redakcji, wtórnych dodatków oraz metodzie pracy hagiografa. W rozdziale drugim poświęcono uwagę odmiennościom między wizerunkami Wojciecha i otaczającego go świata, dostrzegalnymi przez pryzmat porównawczego czytania dwóch najstarszych utworów we wszystkich zachowanych wczesnych redakcjach. Szczególną uwagę przywiązano do różnic, w których zaobserwować można świadomą – pośrednią i bezpośrednią – polemikę środowisk. Ostatni rozdział pracy omawia tzw. „Pasję z Tegernsee”, z analizą kodykologiczną podstawy rękopiśmiennej, rozważeniem czasu powstania i autorstwa. Uwagę poświęcono na koniec także erudycji autora „Pasji”, sposobowi konstruowania przez niego świata przedstawionego oraz wskazano miejsca, w których ten ostatni polemizuje z poprzedzającymi utworami.The dissertation is concerned with the three oldest hagiographies of St. Adalbert of Prague (BHL 37-40), treated as vehicles and voices in the debate about the new saint and the world around him. The study comprises of three chapters.The initial part is a critical analysis of the textual tradition of the first two lives. For the anonymous so-called “First Life” a particular attention is given to problems of authorship, writing milieu and chronology of the three extant redactions. For the so-called „Second Life” by Bruno of Querfurt the concern is mainly with the form of the bulkier first redaction, the character of later insertions and hagiographer’s method.The second chapter is entirely devoted to differences between worldviews of hagiographers, charting their polemics and pinpointing controversies through close reading of texts in all of the extant redactions of the first two lives. A special attention was being paid the the idea of martyrdom as a main organizing device.The last chapter is a discussion of the so-called Passio s. Adalperti martiris (from Tegernsee in Bavaria). Beginning with a codicological analysis of the two extant manuscripts, this part is concerned not only with the history of the text and the problem of authorship but also with the author’s erudition, his method of constructing the presented world, and his stance toward the previous accounts.plŚw. Wojciech SławnikowicSt. Adalbert of PragueŚw. Brunon z KwerfurtuSt. Bruno of QuerfurtHagiografia średniowiecznaMedieval hagiographyRękopisy średniowieczneMedieval manuscriptsKrytyka tekstuTextual criticismDysertacja