Przybyłek, Jan. PromotorMatusiak, Magdalena2017-10-032017-10-032017http://hdl.handle.net/10593/19503Wydział Nauk Geograficznych i GeologicznychPraca przedstawia narastający problem niekontrolowanej eksploatacji wód poziomu jurajsko-kredowego do nawodnień rolniczych w rejonie Kalisza przyczyniającej się do istotnego obniżenia ciśnienia hydrostatycznego obserwowanego w północnych i zachodnich rubieżach powiatu kaliskiego. Przestrzenna i czasowa analiza rozwoju leja depresji tego poziomu skłoniła do poszukiwania przyczyn sukcesywnego obniżania zwierciadła wód podziemnych zaobserwowanego w ostatnich latach w wybranych obszarach o przeznaczeniu rolniczym. Z uwagi na sezonową zmienność poboru, wywołującą wahania zwierciadła wód piętra jurajsko-kredowego, o amplitudzie dochodzącej do kilkunastu metrów w skali rocznej, do badań wykorzystano model filtracji nieustalonej. Wyniki badań stanu z 2014 r. wykazały, że pobór wód tego poziomu niezbędny do wytworzenia depresji odpowiadającej pomiarom zwierciadła wód w studniach wynosi 1240,0 m3/h w skali rocznej i jest ok. 30% wyższy od deklarowanego przez użytkowników ujęć. Sezonowa eksploatacja w okresie wegetacyjnym może dochodzić do 1790,0 m3/h, a przybywające sukcesywnie ujęcia do nawodnień rolniczych powodują pogłębianie się leja depresji, sięgającego już w chwili obecnej ponad 20,0 m na terenie gminy Blizanów.The paper presents an increasing problem of uncontrolled groundwater extraction of Jurassic-Cretaceous aquifer near Kalisz. The intended to be use for irrigation purpose groundwater abstraction leads to significant decrease in groundwater pressure though the northern reaches of Kaliski district. Aerial and time analyses of depression cone development made the author to proceed a search for a reason that would cause an ongoing decrease in groundwater level of agriculturally utilized areas. Due to significant range of Jurassic-Cretaceous piezometric pressure fluctuations to achieve this task a transient model has been constructed. The model analysis indicates that the groundwater extraction required to make the piezometric field distribution compatible to field measurements, in the amount of 1240 m3/h, is to be 30% higher than recorded. Water abstraction may rise up to 1790 m3/h in the growing season and contribute to progressive development of regional depression crater as a consequence. Following that over-exploitation the piezometric pressure of Jurassic-Cretaceous aquifer has already been lowered over 20,0 m depth in Blizanów community. The 10-year long-term model prognosis indicates a further 3 m piezometric pressure reduction of Jurassic-Cretaceous aquifer within Żelazków and Blizanów communities resulting from its subsequent seasonal alternated groundwater extraction.polinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccessmodelowanie nieustalonego przepływu wódgroundwater flow transient modelingpobór wód do nawodnień rolniczychgroundwater extraction for irrigation purposespobór nierejestrowanyunregistered groundwater consumptionDysertacja